Janos, auteur op Sargasso

Foto: atelier PRO (cc)

Kwaliteit van hoger onderwijs (2) – ‘accreditatie’ en waar het vandaan komt

23 augustus 2015 , 11:00 , door Janos

Met ‘accreditatie’ wordt de externe controle bedoeld, die op last van de overheid wordt gehouden in het hoger onderwijs. Een opleiding die een keuring goed doorloopt, krijgt een stempeltje en is vanaf dat moment ‘geaccrediteerd’.

Een opleiding kan worden geaccrediteerd na een bezoek van een onafhankelijk panel, bestaande uit relevante deskundigen. Het panel heeft onder andere diepgaande kennis van het vakgebied, onderwijsdeskundigheid, studentgebonden deskundigheid en ervaring met het afnemen van audits.

Het panel leest zich in, bezoekt een opleiding, spreekt met onder andere alumni, management, docenten en studenten en maakt schrijft beoordelingsrapport. Dit opleidingsbezoek heet, in het vale klerkenjargon dat gebruikt wordt in deze sector, de visitatie. Het rapport gaat naar de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO), die op basis daarvan de opleiding goed- of afkeurt.

De NVAO is de overheidsorganisatie die de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt. Zij voert (in de regel) niet zelf de controles uit, maar zet de spreekwoordelijke stempel (goed- of afgekeurd) op basis van het beoordelingsrapport.

Dan nu wat geschiedenis.

Voor 2003, toen het eerste accreditatiestelsel werd ingevoerd, verplichtte de overheid hogescholen en universiteiten ook al om periodieke externe controles te ondergaan. Die werden georganiseerd door de koepels van hogescholen en universiteiten (toentertijd de HBO-raad* en de Vereniging voor Samenwerkende Nederlandse Universiteiten). Instellingen hadden de kwaliteitscontroles dus grotendeels zelf in de hand.

Foto: Andrew Black (cc)

Kwaliteit van hoger onderwijs (1) – een introductie

21 augustus 2015 , 14:00 , door Janos

ACHTERGROND - Kwaliteit van hoger onderwijs (1) – een introductie

De kwaliteit van het hoger onderwijs is niet in orde, diploma’s worden weggegeven, op onze hogescholen en universiteiten wordt gefraudeerd. Reden voor paniek, blinde paniek, en grote ophef! Althans, verhalen van deze strekking komen af en toe in de media. Soms is er dan inderdaad iets mis met de kwaliteit van diploma’s. En dat is dan vrijwel de enige keer dat u iets zult lezen over hoe de kwaliteit van ons hoger onderwijs wordt gewaarborgd. Misschien terecht, want het is een saai onderwerp, over kwaliteitskaders, controlemechanismen en accreditatie.*

Nog niet afgehaakt? Gelukkig, want het onderwerp is wel belangrijk. Wat voor zich spreekt, omdat de kwaliteit van ons hoger onderwijs ontzettend belangrijk is. Die bepaalt immers de kwaliteit van het hoger opgeleide deel van onze beroepsbevolking, zoals docenten en medici. Het is daarom jammer dat de vraag ‘hoe garanderen we eigenlijk dat de kwaliteit van dat onderwijs in orde is?’ alleen in de media komt als er ergens iets mis gaat of ergens een schandaaltje is.

Daarom een serie artikelen met aandacht voor dit onderwerp. Het is actueel, want binnenkort gaat de discussie over deze wetgeving spelen in ‘Den Haag’.

Foto: hansfoto (cc)

Goh: geen democratisering in het hoger onderwijs

14 juli 2015 , 13:00 , door Janos

ANALYSE - Het is er! De minister presenteerde vrijdag het nieuwe wetsvoorstel over medezeggenschap, bestuur en toezicht in het hoger onderwijs. Het had een krachtige reactie kunnen zijn op de al langer aanhoudende kritiek op de wijze waarop ons (hoger) onderwijs wordt bestuurd, en op bijvoorbeeld een Maagdenhuisbezetting die meer dan een maand duurde.

U heeft het voorstel misschien gemist, maar dat ligt niet aan u. Het moment van verschijnen was niet aangekondigd, en het kwam naar buiten toen er ook ander groot nieuws speelde: de Griekse crisis woedde in alle hevigheid, en de regering maakte bekend dat er eindelijk een cao was voor de rijksambtenaren. Wat betekent dat er nauwelijks media-aandacht voor was. Als een wetsvoorstel op deze manier gebracht wordt, betekent het twee dingen. Dat het op veel kritiek kan rekenen, en dat de spinners en voorliegers hun werk weer goed gedaan hebben. Chapeau voor de jongens en meisjes van communicatie op OCW dus!

U vraagt zich wellicht af wat er dan in het wetsvoorstel staat (al heb ik misschien al een hint gegeven). Enige tijd geleden publiceerde ik hier een analyse over hoe de politiek de afgelopen twintig jaar (niet) heeft gefunctioneerd op dit dossier en deed ik de volgende toekomstvoorspelling:

Foto: Cartoon against violence https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Geweld.jpg?uselang=nl

Haat voor de staat – politie, geweld en muziek

8 juli 2015 , 08:00 , door Janos

LONGREAD - “Fuck the police! … I’m a motherfuckin COP KILLER!!!” Jawel, rapper Ice-T was onlangs in Nederland, met zijn metalband Body Count. Het titelnummer van de debuut-cd kon daarbij niet ontbreken. Zoals dat hoort bij metal lekker controversieel, en uiteindelijk door de platenmaatschappij van de cd gehaald vanwege het promoten van geweld tegen de politie.

Dat is jammer, want het nummer was juist bedoeld als protest tegen geweld en discriminatie door de politie, onder andere naar aanleiding van de zaak Rodney King: een donkere Amerikaan die zonder aanwijsbare reden werd neergeknuppeld door een aantal agenten. Die overigens allen werden vrijgesproken, ook al was het hele gebeuren gefilmd.

Het nummer is akelig actueel. In de Verenigde Staten trad de politie het afgelopen jaar een aantal keer met dodelijk (en naar het zich laat aanzien buitenproportioneel) geweld op tegen donkere Amerikanen. Zoals Mike Brown, die ongewapend was, maar twaalf keer (‘uit zelfverdediging’) werd neergeschoten. Of Eric Garner, die stikte in een verwurging door een agent (een verwurging die de politie eigenlijk niet mocht gebruiken). Terwijl drie andere agenten Garner in bedwang hielden en Garner een paar keer riep dat hij geen lucht kreeg. Ook in deze beide gevallen gingen de betrokken agenten vrijuit. Wat dat betreft lijkt er, helaas, weinig veranderd in de VS.

Maar ook in Nederland komt controversieel politiegeweld voor. Afgelopen week was uitgebreid de tragische dood van Mitch Henriquez in het nieuws. Hij werd gearresteerd, en al snel gingen filmpjes rond waarin is te zien hoe vijf agenten bovenop hem zitten, terwijl één van hen hem aan het verwurgen is. Ooggetuigen geven aan dat één van de andere agenten voor het filmen begon nog een aantal klappen aan Henriquez heeft uitgedeeld met zijn wapenstok. Henriquez wordt bewegingsloos een arrestatiebusje ingedragen. Later blijkt hij te zijn overleden door zuurstofgebrek.

Foto: hansfoto (cc)

Jubileum: twintig jaar stilstand in hoger onderwijs

18 juni 2015 , 11:00 , door Janos

ACHTERGROND - Of: hoe de overheid er niet in slaagt het bestuur van ons hoger onderwijs fatsoenlijk te regelen

Regelmatig verschijnen er kritische analyses over bestuur en medezeggenschap in het hoger onderwijs, zeker na de recente bezettingsacties aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Zo ook van ondergetekende, en van collega-blogger Lisa Westerveld. Maar ook van vele anderen. De strekking van deze stukken is dat de huidige wetgeving niet voldoet; dat de medezeggenschap tandeloos is, onvoldoende serieus wordt genomen en onvoldoende wordt gefaciliteerd; dat het bedrijfsmatige bestuursmodel niet geschikt is voor het hoger onderwijs; en dat de politiek er ondanks ronkende betogen niet in slaagt hier iets aan te doen.

Een bekend verhaal

Maar dit is oude koek. De lezer kent het ondertussen wel, de kritiek op de MUB (de wet die in 1996 de democratie afschafte in het hoger onderwijs, en de grondslag van de huidige bestuursstructuur is). Zeker als die kritiek komt van oud-bestuurders uit de studentenvakbond.

Echter, juist hoe oud die koek precies is, geeft een nieuw perspectief op de zaak. Enige citaten uit andere artikelen over deze problematiek:

“De MUB is een kaderwet, die veel ruimte biedt aan universiteiten voor een eigen invulling. In de praktijk leidde dit ertoe dat in veel gevallen de universitaire bestuurders een minimalistische interpretatie hanteren.”