De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) wil dat rokers en mensen met overgewicht meer premies gaan betalen voor hun ziektekostenverzekering. Door hun gedrag verhogen ze immer de kosten die de samenleving maakt in de gezondheidszorg. Klinkt redelijk. Maar het is ook niet gek dat er direct een storm van kritiek opstak.
Als je begint met gedrag meewegen, waar stop je dan? Is een pakje per week minder erg dan een pakje per dag? En als roken en vreten bestraft worden, is er dan nog meer risicogedrag dat bestraft moet worden met een hoge premie? Zuipen, bijvoorbeeld? En wat doe je met mensen die door hun beroep sneller slijten, zoals verhuizers, schilders en buschauffeurs? Is hun beroepskeuze ook aan te merken als ongezond gedrag? Allemaal niet aan de orde op dit moment, uiteraard, maar aan het begin van een hellend vlak kan het nooit kwaad even naar beneden te kijken.
En dan nog dit: zowel bij roken als bij overgewicht spelen genetische aanleg een rol. Voor roken geldt zelfs dat de kans op kanker als gevolg ervan genetisch bepaald is. Kortom, wie rokers en vreters via de premies wil straffen voor het op kosten jagen van de gemeenschap, opent een doos van Pandora. Als je met een financiële prikkel roken en vreten verder wilt ontmoedigen, doe dat dan bij de bron: verhoog de belasting op sigaretten en snacks, en bestem de opbrengst voor het ziektekostenstelsel.
