“Wij gaan hetzelfde doen met de indianen als jullie deden met de Aboriginals” (videofragment). Curt Trennepohl, directeur van het Braziliaanse milieu-instituut IBAMA en medeverantwoordelijk voor de aanleg van de omstreden Belo Monte stuwdam dacht dat de camera de kamer uit was …maar de microfoon op het jasje van zijn gesprekspartner stond nog aan. In het Australische programma 60 Minutes (aflevering: Damned) liet Trennepohl weten dat zijn enige rol is ‘die van het minimaliseren van de impact’. Strikt genomen klopt dat ook, maar zijn voorganger trad af omdat hij zijn akkoord voor de aanleg van deze megadam in het Amazonewoud niet wilde geven. Door de aanleg van het stuwmeer en het afdammen van de waterloop zullen veel Braziliaanse indianen hun bestaansmiddelen verliezen en gedwongen worden om te verhuizen. Toen de presentatrice Allison Langdon hierop doorvroeg liet Trennepohl het interview beëindigen. Hij wilde nog wel even met haar onder vier ogen spreken. De cameraman werd de kamer uitgebonjourd maar de woorden van de IBAMA directeur werden -zonder dat hij zich daarvan bewust was- vastgelegd door een microfoon.
Om zijn standpunt te verduidelijken trok de directeur van IBAMA de vergelijking met de Aboriginals in Australië (red: ook zij stonden immers expansie van mijnbouw en landbouw in de weg). Langdon is vervolgens journalistiek zo gewiekst dat ze Trennepohl in de mond legt dat de Brazilianen hetzelfde gaan doen met de indianen als de Australiërs met de Aboriginals. Wellicht wat manipulatief van deze dame maar zijn bevestigende antwoord klinkt ook wel weer heel vastberaden: “yes, yes, yes!”. Het blijft natuurlijk wel de vraag of deze Braziliaan exact weet wat er met de Aboriginals is gebeurd? In de 19de eeuw loofde de Australische kolonisten een premie uit voor iedere gedode Aboriginal. Of Trennepohl hierop ja zei is nog maar de vraag? Het kan ook een droge wetenschappelijke constatering zijn geweest dat er van de Braziliaanse indianenstammen straks weinig meer over is en dat IBAMA als pianospeler daar toch geen invloed op heeft. Hoe dan ook is de uitspraak van deze directeur een grote PR-blunder voor de Braziliaanse overheid.
Gisteravond zond de Keuringdienst van Waarde een herhaling van het tweede deel van haar CO2-compensatie documentaire uit (zie hier: deel 1). Destijds had ik via KvW presentator @TeunvandeKeuken verkeerd (?) begrepen dat er nog een derde deel zat aan te komen. Ondanks dat ik stond te popelen om een reactie te geven heb ik toen gewacht op deel drie, dat echter niet kwam. Nu de serie zelfs al in herhaling is geweest heb ik besloten mijn reactie die al een paar maanden op de plank lag alsnog te publiceren. Mijn reactie is bedoeld als opbouwende kritiek op het door mij zeer gewaardeerde programma. Tevens hoop ik een stukje groen defaitisme -dat wellicht na het zien van het programma bij de kijkers is ontstaan- weg te nemen.
Voor een slordige vijf duizend euro 43 hectare tropisch bos in Brazilië kopen en denken dat je daarmee een jaar lang de CO2 uitstoot van een half miljoen tv-kijkers kan compenseren dat is natuurlijk een gotspe. Kwaliteitsprogramma Keuringsdienst van Waarde (KvW) wil haar kijkers een klimaatneutraal programma aanbieden: alle CO2 die u produceert tijdens het kijken naar de KvW zal worden gecompenseerd. Niet alleen de elektriciteit voor uw TV, de verwarming van de huiskamer maar ook de borrelnootjes en het biertje dat u drinkt tijdens de uitzending: alle uitstoot moet worden gecompenseerd met aankoop van bos in Brazilië. Door bestaand bos te beschermen wordt de CO2 uitstoot die ontbossing zou veroorzaken voorkomen. De uitvoering van de Keuringsdienst is hilarisch, leerzaam en tragisch tegelijk. Het is goed dat ze de vinger op de zere plek leggen. Jammer is alleen dat de suggestie wordt gewekt dat CO2-compensatie per definitie slecht verloopt, terwijl het ook goed geregeld kan worden.