COLUMN - Ze zit tegenover me. Een dame op hoge leeftijd, maar zoals wij in het dossier zouden schrijven: “oogt jonger dan kalenderleeftijd”.
Ze verteld over haar klachten van long covid. “Ik snap echt niet hoe ik het opgepikt heb, we zijn zo voorzichtig!”. Ze zit tegenover me zonder mondmasker.
Cognitieve dissonantie, ik vind het een interessante term. We kwakkelen maar voort in deze never ending shitshow van een pandemie zo lijkt het, met een bord voor onze kop die zo groot is als de ijsschots die afgebroken is van Groenland.
Ik kan het haar niet kwalijk nemen, alhoewel ik moeite moet doen om niet de zin uit te spreken “toch zit u hier voor me, zonder mondmasker.”
De voorlichting vanuit de overheid is bedroevend geweest. Ze roepen altijd zo hard dat preventie enorm belangrijk is, maar daar blijft het ook bij. Roepen. Een lichtend voorbeeld zijn ze allang niet meer. Preventie is een term geworden die vooral veel gebakken lucht bevat, een verkooppraatje waar allang geen echte inhoudelijke acties of veranderingen aan kleven.
Nu de cijfers weer oplopen komen we in een herhaling van de herfst van 2020, en die van vorig jaar. Maskers worden niet aanbevolen, wel het aloude handen wassen. Toegeven dat COVID zich door de lucht verspreid is natuurlijk van de zotten: dan zou de overheid actie moeten ondernemen, en haar burgers moeten beschermen! Dat is echt een brug te ver. Sommigen hadden vertrouwen in de nieuwe minister omdat hij uit het werkveld komt: die bubbel bleek echter al snel uit elkaar gespat. De overheid wordt geregeerd door lobbyisten uit het verkeerde werkveld, en men ziet liever de winsten stijgen dan de burgers beschermen tegen een, waar het nu naar lijkt, slopende chronische ziekte die steeds meer mensen treft. En dat zijn lang niet alleen de kwetsbaren onder ons, ook mensen die voorheen compleet gezond waren.
Daarnaast had die opmerking van mij ook niet geholpen, voor haar. Het is belangrijk dat ik een luisterend oor bied. Haar klachten zullen er niet beter van worden. We bespraken ook andere gezondheidsproblemen van haar en besluiten binnenkort even bloed te prikken om te zien hoe de zaken ervoor staan. Ze is opgelucht dat ze nog een keer bij mij terug mag komen en er wat dingen nagekeken worden.
Ik ben niet opgehouden met mijn FFP2-masker te dragen op mijn werk. Ik was de enige. Mijn werkgever vroeg me laatst: “voel je je wel veilig op het werk?”, en nee, eigenlijk niet. Ik denk ook niet dat dat gevoel ooit nog terugkomt.
Reacties (19)
Het illustreert vooral dat Steeph niet de enige is die het lastig vindt om mentaal de overgang van corona van een nieuw maatschappij-ontwrichtend virus naar een endemisch luchtwegvirus met weliswaar nog een stevige ziektelast maar dat opgevangen kan worden binnen de bestaande structuren.
In deze nieuwe fase gaan mondmaskers niet meer beschermen tegen het oplopen van corona, het gaat toch wel rond. Bescherming wordt geboden door persoonlijke immuniteit en vooral de brede immuniteit onder de bevolking (door vaccinatie of doormaken van een besmetting). Bescherming is vooral nodig voor kwetsbare mensen, en daar is ook hun omgeving bij nodig. Maar deze bescherming is niet meer corona-specifiek, die is nodig voor alle luchtwegvirussen.
Ik hoop dat de ervaring van China illustreert wat er gebeurt als je in deze omstandigheden toch wanhopig vast probeert te houden aan de onderdrukking van het virus. Je onderdrukt de opbouw van immuniteit, en later komt de klap alsnog.
Onjuist, onsympathiek en egoïstisch.
Eerst feitelijk:
– mondmaskers beschermen natuurlijk nog net zo goed als voorheen tegen Corona, ‘het gaat toch wel rond’ omdat ‘we’ (de regering en hebben besloten het rond te laten gaan
– Corona is voor (iig een deel van de) kwetsbare mensen veel gevaarlijker dan griep/verkoudheid, potentieel dodelijk.
– wat in China gebeurde was van zero covid naar anything goes, en niet representatief.
– er zijn zat landen die maatregelen nemen om het virus langzamer rond te laten gaan. En die weinig maatschappelijke impact en economische schade veroorzaken.
– het virus langzamer rond laten gaan betekent minder besmettingen, minder doden, minder long covid/post covid. Als 100.000 mensen per jaar ziek worden is de schade kleiner dan als er 300.000 per jaar ziek worden, daar hoeven we niet ingewikkeld over te doen.
Moreel
– “kwetsbare mensen moeten zichzelf maar beschermen” is egoïstisch en laakbaar. Dan wordt er niet gezocht naar een balans (‘in deze nieuwe situatie, hoeveel gaan wij als maatschappij bijdragen om te voorkomen dat deze kwetsbare groep geïsoleerd raakt en onevenredige gezondheidsschade oploopt in de wetenschap dat we het nooit zo goed krijgen als het was voor corona’) maar wordt besloten dat deze groep de tering kan krijgen en het zelf uit mag zoeken. Dit is precies het stukje in de democratie waarbij het niet alleen gaat om wat de meerderheid wil, maar waarbij rekening gehouden zou moeten worden met de minderheid.
Dan qua discussietechniek:
– Mensen met een andere mening wegzetten als ‘wanhopig’ en ‘ze vinden het gewoon mentaal lastig’ is onsympathiek en hooghartig;
– zeker als je zelf je feiten niet op een rij hebt;
Tot slot: ik snap werkelijk niet waar de grote weerstand vandaan komt tegen simpele maatregelen als: mondneusmaskers in de zorg; thuisblijven bij ziekte (zouden mensen gvd sowieso moeten doen https://sargasso.nl/geachte-mevrouw-natte-blafhoest/ ); zorgen dat het binnenklimaat op scholen beter wordt (is al decennialang slecht wat ook een grove schande is). Minimale inspanning, maar blijkbaar is ons landje er te ‘eigenwijs’ (lees: recalcitrant en egoïstisch) voor. Misschien ook te calvinistisch, want pijnbestrijding bij bevallingen en vaccinaties voor vermijdbare ziekten als waterpokken vinden we nog steeds ook heel ingewikkeld.
Het punt wat niet helemaal lijkt over te komen is dat corona niet meer wezenlijk afwijkt van andere luchtwegvirussen.
Er zijn in de zorg al maatregelen ter bescherming van (kwetsbare) patiënten.
Kwetsbare patiënten zijn niet specifiek kwetsbaar voor corona, maar voor alle luchtwegvirussen. Daar is dus generiek beleid nodig, niet meer specifiek beleid voor corona.
En voor het overgrote deel van de mensen is corona gewoon niet zo gevaarlijk meer.
Dit is dus precies wat China geprobeerd heeft. Wat je over het hoofd ziet is dat als je de verspreiding van het virus kunstmatig onderdrukt, dat je ook de immuniteitsopbouw onderdrukt. En die krijg je dan op een later moment op je bord.
Verder is er een aanzienlijke mismatch tussen de maatregelen die jij voorstelt en het doel wat je presenteert. De lichte, generieke maatregelen die je voorstelt gaan de verspreiding van omicron niet wezenlijk dempen, daarvoor zijn steviger maatregelen nodig, die maatschappelijk belastend zijn. Die kosten-baten inschatting is nogal scheef bij deze steviger maatregelen, ik hoop dat jij dat ook ziet.
En concreet:
– er zijn al richtlijnen in de zorg voor bescherming van patiënten tegen luchtweginfecties
– thuis zijn als je ziek bent is nu al het advies, en ziek zijn op je werk verbieden én afdwingen is niet proportioneel
– er is stevig geïnvesteerd in het binnenklimaat van scholen; en verwacht daar ook geen wonderen van.
Jij vindt dan weer de uitspraak ‘kwetsbare mensen moeten zichzelf beschermen’ egoïstisch en laakbaar.
Welke feiten heb ik niet op een rijtje?
– Corona is nu een endemisch virus met stevige ziektelast – conclusie OMT
– Dit kan worden opgevangen in bestaande structuren – conclusie OMT
– mondmaskers beschermen niet tegen oplopen corona – hier moet aan worden toegevoegd op langere termijn en op populatieniveau, zo bedoelde ik deze. Een mondkapje kan jou in een specifieke situatie beschermen tegen besmetting, maar met een open samenleving waar in de grote meerderheid van de situaties geen mondkapjes worden gedragen maakt dat natuurlijk op populatieniveau en de lange termijn niet veel uit.
– Bescherming wordt geboden door persoonlijke immuniteit en vooral de brede immuniteit onder de bevolking (door vaccinatie of doormaken van een besmetting). – lijkt me evident, moet dat nog worden onderbouwd?
– Bescherming is vooral nodig voor kwetsbare mensen, en daar is ook hun omgeving bij nodig. – hier zijn we het volgens mij over eens.
– Maar deze bescherming is niet meer corona-specifiek, die is nodig voor alle luchtwegvirussen. – conclusie OMT
– China laat zien wat de gevolgen zijn als je het opbouwen van immuniteit langere tijd onderdrukt door de verspreiding van het virus onderdrukt. – China heeft lange tijd een beleid gevoerd van onderdrukken van de verspreiding. Gevolg was eerst grote maatschappelijke schade door het beleid, en bij loslaten een enorme golf die mogelijk was door de achterblijvende immuniteit van de bevolking. Dit ontken jij ook niet.
Ik ben vooral benieuwd naar welke landen jij op het oog hebt die nog maatregelen hebben om het virus langzamer te laten rondgaan. Er zijn nog maar weinig landen met serieuze maatregelen tegen corona, de norm is juist overal versoepeling, ook in landen met traditioneel een restrictief coronabeleid. Nederland volgt keurig de trend internationaal, is zeker niet de koploper.
Jij vindt dan weer de uitspraak ‘kwetsbare mensen moeten zichzelf beschermen’ egoïstisch en laakbaar.
Die uitspraak is gewoon egoïstisch, want “zichzelf beschermen” betekent : zich thuis opsluiten.
De vraag is overigens of ze zich beschermen kunnen, want ook kwetsbare mensen moeten ergens eten kopen, en of ze zich beschermen mogen (want misschien moeten ze voor hun werk de deur uit).
Dat lijkt me overdreven.
Nogmaals, kwetsbare mensen zijn niet alleen kwetsbaar voor corona, maar voor allerlei luchtwegvirussen. Hoe beschermden ze zich dan voor corona? Waarom is dat nu niet meer afdoende?
Veel mensen hebben kwetsbaarheden van allerlei aard; we proberen dat zo goed mogelijk te accomoderen, maar daar zit een grens aan. Er is geen reden meer om de kwetsbaarheid voor corona een speciale status te geven.
Je negeert volkomen het feit dat ziek worden van Covid heel andere, veel vervelender gevolgen kan hebben dan een doorsnee influenzagriep. Dat stelselmatig negeren is zoiets als de struivogel die…
Beste cerridwen,
lees dit eerst eens. Dit is de achtergrond van het betoog van Steeph. Laat het een paar dagen bezinken en mocht je dan toch nog steeds van mening zijn dat de boel wel op zijn beloop kan worden gelaten. kom dan met een goed onderbouwd betoog (d.w.z. wat zijn jouw motieven en redenen en niet wat doen anderen volgens jou fout) waarom dat dan zo zou moeten zijn.
Steeph noemt dit stuk anders niet in zijn blogpost.
Wat Steeph ook niet doet is linken naar het OMT advies waar hij op reageert, en bovendien geeft hij niet zuiver weer wat het OMT zegt in haar advies.
Ik vind het OMT advies ook een goed onderbouwd betoog: https://open.overheid.nl/documenten/ronl-ce55af6c46356ee80738e048b1013e1b489602b2/pdf
Misschien moeten we het eerst daar eens over hebben, voordat we een Red Team stuk van een jaar geleden erbij betrekken. Het OMT advies is veel actueler.
Steeph haalde er wel een petitie bij die van dat Red Team afkomstig is. Daar ligt het stuk waar ik je op wijs aan ten grondslag. Een voorstel voor een langetermijnaanpak van Covid. Daar gaat het dus om. Ik ga dat niet voor je samenvatten en aangeven wat daarvan al dan niet overeenkomt met het OMT advies en het kabinetsbeleid. Je leest het zelf maar.
En wat jouw “Misschien moeten we het eerst daar eens over hebben” betreft: daar hebben we het dus al over. aty het Red Team er over schrijft is uiterst relevant. Dat hoef jij niet in het gesprek te betrekken, maar dan zijn we wel uitgepraat, toch?
Met alle respect, maar ik kan die petitie niet serieus nemen als informatiebron over de stand van zaken van corona en over wat op dit moment wijsheid is. Ik lees grote bezorgdheid over de positie van kwetsbaren, ernstige verwijten richting de overheid. Maar niet waarom die (bescheiden) maatregelen die nu worden afgeschaft het verschil gaan maken.
Ik kan me bovendien niet aan de indruk onttrekken dat de scope van de afgeschafte maatregelen wel wat zwaar wordt aangezet. Het is niet zo dat er in zorginstellingen geen beschermingsmaatregelen meer genomen worden in het geval er sprake is van luchtweginfecties zoals corona.
Wat betreft het stuk, het is vreemd om dat aan te dragen als weerlegging van een OMT advies wat bijna een jaar later is geschreven op basis van omstandigheden die ten tijde van het RedTeam stuk nog niet bekend waren en met een heel ander doel.
“mondmaskers beschermen niet tegen oplopen corona ” Opmerkelijk dat je hier een bron weglaat.
Dan zal ik je voor eens en altijd uit de droom helpen. Het echte leven is geen 1 of 0. Hier een simpele video die laat zien dat het wel werkt.
https://www.youtube.com/watch?v=wpfmQKZ-B_0
Of in andere woorden, Als een lapje stof niet helpt tegen druppels, probeer dan maar eens in de pot te pissen zonder je broek uit te doen.
“Welke feiten heb ik niet op een rijtje? ” vraag je, in dezelfde post waarin je stelt:
“Het punt wat niet helemaal lijkt over te komen is dat corona niet meer wezenlijk afwijkt van andere luchtwegvirussen.” –> onwaar, Covid is veel dodelijker en geeft veel grotere kans op langdurige klachten
“Dit is dus precies wat China geprobeerd heeft.” –> flauwekul, China heeft al die tijd een heel strikt 0-covid beleid gevoerd, en daarna alle maatregelen plotsklaps opgeheven zonder dat de bevolking voldoende gevaccineerd was.
“De lichte, generieke maatregelen die je voorstelt gaan de verspreiding van omicron niet wezenlijk dempen” –> wat is “wezenlijk”? Alles wat iets dempt helpt.
Wat betreft het OMT advies: ik ben een groot voorstander van het volgen van de wetenschap, maar we hebben hier de ongelukkige omstandigheid waarin ‘ons’ OMT, nu en gedurende de hele crisis, lichtere maatregelen voorstelt dan internationale wetenschappers in de WHO. Dat, in combinatie met de track record van het OMT op dit dossier (carnaval in kleine groepen, mondneusmaskers helpen niet, etc.) maakt dat ik momenteel toch meer vertrouwen in hun internationale collega’s heb.
En Nederland heeft in Europa, samen met Zweden en het VK, altijd een laks beleid gevoerd, met relatief veel doden en oversterfte tot gevolg. Versoepeling is inderdaad de norm, maar andere landen hebben tenminste nog beleid, van neusmondmaskers in Ziekenhuizen (Duitsland) tot thuisblijven als je ziek bent en mondneusmasker in het OV bij verkoudheid bij de zuiderburen.
Ok, dus als ik het goed interpreteer staat van mijn oorspronkelijke post alleen mijn opmerking over China ter discussie?
Dan vind ik de opmerking dat ik de feiten niet op een rij zou hebben wel een stevige hyperbool.
Maar niet meer zodanig hoger dat de reguliere zorg het niet kan opvangen, dat is wat ik bedoel met wezenlijk. Overigens zie ik graag een bron over de huidige sterfte van corona versus andere luchtwegvirussen, ik ben oprecht benieuwd.
’Dit’ refereerde aan jouw opmerking “het virus langzamer rond laten gaan betekent minder besmettingen, minder doden, minder long covid/post covid”. Het verschil tussen wat China heeft gedaan en wat jij impliceert is niet een verschil in soort, maar in schaal. Het is geen flauwekul dat dit zorgt voor verminderde opbouw van immuniteit, dat is een direct gevolg van het feit dat je de besmettingen probeert te voorkomen. In het geval van kwetsbare mensen die een hoog risico lopen op een ernstig beloop is dat natuurlijk iets goeds, maar voor de populatie als geheel is dat juist slecht. Dit principe hebben we nu meermaals in actie gezien de afgelopen jaren (RS-uitbraak in de zomer bijvoorbeeld), dit lijkt me wel helder.
Het is in dat licht opvallend dat je het hebt over ‘onvoldoende gevaccineerd’ in plaats van ‘onvoldoende immuniteit opgebouwd’. Vaccinaties zijn heel belangrijk geweest, maar bij Omicron heb je de aanvulling van natuurlijke immuniteit ook nodig.
Beetje vreemde zin. Je bent groot voorstander van het volgen van de wetenschap, maar niet als je een op anekdotes gebaseerd negatief beeld hebt gekregen van het instituut dat de taak heeft op basis van wetenschappelijke kennis en ervaring de regering te adviseren. In het OMT zitten nog steeds de op hun gebied toonaangevende wetenschappers; een beetje scepsis is altijd gezond maar dat moet een weging op de merites van de argumenten en aangedragen bewijs niet in de weg staan.
De vraag is natuurlijk: en heeft dat beleid ook enig effect? als ik naar de ziekenhuisbezetting kijk (https://ourworldindata.org/explorers/coronavirus-data-explorer) niet. Ook in Duitsland en België was afgelopen najaar sprake van oversterfte.
En dat is ook helemaal niet raar: het is op populatieniveau natuurlijk ook niet te verwachten dat hele lichte maatregelen die maar beperkt worden opgevolgd nog enig effect heeft op de verspreiding van Omicron, de meest besmettelijke coronavariant die er is.
Neen, zie mijn eerste post, daar staat een lijstje. Dit is een aanvulling.
Dit is niet te goeder trouw cerridwen. Ik zet bevindingen van wetenschappelijk instituut A tegenover bevindingen van wetenschappelijk instituut B en constateer dat ze afwijken. Als jij dan vervolgens doet alsof ik bevindingen van een wetenschappelijk instituut tegenover een column zet is dat misleidend en een lelijke manier om het gesprek te voeren.
Worden stukjes niet meer nagelopen op taalfoutjes voordat ze hier geplaatst worden?
Dat doen we middels ‘crowdtaalcorrectie’. Zo houden we de interactie met de lezers een beetje levend. U zegt wat er fout is, wij verbeteren het.
Eerder is wel gevraagd of er iemand ‘eindredacteur taal- en spelling’ wil zijn. Maar blijkbaar is er weinig behoefte de schoolmeester van Sargasso uit te hangen.
Misschien een apart emailadres openen: [email protected]?
Het vervuilt de discussie zo reacties die weldra achterhaald zijn. Dan kun je ook schoolmeester uithangen zonder dat je dat uitdraagt.
Dat mag ook naar het info at sargasso.nl adres
En verder:
https://www.radboudumc.nl/nieuws/2023/radboudumc-wacht-met-afschaffen-mondkapjes
https://www.propertycasualty360.com/2023/01/02/expert-estimates-long-covid-could-cost-economy-3-7-trillion-414-232242/