Burger: zoek het lekker zelf uit

Foto: © Sargasso logo Kort copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Serie:

Opleidingen in het hoger onderwijs mogen geen dure leermiddelen en excursies verplichten. Een student betaalt al collegegeld, en daar moet het onderwijs voor gegeven worden. Als een opleiding toch iets hips en duurs wil, moet het een gratis alternatief aanbieden. In de praktijk werkt dat helaas niet. En zo worden studenten illegaal op kosten gejaagd, terwijl het alleen maar stijgt en de studiebeurs vrijwiel is afgeschaft.

De Onderwijsinspectie doet echter niets. En de minister ook niet:

Ze deelt de mening dat onderwijsinstellingen zich aan de wettelijke voorschriften moeten houden, antwoordt ze afgemeten.

En als studenten nu toch tegen onterechte extra studiekosten aanlopen, kunnen ze een klacht indienen. Krijgen ze bij hun onderwijsinstelling geen gehoor, dan kunnen ze naar de rechter stappen. Mochten ze gelijk krijgen, blijkt uit Van Engelshovens antwoord, dan zal de inspectie de onderwijsinstelling erop aanspreken “en zo nodig handhavend optreden”.

Ja joh. Die student die illegaal een rekening van een paar honderd euro krijgt gaat daarover tot aan de rechter procederen bij de eigen instelling. Want daar heb je tijd, geld en zin voor, als student. Terwijl je voor je afstuderen afhankelijk bent van diezelfde instelling.

Eentje dus voor in de categorie: de verantwoordelijkheid afschuivende overheid. Alles formeel netjes volgens de regels. Er is toch een procedure die gevolgd kan worden? Er is een rechtsgang mogelijk? Dan zijn wij klaar. Dat de burger hier volstrekt niet mee geholpen is, is blijkbaar van nul en generlei belang voor minister Van Engelshoven en deze regering.

Reacties (23)

#1 tigger

Het eerste wat deze regering deed was cadeautjes uitdelen aan bedrijven, terwijl burgers jaren van lastenverzwaringen en bezuinigingen hebben moeten doorstaan.
Iedereen die denkt dat deze regering er voor het volk zit is gestoord.

  • Volgende discussie
#2 lmgikke

Wat is het probleem? je kunt toch kiezen? dan kies je toch voor een opleiding zonder al die extra kosten?

(sarcasm off).

En zo gaat de tweedeling verder.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bolke

Als een opleiding toch iets hips en duurs wil, moet het een gratis alternatief aanbieden. In de praktijk werkt dat helaas niet.

Moeten studenten bijvoorbeeld verplicht op excursie? De inspectie vraagt of dat echt zo is en dan blijkt er “in vrijwel alle gevallen” een gratis alternatief beschikbaar.

Dit strookt niet met elkaar

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Janos

Wat heeft de inspectie gedaan?

Zij heeft 343 klachten onderzocht van de vierhonderd die het ISO opstuurde. Dat wil zeggen, de inspecteurs hebben de onderwijsbestuurders een e-mail gestuurd: hoe neemt u deze klachten in behandeling en hoe neemt u ‘onduidelijkheden’ weg?

Tja. Vandaar de kritiek op de “onderzoeksmethode” van de Inspectie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Bismarck

“Terwijl je voor je afstuderen afhankelijk bent van diezelfde instelling.”
De instelling is voor zijn geld dan weer afhankelijk van jouw afstuderen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Janos

@5 Klopt, en dat kent zijn eigen perverse effecten. Maar dat doet niets af aan het feit dat je als student in een afhankelijkheidsrelatie zit, en velen het procederen tegen de eigen opleiding of instelling niet aandurven (ongeacht of dat terecht is).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Sigi

@4 Deze slappe houding van de inspectie is er speciaal voor het bekostigd onderwijs. Bij een klacht over een onbekostigde instelling komt de inspectie de hele tent doorlichten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Bismarck

@6: Correctie: Student en instelling zitten in een wederzijdse afhankelijkheid. Bovendien zijn er zowel binnen de instelling als (voor bekostigd onderwijs) op landelijk niveau klachten/beroepsmogelijkheden die de student (in tegenstelling tot de instelling) geen geld en nauwelijks tijd kosten en die een gang naar de rechter overbodig maken. Reken maar dat je faculteit graag voorkomt om een beroepsprocedure met je in te gaan, puur vanwege de tijd die zij erin moet steken (jij als student hoeft alleen beslissing van de examencommissie af te dwingen, een beroep in te dienen en niet op te dagen bij de voor de faculteit verplichte mediatiepoging of zelfs de beroepszaak en de beroepscommissie zal dan nog bij de geringste twijfel jou het voordeel geven). Uiteindelijk heeft in dit geval de faculteit geen poot om op te staan, dus ze gaan gewoon altijd nat.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 [email protected]

De gemiddelde student heeft wel geld voor de nieuwste smartphone, vijf tot tien festivals en drie buitenlandvakanties per jaar. En dan zou een paar honderd euro extra voor je hogere opleiding te veel geld zijn. Tsja.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Frank789

[ De gemiddelde student ]
De gemiddelde… drie buitenlandvakanties per jaar… Wow!
Kun je met cijfers staven dat onze studenten tegenwoordig dus voor het merendeel goed in de slappe was zitten?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 zwik

@8: Dat is opvallend. In de GGZ is het eerder andersom: daar moet een patiënt zijn klacht schriftelijk indienen, de instelling reageert niet (dus geen “mediatie”), de klachtencommissie geeft de instelling nog een kans en houdt een zitting, geen van de partijen komt opdagen, en dan is de uitspraak van de commissie dat de instelling een gesprek moet voeren over de klacht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Co Stuifbergen

@9: Het gaat er niet om of de “gemiddelde” student de extra’tjes betalen kan.

Het gaat erom of ook een student met een normaal inkomen (d.w.z. studiefinanciering) de opleiding volgen kan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Bismarck

@11: Verschil moet er zijn. In het Hoger Onderwijs zet je met twee welgemikte mailtjes en verder niet op komen dagen of ergens aan meewerken de universiteit voor 10-20 manuur aan het werk (afhankelijk van de benodigde dossiervorming) en ze moeten dat werk serieus nemen, want anders dreigt beslissing in het voordeel van de student.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Janos

@8 Die wederzijdse afhankelijkheidsrelatie is zo dat je als instelling, op je totale begroting, heel weinig merkt van 1 student die met een conflict vertrekt. Die student is jaren van zijn leven kwijt, als die ergens op nieuw moet beginnen (en daar moet je ook maar net zin in hebben, verkassen naar een andere stad, nieuwe kamer, nieuwe sociale omgeving). Het verschil in macht en afhankelijkheid is evident.

“geen geld en nauwelijks tijd” – kom op zeg. Alsof een opleiding niet 100 manieren heeft om een student het leven zuur te maken. Alsof dat nooit gebeurt. Zelfs al zou je gelijk hebben dan nog doet dat niets af aan het feit dat de meeste studenten zo’n stap niet durven zetten.

En je stelt het echt veel te makkelijk voor, de ’toegankelijke klachtenfaciliteit’ die iedere instelling moet hebben is soms niet meer dan een goed verstopt emailadres. Je schrijft: “jij als student hoeft alleen beslissing van de examencommissie af te dwingen, een beroep in te dienen en niet op te dagen bij de voor de faculteit verplichte mediatiepoging of zelfs de beroepszaak en de beroepscommissie zal dan nog bij de geringste twijfel jou het voordeel geven” – ja hoor, vooral dat “alleen”. Alsof de gemiddelde student dit soort dingen weet.

@9 Onzin.

@10 Nee, natuurlijk heeft #9 die cijfers niet. Verder wat @12 zegt, behalve dat de stufi is afgeschaft voor de meeste studenten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 analist

interessant dat degene met schijnbaar de meeste ervaring – Bismarck (vermoed ik) – de meest “rechtse” mening (als in: studenten zijn geen machteloze slachtoffers) lijkt te hebben.

@10: over het meerendeel doe ik geen uitspraken (want verleggen doelposten en woorden in de mond leggen enzo) maar gemiddeld lijkt er weinig aan de hand te zijn.

Circa de helft van de studenten ervaart dat ze maandelijks goed rond kunnen komen.
Met het overgrote deel lijkt het dus goed te gaan en over hen hoeven we ons geen
zorgen te maken. Er is echter ook een deel, iets meer dan 1 op de 10, dat ervaart
moeilijk rond te komen en elke maand geld tekortkomt.

https://www.nibud.nl/wp-content/uploads/Nibud-Studentenonderzoek-2017.pdf

(ik zie de 10% die het moeilijk heeft maar Janos richt zich op alle studenten, dus dat doe ik ook).

Het verhaal over vakanties, oid komt uit eigen ervaring: bij ons werken in het call center veel met studenten en ze hebben meer geld dan ik destijds had. zegt het NIBUD ook:

Vergelijking met 2015
In vergelijking met 2015 is het inkomen van studenten sterk gestegen. De gemiddelde
inkomsten bedroegen toen 768 euro. Alle groepen studenten hebben nu hogere
gemiddelde inkomsten. Studenten ontvangen meer studiefinanciering, verdienen meer
geld met hun bijbaan en hebben meer inkomen uit overige inkomsten.

wat mij prikkelt: de neiging om achter elke ontwikkeling een zwakke behoeftige groep te zien die alleen door overheidsingrijpen (“de onderwijsinspectie doet NIKS!!!”) kan worden geholpen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 analist

uit het ongelovelijke jankartikel van Janos:

Toch betreft één van de gevallen die wordt belicht in NRC Handelsblad de Utrechtse Economie-opleiding. Eerstejaarsstudenten economie moeten voor 65 euro een boek met een code aanschaffen om toegang te krijgen tot een computerprogramma. De universiteit zegt in een reactie „in gesprek te zijn met de bibliotheek”, waar studenten in de toekomst alle benodigde programma’s moeten kunnen gebruiken.

oh wow betalen voor software. vroegah konden gewoon gratis downloaden. schade! ja, de verzorgingsstaat wordt echt afgebroken. terug naar de 19e eeuw! blablabla

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Janos

@15 Verleggen van doelposten en woorden in de mond leggen??? Gast, @10 citeert je letterlijk!

Je mist het punt van het stuk, blijkbaar, volledig. Waar ik me op richt is dat de overheid de neiging heeft om zich, in een geval waarbij de wettelijke regels worden overtreden, zich er van af te maken met een procedureel punt. “Ja, dat gebeurt, maar theoretisch is er een procedure die gevolgd zou kunnen worden, dus wij blijven lekker op onze handen zitten”. Aldus de minister. Die er lak aan heeft dat die procedure in de praktijk nutteloos is. Dit is exemplarisch voor hoe de overheid vaak handelt, en dát is het punt.

Het gaat helemaal niet om “alle studenten”. Ook niet om 10% van de studenten. Al was het er één, dan nog is dit een voorbeeld van hoe je het als overheid niet moet doen.

Geheel terzijde, als je het dan toch hebt over studenten als een kwetsbare groep: 10% is fors, dat zijn bijna 70.000 mensen. Die tekst van het NIBUD verbaast me verder, “meer studiefinanciering” daar moet bijna wel de lening worden meegeteld, aangezien de studiebeurs als gift is afgeschaft. Dat maakt nogal een verschil! Al die studenten studeren tegenwoordig af met 10.000+ euro studieschuld (voor uitwonende studenten: al gauw 25.000+). Dat maakt de positie sowieso kwetsbaar. Hoe langer de uitloop, hoe meer schuld. Wisselen van studie kost je zo duizenden euro’s, laat in de studie: tienduizenden. De relatie met je opleiding verkloten (door, pak ‘em beet, ze voor de rechter te slepen) en in het uiterste geval weggepest worden heeft enorme gevolgen. Dat alleen al zou een idee moeten geven hoe waarschijnlijk het is dat een student gaat procederen tegen de eigen opleiding, voor een relatief laag bedrag.

Maar dit dus volledig los van het feit dat de overheid (incl. Inspectie) gewoon moeten zorgen voor fatsoenlijke rechtsbescherming. In het echt, niet op papier.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Janos

@16 Als je de moeite niet doet om een stuk goed goed genoeg te lezen om de inhoud te begrijpen, waarom reageer je dan? Of: waarom zou iemand anders je serieus moeten nemen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Frank789

@15: [ over het meerendeel doe ik geen uitspraken (want verleggen doelposten en woorden in de mond leggen enzo) ]

Als jij zelf, niet ik, zegt dat studenten gemiddeld vijf tot tien festivals en drie buitenlandvakanties per jaar hebben, dan zit vaak de groep daarboven gemiddeld ongeveer op het dubbele en de groep daaronder ongeveer op de helft. Anders gezegd heeft driekwart van de studenten minimaal 3 festivals plus 1 buitenlandvakantie of meer. En driekwart is gewoon het merendeel.

Maar je hebt dus gewoon geen cijfers over die vakanties en festivals, maar gewoon indrukken van een niet representatieve groep studenten die met hun capaciteiten en hun specifieke studie de tijd hebben om in jouw call center werken. Lekker objectief.
En “meer” geld dan jij vroegah zegt ook niet veel als huren drie keer zo hoog zijn en vakanties drie keer goedkoper en studiefinanciering veranderd is.

En nu ga jij terugkrabbelen naar “circa de helft zegt goed rond te kunnen komen” wat wel heel wat anders is dan “10 festivals en 3 buitenlandvakanties gemiddel”, en dan durf jij het te hebben over verzetten van van de doelpalen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 analist

Waar ik me op richt is dat de overheid de neiging heeft om zich, in een geval waarbij de wettelijke regels worden overtreden, zich er van af te maken met een procedureel punt.

De wet is niet zo zwart-wit als jij hem weergeeft. Extra kosten zijn wel degelijk toegestaan, bijvoorbeeld voor studiemateriaal (het computerprogramma van 65 euro). Als je de analyse van de klachtenlijst van het ISO leest (heb je dat uberhaupt gedaan?) dan blijkt dat een deel van de klachten precies daarover gaat.

pg 2
Een aantal klachten ging over het organiseren en verzorgen van tentamens. De klacht luidde dan
dat er betaald moest worden voor een licentie om deel te kunnen nemen aan een tentamen.
Uit de reacties van de instellingen op deze klacht blijkt dat het gaat om kosten voor licenties voor
software.

en

In sommige gevallen maakten studenten melding van kosten voor de aanschaf van boeken,
readers, handleidingen. Toch bieden instellingen ook hier vaak een alternatief aan. Zo kunnen
studenten soms readers downloaden (en printen) via Blackboard.
Ook werden zaken als messensets, uniformen en sportkeuringen genoemd, die bleken te behoren
tot opleidingen met aanvullende eisen. Deze kosten passen binnen de regelgeving.
27 klachten gingen over de kosten voor printen en aanschaf voor practica, zoals materiaal voor
maquettes. Ook deze kosten moeten studenten zelf betalen.

Als het in de klacht als besloten is dat deze niet ontvankelijk is (“klacht over kosten voor studie/onderwijsmateriaal”) vind ik het zo gek dat de Onderwijsinspectie verder geen onderzoek doet. Het zou zijn als Janos aangifte doet tegen analist omdat hij iets vervelends heeft gezegd over bijstandsgerechtigden en het OM geen verder onderzoek doet: het is simpelweg niet tegen de wet.

EN vind je niet dat het ISO geen inspanningsverplichting heeft om op zn minst “redelijke” klachten in te dienen bij de Inspectie?

pg 3 over studiereizen:
Verreweg de meeste klachten van studenten gingen over gemaakte kosten voor studiereizen en
excursies vallend onder categorie 2: “kosten verbonden aan onderwijsbenodigdheden en bepaalde
onderwijsvoorzieningen die uitsluitend op basis van vrijwilligheid mogen worden doorberekend aan
studenten”.
(…)
In vrijwel alle gevallen waarin de studenten een klacht indienden over de kosten voor een excursie
en stelden dat er geen gratis alternatief was, bleek bij navraag bij de opleidingen dat er wel
degelijk een gratis alternatief beschikbaar was.

Tsja, Janos denk jij dat onderwijsinstellingen op dit punt massaal liegen (en dat navraag dus niet voldoende is)? Misschien ben ik naief maar als student A zegt en de onderwijsinstelling B zegt dan is het aan de student (ISO) om daarop te reageren (aannemelijk te maken dat B niet klopt).

Dat onderwijsinstellingen op dit punt de wettelijke regels overtreden is een vrij zware beschuldiging: heb je een concreet voorbeeld waar dit het geval lijkt te zijn en de Inspectie steken laat vallen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Janos

@20, nee, natuurlijk heb ik dat niet gedaan. Heb je de links gelezen?

“Zij heeft 343 klachten onderzocht van de vierhonderd die het ISO opstuurde. Dat wil zeggen, de inspecteurs hebben de onderwijsbestuurders een e-mail gestuurd: hoe neemt u deze klachten in behandeling en hoe neemt u ‘onduidelijkheden’ weg?

Hebben die inspecteurs dan helemaal niets zelf uitgezocht?
Jawel, ze hebben steekproefsgewijs op internet rondgekeken of ze nog extra kosten tegenkwamen die in strijd zijn met de Wet op het hoger onderwijs. En nee hoor, niks gevonden.

Eind goed, al goed?
Studenten blijven vermoedelijk problemen houden met opleidingen die extra kosten in rekening brengen, al dan niet binnen de lijntjes van de wet, en krijgen vaak geen goede voorlichting over kosteloze alternatieven.

Klagen ze bij de Onderwijsinspectie, dan stuurt die ze door naar het klachtenloket aan hun eigen universiteit. Ook dat staat in de analyse. Geen wonder dat de inspecteurs geen ‘signalen’ binnen krijgen.”

En dit komt niet uit een opiniestukje of zo, dit is een artikel van het Hoger Onderwijs Persbureau.

Inmiddels heb ik het Inspectie artikel (5 luttele pagina’s) wel doorgenomen, en bovenstaande klopt gewoon. Nee hoor, de klachten zijn ongegrond. We hebben het nagevraagd bij degenen over wie geklaagd wordt, en ze zeggen dat alles prima is. Niets aan de hand, loopt u rustig door.

Tjonge jonge jonge.

Het zou zijn als Janos aangifte doet tegen analist omdat hij iets vervelends heeft gezegd over bijstandsgerechtigden en het OM geen verder onderzoek doet: het is simpelweg niet tegen de wet.

Het zit je wel hoog he, dat ik “bijstandtrekkers” een lelijk woord vind?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Analist

@21: jij baseert op tweedehandse bronnen en ik ben niet serieus te nemen? Ja hoor. Als je zo’n grote mond hebt over van alles en nog wat anderen fout doen mag je iets meer informatie tot je nemen.

Verder mag je de vraag best wel beantwoorden. Als het het woord van de student tegen de universiteit is, welk onderzoek verwacht jij dan nog van de Inspectie? Nachtelijke invallen? Mystery guests op de bij de studie? En als het zo overduidelijk is dat de wet overtreden wordt, dan is toch makkelijk voor het ISO om het woord van de universiteit tegen te spreken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Janos

@22 Zucht. Wacht, ik probeer het puntsgewijs, misschien helpt dat.

1) ik baseer me op een serieus nieuwsartikel van het Hoger Onderwijs Persbureau.
2) jij gaat af als een gieter met je opmerking in #9 over de ‘gemiddelde student’. Het is gezwets, waar je nu al door meerdere mensen op gewezen bent. Ook door #10 / #19. Dat negeer je (maar hee, heel veel anders kun je ook niet).
3) je reacties (#9, #15) dusver gingen over “dat studenten het zo goed hebben” en “niet zielig zijn”. Daarmee geef je aan de strekking van het stuk volledig gemist te hebben.
4) nog buiten het feit dat er wel degelijk aanwijzingen zijn dat een groot deel het moeilijk heeft (zie #17) – dus zelf op het niet ter zake doende punt waar je op reageerde, zit je er kilometers naast.
5) vervolgens reageer je pas in #20 op waar het om gaat namelijk: hoe de overheid haar taak verzaakt als het gaat om rechtsbescherming. En kom je interessant doen met “tweedehands bronnen”.
6) terwijl, wanneer je de primaire bronnen bekijkt, ze precies bevestigen wat in het nieuwsartikel staat. Wat ook niet gek is, want het HOP is een serieuze nieuwsorganisatie.
7) je vraagt “Welk onderzoek de Inspectie dan had moeten doen?” Moet ik dat voor ze verzinnen? Wil ik wel doen hoor, als ze me betalen, maar het lijkt me genoeg om te constateren dat het beschamend is om de mensen tegen wie een aanklacht wordt ingediend een mail krijgen, en hun antwoord voor waar wordt aangenomen. “Politie, mijn man slaat me!” “nee hoor mevrouw, we hebben het nagevraagd en hij zegt van niet”. Indrukwekkend staaltje onderzoek.

Wat er hier mis is, is niet alleen gedocumenteerd door ISO en het HOP. Ook door het NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2018/01/19/op-eigen-kosten-naar-new-york-voor-een-paar-studiepunten-a1589029
En het is nota bene het CDA (niet bepaalt een partij die bekend staat om onzinvragen indient om studenten te pleasen) die hier Kamervragen over stelt.

Het is echt heel duidelijk. Als jij dat niet kan of wil begrijpen, tja.

  • Vorige discussie