De aardappel als beslissende innovatie

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Reacties (8)

#1 KJ

Beetje als dat verhaal van een hele tijd geleden, waar Bill Gates ook zo mee liep te pronken – ik ben de titel van het boek kwijt. In elk geval, het poogde uit te leggen waarom Europa zo ver vooruit kwam in de vaart der volkeren. Had iets te maken met horizontale ligging van Eurazie, lekker weer, fijne groente en dieren en heleboel van die open deuren meer. Als ik dit lees, heb ik maar een vraag:

Waar bleef dan al die urbanisatie in Zuid Amerika ?

  • Volgende discussie
#2 gronk
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 KJ

@gronk; Bingo. You have won one internet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 JSK

Het is trouwens ook een beetje onzin. Tijdens de 11e eeuw kende Europa al een bevolkingsexplosie ten gevolg van de Argarische Revolutie. In 800 leefde er ongeveer evenveel mensen in Europa als in de Arabische wereld, in 1500 waren er drie keer zoveel Europeanen als Arabieren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bismarck

@4: Dat er eerder een bevolkingsgroei is geweest, betekent niet dat een tweede niet extra voordeel opleverde. Je kunt zeggen wat je wilt maar aardappelen (en trouwens ook mais) hebben een belangrijke rol gespeeld in onze agrarische ontwikkeling. In die zin had de nieuwe wereld wel degelijk iets te bieden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Bismarck

Sterker nog, ik durf het wel aan te stellen dat de planten van de nieuwe wereld (aardappelen, tomaten, mais, bananen, cacao, aardbeien, pinda’s, katoen, rubber) veel meer hebben bijgedragen aan de Europese welvaart dan het zilver en goud dat we ervandaan hebben gehaald. Daar staat tegenover dat we er ook wat ellende (vooral tabak) vandaan hebben gehaald.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 vandyke

Welliswaar groeide de Nederlandse bevolking van 200.000 in 1000 tot 600 ton in 1300, maar daar was debet aan dat daarvoor het westen van nederland vrijwel onbewoond was.
In 1800 telde Nederland 2 miljoen inwoners en vervolgens ging het hard: In 1875 4 miljoen en de 8 miljoen bereikten we in 1935. Even voor 2000 de 16 miljoen.
De stijging tussen 1300 en 1800 was dus gering vergeleken met de periode daarna.

Dat aardappelen een belangrijke rol speelde is te begrijpen doordat aarappelen heel goedkoop waren en dus volksvoedsel waren.
Ik voond het volgende citaat:

Omstreeks 1850 waren voor de arbeidende klasse de broodproducten te duur om dagelijks te consumeren. In 1854 kostte een kilogram fijngebuild tarwebrood in Haarlem 41 cent (ongebuild 15 cent). Voor een malse runderlap van een kilo betaalde de consument 70 cent, voor kalfs- of varkensvlees betaalde men respectievelijk 85 en 90 cent per kilo. Deze prijzen lagen buiten de draag-baarheid van het arbeidersbudget. De aardappel bleef over. In 1855 verschilde in Haarlem de marktprijs van aardappels 2 tot 4,50 gulden per mud, al gelang de kwaliteit.

Een mud is 70 kilo.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 JSK

@5: Ik trivialiseer niet de nieuwe wereld, ik zeg dat de Europese expansie véél diepere wortels heeft dan Columbus.

Sterker nog, ik durf het wel aan te stellen dat de planten van de nieuwe wereld (aardappelen, tomaten, mais, bananen, cacao, aardbeien, pinda’s, katoen, rubber) veel meer hebben bijgedragen aan de Europese welvaart dan het zilver en goud dat we ervandaan hebben gehaald.

Dan heb je het hoogst waarschijnlijk mis. Goud en zilver ging linea recta naar India en China om geruild te worden tegen porselein, zijde, etc.

De stijging tussen 1300 en 1800 was dus gering vergeleken met de periode daarna.

In relatieve termen niet: de stijging tussen 1300-1500 (of 1300-1800) markeerde een versnelling van de bevolkingsgroei mbt de arabische wereld, het nabije oosten, oost europa, rusland en de nieuwe wereld. Uit dit vroege demografische overschot kwamen de Kruistochten, de Drang nach Osten en de eerste kolonisatiegolf naar de Nieuwe Wereld.

  • Vorige discussie