Overzicht

Victor

294 Artikelen
119 Waanlinks
1.377 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Onderzoeker Kunstmatige Intelligentie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wereldwijde neurologische epidemie op komst

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

T-shirt zegt het allemaal (Foto: Flickr/candrews)

In een geweldig, nog geen vier minuten durend, praatje op de TED website legt biochemicus Gregory Petsko uit waarom onderzoek naar mogelijke behandeling van Alzheimer en Parkinson zo belangrijk is: we staan aan de vooravond van een wereldwijde epidemie.

Belangrijkste oorzaak van deze epidemie is onze toegenomen welvaart en daarmee gepaard gaande vergrijzing. Interessant feitje verteld door Petsko: iedere dag wordt de gemiddelde leeftijd vijf uur verlengd. Waar de bevolkingspiramides in vroeger tijden inderdaad nog piramides genoemd mochten worden, worden deze nu steeds meer kolommen of neigen ze zelfs omgekeerde piramides. Vergelijk bijvoorbeeld de bevolkinspiramide van Angola met die van Australië of België.

Het grote probleem is dat het risico op Parkinson en Alzheimer voorbij de 65 jaar exponentieel groeit. In 2050 zullen er volgens de berekeningen 32 miljoen 80-plussers zijn, waarvan de helft aan Alzheimer zal leiden. Nog eens 3 miljoen zullen de ziekte van Parkinson hebben. In Nederland zullen de verhoudingen, ondanks het liberale euthanasiebeleid, wel niet heel anders gaan liggen.

De kosten van behandeling en opvang van de patienten zal in de ettelijke miljarden gaan lopen. Uit verschillende hoeken komen voorspellingen dat de zorg al ver voor 2050 onbetaalbaar wordt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Klonen wolharige mammoet goed op weg

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

De mammoet, van levensecht tot echt levend (Foto: Flickr/Jim Linwood)

Op tijd voor de aankomende feestdagen zal het niet zijn, maar alvast een mooie kadolijsttip voor eind 2009: Eén gekloonde wolharige mammoet (grote tuin gewenst). Als het aan de biologen van Penn State University ligt moet het op korte termijn mogelijk zijn om dit 10.000 jaar geleden uitgestorven beest via kloningtechnieken weer tot leven te brengen.

In een mooi voorbeeld van life imitating art is er sinds Spielberg’s klassieker Jurassic Park serieuze belangstelling voor het klonen van uitgestorven en bedreigde diersoorten. Dinosaurussen bleken toch een brug te ver en de giogenetici richtten hun pijlen sindsdien op de één-na-heilige graal: de mammoet.

Na de eerste pogingen leek het erop dat het een onhaalbare taak zou zijn. Niet alleen was het allemaal erg lastig, ook de kosten-baten analyse viel erg negatief uit. Daarbovenop kwamen ook nog eens allerlei ethische bezwaren van andere biologen die van mening zijn dat men zich beter bezig kan houden met het behouden van bestaande maar bedreigde diersoorten.

Maar deze week kwamen de professoren Stephan Schuster en Webb Miller met verrassende resultaten naar buiten. Zij bleken een groot gedeelte van het mammoet DNA, bewaard gebleven in twintig gevonden ballen mammoethaar, in kaart gebracht te hebben. Eén van de uitkomsten van het onderzoek is dat er niet één, maar twee soorten wolharige mammoeten hebben bestaan en dat deze genetisch gezien voor 99,4% met huidige Afrikaanse olifanten overeen komen. De onderzoekers gebruikten hiervoor de allernieuwste technieken en apparatuur en konden zo meer baseparen analyseren dan bij welk onderzoek ooit tevoren. De methoden zullen de komende tijd alleen maar verbeteren en het proces zal daarom aanzienlijk versnellen. Daarom zal Schuster’s uitspraak dat hij verbaasd zou zijn als het langer dan tien, twintig jaar zou duren voor de eerste mammoet gekloond zou kunnen worden niet al te gek zijn.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Supercomputers breken Petaflops grens

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Een kijkje in een supercomputer (Foto: Flickr/cipherswarm)

We leven niet langer alleen maar in de Petabyte Age, we weten sinds vandaag dat we ook in de PetaFLOPS Age zijn aanbeland. Maandag werd de nieuwe toplijst bekend gemaakt, waarop de twee snelste supercomputers ter wereld deze snelheidsgrens glorieus hebben doorbroken. En daarmee breekt niet alleen voor onderzoekers een nieuwe tijd aan, ook gamers en beurshandelaren spinnen garen bij de snellere snelsten.

Dat je laptopje waarschijnlijk niet de snelste ter wereld is, had je waarschijnlijk al wel langer vermoed. Al sinds de opkomst van de thuis-PC in de jaren zestig is er een parallele ontwikkeling in het allerhoogste segment gaande. De eerste CRAY supercomputers rolden in dat decennium van de lopende band.

Deze monsters (want ze nemen in de regel meerdere vierkante meters in beslag) worden sinds die tijd gebruikt voor rekentaken die gigantisch veel berekeningen vereisen. In de wetenschap, maar ook op de beursvloer is men al jaren erg blij met de inzet van de bakbeesten. Bij het grote publiek is vooral de schaakcomputer Deep Blue bekend. Deze special purpose supercomputer versloeg in 1997 de wereldkampioen schaken, een prestatie die een paar jaren daarvoor onmogelijk geacht werd. Deep blue was helemaal niet zo intelligent als je zou verwachten: de immense rekenkracht waarmee Deep Blue de vele mogelijke stellingen berekende leverde hem uiteindelijk de overwinning op.

Sinds de jaren zestig groeit de kracht van de supercomputers exponentieel, overigens net zoals die van de consumenten PC’s. Die snelheid wordt gemeten in
zogenaamde FLOPS (FLoating point Operations Per Second), ofwel het aantal elementaire berekeningen per seconde. Een simpel rekenmachientje heeft een snelheid van zo’n 10 flops, een standaard PC draait al met zo’n miljard flops: één gigaflop(s). Sinds vandaag weten we dat de Teraflops grens ook doorbroken is. Ieder half jaar brengt het TOP500 project een lijst naar buiten met de resultaten van de snelheidsmetingen. De door IBM gefabriceerde, snelste supercomputer ter wereld, bijgenaamd Roadrunner, haalt officieel de 1.105 Teraflops (ofwel een ruime Petaflop).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: GC’s sinterklaaskado advies: de OLPC XO-1

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

De XO-1 in actie op het Mexicaanse platteland (Foto: Flickr/Barnaby)

Beter laat dan nooit, moet voorzitter Nicholas Negroponte van de One Laptop Per Child (OLPC) project gedacht hebben toen hij deze week aankondigde dat het geweldige get-one-give-one (G1G1) programma nu ook voor ons in Europa beschikbaar komt.

Het OLPC project ontstond in 1997 als één van de resultaten van een serie conferenties die antwoord probeerden te geven op de vraag hoe die hippe mediatechnologie nou toch kon helpen bij het opheffen van ongelijkheden die er in de wereld heersen. Gesterkt door de constructivistische theorie van leren kwam men tot de conclusie dat het beschikbaar maken van technologie aan kinderen in derde wereldlanden ze de mogelijkheid zou bieden zich zélf aan de broekriem uit het moeras te trekken. Een laptop voor elk kind in de wereld is een mooi idee en ééntje die het verdient om serieus uitgeprobeerd te worden, ondanks alle tegenwerpingen.

Het project liep de afgelopen jaren tegen een hoop vertragende factoren aan. Er was onenigheid over het besturingssysteem en het al dan niet star vasthouden aan de Open Source filosofie. Er waren vragen over de landen die mee zouden doen en of er wel een minimum aantal orders zou komen. Onenigheden op hoog niveau zorgden voor weglopende partners en medewerkers, maar Negroponte hield stug vol. Eind vorig jaar was het dan zover en werden de eerste 100.000 exemplaren van de uiteindelijke XO-1 laptop naar Uruguay verscheept. Ondertussen zijn er al meer dan één miljoen exemplaren verspreid in onder andere Mexico, Peru en Ghana.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Grenswetenschap zorgt voor goede televisie

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Spanning en wetenschap in Fringe (Foto: Fox promotional photo)

Dat science fiction, mysterie en ouderwetsch politiewerk voor boeiende televisie kunnen zorgen weten we natuurlijk al een tijdje. Wetenschap daarentegen werd tot voor kort altijd gemeden als de pest op televisie. Als het een beetje ingewikkeld wordt, zapt de goegemeente liever weg naar B-sterretjes die al musicalzingend op het ijs dansen.

Maar er lijkt zich recentelijk een tweedeling voor te doen in het TV-landschap. Aan de ene kant meer debiliserende shows, aan de andere kant is er ruimte voor meer intelligentie op televisie. TV-programma’s als CSI, Numb3rs en House laten zien dat wetenschap in de handen van politieagenten of norse doktoren wel degelijk tot spannende televisie kan leiden. En science fiction shows als X-Files en Lost hebben een hoop van hun populariteit te danken aan hun ‘balancing act’ op de rand tussen complete fictie en de grenzen van de wetenschap.

De tijd was dus rijp voor een serie die nog explicieter leunt op deze fascinatie voor grenswetenschappen. In dit gat sprong wonderkind J.J. Abrams, de maker van TV-series Alias, Felicity en de eerder genoemde successerie Lost alsmede de films Mission Impossible 3, het geweldige Cloverfield en de aankomende Star Trek-film. De naam van de nieuwe serie is ‘Fringe‘, slaande op het idee van ‘Fringe Science’, ofwel grenswetenschap.

De serie vertelt het verhaal van briljant allround-wetenschapper Walter Bishop en zijn al even intelligente zoon Peter die geronseld zijn door de FBI om een reeks bizarre gebeurtenissen te onderzoeken. Deze afzonderlijke gebeurtenissen lijken onderdeel van een reeks experimenten uitgevoerd op mensen die ‘The Pattern’ genoemd wordt. Wie er achter dit patroon zit en waar de experimenten precies voor dienen is voorlopig volledig onduidelijk, we zijn pas bij aflevering vijf. J.J. Abrams weet de onduidelijkheid en de spanning behoorlijk vast te houden en trakteert de kijker ondertussen op een uitgebreid kijkje in de keuken van de grenswetenschap.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wie wil de wetenschap als president?

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Obama en Mccain dicht bij elkaar (Foto: Flickr.com/Chesi - Fotos CC)

Deden we vorige week een rondje internet op zoek naar de wetenschap achter de Amerikaanse presidentsverkiezingen, deze Wondere Woensdag richten we onze blik op wat de uitslag van de verkiezingen te betekenen zal hebben voor de Amerikaanse (en daarmee mondiale) wetenschap.

Wat meteen opvalt is dat, ongeacht wie er ook wint, de wetenschap in ieder geval beter af zal zijn dan de afgelopen acht jaar. Waar Bush de wetenschappelijke ontwikkelingen eerder tegen leek te willen houden debatteren Obama en McCain over hóe er mee omgegaan moet worden. Vooral op het gebied van het milieu doen zowel de Democraat als de Republikein voorstellen die veel verder gaan dan voorheen. Zelfs in deze barre tijden beloven beide kandidaten meer geld voor wetenschappelijk onderzoek.

Op de site van Scientific American vinden we om te beginnen een mooi rijtje features over wetenschap en de verkiezingen. Ook daar aandacht voor het energie- en milieuvraagstuk. Beide kandidaten erkennen dat de opwarming van de aarde aan de mens te danken is en stellen een cap-and-trade systeem voor om CO2 emissie terug te dringen. Obama gaat daarin iets verder dan McCain (80% tegen 65% reductie in 2050). McCain zoekt de oplossing voor het energievraagstuk verder in meer off-shore boren en meer kernreactoren (45 nieuwe reactoren in 25 jaar). Obama zoekt het meer in biobrandstoffen (slecht idee) en meer onderzoek naar nieuwe technologieën (goed idee).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Wetenschap en de aanstaande verkiezingen

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Obama op voorsprong in de koekjespolls (Foto: Flickr/deadhorse)

Niet alleen GeenCommentaar is in de ban van de aanstaande verkiezingen. Verspreid over het gehele wereldwijde web lijkt het wel alsof de helft van alle blogposts, nieuwsitems en youtubefilmpjes over de strijd tussen McCain en Obama gaat. Ook de (populair) wetenschappelijke sites gaan vrolijk mee in de verkiezingsgekte. Er zijn twee soorten verhalen te onderscheiden: posts en berichten waarin de wetenschap wat te zeggen heeft over de verkiezingen zelf en stukjes waarin bericht wordt over wat de kandidaten voor de wetenschap en techniek zelf in gedachten hebben. Vandaag doen we een rondje over het internet en kijken we naar het eerste soort. Volgende week in Wondere Woensdag een blik op de wetenschaps- en techniek-plannen van de kandidaten.

Dat de heren wetenschappers niks ononderzocht laten mag bekend zijn en ook het kiezersgedrag wordt aan grondig onderzoek onderworpen. We berichtten al eerder dat de politieke keuze voor een deel genetisch bepaald lijkt te zijn. Maar politiek psycholoog Sam Gosling beweert in een binnenkort te verschijnen paper dat aan de netheid van iemand zijn politieke voorkeur blijkt af te lezen: Ben je een sloddervos, dan sta je in de rij voor Obama. Ruim je je kamer op, dan stem je vast op de G.O.P.

Ook wordt nauwlettend onderzocht wat het effect is van de, ook ten opzichte van 2004 weer geexplodeerde, invloed van het Web (Obama lijkt met zijn 510.799 Myspace vrienden tegenover de magere 87.652 van McCain die slag makkelijk gewonnen te hebben).

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

WW: Trage communicatie

, door

De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Agamanolis en zijn waaier op PICNIC 2008 (Foto: Flickr/michellzappa)

Een tegenbeweging tegen de opmars van de fastfood kon natuurlijk niet uitblijven. En eind jaren ’80 was het zover. Vanuit Italië kwam dan eindelijk het langverwachte culinair reactionisme: de slow food beweging was geboren. Waar fast food staat voor goedkoop, mono-cultuur, globalisme, onpersoonlijkheid en ‘one size fits all’ probeert slow food de mensen te verleiden tot localiteit, kwaliteit, multi-culti, persoonlijkheid en exclusiviteit. De beweging is bijzonder succesvol, wat onder andere valt af te meten aan de gigantische hoeveelheid kookprogramma’s op TV. Op dit moment lijkt er een mooie balans te zijn tussen fast en slow food: hordes juppen halen de ene dag een patatje en gaan de volgende dag de keuken in met locale eco-producten.

Het succes van de slow food movement deed ook bij Stefan Agamanolis een belletje rinkelen. De onderzoeker, die zich vooral bezighoudt met digitale media en communicatietechnieken vroeg zich hardop af of er analoog aan de voedsel-revolutie niet ook een vergelijkbare revolutie op het gebied van elektronische communicatie nodig was. Want wanneer we aan onze huidige manier van communiceren over langere afstanden denken komen dezelfde steekwoorden als bij fast food boven. Ook het mobieltje is onpersoonlijk, resultaat van een mono-cultuur en erg algemeen (je gebruikt hetzelfde apparaat om een pizza te bestellen als om je geliefde te bellen).

Agamanolis besloot dat het tijd was voor een ‘slow technology’ movement. Met traag bedoelt hij hier natuurlijk niet de terugkeer naar de postduif, maar het verpersoonlijken van (communicatie)technologie. Locatie en doel van communicatie moeten dicteren wat voor apparaat je gebruikt of hoe dat apparaat moet werken. Of zoals Agamanolis het verwoordde: je hebt toch ook niet één enkele stoel bij je voor ieder zit-moment. Nee, je hebt een bureaustoel, een ligstoel, een zitbank. Voor ieder moment, voor ieder doel een andere stoel, of een ander soort voedsel, of een andere manier van communiceren.

Vorige Volgende