Knip het klimaatprobleem op in deelproblemen
‘Het zeldzame geval waarin gemeenschappelijke belangen je laten rekenen op de coöperatie van je medemens.’Zo definieerde Jean-Jacques Rousseau een paar eeuwen geleden het begrip ‘collectieve actie’. Vandaag de dag heeft die uitspraak niets aan kracht verloren. Het blijkt erg moeilijk om in grote groepen samen te werken, zeker als de gemeenschappelijke belangen niet helder zijn. Dat is zeker het geval bij het probleem van klimaatverandering. Prof. dr. Rosemary Rayfuse, hoogleraar Internationaal Recht aan de University of New South Wales en hoogleraar Internationaal Milieurecht aan Lund University, laat zien dat collectieve actie mogelijk is als we het klimaatvraagstuk opdelen in deelproblemen die met een kleiner aantal partijen aangepakt kunnen worden, bijvoorbeeld met het mensenrechteninstrumentarium. Klimaatverandering biedt kansen om het rechtssysteem aan te scherpen en opnieuw te definiëren wat belangrijk is.
Groepspsychologie
Wie de wetenschappelijke onderzoeken naleest ziet dat er drie hoofdproblemen zijn wanneer mensen in een groot collectief iets proberen te bewerkstelligen. Hoe groter de groep, hoe kleiner het individuele voordeel is dat de afzonderlijke groepsleden hebben. Omdat het voordeel van het individu zo klein is, zet niemand de eerste stap. Bovendien is het erg duur om een dergelijke groep op te zetten en draaiende te houden, waardoor het economisch gezien ook niet gemakkelijk is om vanuit een groot collectief te opereren.