Jos van Dijk

1.139 Artikelen
602 Waanlinks
3.549 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: rob Stoeltje (cc)

Griekse parlement sluit partij uit van deelname aan verkiezingen

Griekse parlementsleden stemden dinsdag voor een wet die de extreemrechtse Grieks-Nationale Partij uitsluit van deelname aan de parlementsverkiezingen. Ze willen voorkomen dat leden van deze partij die banden hebben met de eerder buiten de wet gestelde neonazistische Gouden Dageraad toegang krijgen tot het parlement. De wet werd aangenomen met de stemmen van de centrum-rechtse regeringspartij Nieuwe Democratie en de sociaal-democratische oppositiepartij PASOK. De grootste oppositiepartij, de socialistische Syriza, onthield zich van stemming. Voormalig premier Alexis Tsipras, leider van Syriza, waarschuwde voor een inbreuk op de grondwet en manipulatie van het recht. Voorafgaand aan de stemming trad de vice-president van het Hooggerechtshof af. Christos Tzanerikos meent dat de regering met deze wet tussenbeide komt bij de formele besluitvorming van het hof over de toelating van partijen bij de verkiezingen. Volgens Tzanerikos heeft de regering geprobeerd hem om te kopen.

Uit de rails gelopen

De spanningen lopen op voor de verkiezingen die op 21 mei zijn gepland. Nieuwe Democratie van premier Kyriakos Mitsotakis staat bovenaan in de peilingen. Maar de regering heeft ernstige schade opgelopen door de treinramp, eind februari, waarbij 57 mensen om het leven kwamen. Het ongeluk bracht de belabberde staat van de Griekse spoorwegen, waar jaren op is bezuinigd, pijnlijk aan het licht. Het leidde vorige maand tot omvangrijke demonstraties en stakingen. ‘De regering stuurde de oproerpolitie naar een vreedzame sit-in op een treinstation in Thessaloniki, terwijl de politie in Athene traangas en verdovingsgranaten afvuurde om geweldloze protesten te breken. Beelden van agenten die aanzetten tot geweld tegen demonstranten en traangasgranaten gooiden naar de ingang van het metrostation Omonia in het centrum van Athene, overspoelden Twitter,’ rapporteert Ifigenia Moumtzi op Social Europe

Foto: Nina R (cc)

Een wolkenkrabber op de savanne

RECENSIE - De ooit hechte band tussen Europa en Afrika staat onder druk. Europese landen hebben het op dit continent lang voor het zeggen gehad. Ook na de dekolonisatie in de tweede helft van de vorige eeuw bleven Afrikaanse landen nog afhankelijk van de oude koloniale machten. Sommigen spreken van rekolonialisatie door het westen. Maar sinds de eeuwwisseling zien we de aandacht van Afrikaanse landen verschuiven naar Azië. De steun van westerse regeringen voor mensenrechten en persvrijheid werd door sommige machthebbers ervaren als politieke inmenging en cultureel imperialisme, schrijft Koert Lindijer. ‘Zij vlogen voor prijzige infrastructurele projecten voortaan naar Bejing’.

Lindijer woont en werkt sinds 1983 als Afrika-correspondent voor de NRC en de NOS in Nairobi, Kenia. De huidige miljoenenstad (foto) was ooit een gehucht langs de nieuwe, vanaf de kust aangelegde spoorweg die het land moest ontsluiten. De plek was begin vorige eeuw vanwege de hoogte aantrekkelijk genoeg voor een nederzetting van blanke kolonisten. Veertig jaar berichtte Lindijer over Kenia en omringende landen zoals Ethiopië, Eritrea, Soedan, Oeganda, Congo en Rwanda. Hij legde zijn ervaringen onlangs vast in Een wolkenkrabber op de Savanne.

Over een buurland van Kenia lezen we weinig: Tanzania. Veertig jaar geleden was er een groot verschil tussen Kenia en Tanzania. Kenia was onder leiding van de corrupte president Daniel arap Moi een dictatuur. Tanzania ontwikkelde zich onder Julius Nyerere in socialistische richting. Op de NRC redactie kreeg Lindijer van zijn hoofdredacteur te horen dat de krant ‘nooit positief over socialisme’ schrijft. ‘Mijn hoofdredacteur kende de wereld vanuit Europees perspectief, en dat was in die tijd de context van de Koude Oorlog. Hij plakte witte plakkaten op niet-witte werelddelen en plaatste Tanzania achter een ijzeren gordijn.’ Het is jammer dat Lindijer de vergelijking tussen Kenia en Tanzania later niet meer maakt en in zijn boek vooral schrijft over de meest oproerige en gewelddadige buren zoals Ethiopië en Congo.

Foto: Alisdare Hickson (cc)

Assange zit nog steeds vast – zonder proces

Volgende week is het vier jaar geleden dat de Britse politie Julian Assange arresteerde en overbracht naar de extra beveiligde Belmarsh gevangenis in Londen. Daarvoor zat hij zeven jaar in de Ecuadoriaanse ambassade in Londen. In 2012 zocht hij daar asiel uit vrees voor zijn uitlevering aan Zweden. Dat hij zich zo onttrok aan het huisarrest dat hem in 2010 was opgelegd leidde na zijn arrestatie tot een veroordeling van vijftig weken gevangenis. Vervolgens werd hij vastgehouden vanwege een uitleveringsverzoek van de Verenigde Staten. De VS willen hem berechten voor de onthulling van oorlogsmisdaden in Irak en de publicatie van documenten over het surveillanceprogramma Vault 7 op WikiLeaks. Een slepende juridische procedure heeft tot op heden nog niet tot daadwerkelijke uitlevering geleid. Assange is dus alles bij elkaar opgeteld dertien jaar van zijn vrijheid beroofd zonder een proces over de zaak waar het eigenlijk om draait. Een uitgebreid overzicht van de hele geschiedenis vind je hier.

Een kerntaak van de pers

De journalist Kevin Gosztola, die Assange al jaren volgt, publiceert deze week een boek over de Amerikaanse aanklachten. De titel Guilty of Journalism; the political case against Julian Assange zegt genoeg. De Amerikaanse autoriteiten beschuldigen Assange van overtreding van een oude spionagewet. Het uitleveringsverzoek en het proces dat daarop gaat volgen zijn echter meer een aantasting van de persvrijheid en een inbreuk op het recht van de Amerikaanse burgers om te weten wat hun overheid uitvoert. Dat is ook het standpunt van een brede solidariteitsbeweging voor de vrijlating van Assange. Vijf grote kranten (The Guardian,The New York Times,Le Monde, Der Spiegel en El País) sloten zich eind vorig jaar daarbij aan in een verklaring met de titel Publishing is not a crime.Het ter verantwoording roepen van regeringen maakt deel uit van de kerntaak van een vrije pers in een democratie. Het verkrijgen en openbaar maken van gevoelige informatie wanneer dit in het algemeen belang nodig is, is een kernonderdeel van het dagelijkse werk van journalisten. Als dat werk strafbaar wordt gesteld, worden ons publieke discours en onze democratieën aanzienlijk verzwakt.’ De vervolging van Assange is te zien als een waarschuwing van de VS aan het adres van alle journalisten in de vrije wereld: onthullingen die afbreuk doen aan ons gezag zullen niet worden getolereerd.

Shitpolitiek

Politieke strijd om rioolwater in het Verenigd Koninkrijk

De privatiseringspolitiek van de Conservatieven is nu letterlijk in de ‘shit’ terechtgekomen.

‘De regering van Rishi Sunak doet er alles aan om de toenemende publieke woede over het dumpen van onbehandeld rioolwater in de rivieren en oceanen van Groot-Brittannië door particuliere waterbedrijven onder controle te krijgen. De onsmakelijke resultaten zijn vaak met het blote oog zichtbaar, waardoor de lokale bevolking en vakantiegangers woedend worden en eens zo trotse Britse stranden dagenlang onbruikbaar worden (…) Tory-parlementsleden aan de kust en op het platteland vrezen dat de kwestie hen duur te staan zal komen bij de komende lokale verkiezingen en bij de algemene verkiezingen volgend jaar.’

Foto: marcovdz (cc)

Franse stakers geven niet op

Het protest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar in Frankrijk leidde deze week al weer tot de tiende algemene stakingsdag van dit jaar. Het huisvuil wordt nu opgeruimd, maar de acties gaan als het aan de bonden ligt volgende week gewoon verder. Ondanks de uitnodiging van premier Elizabeth Borne aan de bonden voor een gesprek. De Franse regering heeft de woede van de demonstranten flink aangewakkerd door de pensioenwet buiten het parlement om door te drukken. Wat drijft de demonstranten om te blijven protesteren tegen langer werken terwijl in veel omringende landen de pensioenleeftijd al lang verhoogd is?

Klassenstrijd of psychodrama

Vergelijking van pensioenen in verschillende landen is lastig. De grote verschillen in pensioenstelsels maken het al jaren lastig om binnen de EU op dit punt tot harmonisatie te komen. In Frankrijk beargumenteert Macron de pensioenhervorming door te wijzen op de de algemene verhoging van de gemiddelde levensduur en de steeds hogere kosten voor de staatskas. De Fransen hebben daar vooralsnog geen boodschap aan. Ze vinden dat ze zelf al genoeg betalen. In Frankrijk is de pensioenbijdrage hoger dan het OESO-gemiddelde. En ze willen zo lang mogelijk genieten van een leven zonder werkverplichtingen. Sociologen merken op dat Fransen weinig plezier halen uit hun werk, door de relatief lange werkdagen, de sterk hiërarchische structuren waardoor mensen vaak weinig autonoom kunnen werken, en een sinds de Franse Revolutie ingebakken weerstand tegen autoriteit.

Nieuwe wapens met EU-subsidie

De financiële compensatie voor wapenleveranties van de EU-lidstaten aan Oekraïne leidt tot interne spanningen, schrijft Politico.

Het European Peace Facility fonds is bedoeld om de militaire steun van de lidstaten aan Oekraïne onderling zo eerlijk mogelijk te verdelen. Gegevens van het ministerie van Buitenlandse Zaken en Defensie (EDEO) van de EU laten zien dat zes landen hun terugbetalingsclaims hebben berekend op basis van de aankoopprijs van nieuwe materialen, in plaats van de werkelijke huidige waarde van wat ze naar Oekraïne hebben gestuurd.

Foto: UN Women Africa (cc)

Schotland helpt door cycloon geteisterd Malawi

Een van de resultaten van de laatste VN-klimaatconferentie in Sharm-el-Sheikh vorig najaar was de erkenning van de noodzaak voor rijke landen om arme landen te helpen die grote schade ondervinden van de klimaatopwarming. Er is een nieuw fonds opgericht voor landen die het meest door klimaatverandering zijn getroffen. Dat is hard nodig omdat de gevolgen van de klimaatverandering steeds vaker zichtbaar zijn in een aantal Afrikaanse en Aziatische landen: enerzijds extreme droogte, anderzijds alles verwoestende tropische stormen en overstromingen. In Glasgow, waar de voorlaatste klimaatconferentie werd gehouden, heeft de regering al eerder haar verantwoordelijkheid genomen. Het besef dat de rijkste landen door de CO2 uitstoot de grootste verantwoordelijkheid dragen voor de klimaatverandering was voor Schotland reden om extra in te zetten voor projecten die de nadelige gevolgen daarvan in een arm land als Malawi moeten beperken.

Malawi is de afgelopen weken tot twee maal toe getroffen door de cycloon Freddy. De storm is volgens de Wereld Meteorologische Organisatie de langst aanhoudende tropische cycloon ooit geregistreerd. Hevige regenval heeft geleid tot aardverschuivingen, waardoor vele huizen zijn verwoest en duizenden mensen dakloos zijn geraakt. Er zijn inmiddels honderden doden geteld. Daarbovenop komt een uitbreiding van de cholera-epidemie die al langer gaande was in het land. Van internationale hulp is nog weinig sprake, zei de arts Lisanne Glas gisteren in een van de zeldzame rapportages over de ramp in de Nederlandse media. ‘Tanzania en Zambia hebben helikopters gestuurd en het Verenigd Koninkrijk een team van hulpverleners’, vertelt Glas. ‘Maar een massale stroom van internationale hulp, bijvoorbeeld uit Europa, daar is geen sprake van. En dat terwijl deze storm het gevolg is van klimaatverandering die juist door het Westen wordt veroorzaakt.’ Deze week hebben we opnieuw gehoord dat het met de aanpak van de klimaatverandering ook nog steeds niet erg opschiet.

Foto: Kasia (cc)

Machtswisseling in Polen nog ver weg

Paus Franciscus is ernstig in verlegenheid gebracht door een boek van de Nederlandse correspondent van Trouw Ekke Overbeek over zijn voorganger Johannes Paulus II. Het boek laat zien dat de voormalige paus, toen hij kardinaal was in Krakau, wist dat priesters onder zijn gezag kinderen misbruikten. Hij bezorgde hen andere functies, waarin ze in sommige gevallen nieuwe slachtoffers maakten. De aartsbisschop van Krakau, Marek Jedraszewski vergelijkt de onthullingen in het boek met de moordaanslag op de paus in 1981. Regeringspartij PiS kwam na de uitzending van een tv-documentaire waarin slachtoffers van het misbruik aan het woord kwamen direct in het geweer ter verdediging van hun Poolse paus. Premier Morawiecki liet een filmpje vervaardigen waarin hij zijn bewondering uit voor kardinaal Woytila. ‘Vandaag woedt niet alleen een oorlog voorbij onze oostgrens’, zegt de premier, terwijl op de achtergrond beelden te zien zijn van Johannes Paulus die mensenmenigten zegent. ‘Helaas zijn er kringen die proberen om in Polen niet een militaire, maar een oorlog om de beschaving te ontketenen.’ Horen we iets dergelijks niet ook wat verder naar het oosten?

Franciscus laat een ander geluid horen. Hij veroordeelt zijn voorganger niet direct, maar wijst op de context van de tijd. ‘In die periode werd alles nog in de doofpot gestopt.’ Maar, zo zegt de paus in hetzelfde gesprek, de katholieke kerk heeft wat hem betreft haar les geleerd. Sinds de misbruikschandalen in Boston, die in 2002 openbaar werden, heeft de kerk volgens de paus een nieuwe houding aangenomen bij misbruikgevallen. ‘De koe wordt bij de horens gevat.’

Foto: Thomas Gartz (cc)

Das Auto slaat terug

Europa bereikte in oktober vorig jaar een buitengewoon belangrijke mijlpaal in de bestrijding van de klimaatverandering: vanaf 2035 mag er (bijna) geen auto met verbrandingsmotor meer worden verkocht. Het einde van de auto met verbrandingsmotor komt nu dus echt in zicht. Of is de Duitse auto-industrie nog in staat een spaak in het wiel te steken? De autofabrikanten kunnen hun traditionele lobbyisten uit CDU en CSU op dit moment moeilijk inzetten. Want de christendemocraten zitten niet in de regering. Maar er kwam hulp: de Duitse coalitiepartij FDP bleek bereid het Europese verbod op de verkoop van CO2-uitstotende auto’s en busjes per 2035 nog even tegen te houden. Onmiddellijk staken fans van de verbrandingsmotor in andere regeringen ook hun vinger op. Behalve de Tsjechen en de Italianen kwamen ook de Polen en Bulgaren met steun voor het Duitse voorbehoud.

E-fuels

De Duitse transportminister Volker Wissing (FDP) wil zijn instemming met het EU-plan voor verbrandingsmotoren verbinden aan een akkoord over „CO2-neutrale brandstoffen” – ook wel ‘e-fuels’ genoemd. Over de effectiviteit van deze ‘e-fuels’ heerst nog veel onzekerheid. En zowel e-fuels als waterstof zijn op dit moment nog geen echt alternatief. Ze zijn veel te duur en complex om op grote schaal te maken, schrijft Autovisie. Desondanks heeft Porsche er al flink in geïnvesteerd. Het voordeel is dat er voor e-fuels minder geïnvesteerd hoeft te worden in vervoer, opslag, tankstations e.d. E-fuels lijken echter niet een acceptabel alternatief voor de elektrische auto. De move van de FDP zal er wel toe leiden dat de nodige besluitvorming wordt opgeschort en dat levert de industrie tijd op om nog even op oude voet door te gaan. De regering heeft bij gebrek aan eenstemmigheid de bal nu weer teruggespeeld naar Brussel. Daar lijkt men volgens Politico wel bereid de liberalen een geitenpaadje te bieden. Met enige aanpassingen in de nu wat vage tekst van de wet zou er explicieter ruimte geschapen kunnen worden voor het gebruik van e-fuels. Of andere landen daar dan mee akkoord gaan zal nog moeten blijken.

Quote du Jour | Gendergelijkheid

De Spaanse premier Pedro Sanchez heeft in de aanloop naar Internationale Vrouwendag een wet aangekondigd die voorschrijft dat op verkiezingslijsten  om en om mannen en vrouwen moeten worden gekandideerd:

“Als vrouwen de helft van de samenleving vertegenwoordigen, dan moet de helft van de politieke macht en de helft van de economische macht voor vrouwen zijn. Er zullen mensen zijn die het extreem of zelfs absoluut onevenredig vinden, maar voor ons is het gewoon pure gerechtigheid.”

Foto: CCOO Servicios (cc)

Spanje loopt in Europa voorop met vrouwen- en transgenderrechten

Spanje heeft een sterke feministische beweging. Al jaren wordt er gedemonstreerd tegen allerlei uitingen van de traditionele ‘machocultuur’. De groepsverkrachtingszaak in Pamplona heeft veel losgemaakt. Internationale Vrouwendag, 8 maart, is in Spanje een actiedag tegen huiselijk geweld geworden. In de nieuwe socialistische regering zet de minister voor Gelijkheid Irene Montero zich in voor de rechten van vrouwen en transgenders. Het heeft onlangs geresulteerd in de goedkeuring van een pakket wetten waarmee het land, waar het fascisme nog steeds aanwezig is, een flinke voorsprong neemt in Europa bij de bevordering van gendergelijkheid.

Een opvallend onderdeel van de nieuwe wetgeving is het menstruatieverlof. Wie hevige pijn lijdt tijdens de ongesteldheid, mag zich hiervoor ziekmelden. Dat wordt dan na goedkeuring van een arts als medisch verlof beschouwd en betaald door de ziektekostenverzekering. Scholen en gevangenissen stellen gratis maandverband beschikbaar. Het verlof is tot nu toe uniek in Europa. In Nederland voelt de politiek (met uitzondering van BIJ1 ) nog weinig voor een dergelijk wetsvoorstel. Ondanks alle voordelen, zowel voor de werknemer als de werkgever.

Zelfbeschikking

Een ander onderdeel van het wettenpakket van Montero betreft een versoepeling van de abortuswetgeving. Jongeren kunnen nu vanaf 16 jaar een abortus kunnen laten uitvoeren, zonder toestemming van hun ouder of voogd. Ook wordt in de wet verankerd dat een abortus in een openbaar ziekenhuis moet kunnen plaatsvinden, zodat patiënten niet hoeven uit te wijken naar privéklinieken.

Vorige Volgende