Jos van Dijk

1.188 Artikelen
604 Waanlinks
3.610 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header

Bij voorbaat verdacht

Een groep maatschappelijke organisaties en personen dagvaardt vandaag de Nederlandse staat om het Systeem Risico Indicatie, kortweg SyRI. Volgens de eisers is het risicoprofileringssysteem een ‘black box’ die een risico vormt voor de democratische rechtsstaat en moet de toepassing hiervan worden gestopt.

Een van de eisers is rechtsfilosoof en publicist Maxim Februari. Hij heeft zijn bezwaren tegen SyRI uiteengezet in deze lezing:

“Als je niet langer wordt beoordeeld op basis van het overtreden van een kenbare norm, maar op basis van geheime risicoprofielen, is de angst voor repercussies aanwezig in ieder contact met de overheid.”

Foto: Fraktion DIE LINKE. im Bundestag (cc)

De angst voor achteruitgang

ELDERS - Angst voor sociale achteruitgang drijft mensen in handen van extreemrechts.

Onderzoek in enkele bolwerken van populistische partijen in Duitsland en Frankrijk laat zien dat AfD en Front National profiteren van de vrees aan de onderkant van de samenleving dat steun aan immigranten ten koste gaat van autochtonen. “Als er minder migranten komen blijft er meer over voor mij”, is de simpele samenvatting van het standpunt dat de wrok bij mensen tegen het ‘Wir schaffen das‘ heeft gevoed.

De studie verklaart een stem op de rechtspopulistische partijen niet zozeer uit angst voor vreemdelingen alswel uit het gevoel ondergewaardeerd te worden in vergelijking met de nieuwkomers. De grote thema’s van populisten, islamisering, euroscepsis, mediakritiek, nationale identiteit, spelen bij teleurgestelde kiezers geen rol. Tegen de opvang van vluchtelingen bestaat op zichzelf geen bezwaar. Het probleem is meer dat er in vergelijking daarmee onvoldoende wordt geïnvesteerd om tastbare uitdagingen in het dagelijks leven aan te pakken: armoede en gebrekkig functionerende publieke diensten. Het geeft de minder gefortuneerden het gevoel dat zij door de politiek verlaten zijn. Dat diegenen die ondanks dat toch nog gaan stemmen de gevestigde partijen in de steek laten ligt voor de hand.

Het gevoel vergeten te zijn gaat vooraf aan de keuze voor populistische partijen.

Minister Ollongren misleidt de kiezer

Ollongren houdt fabel over ontoegankelijle kabel overeind.

In een interview met NOS Nieuwsuur probeert Ollongren de WIV te verdedigen met het vaak gehoorde argument dat de huidige wet achterloopt bij de digitale werkelijkheid.

Ollongren:

“Dat betekent dat de communicatie nu niet meer door de lucht gaat maar door de ether, die al afgetapt kon worden, maar door de kabels onder de grond, maar dat mag op dit moment niet onder de huidige wet.”

Foto: Revol Web (cc)

Italië toont Europese trend

ELDERS - Het resultaat van de parlementsverkiezingen in Italië is zoals verwacht: de kiezers keren zich af van de gevestigde middenpartijen.

De winnaars van Italiaanse presidentsverkiezingen zijn de extreem-rechtse Lega, die zijn bondgenoot, Berlusconi’s Forza Italia, voorbijstreefde, en M5S (Vijfsterrenbeweging), de anti-establishment beweging van Beppe Grillo. Die werd als zelfstandige partij de grootste met bijna een derde van alle stemmen. De vorming van een regering die op een meerderheid in het parlement kan rekenen wordt een helse klus. De Vijfsterrenbeweging heeft samenwerking met gevestigde partijen altijd afgewezen, maar zal nu toch een compromis moeten sluiten willen ze als grootste partij niet volledig uitgeschakeld worden. Steun van de Partido Democratico (PD) van aftredend premier Gentiloni zit er niet in. De PD kiest als verliezer voor de oppositie. Matteo Salvini, leider van Lega is bereid onderhandelingen te beginnen met Luigi Di Maio, de eerste man van M5S. Maar het is onwaarschijnlijk dat Di Maio daarvoor de handen op elkaar krijgt bij zijn grotendeels linkse achterban. Hij hoopt daarom de (verdeelde) PD alsnog te verleiden  door hen mooie portefeuilles aan te bieden. Als een deal met de PD niet mogelijk blijft, wil de Vijfsterrenbeweging de Lega polsen.

‘De onderhandelingen zullen sneller gaan dan in Duitsland’ zei Di Maio woensdag. Dat valt nog te bezien. De verwijzing naar de lengte van de regeringsvorming in Duitsland, die deze week uiteindelijk na zeven maanden afgerond is,  raakt wel aan een trend die in meer Europese landen de politiek beheerst: de crisis van de gevestigde middenpartijen, met voorop de sociaal-democratische.

Foto: U.S. Pacific Command (cc)

Duterte draait

ACHTERGROND - De Filipijnse president Duterte maakt beloftes niet waar. José Maria Sison, de in Nederland in ballingschap levende communistenleider, staat opnieuw op een zwarte lijst van terroristen.

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016 in de Filipijnen presenteerde Rodrigo Duterte zich als een man die het op wilde nemen voor de arme bevolking. Als burgemeester van de stad Davao City op Mindanao, het grote eiland in het zuiden, had hij naam gemaakt door zijn zero tolerance aanpak van de criminaliteit. Met zijn belofte te breken met de politiek van de al decennialang heersende elite van oligarchen won hij de stemmen van de achtergestelde bevolking op Mindanao en in andere delen van het land.

Op 30 juni 2016 werd Duterte geïnstalleerd als 16e president van de Filipijnen. Hij haalde de westerse media met zijn meedogenloze aanpak van de drugscriminaliteit, met beledigende uitspraken over president Obama en paus Franciscus en met de vergelijking van zijn aanpak van druggebruikers met die van Hitler jegens de Joden (waarvoor hij later zijn excuses aanbood). Een botte populist, was het beeld; zoiets als Trump, maar dan erger.

Oppositiegroepen stelden zich bij de machtswisseling voorzichtig op. Duterte beloofde werk te maken van de federalisering. Moslims op het eiland Mindanao kregen uitzicht op grotere autonomie. Hij heropende de onderhandelingen over een vredesakkoord met de communistische rebellen. En, wat voor de laatste groep van belang was, hij nam afstand van de Verenigde Staten die de Filipijnen al meer dan een eeuw min of meer als kolonie behandelen.

Foto: FaceMePLS (cc)

De betrouwbaarheid van de AIVD

OPINIE - Waarom ik volgende week tegen de ‘sleepwet’ ga stemmen.

Bezwaren genoeg tegen de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV). Privacy First heeft een heel alfabet aan kritiekpunten. Amnesty noemt er drie: de privacy van onschuldige burgers die door het ‘sleepnet’ geschonden kan worden, het delen van bulkgegevens met buitenlandse diensten en het vrijblijvende toezicht. Bits of Freedom vindt dat de wet op vijf punten verbeterd zou moeten worden. Naast de drie punten van Amnesty heeft BoF ook nog bezwaar tegen het mogelijk gebruik van databases van allerlei organisaties en tegen het misbruik van zwakke plekken in de software die inbraak in computers moet vergemakkelijken. GroenLinks Kamerlid Kathalijne Buitenweg heeft een reparatiewet ingediend die het sleepnet uit de wet haalt, het delen van gegevens met buitenlandse diensten beperkt en meer garanties biedt voor journalisten en medici bij de bescherming van persoonsgegevens. In De Groene las ik vorige week tenslotte nog een verontrustend artikel over de mogelijkheid die de AIVD krijgt om een eigen database met DNA-gegevens in stand te houden.

De AIVD probeert de critici gerust te stellen met politiek correcte toezeggingen over het gebruik van de nieuwe bevoegdheden. Harm Brouwer, lid van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD), noemt de wet ‘niet volmaakt’. Hij meent echter dat allerlei toezeggingen die de minister in het Kamerdebat heeft gedaan toch wel voldoende garanties geven voor de nodige zorgvuldigheid van de dienst. Maar waarom staan die garanties dan niet in de wet? En zullen alle ministers zich daar in de toekomst aan houden?

Foto: Filippo Minelli (cc)

Wie praat er nog over medezeggenschap?

OPINIE - Medezeggenschap van werknemers was ooit een strijdpunt in de sociale beweging.

De werking van de parlementaire democratie, het ‘democratisch tekort’ van de Europese Unie, participatie in de lokale besluitvorming, inspraak van ouders op scholen , van ouderen in verzorgingshuizen  of van patiënten in de zorg:  als het over democratie gaat komen al deze onderwerpen regelmatig in beeld. Democratie in het bedrijfsleven, waar de meeste mensen toch een groot deel van hun leven doorbrengen, is een onderwerp waarvoor we tegenwoordig aanzienlijk minder warm lopen. Een onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken wijst op een terugloop van de naleving van de Wet op de Ondernemingsraden. Op de universiteit haken partijen af bij gebrek aan resultaat. ‘Het enige motief om in de medezeggenschap te gaan is om alles iets minder snel achteruit te laten gaan.’

Zonder veel ruchtbaarheid is de Tweede Kamer onlangs akkoord gegaan met een wijziging van de Wet op de Ondernemingsraden die bedrijven verplicht beloningsverschillen met de OR te bespreken. Minister van Sociale Zaken Koolmees (D66) had dit plan geërfd van zijn voorganger Asscher (PvdA). Het is bedoeld als een antwoord op ‘de groeiende maatschappelijke onvrede over de soms grote verschillen tussen topsalarissen en salarissen op de werkvloer.’ CDA, VVD en de ChristenUnie, coalitiegenoten van D66, vinden de nieuwe verplichting overigens niet nodig. Ook in OR-kringen is er nogal sceptisch gereageerd op de wetswijziging. ‘Op zijn best krijgen we in sommige gevallen heel veel verontwaardigd geschreeuw en maar bitter weinig wol,’ schrijft André van Deijk van GTIP Medezeggenschap.

Euopese Commissie pleit voor einde bonusplafond

Het einde van het bonusplafond lonkt voor honderden bedrijven in de financiële sector.

Uit het FD (€):

Als het aan de Europese Commissie ligt mogen Nederlandse vermogensbeheerders, effectenmakelaars en andere beleggingsondernemingen over een paar jaar zelf bepalen hoe hoog de bonus is die zij hun personeel betalen.

Minister van Financiën Wopke Hoekstra wilde vorige maand al voorsorteren op de Brusselse plannen door het bonusplafond voor flitshandelaren af te schaffen, maar stuitte op verzet van de Tweede Kamer. Het voorstel van de Europese Commissie blijkt veel verder te gaan: het bonusplafond sneuvelt niet alleen voor handelshuizen, maar voor alle beleggingsondernemingen.

Foto: Christoffer Horsfjord Nilsen (cc)

Palestijnen niet welkom bij de VU

OPINIE - Het ene universiteitsbestuur is het andere niet.

Opnieuw heeft het VU-bestuur maatregelen genomen die er op duiden dat solidariteit met Palestina moeilijk ligt op de Vrije Universiteit. De VU zegde vorige week de studenten van het kraakpand De Verrekijker de wacht aan nadat de Palestijnse activiste Ramea Odeh daar een lezing had gehouden. De studenten hadden het niet overlegd met het bestuur. Het bestuur was ziedend. “We moesten door de politie worden gewaarschuwd dat het zou plaatsvinden. Bovendien konden de studenten niet garanderen dat het er niet weer stiekem iets zou gebeuren,” zegt woordvoerder Wessel Agterhof. De studenten zijn gevraagd te vertrekken, maar dat zijn ze niet van plan.

Een van de studenten zegt:  “Odeh is legaal in Nederland, ze zegt niets illegaals, we zijn een platform voor de vrijheid van meningsuiting.” De bijeenkomst verliep zonder problemen. Volgens het OM zijn er geen strafbare uitingen gedaan tijdens de bijeenkomst, maar de universiteit houdt voet bij stuk. “We zien dit als een grove vertrouwensbreuk en een riskante bijeenkomst.”

De kwestie doet denken aan de ophef die er drie jaar geleden op de VU was toen een groep studenten wilde discussiëren over academische vrijheid en de banden van de universiteit met Israël.

Foto: Irish Typepad (cc)

Nepnieuws door de eeuwen heen

RECENSIE - Han van der Horst relativeert alle recente ophef over nepnieuws met een uitgebreide geschiedenis van misleiding van de publieke opinie van de oudheid tot heden.

Desinformatie is zo oud als de wereld. Leugen, bedrog en misleiding horen nu eenmaal bij onderlinge relaties tussen mensen en dat weten we al eeuwen. We zijn er zelf mede schuldig aan: ‘De wereld wil bedrogen worden’, luidt het gezegde.

In Nepnieuws, een wereld van desinformatie gaat historicus Han van der Horst met grote stappen door de geschiedenis om te laten zien dat nepnieuws zo oud is als de mensheid. Aan de hand van voorbeelden uit de tijd van de Assyriërs tot en met de periode van de Koude Oorlog laat hij zien hoe machthebbers hebben geprobeerd hun positie en reputatie in stand te houden door het volk te misleiden. En niet zelden dienden al die verdraaiingen, vervalsingen, geruchten en gruwelverhalen als katalysator voor het op gang brengen van een gewapend conflict. Liegen als voorbode van oorlog. Het geeft te denken.

Nepnieuws is een tamelijk eclectische geschiedenis van politieke communicatie en propaganda in de context van de ontwikkeling van media. In de beschrijving van tal van bekende en minder bekende voorbeelden uit de hele geschiedenis heeft Van der Horst zich bepaald niet ingehouden. Propaganda is wel de centrale noemer, maar je kunt met dit boek ook je kennis ophalen over hoogtepunten uit de westerse politieke geschiedenis en de geschiedenis van de massacommunicatiemiddelen. Lees bijvoorbeeld het verhaal hoe de kranten zich aanvankelijk hebben ontwikkeld:  als brenger van puur zakelijk nieuws en als tegenhanger van de vele gekleurde schotschriften uit die tijd.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Vermoorde journalist vermoedde ‘Ndrangheta in Slowakije

ELDERS - Slowakije is begin deze week opgeschrikt door een brute moord op een onderzoeksjournalist en zijn vriendin. Was dit het werk van de Italiaanse mafia?

Ján Kuciak (27) en zijn partner Martina Kušnírová zijn afgelopen weekend in hun huis in Velka Maca, veertig kilometer ten oosten van Bratislava, om het leven gebracht. Kuciak werkte voor de website Aktuality.sk. Het hoofd van de politie verklaarde op een persconferentie dat de moord waarschijnlijk  verband houdt met de onderzoeksjournalistiek van Kuciak. De journalist publiceerde over belastingfraude in de bouwwereld, waarbij Ladislav Bašternák was betrokken, een vriend van politici van de regerende SMER-SD partij.

‘Afschuwelijk dat zoiets in Slowakije kan gebeuren’, schreef president Andrej Kiska op zijn Facebook site. Premier Fico (SMER-SD) veroordeelde de moord als een aanval op de vrije pers en de democratie in zijn land. En zo waren er meer geschokte en  voorspelbare reacties van de autoriteiten die verzekerden dat er een diepgaand onderzoek zal plaatsvinden en dat de schuldigen zullen worden gestraft.

Het meest geschokt waren de collega’s van Kuciak. Onderzoeksjournalisten zijn veel tegenwerking gewend in Slowakije, inclusief het gebruik van geweld en het in brand steken van auto’s, maar een moord is nog niet eerder voorgekomen.

Vorige Volgende