Vakbond FNV en werkgeversverbond VNO/NCW lijken elkaar gevonden te hebben in het plan om de WW voortaan door de werkgevers uit te laten betalen. Het klinkt ook prima: werkgevers worden gestimuleerd om mensen naar een nieuwe functie te helpen door outplacement of scholing, werknemers zijn eerder de WW uit. Maar er zitten problemen aan vast die twijfel rechtvaardigen.
Want wanneer werkgevers mensen ontslaan, gaat het in een groot deel van de gevallen niet goed met het bedrijf. Dus waar moet nog jarenlang de WW-uitkering vandaan komen, als het bedrijf vecht om te overleven? Dat betekent dat het risico op de een of andere manier extern verzekerd moet worden. Met andere woorden, eigenlijk hetzelfde als er nu gebeurt, maar dan bij een commerciële verzekeraar die er nog eens met een flinke risicopremie en winstopslag tussen zit.
Er is een nog veel groter probleem: de regeltjes. Die zouden ook in het FNV-voorstel vastgesteld worden door de overheid. Logisch, want werklozen hebben tegenover hun oud-werkgever geen drukmiddelen als die besluit eenzijdig de regels te veranderen. Maar die regeltjes zijn ook nu al het probleem.
Wanneer je voor iets meer dan een maand full-time werk hebt, schrijven de regeltjes van het UWV voor dat je de WW uitgeknikkerd wordt. Op zijn vroegst twee weken voordat je weer werkloos wordt uiteraard, waarna je weer minimaal 6 weken zoet bent om je uitkering weer uitbetaald te krijgen. Op zijn zachtst gezegd is dat geen aanmoedigingspremie om flexibel te zijn en korte klussen aan te nemen. Heel gek, want flexibiliteit van de werknemer is precies wat de overheid verwacht.
Gisteren haalde oud-VVD-fractievoorzitter Van Aartsen in de NRC ongenadig hard uit naar Verdonk. Hij constateert dat ze niet meer bij te sturen is, sinds ze haar eigen populariteit heeft ontdekt. “Er was een gebrek aan moedige advisering in haar eigen omgeving. Ze kreeg er moeite mee nog te luisteren -zowel naar haar politieke omgeving als naar haar ambtelijke omgeving. Ze is gaan geloven in haar imago met conservatieve trekken.”
Het is al langer duidelijk dat Verdonk bij de partij inmiddels flink wat vijanden heeft gemaakt. Bij de lijsttrekkersverkiezing was duidelijk dat de partijtop liever Mark Rutte als lijsttrekker zag. Verdonk reageerde daarop niet door in gesprek te gaan met het hoofdbestuur, maar door hen direct als “onbetrouwbaar” neer te zetten door een waarnemer te eisen. Dat is geen nieuw verschijnsel bij Verdonk. Kritiek of tegenwind accepteert ze niet en ze reageert daarop dan ook alsof het een persoonlijke aanval is. Kalou en Taïda Pasic waren al kansloos op het moment dat hun zaken in de publiciteit kwamen, domweg door het feit dát hun zaken in de publiciteit kwamen.
Haar campagne was inhoudsloos en gericht op het ontwikkelen van een persoonlijkheidscultus. Campagneleider Kay van der Linde moet gesmuld hebben van de koppen met “Rita” erin in plaats van “Verdonk”. Met Professor Pim werkte dat trucje ook al zo fijn. Maar toen ze midden in de campagne met haar eigengereid optreden rond het paspoort van Hirsi Ali in moeilijkheden kwam, werd ze al snoeihard teruggefloten door Zalm en Balkenende. In een zaal vol sympathisanten in Hardenberg liet ze vervolgens blijken lak te hebben aan de een dag eerder gemaakte afspraken door haar oude standpunten te herhalen.
Op de Sargassoredactie werden al plannen geopperd voor een actiewebsite eenpaspoortvoorayaan.nl, maar plots blijkt dat niet meer nodig. Ayaan Hirsi Ali vertrekt naar een conservatieve denktank in de VS, het American Enterprise Institute. De timing van de boodschap, precies op het moment dat Hirsi Ali en de complete VVD-top in problemen dreigen te komen door een Zembla-uitzending, is uiteraard volstrekt toeval.
Zoals het ook volstrekt toeval is dat de VVD straks niet voortdurend hoeft uit te leggen waarom een VVD-kamerlid mag blijven zitten, terwijl Verdonk “regels zijn regels” blijft echoën. Want hoe merkwaardig ook, dat Hirsi Ali ruim drie jaar Kamerlid is terwijl de complete VVD-top weet dat haar verleden niet strookt met de harde lijn van de VVD tegenover andere vluchtelingen, is ineens een stuk minder problematisch wanneer ze niet meer op de lijst staat.
Zou het vertrek van Hirsi Ali ook iets te maken hebben met het voortijdig opstappen van Jozias van Aartsen? Die bleef haar immers voortdurend uit de wind houden, hoezeer ze ook uit de bocht vloog. Zelfs als ze een ander standpunt verkondigde dan het fractiestandpunt, bezag Van Aartsen het tafereel glimlachend als een vader die zijn driejarige dochter de bloemen uit de tuin van de buren ziet plukken.
In een reportage in NRC Handelsblad had de Hoge Raad ernstige kritiek op de ontwikkeling van het strafrecht in Nederland. De politici stonden meteen in de rij om afkeurende woorden te spreken. De Hoge Raad moest zich daar niet mee bemoeien, wetten werden gemaakt door regering, Eerste Kamer en Tweede Kamer. Maar hoe geloofwaardig is dat, komend van een volkje dat niet weet hoe snel ze voor een camera moeten duiken als er valt te scoren met commentaar op een gerechtelijke uitspraak, zelfs als die nog niet definitief is?
Pijnlijk voor de heren politici is dat de Hoge Raad twee voorbeelden aandraagt: minister Zalm, die als minister mensen aanraaddde de onroerende-zaakbelasting niet te betalen, en CDA-fractievoorzitter Verhagen, die het aanvaardbaar vond dat er onschuldigen opgesloten zouden zitten wanneer daarmee enkele potentiële terroriosten ook opgesloten zouden worden.
Raadsheer Corstens verwoordt het alsvolgt: “Het uitgangspunt dat een rechter een verdachte bij twijfel vrij moet laten, wordt in de politiek steeds minder gedeeld.” Dat betekent dat er aan de grondslagen van het rechtsstelsel wordt geknaagd. Het hoogste juridische orgaan moet daar iets van kunnen zeggen, zo lijkt me.
Bovendien gedraagt de overheid zich ook steeds vaker alsof alles geheim dient te blijven. Uiterste openheid is toch de grondslag van elke democratie, zou je zeggen. Maar van Donner mag niet bekend gemaakt worden hoeveel er wordt afgetapt en Verdonk misbruikt de geheimhouding van parlementariërs om onwelgevallige informatie uit de pers te houden.
“Ik heb sterk de indruk dat we een brokkenpiloot binnenhalen”, aldus Commissaris van de Koningin Ed Nijpels over Rita Verdonk. Partijvoorzitter Jan van Zanen riep meteen dat stelregel één voor iedereen moet zijn “je zegt waar je vóór bent en niet waar je tegen bent”, maar ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat er op de VVD-burelen enige paniek is uitgebroken nu Mark Rutte moeite lijkt te hebben de retoriek van Verdonk te pareren.
Inmiddels loopt Rutte al twee weken lang te proberen Verdonk een inhoudelijke discussie in te trekken, maar erg succesvol is hij daar nog niet in. Integendeel: Verdonk glibbert langs elke inhoudelijkheid en debiteert alleen haar slogans, al dan niet tegen een achtergrond van fanclubachtige taferelen van wel erg on-VVD’s “Rita, Rita” roepende aanhangers.
In het debat van vanavond meende ze een beloofde belastingverlaging van ruim 600 miljoen af te kunnen doen als “dubbeltjes en kwartjes”, toen haar werd gevraagd waar ze dat vandaan dacht te halen. Rutte probeerde daar profijt uit te trekken, maar slaagde daar toch niet echt in. Dat is natuurlijk ook niet zo gek, want slogans liggen per definitie beter dan een inhoudelijk verhaal. Meest opmerkelijk was wel dat Verdonk als antwoord op Ruttes poging de daadkracht van Verdonk in twijfel te trekken beweerde dat ze uitging van haar eigen kracht en anderen niet wilde beschadigen. Daarmee beschuldigde ze Rutte van wat ze zelf het duidelijkst en het hardst deed bij haar presentatie op de Bouw-RAI. Het toont de ware aard van Verdonk: ze gebruikt de slogan die haar uitkomt, ook al spreekt ze zichzelf tegen. Waar hebben we dat toch eerder gezien? Juist, bij Fortuyn.
Vandaag kondigde ze het aan: Verdonk wil lijsttrekker van de VVD worden. Dát er nog een sterke kandidaat tegenover Rutte zou komen is geen verrassing, het was alleen even de vraag welke. De rechterflank van de VVD was vast niet gelukkig met het vooruitzicht van Rutte als lijstaanvoerder. Hij staat immers bekend als links-liberaal. Of dat in de praktijk óók zo is, is niet belangrijk, het imago was al fout. Of Verdonks lijsttrekkerschap een succes zal worden, valt nog te bezien. Er kan nog heel veel fout gaan in het jaar tot de komende verkiezingen.
Tot op heden weet ze haar imago van standvastige minister buitengewoon knap overeind te houden. Terwijl ze toch keer op keer de fout ingaat: met kruisjes op dossiers van Congolezen, met verhoren van Syrische asielzoekers, met een totaal gebrek aan compassie als er 11 mensen om het leven komen bij de brand in het detentiecentrum op Schiphol.
Verdonk roept hard dat ze is aangesteld om beleid uit te voeren en dat dat alles is wat ze doet. De massa vreet het en ziet haar als besluitvaardig en standvastig, ondanks alle missers. Maar die massa kan haar geen pijn doen. Waar Verdonk beducht voor moet zijn, is de politieke dynamiek die ontstaat als ze lijsttrekker van de VVD wordt.
De Europese staats- en regeringsleiders hebben in hun verklaring na de top van eind vorige week niet gerept over de mensenrechtensituatie met betrekking tot Guantanamo Bay. Wel was er ruimte voor een persverklaring over de situatie in Wit-Rusland. Sterker nog: de situatie in Wit-Rusland werd aangegrepen om juist niet met een verklaring over Guantanamo Bay te komen. Want, zo vond minister Bot: “Je kunt die twee, Wit-Rusland en de Verenigde Staten, ook niet op één lijn stellen.”
Minister Bot had de situatie in Guantanamo Bay in opdracht van de Tweede Kamer aan de orde gesteld en heeft genoegen genomen met de slapst mogelijke reactie van de regeringsleiders. Die verklaring is van een zodanige glibberigheid en getuigt van zoveel gebrek aan ruggengraat dat je bijna kunt spreken van minachting ten opzichte van de Tweede Kamer, om van de mensenrechten nog maar te zwijgen.
Allereerst werd Guantanamo Bay niet opgenomen in de verklaring over de top, maar in een persverklaring gezet. Dat alleen al is een signaal van de EU aan de VS dat het vooral niet te serieus genomen moet worden. De waarde van een persverklaring is zodanig dat er rustig “Lees maar niet, dit is uitsluitend voor intern gebruik” voorop gezet kan worden.
Mocht u eens op dinsdagmiddag in de gelegenheid zijn televisie te kijken, dan raad ik u aan eens het wekelijkse vragenuurtje te bekijken. Het meest inhoudsloze uurtje op televisie, en niet eens bij de commerciëlen.
Onlangs pleitte PvdA-voorzitter Van Hulten voor minder zucht naar soundbites en sensatie bij journalisten, omdat dan de politici de echte problemen naar voren konden brengen. Juist het vragenuurtje is het middel bij uitstek om zinvolle en actuele vragen te stellen zonder tussenkomst van journalisten. Er staat een camera aan die de vragen van Kamerleden en de antwoorden van bewindslieden registreert en dat is het.
Maar wat gebeurt er? Kamerleden pakken de krant, graaien er een bericht uit en proberen daar wat snelle winst uit te slaan en de bewindslieden dansen daar met halve antwoorden omheen en zorgen ervoor óók slechts hun eigen punt te benadrukken. Intussen zit er de Kamervoorzitter enthousiast af te hameren, omdat de spreektijd beperkt is bij het vragenuurtje. Na eent uurtje is er duchtig langs elkaar heen gepraat, is er niets opgehelderd en gaat iedereen weer tevreden huiswaarts.
Vandaag was dat niet anders. De eerste serie vragen ging over een plan van NS om conducteurs niet langer boetes te laten uitdelen en een soort vliegende brigades (security teams geheten) voor veiligheid en boetes te laten zorgen. In plaats van de huidige 3500 zullen er dan nog maar 600 personeelsleden bevoegd zijn boetes uit te delen en is de rest er alleen nog maar serviceverlening. De rest moet maar hopen dat de security teams snel genoeg aanwezig kunnen zijn als er herrieschoppers in de trein zitten. Ada Gerkens (SP) vroeg aan staatssecretaris Melanie Schultz van Hagen of de staatssecretaris geen problemen voorzag met de veiligheid op de treinen.
De gemeenteraadsverkiezingen zijn voorbij en het is weer een slagveld geworden. Maar hoeveel van de geleden schade zal blijvend zijn?
Natuurlijk, er zijn wat persoonlijke consequenties te noteren. Jozias Van Aartsen is exit, evenals – waarschijnlijk tot vreugde van alle komende VVD-leiders – het orakel uit Diever, Hans Wiegel. Een volstrekt onbekend fractielid, Willibrord van Beek, is plots fractieleider en Mark Rutte heeft inmiddels laten horen lijsttrekker te willen worden.
Daarmee is vermoedelijk de ellende nog niet voorbij voor de VVD. Rutte moet proberen de VVD weer wat meer naar het midden te krijgen, maar hij zal daarbij flink wat tegenwind uit de eigen fractie krijgen. Rechts en conservatief heeft de afgelopen jaren flink terreinwinst geboekt binnen de fractie, en die ruimte zullen ze niet snel prijsgeven. Bovendien was hij campagneleider, wat met nogal wat studentikoos-flauwe plaagstootjes richting PvdA volstrekt mislukt is. Vooral het feit dat Rutte nog steeds weigert toe te geven dat die campagne mislukt is, zal hem weinig bonuspunten bezorgen. Bovendien valt te vrezen dat Ayaan Hirsi Ali zich aan Rutte niets gelegen zal laten liggen. Rutte mag zich nu wel beschikbaar gesteld hebben, het is maar de vraag of hij het zal uithouden tot de komende verkiezingen.
De eerste keer in deze kabinetsperiode dat D66 niet bij voorbaat allerlei meninkjes laat lekken en prompt gebeurt er iets: poedeltje Boris treedt af. Maar is dat nu wel zo logisch?
Goed, Boris stond moeizaam te schutteren in het debat van donderdagavond. En inderdaad, hij had zijn manschappen niet bepaald onder controle. Er werd van alles geroepen waarvoor even snel weer excuses werden aangeboden. Wat dat betreft was de vergelijking van Wouter Bos met de onrust in de LPF in 2002 bij het kabinet Balkenende-I nog niet zo gek.
Zeker, Dittrich heeft er destijds zijn stinkende best voor gedaan om met het Paasakkoord D66 in het kabinet te houden. Dat de nieuwe “toezeggingen” in dat akkoord geen enkele waarde hadden was toen al duidelijk. D66-bestuurders die nu beginnen te klagen dat die toezeggingen niet zijn waargemaakt zijn of reuze naïef of hebben boter op hun hoofd.
Natuurlijk, hij probeerde in debatten en interviews regelmatig te schamperen over andere partijen maar kwam daarbij vooral over als een dreinende kleuter. De D66-bestuurder die onlangs in Netwerk constateerde dat Dittrich “geen echte uitstraling” had, had geen dodelijker bewoordingen kunnen kiezen.
Maar de ellende in de hele kwestie Afghanistan is ontstaan door Bert Bakker, die plots in Elsevier een crisisdreiging opriep terwijl D66 die niet kon waarmaken. En niet te vergeten door de D66-ministers Pechtold en Brinkhorst, die geen nee wilden zeggen tegen de missie, maar ook geen ja, waardoor er pas vrijdag jl. een besluit werd genomen in het kabinet.
