Overzicht

Victor

294 Artikelen
119 Waanlinks
1.377 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Onderzoeker Kunstmatige Intelligentie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Haptisch vest laat je de gamekogels voelen

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Tactile Gaming Vest van Saurabh Palan (Foto: Saurabh Palan/Fair Use Policy)

De videospellenindustrie is al enige jaren een economische factor van betekenis. Wat in de jaren ’70 nog als een speelse tak van sport werd beschouwd was meer dan een kwart eeuw later uitgegroeid tot een zeer volwassen bedrijfstak waar in 2008 meer dan elf miljard euro in werd verdiend. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze industrie veel innovativiteit en technische vooruitgang genereert. Al eerder zagen we dat de ontwikkelingsrace bij videokaarten voor PC’s al leidde tot hi-tech hardware die nu ook voor andere ‘serieuzere’ doeleinden gebruikt kan worden. Maar ook de ontwikkeling van game- controllers staat allerminst stil.

Eén zeer duidelijke ontwikkeling die zich daarbinnen heeft afgespeeld is het toevoegen van steeds meer haptische technologie. De controller wordt sinds de toevoeging van de ‘rumble pak‘ aan de Nintendo 64-controller niet meer alleen gebruikt om spellen te besturen, maar ook om fysieke feedback aan de speler te geven. Deze ‘force feedback‘ verdiept de immersie in het spel – je wordt meer in de actie gezogen. Ondertussen is dit positieve effect ook buiten de gamewereld opgepikt. Zo gebruiken bijvoorbeeld bepaalde android touchscreen telefoons subtiele trillingen als je een (virtuele) knop aanraakt, om het gevoel van een knop indrukken te simuleren.

Trillende controllers zijn inmiddels alweer standaard. De videospellenindustrie gaat op zoek naar de volgende stap in immersive haptic gaming en als het aan de industrie ligt dragen we binnenkort allemaal een Tactile Gaming Vest (TGV) als we een schiet, race of vechtspelletje spelen. Het TGV werd ontwikkeld aan de Universiteit van Pennsylvania en is een vest volgestopt met elektromagneten die razendsnel geactiveerd kunnen worden als de computer waaraan deze gekoppeld is het juiste signaal doorgeeft. Word je bijvoorbeeld in een schietspel geraakt door de vele rondvliegende kogels, dan vuren elektromagneten in de voor- en/of achterkant van het vest waardoor je (een beetje) het gevoel krijgt geraakt te zijn door een echte kogel. Een en ander schijnt wel af te hangen van hoe strak je het vest aandoet.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC@Imagine2010: Vooruitblik Night of Terror

, door

Van 14 tot en met 24 april vindt in de hoofdstad voor alweer de 26e keer het Amsterdam Fantastic Fantastic Film Festival plaats, onder de naam Imagine. Ook dit jaar zijn wij van GC er weer bij. Vandaag een vooruitblik op de legendarische Night of Terror en wat andere tips.

La Horde belooft wat (Foto: promostill Imagine)

Moesten de splatterfans het vorig jaar nog met een verkorte versie van de NOT doen, dit jaar is de Night of Terror in vol ornaat terug. Deze legendarische horrornacht zal plaatshebben in de nacht van 17 op 18 april. Vaste elementen zijn weer het lomp meeschreeuwen naar het scherm (tip voor beginners: alle vrouwen zijn hoeren, alle mannen zijn homo’s), de Scream Queen contest, het wc-rollen gooien en gebroederlijk juichen zodra iemand bloederig aan zijn einde komt. Op het NOT programma staan weer vier films en het is duidelijk te merken dat we met een heuse Zombie-versie van doen hebben.

Om middernacht begint het feest met REC [2]. Als dit vervolg op de succesvolle Spaanse zombiefilm [REC] (die ondertussen een slappe Amerikaanse remake kreeg) maar half zo eng is als zijn voorganger zal de film voor heel wat nagels in het pluche van Kriterion zorgen.

De tweede film is de Romero-remake The Crazies. Hoewel technisch geen zombie-film gaat het hier om een groepje mensen dat moet zien te overleven temidden van bloeddorstige mensen besmet door een biologisch wapen. De remake – die geproduceerd werd door de oude meester zelf – werd dit jaar goed ontvangen en beoordeeld als een ‘spannende’, ‘intelligente’ actiehorror. Er zullen vast een hoop slachtoffers bloederig aan hun einde komen en dat is waar de gemiddelde NOTter natuurlijk op zit te wachten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

GC@Imagine: Amsterdam Fantastic Film Festival ’10

, door
Imagine AFFF poster (Foto: Imagine promomateriaal)

Van 14 tot en met 24 april vindt in de hoofdstad voor alweer de 26e keer het Amsterdam Fantastic Film Festival plaats, onder de naam Imagine. Voor degenen die het nog niet weten: het AFFF is al jaren het leukste filmfestival van Nederland. Het richt zich op fantastische films, horror, science fiction en animatie en heeft als stralend middelpunt de beruchte ‘Night of Terror’, die dit jaar in de nacht van 17 op 18 april zal plaatshebben. Dit jaar heeft het filmfestival weer een nieuwe locatie: het Kriterion filmtheater, waar het festival in 2000 en 2001 ook al eens te gast was. Net als afgelopen jaren zal uw trouwe GeenCommentaar verslaggever zich tussen het perscorps voegen en verslag doen van het festival. Vandaag een blik vooruit, wat heeft het 26e AFFF voor u in petto?

Een blik op de Imagine website laat in zien dat van de crisissfeer van vorig jaar geen sprake lijkt te zijn: Het themaprogramma Eastern Promises werpt de blik – zoals de naam al zegt – oostwaards. Niet helemaal naar Azie, waar afgelopen jaren zoveel goede horror, SF en animatie vandaan kwam, maar iets dichter bij huis in ons eigen Oost-Europa. Uit Rusland, Hongarije en Servië komt een vijftal – overwegend magisch-realistische – films. Zo is daar het Mermaid (Rusalka), een melodramatische, prijswinnende film over een jonge Moskovitische vrouw die met haar wilskracht wel erg veel voor elkaar krijgt. Aan de andere kant van het spectrum The Life and Death of a Porno Gang over een groepje acteurs die tegen het einde van Milosevic’ tijd door Servië trekken. Een blik op de geplaagde natie door de ogen van professionele outcasts.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Zomertijd afschaffen

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Stemt allen voor zomertijd [klik voor groter] (Foto: flickr/Pringle Hill)

Komende zondag de 28ste is het weer zover, dan gaat de zomertijd weer in. Dat betekent dat we om 2 uur ’s nachts allemaal de klok weer een uur naar voren moeten zetten zodat het de volgende dag een uur vroeger ochtend is, of was het nou andersom? Goed over deze verwarring bestaan genoeg grollen en sketches, dat hoeven we hier niet over te doen. Wat natuurlijk wel interessant is, is waarom we die ingewikkelde santenkraam ieder jaar weer moeten doorstaan. Waarom doen we het eigenlijk en nog veel belangrijker: helpt het iets?

In de oude beschavingen en gedurende de middeleeuwen was tijdmeting iets dusdanig vloeibaars dat er van zomer/winter of überhaupt gestandaardiseerde tijd absoluut geen sprake was. De eerste keer dat iemand het in de moderne tijd had over zomertijd was in Maart 1784 toen er een anonieme brief in Parijs gepubliceerd werd die de Parijzenaars opriep kaarsen te besparen door in de zomer een uur eerder op te staan. Deze brief was afkomstig van niemand minder dan Benjamin Franklin, meesteruitvinder. Maar het duurde tot de Eerste Wereldoorlog totdat Duitsland en haar bondgenoten de zomertijd officieel invoerde om kolen te besparen.

Zomertijd zou dus economische voordelen hebben: doordat men in de zomer een uur eerder opstaat, hoeft minder energie voor licht en warmte verbruikt worden. Op zich een goed idee. Maar of het écht helpt is nooit echt goed gemeten. Dat komt voornamelijk omdat het niet zo makkelijk meetbaar is. Onze gewoontes zijn zomers toch heel anders dan in de winter, dat maakt het lastig om een goed onderzoek uit te voeren. Ook is het zo dat ons energieverbruik dusdanig is veranderd dat wat gold voor de achttiende-eeuwse Parijzenaars of de Asmogendheden van WO I niet per se meer voor ons hoeft te gelden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Emily Howells muziek

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Voor de liefhebbers van moderne klassieke muziek, luister even met de ogen dicht naar de volgende twee muziekstukken:

Zoals te zien is zijn beide stukken gecomponeerd door ene Emily Howell. Deze naam zal zelfs bij grote muziekliefhebbers geen belletje doen rinkelen en ook een Google search levert weinig persoonlijke informatie over deze mysterieuze componist op. De reden is al snel duidelijk: het gaat hier om een computerprogramma.

Emeritus professor David Cope begon zijn eigen carriere als componist al op jonge leeftijd. Hij bekleedde posities aan verschillende conservatoria en universiteiten en componeerde vele stukken. Maar in 1980 raakte Cope een creatieve muur toen hij gevraagd was om een opera te schrijven. Het resultaat van dit writers block was dat Cope zich tot de computer wendde. Nu had hij al eerder de computer gebruikt bij het schrijven van muziek, maar het echte componeren gebeurde tot dan toe in zijn hoofd.

In de geschiedenis van de muziek waren er wel eerder vergelijkbare initiatieven genomen: Het interessantste voorbeeld is misschien wel dat van het Musikalisches Würfelspiel dat aan Mozart wordt toegeschreven. Hierbij werd een stuk gecomponeerd door dobbelstenen te rollen. De uitkomsten van de worpen waren gerelateerd aan muziekfrasen, die aaneengeschakeld een nieuw, uniek stuk vormden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Omstebeurtbord

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Lauders omstebeurtbord (CC Gary Lauder)

Verkeerswetenschap is een mooie vorm van toegepast onderzoek. Het merendeel van de mensen in de Westerse wereld is doorgaans verkeersdeelnemer en een goed gedeelte daarvan vindt dat er bij de verkeersregeling wel een en ander verbeterd kan worden. Bekend voorbeeld is het onderzoek naar (het ontstaan van) files. Afgelopen jaar kregen onderzoekers Frank Zuurbier en Chris van Hinsbergen de Academische Jaarprijs voor hun onderzoek naar files. Ook leuk is de online file-simulator.

Uitvinder Gary Lauder bekeek een ander aspect, dat van verkeersborden bij kruisingen. In een 3 minuten durend TED praatje schetst Lauder de verschillende situaties rond kruisingen in Europa en de Verenigde Staten. Waar men hier (steeds vaker) kiest voor rotondes [pdf], loopt men daar in de VS nog een beetje bij achter. In sneltreinvaart rekent Lauder uit wat de financiele baten zijn bij het gebruik van rotondes en de juiste borden.

Lauder focust op T-splitsingen. Hier zijn rotondes minder voor de hand liggend, en in het geval dat één van de wegen minder drukgebruikt wordt, zijn standaard stopborden niet handig. Lauder introduceert daarom zijn ‘Take Turns’ bord, dat in het Nederlands mooi vertaald naar ‘Omstebeurtbord’. Bekijk hieronder Lauder’s sneltrein-introductie in de verkeerskunde:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: De paradox van het stemmen

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

rood potlood (foto Flickr/Martijn Nijenhuis)

U, als GeenCommentaar bezoeker, heeft vandaag natuurlijk allang gestemd op uw favoriete lokale zuurlinkse partij. Maar bij het ter perse gaan van dit stukje lijken we ons op te gaan maken voor een historisch lage opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2010. Het lijkt er zelfs op dat minder dan de helft van de kiesgerechtigden zijn stem uit gaat brengen. Politiek en sociaal gezien is dit uiteraard allemaal zeer laakbaar, maar wetenschappelijk gezien hebben de thuisblijvers een goed punt: het heeft paradoxaal genoeg geen zin om je stem uit te brengen.

In 1957 publiceerde Anthony Downs zijn invloedrijke werk ‘An economic theory of democracy‘. Hierin beschrijft Downs met behulp van een economisch model de democratische praktijk. In dit werk wordt bijvoorbeeld de ideologische links-rechts tegenstelling en hoe deze de politieke stabiliteit beinvloed beschreven. Vanuit een rationeel perspectief kan bijvoorbeeld ook het verwachte aantal politieke partijen en de ‘gemiddelde stemmer’ geïdentificeerd worden.

Maar misschien wel het schokkendst is de zogenaamde Paradox of Voting of ‘Downs Paradox’ die zegt dat voor een rationele, zelf-geinteresseerde kiezer de kosten van het gaan stemmen groter zullen zijn dan de verwachte baten. Nu zijn er niet zo heel veel kosten aan stemmen verbonden, je moet naar het stembureau lopen en een krabbeltje zetten. Maar doordat de baten over zoveel verschillende mensen verdeeld worden, zijn de verwachte baten voor jezelf dusdanig klein dat ze niet opwegen tegen de minieme kosten, aldus Downs.

Het feit dat veel mensen toch gaan stemmen is een groot probleem voor strikt economische modellen die uitgaan van de rationele mens en tot op de dag vandaag zoeken wetenschappers naar uitwegen uit deze paradox. Onze evolutionaire neiging tot samenwerking kan bijvoorbeeld een gedeelte verklaren, en we weten ook dat mensen heel slecht zijn in het inschatten van verwachte winst/verlies.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Lucy de menselijke chimpansee

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Al eerder refereerde ik naar een aflevering van de briljante wekelijkse podcast van This American Life. Maar de aflevering van deze week verdient wederom alle aandacht. In ’the parent trap’, de uitzending van deze week, twee verhalen over ouders die hun kinderen (onbedoeld) voor lastige situaties plaatsen. Het tweede verhaal ‘The opposite of Tarzan’ werd gemaakt door WNYC’s Radiolab en beschrijft het leven van Lucy, één van de menselijkste dieren ooit.


(Lucy from Radiolab on Vimeo).

Nu zijn er meerdere verhalen over mensapen, opgevoed door mensen die bijzonder menselijk gedrag vertonen. Vaak gaat het hier om circusdieren, die -getooid met malle hoedjes en kleren- zo menselijk mogelijk moeten doen om de kost te verdienen. Bij Lucy Temerlin lag het anders. Haar menselijke opvoeding was het resultaat van de nieuwsgierigheid van de psychotherapeut Maurice K. Temerlin. Hij was benieuwd hoe menselijk een mensaap zou kunnen worden en besloot de daad bij het woord te voegen: hij adopteerde in 1964 samen met zijn vrouw de pasgeboren chimpansee Lucy en voedden haar op alsof het hun dochter was. Ze werd niet alleen geliefd als een dochter, maar ook behandeld als een klein mens. En mede doordat Lucy nooit contact had met andere mensapen groeide ze op als een menselijk kind.

Zo droeg ze jurkjes, at met mes en vork aan tafel en las ze tijdschriften. Misschien nog belangwekkender is dat Lucy gebarentaal aangeleerd kreeg door primatoloog Roger Fouts. Uiteindelijk leerde Lucy zo’n tweehonderd gebaren. En er waren tekenen dat het hier niet ging om pure na-aperij, maar om daadwerkelijk taalgebruik. Zo beschreef Lucy een watermeloen als “drink fruit”. Ook loog ze tegen haar ‘vader’: toen ze ooit de vloer bevuilde schoof ze de schuld in de schoenen van Fouts’ student Sue.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Moleculaire Eyptologie en de Klompvoetige Farao

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Het beroemde doodsmasker van Toetanchamon (foto Flickr/jparise)

Egyptologie is ook niet meer wat het geweest is. De tijd dat enthousiaste gravers als Champollion en Lepsius als Indiana Jonesen het ene graf na het andere open lieten graven om zich vervolgens vol te storten op het vertalen van die rare tekentjes is voorbij. Moderne egyptologie bedient zich niet van schepjes en tropenhelmen maar van radio-microscopen en DNA-kits. En sinds deze week bereikte de moleculaire egyptologie een mijlpaal. We weten nu namelijk alles over voorheen raadselachtige farao Toetanchamon. De uitkomst: de grote koning was een negentienjarig, 1.68 meter lang kind met een klompvoet dat stierf aan malaria.

Het onderzoek, deze week gepubliceerd in het Journal of the American Medical Society is uitgevoerd door een team van wetenschappers onder leiding van Dr. Zahi Hawass (op zijn website toch afgebeeld met Indiana Jones-hoed). Van september 2007 tot oktober 2009 onderzochten zij het skelet van Toetanchamon en van 15 andere koninklijke mummies die in de Negentiende en begin Twintigste eeuw uit hun graven waren verwijderd. Van vijf hiervan was al bekend dat ze uit een ander geslacht stammen en deze mummies werden gebruikt als controlegroep voor het onderzoek naar de familierelaties tussen de 11 andere mummies.

Met behulp van een Siemens tomograaf werd een scan gemaakt van Toetanchamon en andere lijken. Ook werd DNA van de mummies afgenomen om de familierelaties bloot te leggen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Facebook legt (inter)nationale connecties bloot

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Nederlandse Facebook-connecties (Plaatje van fanpageanalytics.com/countryprofiles.html)

Al eerder berichtten we hier op een Wondere Woensdag over hoe het Internet wetenschapsbeoefening kan beinvloeden. Eén van de gebieden waar veel nieuwe vragen ontstaan en beantwoord kunnen worden is die van de sociologie. Aan de hand van sociale netwerken zoals Facebook, Myspace of Hyves kunnen onderlinge relaties tussen mensen blootgelegd worden. Een snelle zoekopdracht in Google Scholar op ‘facebook sociology‘ levert al bijna 13.000 hits op.

Het mooie is dat de basisgegevens, de data waaraan hypotheses getoets worden, veel gemakkelijker beschikbaar zijn dan voorheen. Je hoeft nu geen groot budget in de wacht te slepen om een jarenlang promotieonderzoek te financieren waarin een paar honderd mensen kunnen worden geanalyseerd. Met een beetje programmeer-handigheid en kennis van beschikbare API’s kan je allerlei data binnenhalen en combineren, ook iets wat we al eerder terugzagen.

Een mooi voorbeeld werd onlangs gepresenteerd door Pete Warden op zijn blog. Hij verzamelde gegevens van 210 miljoen openbare facebook profielen en analyseerde tussen welke landen en steden de meeste relaties bestaan. Om deze gegevens goed te kunnen analyseren visualiseerde hij ze op een kaartje. In zijn blog vertelt Pete dat hij in de Verenigde Staten een aantal geografische clusters terugvond van onderling verbonden plaatsen. Het is natuurlijk al een interessant gegeven dat we blijkbaar ook online toch vooral nog vrienden zijn met degenen die dicht bij ons wonen. Het zal interessant zijn te zien hoe dit over 20 jaar is, of we dan in een echte global community wonen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Anthony Atala’s organenprinter

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Een potentiele orgaanprinter (Foto: Flickr/Sir Adavis)

Dat er een tekort is aan organen voor transplantatie, dat zouden we ondertussen toch wel allemaal moeten weten. Maar zelfs na de recente stijging van het aantal geregistreerde orgaandonoren is de trieste werkelijkheid dat er nog steeds vele zieke patienten op de wachtlijst voor orgaandonatie staan. Zelfs als er iemand met een gezonde nier of lever sterft is de kans dat deze op tijd in goede staat bij een patient komt niet groot. En vervolgens is het maar de vraag of je lichaam de vreemde cellen accepteert en niet afstoot of tot tumorvorming overgaat. Met de vergrijzing in het vooruitzicht zullen we in de toekomst eerder meer dan minder orgaanpatienten hebben, dus het is geen wonder dat medici wereldwijd naar oplossingen zoeken.

Anthony Atala is hoofd van zo’n groep onderzoekers. Aan het Wake Forest Institute for Regenerative Medicine zoekt hij naar alternatieve methoden om aan nieuwe (delen van) organen te komen. Tot voor kort waren stamcellen de aangewezen (hoewel controversiele) manier om nieuw orgaanweefsel te laten groeien. Maar in zijn TEDMED presentatie introduceert hij spectaculaire nieuwe methoden om aan dit weefsel te komen. Zijn uitgangspunt: het regeneratieve vermogen van het menselijk lichaam te gebruiken.

Mensen zijn net als salamanders in staat om beschadigde organen te kunnen laten teruggroeien, maar waar de eerste soort hele poten kan doen verschijnen is dat bij mensen maar heel beperkt, voornamelijk in de afstand die overbrugd kan worden door het aangroeiende weefsel. Bij de methoden van Atala wordt geprobeerd dit regeneratieproces te stroomlijnen en vervolmaken. In dit proces worden cellen uit het desbetreffende orgaan geextraheerd en gesplits naar celtypen (spiercel, bloedvatcel…). Vervolgens worden deze ex vivo opgekweekt en aangebracht rond een soort mal (Atala gebruikt het woord ‘scaffold’). Op die manier wordt een nieuw orgaan opgebouwd dat teruggeplaatst kan worden in het lichaam. De mal lost na verloop van tijd op in het lichaam. Het spectaculairste moment uit Atala’s presentatie is als hij laat zien hoe een gewone inkjet printer gebruikt word om celweefsel op een platte mal te printen. Deze wordt daarna gevouwen en getraind en op die manier ontstaat een bloedvat, spierweefsel of een complete blaas of vinger!

Vorige Volgende