Wilma Takes a Break

76 Artikelen
17 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Schrijft sinds 2013 wekelijks op haar kunstblog over museumbezoek, kunstwandelingen en street art. Daarbij heeft ze altijd extra aandacht voor vrouwelijke kunstenaars.
Foto: Mijn ontmoeting met Anselm Kiefer © foto Hélène Hartman.

Kunst op Zondag leest Anselm Kiefer

RECENSIE - Zaterdag 8 maart 2025 is de Duitse kunstenaar Anselm Kiefer 80 jaar geworden. Ter gelegenheid van deze mijlpaal zijn er nu twee tentoonstellingen met zijn werk in Amsterdam. Het Van Gogh Museum en de buren van het Stedelijk Museum hebben samen vele zalen vrijgemaakt voor werk van Kiefer. Bij de tentoonstelling Sag mir wo die Blumen sind is een boeiende catalogus verschenen. Hierin komt de kunstenaar zelf ook aan het woord. Voor Kunst op Zondag volgt hier een recensie van deze publicatie. Het bezoek aan de exposities wordt er nog interessanter door.

Sag mir wo die Blumen sind

De titel van de duo-tentoonstelling Sag mir wo die Blumen sind verwijst naar het anti-oorlogslied Where have all the flowers gone? Van de Amerikaanse song writer, folkzanger en activist Pete Seeger (1938). Seeger schreef het lied in 1955, in Europa werd het echt bekend toen Marlene Dietrich in 1962 er een Duitse vertaling van uitbracht: Sag mir wo die Blumen sind. In ons land heeft Jaap Fischer in 1973 een Nederlandse versie op vinyl gezet. Er bestaan anno 2025 meer dan twintig vertalingen van het lied, er is ook een versie in het Oekraïens. Speciaal voor deze dubbeltentoonstelling heeft Kiefer een nieuw werk gemaakt, gebaseerd op dit anti-oorlogslied.

Foto: Between Us © Pixy Liao Museum MORE © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ontdekt Pixy Liao

Pixy_Liao Bed-Wrestling (2019_2024) © Pixy Liao © foto Wilma_Lankhorst

Bed Wrestling (2019-2024) © Pixy Liao © foto Wilma Lankhorst.

VERSLAG - De Chinese fotograaf Pixy Liao heeft de lachers op haar hand in haar eerste solotentoonstelling in ons land. In de Tuinzaal van Museum MORE in Gorssel maak je in de expositie Between Us kennis met Pixy Liao en haar partner Moro. Haar Liefdesrelatie met Moro is al jaren een vast thema in Liao’s werk. In haar beelden ontdek je een flinke dosis humor, spel, intimiteit en erotiek. Liao bevraagt in haar werk bestaande genderrollen, relatiedynamieken en verwachtingspatronen. Je hebt nog tot en met 30 maart 2025 om Between Us zelf te ontdekken.

Pixy_Liao coll Sfeerbeeld Between Us © foto Wilma_Lankhorst.jpg

Between Us © Pixy Liao © fotocollage Wilma Lankhorst

Wie is Pixy Liao?

Pixy Liao is in 1979 in Shanghai, de grootste stad van China geboren. Na de middelbare school studeert ze grafische vormgeving in haar geboortestad. Nadat ze enkele jaren werkt als grafisch ontwerper raakt ze gedesillusioneerd door het werkveld. Na het zien van de film Blow-Up (uit 1966) van de Italiaanse regisseur Michelangelo Antonio gooit ze het roer om. Ze verhuist naar de Verenigde Staten. In Memphis/Tennesse begint ze in 2005 aan de Master of Fine Art in fotografie. Aan de universiteit van Memphis ontmoet ze de vijf jaar jongere Moro, hij studeert er muziek. In de korte film in de tentoonstelling vertelt ze hier meer over.

Foto: Cathelijn van Goor © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag: tekenpret in Museum MORE

RECENSIE - De tekententoonstelling Size Matters, kent geen maat in Museum MORE. En dat is precies wat de curatoren beogen. Monumentale tekenkunst van nu waarin de bezoeker kan dwalen en verdwalen.  Van 28 nationale en internationale kunstenaars hangen hier groot formaat tekeningen in drie museumzalen. Bij ieder werk vertelt de artiest zijn/haar verhaal. Voor Kunst op zondag legde ik mijn oor te luister en keek ik mijn ogen uit. Je hebt nog tot 2 februari om dit uitbundige tekenavontuur in Gorssel nader te verkennen én om zelf mee te tekenen aan de grootste museale tekening.

Met Size Matters geeft Museum MORE aandacht aan de stoere,
minder bekende kant van de eigentijdse,
internationale tekenkunst
en de
tomeloze ambitie van tekenaars van nu.

Size Matters Sfeerbeeld Agatha van Amée en centraal © Lise Sore © foto Wilma_Lankhorst

Sfeerbeeld Agatha van Amée en centraal © Lise Sore © foto Wilma Lankhorst.

Zo oud als de mensheid

Tekenkunst is bijna net zo oud als de mensheid zelf, denk maar aan de schetsen in de grotten van het Zuid-Frans Lascaux. De oudste rotstekeningen in dit grottencomplex dateren uit 15.000 voor Christus, de jongste uit 10.000 voor Christus. Hier in Museum MORE is de oudste kunstenaar, Jacobien de Rooij   (Rotterdam, 1947)    77 jaar en jongste beeldend kunstenaar, Aymeraude du Couëdic (Frankrijk, 1995), wordt dit jaar 30.

Foto: Zaalimpressie van Dacia, rijk van goud en zilver © foto's en collage Wilma Lankhorst.

Tips voor de kerstvakantie van Kunst op Zondag

VERSLAG - Wie in de kerstvakantie graag een museum wil bezoeken, heeft in het noorden van ons land volop keuze. Voor Kunst op Zondag zet ik graag een aantal mogelijkheden op een rijtje. In Zwolle leer je Blaue Reiter-kunstenaar Marianne von Werefkin kennen. In Assen blinkt het goud van de Dacia. Labyrinthia is de nieuwe spannende collectie-opzet van het Drents Museum. Het kunst-drieluik in Assen is compleet met de eerste solotentoonstelling van de Duitse schilder van de Neue Leipziger Schule Mirjam Völker. In Paterswolde is de laatste expositie van ‘visitekaartjes’ te zien.

Artiesten (1910, gouache) © Marianne von Werfkin © foto Wilma_Lankhorst

Artiesten (1910, gouache) © Marianne von Werefkin © foto Wilma Lankhorst.

Marianne von Werefkin in Zwolle

Marianne von Werefkin is geboren in het Russische Toela in 1860. Om haar talent zo goed mogelijk te ontwikkelen, kreeg zij privéles van Ilja Repin, hij was de belangrijkste vertegenwoordiger van het Russisch Realisme. Von Werefkin was een serieuze en zeer getalenteerde leerling. Ze werd als jonge schilder al de Russische Rembrandt genoemd. Op haar achtentwintigste raakte ze gewond tijdens de jacht. Door een schot in haar rechter hand, haar schilderhand raakt ze gehandicapt. Ook dit voorval kon haar schilderstroom niet stoppen en begon met links te schilderen. In 1892 leert ze de Russische schilder Alexej von Jawlensky kennen, vier jaar later besluiten ze samen naar München te verhuizen. Daar sluiten ze vriendschap met Gabriele Münter en Wassily Kandinsky. In Zwolle ontdek je welke cruciale rol Von Werefkin speelde aan het begin van de 20ste eeuw in de ontwikkeling van het expressionisme in Duitsland. Net als Gabriele Münter speelde zij een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het gedachtegoed van het kunstenaarsnetwerk Der Blaue Reiter. Marianne von Werefkin – Pionier van het expressionisme is nog tot en met 16 maart 2025 te zien in Museum de Fundatie in Zwolle.  MK=geldig.

Foto: Het Groninger Museum viert haar 150ste verjaardag © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag: Hoe Van Gogh in Groningen kwam

VERSLAG - Het 150-jarige Groninger Museum viert feest met bijzondere verhalen en exposities. Ken jij het verhaal van zes studenten (waarvan vijf geneeskunde-studenten) die in 1896 in zes weken tijd een grote Van Gogh tentoonstelling organiseerden? Ze verzamelden maar liefst 128 werken van Vincent. De meeste doeken kwamen gewoon verpakt in kisten per trein naar het noorden. Dit verhaal en de invloed van Van Gogh op de latere Ploeg-groep wordt nu verteld in het Groninger Museum.

Vincent_van_Gogh Hoe van Gogh in Groningen kwam © foto's en collages Wilma_Lankhorst (1)

Hoe van Gogh in Groningen kwam © foto’s en collages Wilma Lankhorst.

Aanzet tot deze expositie

Kunsthistorica Mariëtta Jansen wist wel dat er in 1896 een grote van Gogh tentoonstelling in Groningen was geweest. Maar de details kende ze niet. Als conservator van de Ploeg en twintigste-eeuwse kunst van het Groninger Museum, was haar opgevallen dat in veel schilderijen van de Ploeg-kunstenaars, invloeden van Van Gogh te zien waren. Ze wilde weten hoe dit zat en ging op onderzoek uit. Ze ging op zoek naar financiering voor het onderzoek en toen dat geregeld was, werden haar museale werkzaamheden tijdelijk overgenomen door collega’s. Vijf jaar werkte ze aan dit onderzoek en daarin speelde de van Gogh tentoonstelling van 1896 de centrale rol. Zes studenten huurden de bovenzaal van wat het oude Groninger Museum en wilden daar eigentijdse kunst laten zien.

Foto: Landschap (1910) © Sluijters en landschap met bomen (1909) Leo Gestel © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ervaart kleurexplosie in Villa Mondriaan

VERSLAG - La vibration des couleurs, Mondriaan, Slijters en Gestel, in Villa Mondriaan (Winterswijk)   is een explosie van kleur. Als je de deur van de speciale tentoonstellingsruimte opent, knallen de kleuren je tegemoet. Ontdek de manier waarop deze drie tijdsgenoten elkaar in Amsterdam hebben geïnspireerd en beïnvloed. Ontdek hoe de Amsterdamse Luministen met hun visionaire blik de moderne kunst voorgoed hebben veranderd. Nu te zien in Villa Mondriaan in Winterswijk.

Luminisme Zaalimpressie Luminisme Amsterdams luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma_Lankhorst.

Zaalimpressie Amsterdams luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

Wat is het Luminisme?

Om helder te krijgen over welke periode uit de schilderkunst we het hier gaat, hier een korte uitleg van het begrip luminisme . Vanuit het post-impressionisme ontstond vanaf 1904 een nieuwe stroming in de schilderkunst: het luminisme. Hierbij leggen de kunstenaars door een optische mengeling van kleuren, de nadruk op lichteffecten, die overeenkomen met de stippen van het pointillisme. Daarnaast herken je ook elementen van het realisme en het impressionisme in deze nieuwe schilderstroming.

Luminisme Zaalimpressie Luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma_Lankhorst.

Zaalimpressie Luminisme in Villa Mondriaan © foto Wilma Lankhorst.

De kunst benadert de wetenschap

Je zou kunnen zeggen dat de kunst hier de wetenschap benadert door de bijna mathematische benadering van de schildertechniek. Je herkent ook stilistische verwantschappen tussen het luminisme met het Franse fauvisme en het Duitse Expressionisme. Vanaf 1910 komt het begrip luminisme ook in ons land voor. Bij ons zijn het Jan Sluijters (1881-1957), Leo Gestel (1881-1941), Piet Mondriaan (1872-1944) en Jan Toorop (1858-1928) die deze nieuwe stroming gaan uitproberen. Drie van hen zijn tijdgenoten en de hoofdrolspelers in de tentoonsteling La vibration des couleurs.

Foto: Black sculpture (2017) © Jordan Wolfson Beelden aan Zee © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verkent twee collecties in Den Haag

De een verzamelt kunst als hobby, de ander voor de museale waarde, of als belegging. Naast musea zijn er wereldwijd talrijke verzamelaars die op de kunstmarkt opereren. In Den Haag/Scheveningen zijn deze zomer twee van die collecties te zien.

Uit de AKZO Nobel Art Foundation, hangt ‘True Colors’ nu in het Kunstmuseum. En uit de collectie van kunstverzamelaar Max Vorst ‘bevolken’ sculpturen de grote zaal van Beelden aan Zee in de tentoonstelling ‘If not now, when?’. Voor Kunst op Zondag ging ik een dagje naar de Hofstad en het strand.

True Colours, zaalimpressie van de grote zaal Kunstmuseum Den Haag © foto Wilma_Lankhorst

True Colors, zaalimpressie van de grote zaal Kunstmuseum Den Haag © foto Wilma Lankhorst.

True Colors

Hoeveel betekenissen heeft kleur? En wat doen kunstenaars daarmee?
In de expositie True Colors zie je vele hoogtepunten uit de hedendaagse kunst die de dialoog aangaan met iconen uit de moderne kunst. Hier is onderzocht hoe in het werk van Charley Toorop (Katwijk, 1891-1955), Donald Judd (USA, 1928-1994) en Bridget Riley (VK, 1931) samen met hedendaagse kunstenaars Zanele Muholi (ZA,1972), Rafaël Rozendaal (USA, 1980) en Louise Giovanelli (VK, 1983) de betekenis van kleur in relatie tot vorm, identiteit en samenleving te zien is.

In True Colors zie je werk van zo’n zestig Nederlandse en internationale kunstenaars.

Foto: Ontdek deze zomer de kunstmogelijkheden in Tilburg © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag verkent zomers kunst trio in Tilburg

REPORTAGE - He zomermaanden zijn voor velen heerlijke vakantiemaanden. Wat dacht je van een dagje Brabant met een bezoek aan Tilburg? Voor Kunst op Zondag wil ik graag drie zomerse cultuur tips met je delen. In museum De Pont hangt een mysterieuze mist rondom het werk van Laure Prouvost. Het Textielmuseum vraagt in de groepstentoonstelling ‘Makers on Materials‘ om aandacht voor vijf natuurlijke materialen in de kunst. In de groene oase van de Oude Warande kun je de beeldententoonstelling ‘Lustwarande – Arbos‘ verkennen. Tussen het groen ontdek je hier hedendaagse sculpturen van nationale en internationale kunstenaars in hout.

Tilburg Interview Laure Prouvost in de Pont Tilburg © foto Wilma_Lankhorst

Maria Schnyder interviewt Laure Prouvost in de Pont Tilburg © foto Wilma Lankhorst.

De Pont Museum: In the Mist of it all

De volledige titel van de solotentoonstelling van de Franse kunstenaar Laure Prouvost (Lille, 1978) is In the Mist of it all, above front tears. Met je hoofd in de mist lopen is ook wat je hier ervaart. In de grote zaal hangt een grote dikke witte wolk en daaronder bewegen zich bijzondere vogels tussen de bezoekers. Prouvost was voor de voorbereiding van haar expositie in het Nationaal Museum in Oslo, stond ze letterlijk met haar hoofd in de wolken. Dit idee inspireerde haar voor de grote wolk in De Pont. In de fantasiewereld van Prouvost wonen fantasie dieren zoals de vogels die we hier zien. Sierlijke glazen vogels op het Venetiaanse eiland Murano geblazen. Plukjes wit strand, twee vissen die een fontein maken door water naar elkaar over te spugen. Twee ‘zomerhoeden’ waarin je je moet onderdompelen om de dansers in de tuin van De Pont te zien. Als je mijn inleiding misschien warrig vindt, nodig ik je uit om hier de site van Laure Prouvost te openen voor nog meer fantasie.

Foto: Vier groenelementen ©Martin Creed voor Museum Voorlinden © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag en het hyperrealisme van Ron Mueck

RECENSIE - Het wordt een luchtige en verrassende zomer in Wassenaar. De museumpubliekslieveling ‘ouderpaar onder parasol’ krijgt bezoek van nog veertien werken uit het oeuvre van de Australische kunstenaar Ron Mueck.   Beelden levensecht en vaak meer dan levensgroot die je blijven verbazen door hun details en lichaamstaal. Kunst op Zondag ging op bezoek bij de ‘familie’ van Ron Mueck.

KoZ Couple under an umbrella (2021) © Ron Mueck © foto Wilma_Lankhorst

Couple under an umbrella (2021) © Ron Mueck – Museum Voorlinden © foto Wilma Lankhorst.

Publiekslieveling

Als snel na de opening van Museum Voorlinden (2016) werd zijn beeldengroep Couple under an umbrella (2013) de publiekslieveling van de museumbezoekers. Eénmaal heeft het museumteam het echtpaar van zaal gehaald. Direct na de ‘verdwijning’ stroomden de reacties binnen, vertelt Suzanne Zwarts (museumdirecteur). Toen deze reacties van teleurstelling aanhielden is na drie maanden besloten het koppel terug te zetten op hun vertrouwde plek. Sindsdien liggen ze weer ontspannen te zonnen. Deze zomer krijgen ze gezelschap van nog eens veertien creaties uit het brein van beeldend kunstenaar Ron Mueck (Melbourne, 1958).

KoZ Ron_Mueck selectie portretten © fotocollage Wilma_Lankhorst

Ron Mueck, selectie portretten © fotocollage Wilma Lankhorst.

Poppenmaker en -speler

Als kind zag Ron zijn moeder poppen maken. Zelf ontwikkelde hij dit talent ook. Mueck is twintig jaar actief geweest als poppenmaker en -speler. Hij werkte onder andere voor Sesam Straat en de The Muppet Show. Mueck’s schoonmoeder, schilder Paula Rego (1935-2022) zag zijn talent en gaf hem in 1996 de opdracht een Pinokkio te maken voor haar tentoonstelling tijdens  Spellbound (Hayward Gallery). Mede door dit succes is Mueck daarna als autonoom kunstenaar verder gegaan. Nu woont en werkt hij op een afgelegen locatie op het Engelse Isle of Wight.

Foto: Avondopname van 'To Breathe' over de Oud Singel © Kimsooja (2019) © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag maakt kunstronde door Leiden

VERSLAG - Zoek je nog een bestemming voor een keuzedag met de trein? Dan is Leiden misschien een idee. In verschillende musea zijn daar de komende tijd interessante tentoonstellingen te ontdekken. Van de kunst in Afrika tot een roerige tijd in Japan. Van de geschiedenis van Suriname met Anton de Kom, tot archeologische parels en hedendaagse kunst uit Korea.

Leiden_Kimsooja enkele impressie © foto Wilma_Lankhorst.

Kimsooja enkele impressie uit Thread Roots © foto Wilma Lankhorst.

Kimsooja in De Lakenhal

Museum De Lakenhal heeft de primeur met de Koreaanse kunstenaar Kimsooja (1957). Haar eerste solo-museale-tentoonstelling in ons land heet ‘Thread Roots’ (draadwortels). Het werk is in zes zalen te zien. Iedere bezoeker krijgt een klein boekje met een plattegrond met daarop de rode draad als wegwijzer. Op de begane grond van het museum zijn twee zalen exclusief ingericht met variaties van draadwortels. In de eerste zaal hangen twee grote videoschermen waarop je korte filmfragmenten van Kimsooja’s ontmoetingen ziet. In Thread Roots onderzoekt Kimsooja haar culturele geschiedenis binnen haar ontwikkeling als kunstenaar. Daarbij legt ze ook een directe relatie naar de collectie van de Lakenhal.

Je kunt de ‘draadwortels’ Thread Roots van Kimsooja nog tot en met 21 juli ontwarren in Museum De Lakenhal in Leiden. Kijk hier voor de details.  Museum De Lakenhal is gratis te bezoeken met de Museumkaart.

Foto: Sfeerbeeld van het thema 'Over het water'© foto Wilma Lankhorst.

Aan ’t water met Kunst op Zondag

RECENSIE - Aan t water_Uitgeverij Thoth

Met de bundel Aan ’t water: 100 watergedichten en 100 watergezichten is de trilogie compleet. Een drietal boeken met daarin 100 schilderijen en tekeningen in combinatie met 100 gedichten over hetzelfde thema. En bij iedere publicatie hoort ook een museale tentoonstelling. Het slotakkoord in deze serie is nu te zien in de Tuinzaal van Museum MORE in Het Gelderse Gorssel. Voor Kunst op Zondag heb ik waterpret beleefd in de IJssel-vallei.

Op 't duin (omslag), uitgeverij Thoth

Op ’t duin (omslag), Uitgeverij Thoth

Het begon … Op ’t Duin

In 2015 verscheen bij de tentoonstelling Duingezichten in het Haags Historisch museum in samenwerking met het Letterkundig Museum de kunst- en dichtbundel ‘Op ’t duin: 100 duingedichten en 100 duingezichten. Samensteller van deze publicatie is Nicolaas Matsier, hij studeerde klassieke talen en filosofie. Het Haags Historisch Museum vroeg aan gastcurator Boudewijn Bakker om een tentoonstelling in te richten met hetzelfde thema in de kunst. De duinen waren en zijn nog steeds een populair onderwerp voor schilders, tekenaars en fotografen. Uit het enorme aanbod aan werk, selecteerde Bakker 100 werken en verdeelde die voor de tentoonstelling in verschillende thema’s.

‘Land van mest en mist, van vuilen, kouden regen.’

 zo begon het bekendste weergedicht uit onze literatuur
 anderhalve eeuw geleden.

Foto: Museum MORE Kasteel Ruurlo © foto Wilma Lankhorst

Kunst op Zondag in de klei met Koos Buster

RECENSIE - Je hebt vast wel eens met je handen in de klei gezeten. Niet de vette, zwart glanzende Zeeuwse klei maar de bruine of grijze klei met chamotte. De klei die tijdens handvaardigheid op school wordt gebruik. Kunstenaar Koos Buster is er op de Rietveld Academie op afgestudeerd en noemt zichzelf de Minister van Keramische Zaken. De eerste museale solotentoonstelling van deze artistieke minister is tot en met 20 mei te zien in Museum MORE Kasteel Ruurlo.

Koos_Buster Planning van de expositie Het had ook anders kunnen zijn © foto Wilma_Lankhorst

Planning van de expositie Het had ook anders kunnen zijn © foto Wilma Lankhorst.

Koos z’n kleivoet

Koos Buster Stroucken (Amsterdam, 1991) heeft op de basisschool leren kleien. Hij was er toen niet goed in en vond het ook niet leuk. De grote omslag kwam toen hij op de Rietveld Academy zijn eigen voet moest kleien. Het eindresultaat was verbluffend goed. Klei kun je goed nat houden waardoor je er steeds mee verder kunt gaan. Terugkijkend op deze ervaringen concludeert Buster dat hij inmiddels behoorlijk goed kan kleien. Zo goed zelfs dat hij zichzelf Minister van Keramische Zaken noemt.

Koos Buster Collage met sfeerbeelden expositie © foto Wilma_Lankhorst.

Collage met sfeerbeelden expositie © foto Wilma Lankhorst.

Dagelijkse dingen

Na zijn studie werkt Buster tijdelijk als kunsttransporteur. In de musea en galerieën ziet hij objecten waarvan hij vindt dat ze meer aandacht verdienen. Museumbezoekers zien geen trappen en/of rollen tape, maar deze hulpmiddelen zijn wel nodig bij de opbouw van een tentoonstelling. Koos Buster geeft deze en andere alledaagse objecten een podium. Hij werkt zowel in keramiek als met glas. In Ruurlo zie ik flessen met schoonmaakmiddelen, een Slush-machine, grote waterflessen -koelers met kraantjes, limonadekoelers en kauwgomballenautomaten. En uiteraard mag de brandblusser niet ontbreken voor het geval dat.

Volgende