Crisis | Duurzaamheid kern van de oplossing

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Verzadiging aan de vraagzijde en overcapaciteit aan de aanbodzijde, het zijn niet direct omstandigheden die aanwakkeren van de vraag als oplossing aantrekkelijk maken. Vroeg of laat zal immers de rekening betaald moeten worden. En juist daar heeft kredietverstrekkend Terra nu geen vertrouwen meer in, dat de rekening een keer betaald zal worden. Het is duidelijk dat beproefde recepten uit het verleden geen garantie voor de toekomst meer bieden.

Tegelijk staat de wereld voor de enorme uitdaging om een oplossing te vinden voor de dreigende energiecrisis. Die oplossing moet blijvend zijn. Het is niet aantrekkelijk om elke zoveel jaar in een economische crisis te raken omdat de volgende energiebron ook dreigt op te drogen. En nu zitten we eindelijk in een tijdperk waar duurzame oplossingen binnen handbereik komen. De tijd lijkt er helemaal rijp voor.

Windenergie is het bekendste voorbeeld van de duurzame technologie. Op onze breedten is het voorlopig ook de meest voor de hand liggende. Maar het moet zeker niet de enige energiebron zijn. Bij windstilte zullen allerlei basale processen door moeten kunnen draaien. We zullen dus echt alle registers open moeten trekken en naast windenergie moeten werken aan complementaire energiebronnen als zonne-energie, getijdenenergie, aardwarmte en toekomstdromen als ionenwisselaars en katalytische omzettingsprocessen.

Met deze vormen van energieopwekking kunnen we niet alle mobiliteit handhaven. Voor de korte afstand en stadsdiensten zijn elektrische auto’s zeker een oplossing. Maar voor lange afstanden en zwaar transport zullen we iets anders moeten bedenken. Voorlopig heeft daar hybride 2.0 (stroom opwekken met een stationaire verbrandingsmotor die elektromotoren in de wielen aandrijft; 25% zuiniger en 50% schoner dan de huidige hybriden) de beste papieren. Op langere termijn is de brandstofcel op waterstof hiervoor misschien de oplossing.

Maar er is meer nodig. De wereldbevolking blijft groeien en de energie zal hoe dan ook minder overvloedig zijn. Je hebt immers steeds minder ruimte voor energieopwekkingsystemen. We zullen dus ook moeten investeren in vermindering van het verbruik. In de industrie zal dat vaak nog wel lukken. De meeste productieprocessen kunnen nu al een stuk zuiniger. En bij een hogere energieprijs zou dat voor een groot deel al gerealiseerd zijn.

In de woningbouw is het andere koek. Het is al heel lang bekend dat je bijna energieneutraal kunt bouwen. Met dikke muren, kleine ramen, superisolatie en slimme vondsten bouwt men nu al kantoren waar de warmte van mensen en computers genoeg is om het gebouw ’s winters te verwarmen en ‘s zomers te koelen. Bij woningen komen die ideeën maar niet van de grond. Een warmteadviseur (lees: CV-ketelverkoper) beweerde al in de jaren zeventig geleerd te hebben dat het beter was de afstand tussen CV-ketel en tappunten zo klein mogelijk te maken, maar hij had het nog nooit ergens toegepast gezien.

Al we alles snel in werking zetten houden we nog genoeg olie op de wereld over om als grondstof te dienen. Olie is echter niet de enige grondstof waarvan we een tekort dreigen te krijgen. Als we bijvoorbeeld nu al alle auto’s in de wereld op Lithium-ion batterijen laten rijden, dan is de bekende wereldvoorraad Lithium al zo goed als verbruikt. Mijnbouw in de asteroïdengordel lijkt me voorlopig nog behoorlijk science-fiction. Er zit dus niets anders op dan werk te maken van recycling.

Alle ingrediënten voor een nieuwe economische boom zijn nu genoemd. We hebben nieuwe systemen voor energieopwekking nodig, gebouwen en machines moeten veel zuiniger met energie omspringen, er zijn andere auto’s nodig en we zullen flink moeten gaan recyclen. Met het realiseren van deze opdrachten is heel veel werk en heel veel geld gemoeid. Sterker nog, je mag rustig van een ongelofelijke puist werk spreken. Lijkt me precies wat we nodig hebben in een economische crisis.

Of het allemaal snel van de grond komt hangt van de overheid af. Als die de oren blijft laten hangen naar de grote bedrijven en zich laat verleiden grote zakken met subsidiegeld daarheen te dirigeren wordt het niks. Of zal het op zijn minst veel te lang duren. Een betere aanpak is die van de regelgeving. Verbied simpelweg excessief gebruik, vervuiling, ongewenste processen en producten. Stel boetes in het vooruitzicht als niet binnen een bepaalde tijd aan de normen wordt voldaan. Subsidieer alleen die bedrijven die de oplossing nu al voor handen hebben (en die zijn er volop), maar het geld ontberen om tot marktintroductie te komen. En geef duidelijk aan welke kant we op willen met de energievoorziening, zodat ondernemingen weer durven te investeren.

Ik weet het, dit klinkt allemaal erg optimistisch. Niet meer investeren in meer van hetzelfde, maar in een duurzamer leven en een stabielere toekomst. Het lijkt warempel op de groei in de breedte van de geitenwollen sokkendragers. Maar wisten we dat eigenlijk al niet heel lang? Wanneer kwam ook al weer het “Rapport van de Club van Rome” uit? Gelukkig zijn er mensen geweest die daarin zijn blijven geloven, die beseft hebben dat het schip een keer moest stranden. Zij zijn tegen de stroom in doorgegaan met het zoeken naar wereldvriendelijke alternatieven. Daarom zijn die nu voorhanden. Alleen niet bij de bekende leveranciers. De toekomst ligt dus voor het grijpen. Maar pakken we hem ook? Als ik naar de maatregelen van Gordon Brown kijk houd ik mijn hart vast.

Reacties (11)

#1 Sikbock

verrassend! dit stukje zag ik niet aankomen!

  • Volgende discussie
#2 Sil

Nogal wiedes, het stukje kwam van links. :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Trianero

Ik ben ook van mening dat duurzaamheid inderdaad toekomst heeft (/seth). Helaas red je daar NU de crisis niet mee. Wat NU nodig is, is geld om de hebzucht van mensen enigszins te kunnen ondersteunen, zodat we niet in een vicieuze cirkel van ontslag > minder consumptie terecht komen. Het investeren in duurzame energie en producten is ook belangrijk, zeker, maar de enkele focus hierop zal de crisis niet kunnen bezweren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 su

Greenwash.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 HansR

Als #1 :)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 piet

er wordt idd veel te weinig geïnvesteerd in duurzame energie, en de revolutionaire ontdekkingen worden gesaboteerd/opgekocht door de grote olie-maatschappijen, omdat ze de komende tijd nog hun geld op de traditionele manier willen verdienen. (opgekocht om er voorlopig niks mee te doen) En de alternatieven die gebruikt worden worden ook niet ten volle benut; windenergie geeft veel te weinig rendement omdat het niet z’n stroom kwijt kan aan het net op de piekuren, maar waarom wordt bij zo’n molen dan niet de overtollige stroom gebruikt om water om te zetten in waterstof of om metaal magnetisch te maken? (met magnetisme kunnen onvoorstelbare effecten bereikt worden). Zo zijn er nog tig voorbeelden, er wordt (bewust) lacherig over gedaan om het in een verdomhoekje te zetten. Nikola Tesla wordt neergezet als een zweverige idioot, z’n laatste plannen zijn verdonkeremaand door de FBI maar men weet wel te vertellen dat het allemaal hersenspinsels waren, hij zou stroom kunnen verzenden door de ether, maar daar viel dan niets meer aan te verdienen… En in feite overal stroom uithalen, warmtewisselaars, als er een klein verschil in temperatuur is is dat al energie etc.
Tesla was wel goed om de wisselstroom uit te vinden, de dynamo, roep het, maar zodra er niks meer aan te verdienen viel was het een soort doctor Frankenstein; google maar ’s op Tesla en zie wat we misgelopen zijn…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Henk Daalder

We zouden juist heel erg rijk kunnen worden als we in dit land de nieuwe stadsauto gaan ontwikkelen.
Elektrisch, lichtgewicht en zeer goedkoop.
Natuurlijk gesteund met ontwikkelsubsidie, en gebruikers mogen gratis parkeren in het centrum

– Denemarken koopt er al 500.000
– Israel legt oplaadpunten aan
– Parijs gaat ze weggeven, voor in de stad.
– De portugese rergering bouwt overal oplaadpunten, en zorgt er voor dat in 2011 alle door de regering gekochte auto’s elektrisch zijn, en dat 20% van alle nieuw gekochte auto’s elektrisch is.
– Project Better Place probeert er overal aante verdienen en tegelijk deze initatieven van de grond te krijgen, dat lukt al in ca 10 landen en staten in de VS.
– Duitsland denkt dat er pas in 2020 1 miljoen rijden.
– Nederland kan dan al heel rijk geworden zijn van die auto’s, als wij er juist NU aan beginnen.

– Nedcar maakt al de Mitsubishi Colt.
De Mitsibishi MIEV lijkt daar sterk op en kan, als begin, ook in Nederland gebouwd worden.

En mocht het een tijdje onvoldoende waaien, dan voeden de accu’s van voldoende elektrische auto’s het net.
Bedrijven geven straks geld toe, om overdag de accu van hun medewerkers te gebruiken. Die laden ze snachts op op goedkopere nachtstroom.
En als er dan nog te weinig duurzame stroom is, dan gaan die medewerkers nog meer verdienen aan hun accu met duurzame stroom.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 plofkip

Als dat Henkie Daalder niet is!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bontenbal

“Als ik naar de maatregelen van Gordon Brown kijk houd ik mijn hart vast.”

Pardon? Net nu in het VK de eerste klimaatwet ter wereld getekend is!

http://www.algemene-energieraad.nl/newsitem.asp?pageid=5858

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Ippekrites

@3
Mis. Doorconsumeren is uitstel van executie. Als regeringen echter op heel korte termijn aan weten te geven waar het heen moet met de energievoorziening komt er weer belangstelling om te investeren en rem je de recessie vanzelf af.
@9
Ik bedoel natuurlijk BTW verlagen om op de bekende voet door te kunnen gaan tot het vanzelf overwaait.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Ché Chomski

Hans, niet boos worden!

De aanslagen in Mumbai, de financiële crisis en de achterkamertjes ontvangst van Jim Hansen in de Tweede Kamer, het zijn ogenschijnlijk losstaande gebeurtenissen, die onderling zijn verbonden in een gemeenschappelijk effect: het blokkeren van een wereldwijde ontwikkeling naar duurzaamheid.

De financiële crisis werd op gang gebracht met het doelbewust aanzetten tot overconsumptie van grote groepen aan de onderkant van de middenklasse, die werden geëxploiteerd omwille van de winsten van banken en speculanten.

De aanslagen in Mumbai lijken zorgvuldig te zijn voorbereid en gericht op het creëren van angst. En met het in stand houden van angst is aan twee kanten veel geld te verdienen: zowel het terrorisme als de bestrijding ervan zijn bloeiende takken van bedrijvigheid waarin enorme bedragen omgaan.

Met het naar een achterkamertje dirigeren van James Hansen, de klimaatspecialist van NASA, is het al niet veel anders gesteld. De man heeft een boodschap waarvan hij de feitelijke basis kan aantonen. Als hij gelijk heeft kunnen de gevolgen voor de samenleving enorm zijn. Maar daar zijn sturende machten juist (economisch) bij gebaat. Immers, aan de hoge prijzen van schaarse grondstoffen verdienen zowel de betrokken industrie als de overheid rijkelijk. Voor wie de keten beheerst resulteren hogere prijzen in hogere winsten en vervolgens in hogere belastinginkomsten. De spaanders vallen aan de onderkant.

Bovendien valt er juist na een crisis veel geld te verdienen: aan de wederopbouw na een oorlog of na een ramp, aan de stijgende koersen na een beurskrach. De omvang van de winsten die er op korte termijn behaald kunnen worden met investeringen in duurzame projecten vallen daarbij nog steeds in het niet.

Zo bezien blijven perverse financieel-economische ketens een duurzame doorbraak structureel in de weg staan.

  • Vorige discussie