Blok blundert met uitvoering Woonakkoord

ANALYSE - Het kabinet ziet het Woonakkoord nog graag dit jaar afgehandeld. De bezuinigen voor volgend jaar zijn immers al ingeboekt. Om het gevaar Duivesteijn te bezweren, is zelfs vice-premier Asscher uitgerukt. Als een chief whip moet hij alle kikkers in de rode kruiwagen zien te houden. Naar verluidt levert het gedrag van Duivesteijn ergernis op bij de partners van het woonakkoord: D66, CU en SGP. Zij hebben echter nog een punt om zich aan te ergeren: een blunderende minister Stef Blok.

In het voorstel van Blok stond, ergens in de kleine lettertjes, een technische wijziging van de regeling van de vergoedingen voor Eerste Kamerleden. Dergelijke wijzigingen mogen van de Grondwet echter niet met een gewone meerderheid aangenomen worden. Dat kan uitsluitend met tweederde meerderheid, omdat het gevaar voor zakkenvullen anders te groot is. In dit geval betekende het echter dat het kabinet met z’n hele Woonakkoord alsnog was overgeleverd aan de genade van Senator Brinkman.

Wat volgde, was een zeldzaam potje snelschaken. Blok knipte de gewraakte bepaling uit zijn voorstel, vroeg en kreeg per kerende post een blanco advies van de Raad van State en zag de Tweede Kamer op 5 december instemmen met zijn gewijzigde voorstel. Begin deze week heeft hij het voorstel dat in de Eerste Kamer lag ingetrokken, waarna de Senaat het gewijzigde voorstel voor volgende week op de rol heeft gezet. Minister Blok heeft daarmee een pijnlijk alternatief afgewend: met de broek op de constitutionele enkels betogen dat ‘technische wijzigingen’ eigenlijk geen echte wijzigingen zijn.

Men zegt dat onder druk alles vloeibaar wordt. Vaak komt dat neer op een halve schending van staatsrechtelijke normen. “De politieke realiteit stelt ook zo zijn eisen,” heet het dan. Men knijpt een oogje toe, geeft toe dat “het niet de schoonheidsprijs verdient” maar kruipt zonder veel gewetensnood onder de kerstboom. In dit geval staat de norm fier overeind, en is de procedure vloeibaar geworden: het bleek mogelijk in zeer korte tijd een ander voorstel op tafel te leggen in de Senaat. Politieke druk die extra constitutionele zuiverheid veroorzaakt – het kan dus kennelijk wel.