COLUMN - Volgens mij ging het fout bij de luchtvaart: daar mochten ze ineens alles weer van het kabinet, zonder enige rem op de capaciteit. De cabines konden hutjemutje vol, afstand houden was niet nodig, ‘want anders is het economisch niet rendabel’. Hopla, alle principes en afspraken die Rutte het volk maandenlang had ingeprent, gingen in één klap overboord – maar uitsluitend voor die ene sector.
‘Fuck,’ dachten de café- en restauranthouders, de film- en theaterzalen, de concert- en poppodia, de bus- en de treinbedrijven terecht. ‘En wij dan? Wij houden ons hoofd ook niet boven water als die anderhalvemeterregel gehandhaafd blijft.’ Waarom werd de luchtvaart als enige uitgezonderd, terwijl de KLM bovendien miljardensteun en -garanties kreeg?
Het effect: het draagvlak voor de afstandsregel stortte prompt overal ineen.
Niks gelijke monniken, gelijke kappen, niks ‘alleen samen komen we hier doorheen’. Hier werd één sector voorgetrokken en uitgezonderd. Daardoor klonk elke voorzorgsmaatregel – die we tot dan toe voor het hogere doel zo goed en zo kwaad als mogelijk hadden nageleefd – plotseling als willekeur, als pure hypocrisie, en voelde het voor alle andere sectoren als: ‘ze moeten ons hebben’, en ‘naar ons luisteren ze niet’. Zo voedde het kabinet het ressentiment tegen hun eigen beleid.
Wat de kwestie extra akelig maakt: de luchtvaart wordt al ontzaglijk bevoordeeld: er wordt geen btw geheven over vliegtickets, en kerosine is vrijgesteld van belasting. Ook trekt de luchtvaart zich amper iets aan van klimaatbeleid. En juist deze sector werd vrijgesteld van maatregelen die er elders zo enorm inhakken?
Intussen heeft de NS grote problemen. De afgelopen maanden hadden de Spoorwegen weinig passagiers, wat door het thuiswerken maar mondjesmaat bijtrekt. Het bedrijf moet op korte termijn 1,4 miljard bezuinigen en er staan 2300 banen op de tocht. Alle vervoersbedrijven samen kregen van het kabinet een noodpakket van 1,5 miljard; dat haalt op geen stukken na wat voor de KLM wordt uitgetrokken. Terwijl openbaar vervoer bepaald essentiëler is voor de maatschappij dan stedentripjes naar Barcelona of zonvakanties naar Turkije.
Nu blijkt de minister ook nog te hebben gelogen: Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) meldde de Tweede Kamer eerder dat vliegtuigen een uniek ventilatiesysteem hebben, waardoor de binnenlucht elke drie minuten wordt ververst. ‘De HEPA-filters vangen het virus voldoende af,’ zei ze. Gisteren moest diezelfde minister in een Kamerbrief toegeven dat dergelijk onderzoek helemaal niet bestaat, noch dat daarin ‘op korte termijn [is] voorzien’.
Voortrekkerij, een smak geld en leugens – geen zee gaat het kabinet kennelijk te hoog om de KLM te beschermen. Zelfs het maatschappelijk draagvlak voor de bestrijding van een dodelijke ziekte mag daaronder lijden.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (25)
Helemaal mee eens! Laten we de steun aan de NS dan ook omzetten van een gift naar een garantstelling en of lening, laten we van conducteurs en machinisten een flinke loonsverlaging eisen en het nachtnet halveren. Uiteraard moeten alle nog rijdende diesellocomotieven dan ook het veld ruimen voor veel duurdere schonere, betaald met hun eigen garant gestelde lening.
Desnoods mogen ze hetzelfde bijlenen als de KLM, als ze het maar terugbetalen. Dat mag ook gelden voor andere sectoren mits ze financieel een beetje betrouwbaar zijn. Sigaren uit eigen doos uitdelen is immers een stuk goedkoper dan geld weggeven, zo niet gratis.
Dan kunnen we met recht spreken van “gelijke monniken, gelijke kappen”
En dan hebben we het nog niet over het traject vóór en ná het vliegen.
Hoe mensen hutjemutje in de slurf staan om het vliegtuig in te gaan om vervolgens een half uur zonder ventilatie te zitten omdat de motoren nog niet zijn gestart.
Of zijn daar andere maatregelen genomen?
@1: [ “gelijke monniken, gelijke kappen” ]
Het zijn geen gelijke monniken. Zonder vakantie- en zakenvluchten gaat makkelijk. Treinvervoer is veel essentiëler voor ons dagelijks bestaan.
@1: KLM hoeft het ook niet terug te betalen.
In ieder geval niet aan de overheid, want die staat garant.
@1:
De staat niet eigenaar van alle NS aandelen??
Is gewoon vestzak broekzak.
@4: een deel is een lening, die KLM wel degelijk moet terugbetalen.
Verder wordt er wel erg luchtig gedaan over het belang van het vliegverkeer. Als je denkt dat alles van belang zich binnen de grenzen van Nederland afspeelt lijkt dat wellicht zo, maar in de werkelijkheid is Nederland nauw verbonden met de rest van de wereld, en om die banden te onderhouden hebben we vliegverbindingen nodig. Die banden zijn zakelijk en persoonlijk.
Het zou toch prima mogelijk moeten zijn om kritiek te hebben over het gebrek aan coronamaatregelen in de luchtvaart, zonder het belang van die luchtvaart te bagatelliseren.
Er staat me bij dat de economische voordelen van het hebben van een eigen luchtvaartmaatschappij ook telkenmale overschat worden.
@6: Dus als KLM de lening niet terug kan betalen, gaat KLM alsnog failliet. Wat gemeen!
Ik ben wel met u eens dat de luchtvaart voordelen biedt, maar daarvoor is niet nodig dat Nederland een eigen vliegmaatschappij heeft.
Als de landingsrechten op Schiphol niet te duur zijn, komen er vanzelf maatschappijen op af.
Dat lijkt me inderdaad een discussie waard, maar dit als feit stellen lijkt me te kort door de bocht.
De vergelijking met het spoor is dan wel interessant, hebben we dan wel een nationaal spoorbedrijf nodig?
Voor zowel spoor als luchtvaart zijn er strategische redenen om wel een ‘eigen’ bedrijf te willen hebben, die in elk geval garandeert dat voor jou belangrijke verbindingen in stand blijven.
Maar dat er allerlei nationalistische/emotionele argumenten een rol spelen bij de vanzelfsprekende steun aan KLM, is zeker waar.
@6: [ maar in de werkelijkheid is Nederland nauw verbonden met de rest van de wereld, en om die banden te onderhouden hebben we vliegverbindingen nodig. Die banden zijn zakelijk en persoonlijk. ]
Dat klinkt als een pr-folder.
Dat riedeltje geldt trouwens voor elk land, ook zonder overmaats Schiphol.
Dat elkaar persoonlijk ontmoeten zakelijk altijd belangrijk is betekent niet dat het niet stukken minder kan en grotendeels via internet. En stag nights van Engelse rolkoffer airbnb’ers kunnen we ook missen als kiespijn.
Finland, Zwitserland en Portugal o.a. functioneren prima met een nationale luchthaven waar soms maar enkele vliegtuigen per uur landen zonder al dat overstapverkeer. En ja, de zakelijke en vakantievliegers zullen vaker moeten overstappen op een grotere hub om naar hun bestemming te komen. Maar dat geldt voor veel regio’s in Duitsland, Frankrijk of UK ook, wij zijn gewoon verwend.
En al die internationale verbindingen zorgen er nu ook voor, bovenop die vreselijke geluidshinder en luchtvervuiling, dat ons halve land met distributiedozen wordt volgebouwd om van hier uit heel Europa van (Chinese) spullen te voorzien.
Lekker dan.
En met of zonder KLM gaat dat gewoon door. Swissair, Alitalia, Sabena, allemaal hetzelfde verhaal.
@10: Je hebt het over de zakelijke verbindingen, maar de persoonlijke zijn minstens zo belangrijk in dit opzicht. Veel Nederlanders hebben familie of vrienden in het buitenland, niet in het minst de 25% met een migratie-achtergrond.
Dat vliegen allerlei nadelen heeft en dat het noodzakelijk is alternatieven te ontwikkelen is zo, maar dat is een andere discussie dan over het belang ervan.
Nederland is nu eenmaal een transportknooppunt, behorend tot de economische kern van Europa, en heeft het vliegnetwerk dat daarbij past.
‘De HEPA-filters vangen het virus voldoende af,’ zei ze. Gisteren moest diezelfde minister in een Kamerbrief toegeven dat dergelijk onderzoek helemaal niet bestaat, noch dat daarin ‘op korte termijn [is] voorzien’. Dit vind ik interessanter dan de discussie over het belang van de luchtvaart in NL….
Tot en met donderdag 9 juli kan er over de Luchtvaartnota 2020 – 2050 een zienswijze worden ingediend. https://www.platformparticipatie.nl/projectenlijst/luchtvaartnota/index.aspx
@11: [ Nederland is nu eenmaal … ]
Het lot heeft ons land gedoemd tot transportknooppunt? Of maken we gewoon handig gebruik van de omstandigheden. Voor Rotterdam is nog wat te zeggen als natuurlijk, maar Schiphol is kunstmatig gemaakt met o.a. lage tarieven en kerosineprijzen en kan ongedaan gemaakt worden.
En hoeveel niet-zakelijk verkeer is gewoon vakantie, of nog erger, een dagje Amsterdam?
@8: Die landingsrechten mogen wel eens omhoog. De laatste maanden zonder kotsende budgettoeristen is de stad Amsterdam erg goed bevallen, en als die stad een beetje klote toont, gebruikt ze haar belangen in Schifol om daar paal en perk aan te stellen. Als ik zie hoeveel er gevlogen wordt, dan snap ik niet dat daar nog een cent overheidsgeld in zou moeten en ik snap nog minder van de fiscale bevoordeling van de sector (o.a. btw, accijns). Om een blunderende CDA-minister weg te werken hoef je geen miljarden belastinggeld in een parasitaire bedrijfstak te pompen.
Zijn we alweer vergeten dat het iedereen was opgevallen dat de lucht een stuk zuiverder was, toen er niet/amper gevlogen werd?
Ook dat ‘belang voor de werkgelewgenheid’ wordt zwaar overtrokken. De gekste cijfers vliegen me hier om de oren, als die zouden kloppen zijn al die passagiersparkeerplaatsen nodig voor het personeel.
@12
Ja, dat vond ik ook interessant. Uit die kamerbrief maak ik op dat het over een heel specifiek onderzoek gaat, waar in een motie om is gevraagd, naar hoe effectief die filters dit virus afvangen.
De luchtvaart is een belangrijke afnemert van aardolieproducten (kerosine) Oliemaatschappijen zijn enorm blij nu de luchtvaartsector weer de kerosine gaat opstoken. Benzine en diesel en stookolie zouden een stuk duurder zijn als er geen afzetmarkt was voor kerosine.
De off-shore-industrie (Fugro, SBM enz.) is ook heel blij dat de luchtvaartsector overeind gehouden wordt.
Het is allemaal wat ingewikkelder dan we op het eerste gezicht denken.
@17:
We kunnen er dan wel wat langer mee doen. Opstoken doen we het sowieso.
@17
Bullshit. Wat er wel zou gebeuren: raffinaderijen zouden hun krakers wat anders instellen, waardoor ze naar verhouding wat meer benzine en diesel en wat minder kerosine zouden produceren. En omdat de totale vraag naar olieproducten af zou nemen zou de prijs waarschijnlijk dalen.
@17: De overheid heeft nog niet het argument gehanteerd dat de offshore-industrie overeind moest blijven. Hoe dan ook zou ik dat een vreemde keuze vinden, want dat is typische een bedrijfstak die zichzelf bedruipen kan, als er vraag naar olie is.
@14: Mij maak je ook niet wijs dat het niet wat minder kan. 25 keer London, 15 keer Brussel, 20 keer Parijs, per dag. Men vliegt zelfs op Eindhoven, Keulen en dat soort onzin.
Als je al die honderden nodeloze vluchten gewoon schrapt en dan alleen het langeafstandsgebeuren doet scheelt dat enorm.
Daarnaast ben ik van mening dat een vluchtticket minstens rond de 100 eur dient te kosten. Keer per jaar op vakantie is 1 ding, maar 15 keer per jaar een weekendje naar XX omdat het toch ‘maar’ 20 euro is, is echt overdreven.
Als men nou eens werkt zou maken van fatsoenlijke treinen vanuit Nederland. Maar kennelijk zijn we dan ineens geen transportland met buitengewoon karige buitenlandse verbindingen.
@19:
Ja, dat zou kunnen.
Onderbouwing voor deze stelling ontbreekt.
De kosten, die gemaakt worden om een vat olie te winnen, zullen terugverdiend moeten worden. Als er 100 miljoen vaten gewonnen worden, dan worden de kosten verdeeld over de afnemers van de producten.
Als er maar 80 miljoen vaten gewonnen worden, dan zijn de kosten voor exploratie en exploitatie nauwelijks lager en die kosten moeten opgebracht worden door de afnemers. De prijs van olieproducten zal m.i. gaan stijgen. Of de verliezen, die exploitatie van oliebronnen met zich meebrengt, worden afgeschreven op de rest van de economie.
@22
Wel eens gehoord van de wet van vraag en aanbod?
@22 ” Of de verliezen, die exploitatie van oliebronnen met zich meebrengt, worden afgeschreven op de rest van de economie.”
Verklaar je nader? Stel je hier dat de fossiele industrie zwaar gesubsidieerd wordt door de overheden?
Het olie tijdperk nadert zijn einde, dus ik zie niet in waarom we die industrietak overeind houden. Als er een industrietak is waar men zich verrijkt heeft ten koste van mens en milieu is het daar wel. Alle winst (uitkeringen) zijn schandalig crimineel in het licht van de kosten van klimaat verandering.
Dus als de vraag afneemt, dan schaalt men maar productiecapaciteit af. En als de prijs omhoog zou gaan omdat men dat niet doet, dan koopt men wel ergens anders en dan gaat het bedrijf failliet. Marktwerking heet dat. Geen medelijden mee.
@6: “Het zou toch prima mogelijk moeten zijn om kritiek te hebben over het gebrek aan coronamaatregelen in de luchtvaart, zonder het belang van die luchtvaart te bagatelliseren.”
Precies, zonder dat miljoenenluchtverkeer had SARS‑CoV‑2 zich nooit zo snel over de wereld kunnen verspreiden. Het belang van de luchtvaart voor corona is dus van onschatbare waarde.