Krispijn Beek

222 Artikelen
170 Waanlinks
1.005 Reacties
Ik ben een geboren en getogen Rotterdammer. Ik chargeer graag. Ik blog vanaf 2004 op mijn eigen website. Sinds 2013 ben ik redactielid van Sargasso.

Voor Sargasso schrijf ik over duurzame ontwikkeling. Onderwerpen die ik behandel variëren van de emissies van ontgassen door de binnenvaart (lang lopende serie), duurzaam bouwen en duurzame energie. In dat laatste kader het ik een aantal jaar artikelen van Craig Morris over de Duitse Energiewende vertaald, uiteraard met toestemming van de auteur.

De serie over emissies van ontgassen door de binnenvaart heeft o.a. geleid tot Tweede Kamervragen. Mijn artikelen over de soort duurzame energie die de rijksoverheid inkoopt waren voor WISE reden om vervolgonderzoek te doen, wat eind 2013 tot een voorpagina artikel in De Volkskrant leidde.

Ik heb een achtergrond als milieu-econoom en heb zowel bij de overheid, in het bedrijfsleven en bij de Tweede Kamerfractie van GroenLinks gewerkt. Momenteel werk ik voor de provincie Zuid-Holland. Bijdragen aan Sargasso zijn op persoonlijke titel.
Je kan me ook volgen op Sargasso's Mastodon instance.
Foto: jpmm (cc)

Staatssecretaris ziet snel internationaal ontgasverbod, Havenbedrijf Rotterdam niet

De staatssecretaris liet de Tweede Kamer weten snel een internationaal ontgasverbod voor elkaar te willen krijgen en daarom geen ruimte te zien voor lokaal beleid. Havenbedrijf Rotterdam denkt echter dat een dergelijk internationale verbod nog lang op zich zal laten wachten.

Het zonnetje schijnt, dus tijd voor een update ontgassen. Want wie wil er nou niet weten wat je inademt als je bootjes zit te kijken op de pier bij Hoek van Holland? Om even te resumeren: vorig jaar deed CE Delft in opdracht van de verladers een onderzoek naar ontgassen door de binnenvaart. Uit dit onderzoek kwam dat de emissies van ontgassen een factor tien hoger zijn dan de officiële cijfers van het RIVM laten zien.

Begin dit jaar wist Sargasso de hand te leggen op een rapport van Antea waarin dit bevestigd werd. In het Antea-rapport staat ook dat de meetapparatuur op de schepen niet nauwkeurig genoeg is, waardoor er gezondheidsrisico’s bestaan voor personeel dat het dek op gaat terwijl er te hoge concentraties giftige dampen hangen. Deze dampen kunnen ook explosief zijn.

Naar aanleiding van de publicaties op Sargasso en het onderzoek van CE Delft stelde de Henk van Gerven van de SP en Liesbeth van Tongeren van GroenLinks verschillende sets schriftelijke vragen. In de beantwoording van de laatste set vragen gaat de Staatssecretaris wijselijk niet meer in op het gezondheidseffect van ontgassen, waar ze eerder nog stelde dat dit gering was. Ze geeft aan in te zetten op een spoedig internationaal verbod en geen ruimte te zien voor lokale maatregelen.

Foto: EssentNieuws (cc)

Beste Mark, laat de markt de nieuwbouw van kolencentrales voorkomen

Gisteren was het brekend nieuws: Rutte en Obama gaan samen de nieuwbouw van kolencentrales voorkomen. Ik stel voor dat Rutte zijn tijd en ons belastinggeld beter gaat besteden. Bijvoorbeeld met nadenken over hoe de overheid de komende decennia het wegvallen van energiebelasting, aardgasbaten en brandstofaccijnzen op gaat vangen. En met nadenken over hoe we voorkomen dat de publieke energienetwerken de volgende serie bakstenen in het energiedebat worden.

In tegenstelling tot wat de spotjes van het FD Energiedebat ons willen doen geloven draaien kolencentrales namelijk verre van overuren. Sterker: zelfs de modernste en efficiëntste kolencentrale van Europa heeft dit jaar al een weekend stil gelegen door de energietransitie. In dat weekend werden zelfs bruinkoolcentrales in productie terug geschroefd. Kolencentrales zijn mijns inziens dan ook niet de grote winnaar van de Duitse Energiewende, maar het volgende slachtoffer. In Duitsland is de elektriciteitsproductie van steenkolen in de eerste maanden van 2014 met 16,6% gedaald t.o.v. 2013. Alleen de elektriciteitsproductie door middel van aardgas is harder gedaald.

Europese energiebedrijven hebben in 2013 dan ook massaal afgeboekt op de waarde van hun bestaande conventionele energiecentrales. Europese energiebedrijven staan daarin niet alleen, ook in de VS en Australië hebben energiebedrijven en netwerkbedrijven het moeilijk. Met als bijkomende uitdaging de verwachting dat de kostprijs van energieopslag de komende jaren fors gaat dalen en dat de energieopslag markt aan de vooravond van grote groei staat. Met alle nadelige gevolgen voor de business case van conventionele energiecentrales en van het bestaande elektriciteitsnetwerk, laat staan de business case voor het terugverdienen van de investering in een Europees supergrid. Zonder investeringen in een supergrid spreekt Morgan Stanley al over het tipping point voor offgrid gaan in de VS en in Australië noemen ze offgrid gaan voor nieuwbouw van buurten al ‘an absolute no-brainer’.

Deal van de eeuw: buyout van de Amerikaanse kolenindustrie

Vorig jaar stelden een aantal mensen voor om Nuon terug te kopen middels crowdfunding. Ik was daar zelf niet zo’n voorstander van. Vorige week stelde Gil Friend, hoofd duurzaamheid in Palo Alto, CA en Felix Kramer, oprichter van The California Cars Initiative, in The Guardian iets soortgelijks voor de hele Amerikaanse kolenindustrie voor:

What if Bloomberg, Branson and Grantham came together to buy out the coal industry, close and clean up the mines, retrain workers and accelerate the expansion of renewable energy?

Foto: Elliott Brown (cc)

Wie heeft de groenste?

ANALYSE - Het jaarlijkse onderzoek naar duurzaamheid van de Nederlandse energiesector negeert de trend naar het zelf opwekken van duurzame energie.

Een paar weken geleden werd de uitkomst gepubliceerd van het jaarlijkse onderzoek naar de duurzaamheid van Nederlandse elektriciteitsleveranciers.

Bij het lezen van de uitkomsten miste ik echter wat. Ik kon er niet meteen de vinger opleggen, maar deze week viel het kwartje: ik mis de bouw- en installatiebedrijven die u volledig van uw energierekening afhelpen. Dit doen ze door volgens de trias energetica 2.0 in te zetten op energiebesparing, hergebruik van energie uit reststromen en door het resterende energieverbruik volledig duurzaam op te wekken bij u thuis.

Het onderzoek

Maar nu eerst terug naar het onderzoek.

Het onderzoek naar de duurzaamheid van Nederlandse energieleveranciers is uitgevoerd door CE Delft in opdracht van WISE, de Consumentenbond, Greenpeace, Hivos, Natuur & Milieu, Vereniging Eigen Huis en Wereld Natuur Fonds. De zeven maatschappelijke organisaties verenigen zich om samen vanuit verschillende invalshoeken een eenduidig beeld te geven over de duurzaamheid van Nederlandse elektriciteitsleveranciers.

De ambities van de opdrachtgevers zijn goed: ze willen de verwarring rond groene stroom verminderen, afnemers inzicht geven in de duurzaamheid van hun stroomleverancier, de transparantie in de elektriciteitsmarkt vergroten en Nederlandse stroomleveranciers stimuleren om duurzame keuzes te maken en een grotere bijdrage te leveren aan de transitie naar een schone en veilige energievoorziening.

Foto: Maarten (cc)

Duitse vakbond wil ‘bad bank’ voor steenkoolcentrales

ACHTERGROND - Al een paar jaar roepen tegenstanders van de energietransitie dat Duitsland ondanks hun Energiewende een renaissance van kolencentrales doormaakt. In dat kader is het op z’n minst opmerkelijk te noemen dat Duitse vakbonden hebben voorgesteld om de bestaande steenkoolcentrales onder te brengen in een ‘nationaal bedrijf’, naar het voorbeeld van de steenkoolmijnen, en dat een woordvoerder van E.On het een ‘interessant idee’ vindt. Volgens sommige commentaren is zo’n nationaal bedrijf te beschouwen als een bad bank voor steenkoolcentrales.

Het voorstel is wat minder gek als je kijkt naar het capaciteitsgebruik van de verschillende energiebronnen, die bij elkaar de omgekeerde merit order vormen. Hoe hoger in de afbeelding hoe eerder er stroom van dit type centrales betrokken wordt en hoe lager dus de marginale kosten per kWh geproduceerde elektriciteit zijn:

18plantsystemutilization

Boven aan in de grafiek staan kerncentrales, die bijna altijd op volle capaciteit draaien. Soms vallen ze terug tot 80%, dat gebeurt op dagen dat de day ahead prices op de groothandelsmarkt voor elektriciteit negatief zijn. Wat betekent dat de exploitanten van kerncentrales hun klanten liever betalen dan de productie verder terug te schroeven. Dat maakt meteen duidelijk dat kerncentrales slecht regelbaar zijn.

Onder de kerncentrales komen kolencentrales, maar er is een groot verschil tussen bruinkool en steenkool. Bruinkool draait meestal op (bijna) volle capaciteit en daalt soms tot ongeveer 60 procent. De capaciteitsfactor van steenkoolcentrales daarentegen daalt met regelmaat, soms zelfs tot slechts 10%. Gascentrales bevinden zich duidelijk in de hoek waar de hardste klappen vallen, zoals ook blijkt uit het aantal aanvragen om gascentrales te sluiten. Het aantal vollasturen van gascentrales is volgens BDEW gedaald van 3400 in 2010 naar 2640 in 2012 (cijfers 2013 nog niet bekend).

Foto: jpmm (cc)

Update Wob-verzoek dampretourinstallaties

ONDERZOEK - Tijdens mijn speurtocht naar ontgassen in de binnenvaart (zie verder hier) stuitte ik vorig jaar op een presentatie (pdf) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. In deze presentatie werd gesteld dat er nog dampretourinstallaties operationeel zijn die rechtstreeks naar de buitenlucht afblazen (sheet 8) en die de schadelijke dampen die ze retour nemen dus niet door een dampverwerkingsinstallatie (DVI) leiden. Volgens de presentatie is de reden hiervoor dat dampverwerkingsinstallaties traag, duur en log zijn.

Een bizar fenomeen leek me, maar genoeg reden om bij DCMR (Milieudienst Rijnmond) informatie te vragen om een overzicht van installaties waar dat voor geldt in de regio Rijnmond. Na weken wachten op een antwoord werd dit Wob-verzoek net voor het verstrijken van de besluittermijn afgewezen, omdat ik om een overzicht vroeg en DCMR een dergelijk bestand niet heeft. Beetje flauw, want er is dan wellicht geen overzicht, maar van milieuvergunningen is natuurlijk gewoon documentatie. Even een belletje of mailtje mijn kant op en we hadden dat kunnen oplossen.

Aangezien ik niet voor één gat te vangen ben vroeg ik om raad aan Brenno de Winter. Dat leidde tot een nieuw Wob-verzoek dat ik als nieuwjaarscadeautje op 3 januari verstuurde. Daarin stelde ik de volgende vragen.

Advies aan Europees Hof van Justitie legt bommetje onder Nationaal Energieakkoord

Dat schrijft Energy Post op basis van het advies van Advocaat-Generaal Yves Bot aan het Europees Hof van Justitie in de zaak van een Fins windenergie park versus het Zweedse Energie Agentschap. Deze zaak draait om de vraag of de Zweedse overheid het Finse bedrijf mag uitsluiten van de nationale subsidies.

De Zweedse rechter legde 3 vragen voor aan het Europees Hof van Justitie:

  • First, whether article 3 of the Renewable Energy Directive does indeed allow national Member States to shut out foreign suppliers.

  • Secondly, whether this is a form of discrimination as defined by article 34 of the EU Treaty (officially the Treaty on the Functioning of the European Union, or TFEU, also known as the Lisbon Treaty).

  • Thirdly, whether such discrimination could be justified.

Philips ontwikkelt light tracking

19-2-2014: item aangepast n.a.v. opmerkingen Bismarck.

Vorige maand werd bekend dat winkeliers hun bezoekers volgen via wifi. Philips heeft een systeem ontwikkelt waarbij bezoekers via de led-verlichting gevolgd kunnen worden. Het verschil met tracking via wifi is wel dat er een speciale app op de smartphone geïnstalleerd moet zijn, waardoor winkelend publiek zelf kan kiezen of de winkelier hun kan volgen. Het voordeel voor de winkelier is volgens Philips:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

’s Werelds grootste zonnecentrale met zoutbatterij gaat (bijna) elektriciteit leveren

Vorige week was een bijzondere week voor duurzame energie in de VS. In de VS werd namelijk de grootste zonnecentrale ter wereld opgestart en werd de bouw van ’s werelds grootste zonnetoren met zoutbatterij afgerond. Deze laatste levert voorlopig nog geen elektriciteit, omdat de komende maanden alle systemen nog getest en opgestart moeten worden.

De zonnetoren van het Amerikaanse bedrijf SolarReserve is met een vermogen van 110 MW vijf keer zo groot als andere pilot en demo installaties met gesmolten zout als energieopslag. De Spaanse concurrent Abengoa heeft plannen voor een even grote installatie in Chili.

Door de combinatie met energieopslag kan de installatie meer elektriciteit produceren dan andere zonne-installaties met hetzelfde vermogen. Ook is er geen back-up van conventionele centrales nodig. Bovendien maakt de energieopslag het mogelijk om elektriciteit te leveren wanneer dat nodig is, waarmee een van de bezwaren van tegenstanders van duurzame energie weggenomen is. De zonnetoren kan net als een kolencentrale basislast leveren aan het elektriciteitsnet, is regelbaar met de snelheid van een gascentrale en heeft een marginale kostprijs die lager is dan die van kolen- en gascentrales. De zonnetoren heeft een contract om van 12 uur ’s middags tot 12 uur ’s nachts stroom te leveren aan Las Vegas. Dan is de zon al lang onder.

Foto: John Loo (cc)

Mansveld zet in op internationaal verbod op ontgassen

NIEUWS - Staatssecretaris Wilma Mansveld heeft vorige week aan de Tweede Kamer laten weten dat ze inzet op een internationaal verbod op ontgassen door de binnenvaart. Ze deed dit in antwoord op Kamervragen van Henk van Gerven (SP) en Liesbeth van Tongeren (GroenLinks). Dat is goed nieuws. Uit de antwoorden valt op te maken dat er in juni belangrijk internationaal overleg is om tot zo´n internationaal verbod op ontgassen te komen. Helaas vermeldt de staatssecretaris geen beoogde ingangsdatum van het verbod. Ook biedt ze vooruitlopend op een internationaal verbod geen zicht op nationale maatregelen.

Wel positief is dat het RIVM opdracht krijgt om opnieuw naar het protocol waarmee de omvang van emissie door ontgassen bepaald wordt te kijken. De kans is groot dat de officiële emissies daarmee gaan stijgen, zowel de emissies naar de lucht als de emissies naar het oppervlaktewater. Waarschijnlijk nog meer dan CE al berekende, omdat de staatssecretaris aangeeft dat het ontgassen van toxische stoffen naar de buitenlucht is toegestaan, zoals ik ook al schreef. CE Delft gaat in haar rapport ervan uit dat toxische stoffen niet aan de buitenlucht ontgast worden. Volgens CE gaat het om maximaal 24 ton aan toxische stoffen, te weten UN 1093 (acrylonitrile), UN 1230 (methanol), UN 1662 (nitrobenzene) and UN 2312 (phenol) en UN 1547 (aniline).

De Rotterdamse dienstauto mag wat kosten (en hoeft niet zuinig te zijn)

Vorige week raakte ik verzeild in een discussie over de nieuwe dienstauto’s voor de Rotterdamse wethouders. Om een beetje te prikkelen tweette ik:

@georgevangent @groenlinksrdam @arnobonte als ’t maar een elektrische is, want dat bespaart de gemeente geld: http://t.co/AtRZ1Je67s

— krispijnbeek (@krispijnbeek) 9 januari 2014

Dat deed ik op basis van de ervaringen van Houston met elektrische auto’s. Nu is Nederland Amerika niet. Zo zijn de brandstofprijzen hier wat hoger. Om te onderbouwen dat het in Nederland ook kan mailde ik een excelletje dat ik ooit heb gemaakt waarin ik een Toyota Prius met een Nissan Leaf vergeleek bij 30.000 km per jaar. Dat excelletje kwam terecht bij de mensen achter Bogue.nl, een Rotterdams weblog, waarna ik dit weekend diverse mailwisselingen had om mijn rekenmodel toe te lichten.

Betuweroute gaat over op groene stroom (zonder te sjoemelen)

De treinen op de Betuweroute rijden sinds gisteren met groene stroom. De spoorvervoerders die gebruikmaken van de Betuweroute hebben gezamenlijk windenergie ingekocht. Zij doen dit via de Coöperatieve Inkoopvereniging Elektriciteit Betuweroute (CIEBR). Het totale energieverbruik op de Betuweroute wordt voor 2014 ingeschat op zo’n 60.000 MWh, ongeveer net zoveel als het jaarlijkse energieverbruik van circa 17.000 huishoudens.

Met de keuze voor windenergie kiezen de spoorvervoerders op de Betuweroute, net als de NS, voor kwalitatief hoogwaardigere garanties van oorsprong voor hun groene stroom dan de Nederlandse rijksoverheid. De Volkskrant berichtte vorige maand dat het rijk voor 2014 en 2015 wederom voor Noorse waterkracht heeft gekozen, ondanks de commotie vorig jaar in de Tweede Kamer over de jokkebrokken campagne van NLE.

Vorige Volgende