Oud-premier Ruud Lubbers overleden. De diverse “in memoria” variëren van groot staatsman met indrukwekkend verantwoordelijkheidsgevoel, tot icoon in Nederland, stuntel daarbuiten en van de sfinx die de jaren tachtig vorm gaf tot de man van het onmogelijke compromis. Het AD schrijft van de doden niets dan goeds: Zijn verdiensten zouden het winnen van de kritiek op zijn persoon.
Laten we voor de verandering eens een kijkje nemen buiten de focus van de media. Focus is in dit geval een eufemisme voor de tunnelvisie dat goed nieuws geen nieuws zou zijn.
Het is mooi mee genomen als we er vrolijk van worden, maar goed nieuws is niet altijd leuk nieuws. Goed nieuws gaat vaak over ellende. De meeste mensen willen daar van af en het goede nieuws is dat er ook veel mensen aan werken er van af te raken. Kunstenaars dragen daar op uiteenlopende wijze aan bij. Ze zetten kunst in als wapen tegen, onder andere, oorlog.
Niet iedereen is er van gecharmeerd als kunst onrecht, ongelijkheid en onmenselijkheid als onderwerp heeft (getfer, kunst moet leuk zijn….). Maar juist heden ten dage, nu de media focussen op wat ‘alternatief rechts’ wordt genoemd, is pijnlijk duidelijk dat we nog lang niet kunnen spreken van ‘verworvenheden’ van de revolutionaire idealen die grof gezegd vallen onder ‘vrijheid, gelijkheid, broederschap’.
Dat is bij lange na nog niet bereikt en wie op die ‘revolutie’ afgeeft laat zich kennen als een oerconservatieveling, zich vastklampend aan stereotypische machtsverhoudingen. Onderwijl bepotelen ze begrippen als vrijheid en democratie. Afblijven!
Sorry, ik dwaal af, we moeten naar het goede nieuws.
Niet iedereen verstaat de kunst van ‘huilie huilie’ doen. Roy Orbison wel. Bijgaand vraagje: herkent u nog ander bekenden in deze opname?
Vorige week hadden we hier kunst alsof het stroomde. Een voorbeeld van hoe namaak echt veel beter is dan werkelijk stromend water. Zo lang waterschaarste een eerder groeiend dan afnemend verschijnsel is, moeten we uiterst zorgvuldig met water omgaan.
Dus een kunstwerk dat stromend water suggereert zonder dat er ook maar een druppel aan te pas komt, is veruit te preferen boven kunst waar wel water door of uit stroomt.
Dat zou het einde moeten zijn van de fontein. Maar die soms idyllische, soms romantische, dan weer spectaculaire spuiter lijkt onuitroeibaar. Sterker nog: er worden hier en daar hartstochtelijke pleidooien gehouden voor meer fonteinen in Nederland. En dan niet van die bedrieglijke spuitertjes waar kinderen de grootste lol mee hebben, maar die desastreus zijn voor markthandel in stad en land. Nee, fonteinen met allure, zoals we die van imposante buitenlandse voorbeelden kennen.
Het gaat helemaal niet slecht met fonteinen in Nederland. Vorig jaar telde uw redacteur de inwerkingstelling van elf nieuwe fonteinen. Dit jaar komen er ook minstens elf stuks bij, danzkij de in Friesland gevestigde Europese Culturele Hoofdstad 2018.
Die ‘spuit elf’ komen er niet zonder enig protest. Maken de Friezen bezwaar tegen waterverspilling? Nee, zeiden ze in Bolsward, geen fontein op ons plein, want het opofferen van de parkeergelegenheid gaat ten koste van de leefbaarheid. De Workumse volksmond protesteert luldieker dan ludiek, omdat men het allemaal autoritaire bespuitvorming vindt.
In de artistieke krochten van Sargasso is Banksy misschien wel de meest genoemde kunstenaar. We zouden hem dus links kunnen laten liggen, omdat herhaling verveelt. Maar dit nieuws is weer te leuk om te laten lopen.
Banksy heeft bevestigd dat een muurschildering in het Britse Hull van zijn hand is. Het trekt veel trots publiek dat, getuige de commentaren in dit BBC-item, de kennis als kunstcriticus er lustig op los laat. Op één (?) zuurpruim na.
Het werk werd een paar dagen geleden gevandaliseerd, maar weer gerestaureerd door een ramenlapper. De man werd tot held uitgeroepen.
Banksy doet, trouw aan zijn imago, geheimzinnig over wie hij is en wat de prent in Hull te betekenen heeft. Het werk staat echter stijf van interpretabele symboliek. Is het kind Ivanhoe, Robin Hood of Batman? Wat moet dat vergiet op het hoofd? Hoe moeten we de tekst ‘draw the raised bridge’ lezen?
De strijd om een Banksy: tekenend voor de tijd?
De werkelijkheid is als water: het neemt de vorm aan van het vat waarin je het giet.
Is dit een plas water? Een woest, golvend meer? Het stelt Atlantis voor. Het eiland dat geplaagd werd door vulkanische uitbarstingen en door een zondvloed ten onder ging. Het is niet volledig zeker wat daar allemaal van waar is.
Robert Smithson – Map of Broken Glass (Atlantis), 1969.
U ziet dus één werkelijkheid: een hoop glas. Met de driedubbel gelaagde titel (landkaart, glas, fictief eiland) geeft Smitshon echter aan: een hoop glas? Het is maar hoe je er naar kijkt.
Het is natuurlijk een heel doorzichtig trucje om met glas vloeibaarheid te suggereren. Een vloedgolf van gebroken autoramen symboliseert de massaconsumptie waar de wereld aan ten onder gaat.
Baptiste Debombourg – Flow, 2013.
Meer “vloeibaar” glas van Baptiste Debombourg: Accelaration Field en Dark matter.
Plastic is het ultieme nep-glas. En dat we daarmee overspoeld worden is alom bekend. Deze waterval van plastic flessen hing in 2012 aan het Tijdelijk Museum in Amsterdam en later een tijdje aan de gevel van de Metaal Kathedraal (Utrecht).
Wang Zhiyuan – Waterval, 2012.
Ander werk van Wang Zhiyuan waar het lijkt alsof afval stroomt: Thrown to the wind (2010) en Purge (2009).
NIEUWS - Een onderzoek onder bijna 250 scholieren in Deventer toont aan dat meer dan de helft van de jongeren last hebben van spierverkortingen. Hun ruggen groeien krom omdat ze lang over smartphones, tablets en laptops gebogen zitten. Bron: De Gelderlander.
Je kunt om zoveel dingen blij zijn, bleek vanmorgen al in Kunst op Zondag. Of David Byrne bewust de titel van een song voor zijn project neemt is geheel onduidelijk, maar we kennen ‘Reasons to be cheerful’ natuurlijk van de in 2000 overleden Ian Dury. Vorig jaar ging er nog een Reasons to be cheerful musical rond. Nu herinneren we ons Ian Dury met zijn 39 dingen om vrolijk van te worden.
Te veel mensen laten zich in de luren leggen door het chagrijn. Dat is geen fijn bericht en dus is het nieuws. Jammer dat het nog eens gezegd moet worden, maar goed nieuws is nog steeds geen nieuws.
En dan duiken er zo nu en dan intitiatieven op om van goed nieuws wél gangbaar nieuws te maken. Om meteen de zuurspuiters voor te zijn (sinds wanneer is kritisch zijn hetzelfde als azijn morsen?): nee, dat is geen onbezonnen optimisme, geen hopeloze hoop. Het is even realistisch als dat elke dag de zon opkomt. Toegegeven: die gaat ook weer onder. Maar dat is niet het einde van de wereld.
Wie zich laat leiden door het chagrijn loopt het risico te vergeten waarom we ook vrolijk kunnen zijn. David Byrne (ex-Talking Heads, beeldend kunstenaar, muzikant) helpt een handje met het online verzamelen van “Reasons to be cheerful”.
I started collecting good news that reminded me, “Hey, there’s actually some positive stuff going on!”
Op de website zijn nog niet alle acht domeinen waar Byrne goed nieuws wil vinden gevuld, maar dat moet veranderen met hulp van een ieder die goed nieuws weet bij te dragen. David Byrne geeft zelf een voorschotje en het is niet verbazingwekkend dat hij in het domein “Culture” al wat voorbeelden heeft.
Joan Baez, vorige week 77 jaar geworden, zingt ‘Nasty Man’. Ze vindt het zelf niet een van haar best liedjes, maar hoopte dat mensen er wel mee konden lachen.
Tot hier en niet verder. Dat is de boodschap van de muren die we vorige week lieten zien. Diezelfde muren werden door kunstenaars voorzien van geheel andere boodschappen. Wereldwijd is er zo genoeg werk voor kunstenaars, want er zijn nogal wat van dat soort muurtjes.
Van een andere orde zijn muren die ook van historische betekenis zijn, maar dan meer als geschiedkundig naslagwerk. In Los Angeles, toch al rijk aan betekenisvolle muren, is er behalve de Great Wall of Los Angeles, ook de Great Wall of Crenshaw. De eerste heet officieel “The History of California”, de laatste heet eigenlijk Our Mighty Contribution, ook bekend als The Crenshaw Wall en recentelijk gerestaureerd.
Enkele memorabele delen van de Great Wall of LA.
Ter herinnering aan de Zoot suit riots (1943). Om niet te vergeten. Niet te vergeten = als ‘nooit weer’ en niet als ‘dat gaan we vandaag nog eens doen’.
En de leukere dingen der geschiedenis.
Ook in de Crenshaw Wall zit muziek…..
…. als één van de verworvenheden die gedwongen en vrijwillige “immigranten” hebben bijgedragen aan wat “made America great” heet te zijn.
Tot nu toe hebben we het gehad over muren van behoorlijke lengte en enigerlei historische betkenis. Verdienen de talloze muren zonder die meerwaarde geen plaats in Sargasso’s virtuele galerie?
ONDERZOEK - Vandaag in De Groene een vertaald en ingekort stuk uit de inleiding van het proefschrift The Conservative Embrace of Progressive Values: On the Intellectual Origins of the Swing to the Right in Dutch Politics, dat Merijn Oudenampsen op 12 januari verdedigt in de aula van de Universiteit van Tilburg (zie persbericht), waarin Oudenampsen onderzoekt hoe het is te verklaren “dat een politieke stroming die nooit meer dan een zesde van het Nederlandse electoraat voor zich heeft weten te winnen in staat is geweest om zo’n bovenmaatse invloed uit te oefenen op het Nederlandse politieke klimaat.”