Twee weken geleden meldde de Financial Times dat het Koreaanse Daewoo Logistics Corporation 1,3 miljoen hectare landbouwgrond in Madagaskar voor 99 jaar gaat leasen. Dat is ongeveer de helft van de totaal beschikbare landbouwgrond op Madagaskar. In een land dat vaste klant is bij het UN World Food Programme én waar 50% van de jonge kinderen door ondervoeding een groei-achterstand* vertoont zal een landoppervlak ter grootte van Vlaanderen worden beplant met maïs en oliepalm bestemd voor de buitenlandse markt. Het leasecontract zou de Koreanen ook nog eens niks, nada, noppes kosten*. Daewoo gaat immers banen creëren op Madagaskar: een weinig sterk argument als je voor dit project tot nu toe vooral Zuid-Afrikanen hebt aangenomen. Onder weldenkende wereldburgers van Parijs tot Tokyo was de schok groot en inmiddels is het grote downplayen begonnen, zowel in Seoul als in Antananarivo.
Bloedend eiland
Doordat Madagaskar 160 miljoen jaar geleden afbrak van Afrika is de evolutie daar haar eigen gang gegaan en herbergt het eiland enorm veel endemische soorten zoals maki’s, de panterkameleon en zes van de acht soorten baobab bomen. Het grootste eiland van deze aardbol is derhalve in haar geheel een biodiversity hotspot. Maar op dit moment is slechts 10% van de oorspronkelijke natuur nog over. Madagaskar kampt met hevige bodemerosie (400 ton/ha)* doordat maar een beperkt deel van het land geschikt is voor landbouw maar desondanks wordt ontgonnen. Slecht landgebruik zorgt er nu voor dat de rivieren verzadigd zijn van de rode aarde die wegspoelt van de marginale akkers en de Indische Oceaan rondom het eiland rood kleurt. Astronauten hebben wel eens opgemerkt dat het lijkt alsof Madagaskar dood bloedt door de bodemerosie. In dit land wil de firma Daewoo dus exportlandbouw ontwikkelen?
Daewoo doet aan landbouw?
Maar Daewoo die maken toch alleen saaie middenklasse auto’s? Neen, Daewoo dat in het koreaans ‘Groot Universum’ betekent doet ook aan scheepsbouw, elektronica en mijnbouw. Daewoo Logistics dat gespecialiseerd is in cargo en transport heeft zich nu op Madagascar vertoont, de containers met maïs en palmolie moeten immers vervoerd worden. Het boeren zelf wordt uiteraard uitbesteed aan een lokale partner.
The shit hits the fan
Terwijl La Gazette de la Grand Ile gisteren kopte dat de Senaat de affaire Daewoo in de doofpot stopt (foto) haast het hoofd van de Economic Development Board of Madagascar (EDBM) zich om te benadrukken dat het voorlopig maar om 100.000 hectare gaat, …maar dat dit wel het begin van een langer proces is (Reuters). In Seoul is men behoorlijk pissig over het FT artikel dat woorden als ‘neo-kolonialisme’ en ‘piraterij’ in de mond neemt. Waarom nu toch weer de Aziatische zakenman pakken terwijl die Britten en Fransen ook (biobrandstof) plantages op Madagaskar hebben? Is Europa soms bang haar invloed in Afrika te verliezen aan China en Zuid-Korea? De Malagasische blogosfeer explodeert bijkans vanwege het nieuws over de vermeende Koreaanse megadeal. Voor- en tegenstanders rollen over elkaar heen en één pots kreeg wel meer dan 100 comments (een lokaal record). “Ny fanomezana asa ireo tantsaha eny ambanivohitra ka miteraka fidiram-bola maharitra ho azy ireo izany”, oftewel: er zitten ook goede kanten aan deze investering zoals werkgelegenheid. “Koa ireo lalana sy tambanjotra misy any amin’ireo faritra”: en vergeet de aanleg van wegen niet! (Global Voices).
Dekselse burgerjournalist geeft ongevraagd duiding op expertblog
Maar echt wijzer worden we pas van de Cyber Observer: de bloggende jurist uit Antananarivo. Hij voorzag op 21 oktober al een nieuwe ontwikkeling rondom buitenlandse investeringen en landrechten omdat na een wetswijziging nu ook buitenlandse partijen land mogen kopen op Madagaskar. Nadat de Daewoo affaire was losgebarsten deed onze bloggende jurist een puik stukje (niet te controleren) burgeronderzoekjournalistiek. Zoals dat gaat met internationale investeringen heeft de Daewoo Logistics Corporation (DWL) de klus uitbesteed aan een lokaal bedrijf de Madagascar Future Entreprise (MFE). Het bedrijf werd in augustus van dit jaar opgericht en focust zich op Agri-Business. MFE heeft de eerste stappen voor landaankoop gezet. De bron van de bloggende jurist beweert dat MFE fase 1 van het project al heeft voltooid: de ’technical survey of the land’. Iets wat de Malagasische overheid stevig ontkent. Momenteel wacht MFE op ‘authorization for land acquisition’ van de Economic Development Board of Madagascar (EDBM). Maar ongeduldig en enthousiast als ze waren stuurde MFE ook al een rapportage naar hun werkgevers in Seoul. De Koreanen dachten dat de deal al rond was en schreeuwden het van de daken. Inmiddels zullen de betrokkenen van de deal flink balen van alle publiciteit nu nog niet alles rond is maar de alarmbellen wereldwijd al wel zijn gaan rinkelen.
Reacties (18)
Heb je hier een kaartje bij?
(bron)
je komt er zelf verder wel uit denk ik zo?
Wat is dan de waarde van Social Qualification voor ondernemen in Afrika? Ik sprak ooit wat Nederlandse bloemenondernemers die dat vrij serieus oppakken (scholing, ziekenhuizen, sanitair en electra). En dat op plekken waar NGO’s nooit iets structureels hebben weten neer te zetten.
Wellicht ben ik naief en is de discussie hier al vaker gevoerd. Blijft over dat kapitaalkrachtige bedrijven zowel veel kunnen kapot maken als kunnen opbouwen. Hoe schep je voorwaarden waaronder het aantrekkelijk is dat laatste te doen?
Is dit nog steeds aan de orde nu er een financiële crisis is?
Hoe wordt dit gefinancierd?
@4: In de eerste paragraaf staat dat het niks zal kosten. Ik geef toe, ik vind het wat verwarrend, want in de laatste paragraaf wordt wel over landaankoop gerept. Hoe dan al ook zal het om een relatief goedkope investering gaan waarschijnlijk, terwijl de voedselprijzen momenteel nou niet zo heel hard lijden onder de economische crisis.
Landaankoop / landgebruiksrechten / lease, de bronnen spraken elkaar inderdaad tegen.
De gebruiksrechten (lease) gaan ongeveer $5, – per jaar per hectare kosten:
http://africanagriculture.blogspot.com/2008/11/daewoo-says-madagascar-land-lease-deal.html
Ja, dat de grond niks kost zag ik ook (wil nog niet zeggen dat het echt zo is, omlopen etc…). Maar om plantages op te zetten ben je ook wat kwijt. We hebben het toch over redelijke investeringen neem ik aan. En daar zijn meestal banken bij betrokken. Welke zijn dat en hoe staan ze er in. Of is het echt alleen Daewoo met eigen kapitaal?
@8: Misschien hebben we het wel over plantages die al staan. Gezien het voedseltekort dat al genoemd wordt, lijkt het me onwaarschijnlijk dat de bouwgrond momenteel onbenut is.
Het lijkt me een beetje het voorland van alle arme landen. Als corrupte regimes het land uitverkopen kan de bevolking daar weinig tegen doen. Misschien tijd voor nieuwe uitgangspunten van de VN? (Ik weet het, ik ben een onverbeterlijke optimist).
@8: Daewoo is zelf ook een bank :o)
(Ontginnings)kosten?: 100 buldozers, 1000 kettingzagen en 2000 Z.A.-nen à 40,- per dag (tegen een muntsoort naar keuze)?
Je kan ook zo denken: anders zou de evolutie in dat afgezonderde ecosysteempje zijn werk daar ook wel doen. Oké, het duurt dan iets langer. Een soort stand still toch op dat eiland. Stikt er ook van de inteelt natuurlijk. Op den duur de meest vreemd uitgedoste mini apensoorten die met lange tandjes slechts 1 bepaald vruchtje lusten. Als de koala: alleen kieskeurig eucalyptus, ook niet meer Vooruit te schiéten. Goed, en nu helpt Daewoo een handje. So what? Kunnen die lokalen misschien ook eens een centje verdienen. Voor de bulldozers uit alles wat kruipt groeit en bloeit oogsten, want dat zou zonde zijn, nooit dingen weggooien die je nog gebruiken zei mijn moeder altijd. En dan de eetbare waar op de markt en de overige snuisterijen langs de file Z.A.-nen op weg naar hun werk aanprijzen. En wie ligt er nou wakker als er geen panterkameleon meer rondkruipt? Zit toch alleen maar een beetje suf levenloos op een tak…in z’n schutkleurtjes.
Want ik weet niet of iemand het wist maar de auto-industrie ligt wereldwijd op z’n gat hoor (de Europese schreeuwt om steun, een Ford, Chevrolet, een Toyota die vandaag bekend maakt 3000 banen te schrappen in Japan). Dat mag niet, dat trekken onze westerse economieën niet. Die moeten een doorstart maken en alles zetten op de fabricage van op duurzame brandstof rijdende modellen. En daar is biodiesel voor nodig mensen, en die CO2 moet ook omlaag!…
Niet alleen Madagascar! Honderden deals waar cash rijke regeringen en bedrijven land opkopen in arme gebieden, zijn hier te vinden:
http://www.grain.org/nfg/?id=610
neo-kolonialisme?
Die link in #13 is eigenlijk wel logisch. De 2008 land grab for food and financial security deed me realiseren dat dit eigenlijk een rode draad is in de geschiedenis. Bij aanvang van de industriële revolutie vond precies hetzelfde plaats in Engeland en de rest van Europa. De start van de industriele revolutie! Al die kleine boeren die hun eigendom kwijtraakten aan investeringsmaatschappijen en grote boeren (banken). Er is weinig verschil. Alleen de schaal is nog groter. De in[beslag]name van de VS ligt in het verlengde.
Ben benieuwd of dit nu weer een nieuwe omwenteling in de landbouw laat zien of teweeg brengt. Oorzaak en gevolg zijn niet altijd duidelijk.
Juischt, voor dit soort verhandelingen lees ik Sargasso. Pluim voor Carlos.
Wanneer de Malegassiers dit avontuur willen aangaan so be it. Ik vraag me af of het democratisch tot stand zal komen en of een ieder zich bewust is van de gevolgen.
De Koreanen zullen de infrastructuur verbeteren. Allicht, van de plantage naar de haven. Leert Madagascar hiervan zijn landbouw te verbeteren? Ik zou niet weten hoe ze dat denken aan te pakken. Het klinkt niet als een serieuze inspanningsverplichting. Geschiedt de bewerking duurzaam? Kunnen Malegassiers een goed salaris verdienen? Biedt het ook werk aan de goed opgeleide en gewalificeerde eilandbewoner, die nu niet weet hoe snel hij/zij het land moet verlaten om elders zijn/haar geluk te beproeven? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dit soort projecten een bewijs is dat westerse ontwikkelingshulp gefaald heeft. Men heeft door zich vooral te richten op gezondheidszorg en kindersterfte en het onderwijl door laten akkeren van de traditionele landbouw, Madagascar laten verworden tot een voedselimporterend land.
Annexatie is inmiddels alweer beëindigd?
http://www.reuters.com/article/rbssIndustryMaterialsUtilitiesNews/idUSLI8971720090318