Jos van Dijk

ELDERS - Achter de regeringsleiders die hun best doen om de situatie in Oekraïne stabiliseren staat een team van Europa’s best betaalde adviseurs klaar om de economie naar westerse snit te reorganiseren.

Bij alle bemoeienissen van wereldleiders voor vrede en stabiliteit in Oekraïne zijn de “oligarchen” ietwat buiten beeld geraakt. Oorspronkelijk waren de Maidan-demonstraties voor aansluiting bij Europa ook gericht tegen tegen de macht van president Janoekovitsj’ ongrijpbare zakenvrienden die via slinkse wegen de economie en de politiek in het land naar hun hand wisten te zetten. Na het vertrek van Janoekovitsj koos Oekraïne in Porosjenko toch opnieuw voor een puissant rijke zakenman als president.

Deze week meldde zich in Wenen Dmitry Firtash, een andere oligarch, als medeoprichter en sponsor van het Agentschap voor de Modernisering van de Oekraïne, een instituut dat voor het land een “Marshallplan” wil ontwerpen om er weer bovenop te komen.

Wie is Dmitry Firtash? Firtash is voorzitter van het Oekraïense verbond van ondernemers, en ondanks dat hij geen oligarch genoemd wil worden is hij een typisch voorbeeld van deze omstreden ‘kaste’. Rijk geworden door handel in de instabiele periode na de val van de Sovjet-Unie staat hij inmiddels aan het hoofd van een imperium van chemische industrie en energiebedrijven in een reeks van Europese landen: Oekraïne, Duitsland, Italië, Cyprus, Tadjikistan, Zwitserland, Hongarije, Oostenrijk en Estland. Er werken meer dan honderdduizend mensen voor hem en de omzet van het bedrijf bedroeg in 2012 6 miljard. Firtash heeft in de energiesector zowel relaties met het Russische Gazprom als met Oekraïense energieleveranciers. Hij regelde in 2006 een deal over gasleveranties uit Turkmenistan die ongedaan werd gemaakt door zijn aartsvijand, voormalig premier Julia Timoesjenko. Met  president Janoekovitsj, zijn partijgenoot uit de Oost-Oekraïense Partij van de Regio’s, kon hij beter uit de voeten.