“Abstracties zijn mazen waar de werkelijkheid door heen zakt”: het is de openingszin van Vasalis, in de biografie over haar. Dat is een mooie observatie: wat betekenen de “war on terror”, de Libische opstand waar Al Queida achter zou zitten, de angst voor Islamitische revoluties, de Arabische Lente, in het licht van de buitengewoon concrete terechtstelling in Abottabad? Zijn het allemaal politieke abstracties, die nieuwe werkelijkheden gaan tegenkomen?
De dood van de middeleeuwse Anti-Jesus, Osama bin Laden, heeft nogal wat betekenis in de sociale psychologie, in de eerste plaats van Amerikanen, maar ook in de wereld waar hij zijn aanhang zocht. Een vloek is afgeschud.
Amerika
Obama wordt over het algemeen geprezen voor zijn terughoudendheid; helemaal kon hij het niet volhouden, getuige zijn bezoek aan “ground zero”, maar dat mag hem worden vergeven. Het denken aan de drieduizend onschulige slachtoffers van de Twin Towers en de brandweer is genoeg om het doden van Bin Laden gerechtvaardigd te noemen. Je kunt je ook een soort Eichmann-proces voorstellen en dat liever gehad hebben, maar lievere koekjes worden niet gebakken. En dan kun je juichen over het doden van Bin Laden toch ook nog wel ongepast en ongemakkelijk vinden.
Michael Moore schrijft een mooie tekst: een onnozelaar heeft ons twee oorlogen in gerommeld en slaagde er in zeven jaar niet in de criminele fanaticus achter 9/11 te vangen. Nu hebben we een slimme president, die daar binnen twee jaar in slaagt. Misschien is het een goed moment om op te houden met de strijd tegen de Taliban, die in Afghanistan wonen en daar veel steun genieten. We kunnen niet de hele wereld bevrijden. Het is een pleidooi voor een Amerika dat in vrede leeft met de wereld.
Israel/Palestina
President Assad van Syrië was de steunpilaar van Hamas, maar die heeft het even druk met de eigen oppositie. President Mubarak van Egypte steunde Fatah, maar die is inmiddels vertrokken. De uitdaging van de verdwenen sponsors werd voor de Palestijnen tot een kans en zij overbrugden hun verschillen.
Maar recent, bij de herdenking van de Nakba, toonden de Palestijnen zich ook op straat zelfbewuster dan lang het geval was. De regering van Israël zag er een bedreiging van de grenzen in en schoot met scherp, hetgeen enige tientallen levens kostte.
Het lijkt of de vrees voor een Islamitisch fundamentalisme verder terugwijkt na de dood van Bin Laden: vrijheid en democratie zijn de leidende waarden, zoals op het Tahrirplein. Dat de regering Netanyahu op deze demonstranten laat schieten, is te snappen. Het is voor zijn positie een veel gevaarlijker tegenstroom dan het Islamitisch radicalisme; stel je voor dat echte democraten het politieke klimaat in Israël op zijn kop zetten….
De combinatie van eenheid van Hamas en Fatah en de democratische bezieling kan een unieke kans op vrede en een twee staten oplossing inhouden. Als de regering Netanyahu/Obama een antwoord bedenkt.
Libië
Volgens Gadaffi was de Libische revolutie door Al Queida aan geblazen. Dat leverde merkwaardige coalities op: Arabieren die vertrouwden op Amerikanen en de NATO om hun politieke emancipatie te ondersteunen. De logica van Gadaffi is niettemin evident: hij wilde met de angst voor Islamisten steun van Egypte verwerven.
Of het westen dat helemaal begrepen heeft is de vraag. De revolutie leek een strijd die zich langs de kust zou afspelen en daar ook beslist zou worden. Maar steeds meer lijken de stammen in Centraal Libië partij te kiezen voor Gadaffi en mengen zich migranten uit Tsjaad en Mali in de strijd.
Het gaat niet overal goed. Het leek een slimme zet van Sarkozy, een humanitaire interventie die even militair zou zijn. Het risico is nu dat de NAVO verwikkeld raakt in een onoverzichtelijke strijd in Noord Afrika, zonder veel uitzicht op een oplossing.
Wij
Niet minder urgent is wat wij van dit alles vinden: we hebben braaf mee gedaan aan de “war on terror”, maar nu blijkt dat de tegenstander weliswaar een slimme miljonair was, maar verder toch vooral op de theatrale effecten van zijn aanslagen zijn reputatie bouwde. Zijn rol was al uitgespeeld, zijn bedreiging fictief geworden. Voor die fictieve dreiging gaan we weer meedoen in Afghanistan. Toegegeven: we gaan politie trainen, maar een F-16 is toch niet voor kennisoverdracht?
Het lijkt nuttig als het parlement eens een diskussie met de betrokken bewindslieden zou voeren over deze materie. We kunnen met mevrouw Clinton wellicht dingen doen, die nuttiger zijn voor de wereldvrede, dan we lang voor mogelijk hebben gehouden. Niet door inzet van militaire spullen, maar door echte kennisoverdracht.
Nicolas Pelham, “The Libyan Deadlock”, New York Review of Books, no 8, p. 14
Der Spiegel, Codename Geronimo, nr. 19, 07-05-11,
Reacties (9)
“Abstracties zijn mazen waar de werkelijkheid door heen zakt”
Mazen van wat? Het denken? En is het niet zo dat mazen een metafoor zijn van het net dat uitgeworpen wordt in zee om vis mee te vangen?
Het water zakt er doorheen maar dat is ook de bedoeling. Vissen glippen er doorheen.
Zo’n taalwonder was die Vasalis dus niet, dat ze zo’n eenvoudige metafoor op twee punten verneukt.
@1: wat ben je toch een ergerlijke negatieveling. Zelfstandig nadenken en onderzoeken is je vreemd, je oordeel is weer meteen daar. “Zo’n taalwonder was die Vasalis dus niet” … het ongelooflijk denigrerende “die”, gekoppeld aan de arrogantie alsof jij beter schrijft.
Ik zal je eerst even corrigeren: het gaat om de biografie door Maaike Meijer van M. Vasalis — zo’n 900 pagina’s. Misschien lees en koop je nog wel eens een boek, maar dit boek bezit en interesseert je kennelijk niet. Jammer. Je mist veel. Ik denk niet dat je daarnaast ooit iets van Vasalis gelezen hebt.
Het citaat van Tom is niet helemaal juist. Er staat:
Abstracties: mazen waar de werkelijkheid doorheen zakt.
M.Vasalis (los vel met aantekeningen, 1974, familie-archief)
Over het verschil tussen een dubbele punt en “zijn” kun je nog discussiëren, maar het is een aforisme en als je even verder leest is het duidelijk dat Maaike Meijer dat op haar eigen boek van toepassing verklaart.
Ik heb het al eerder gezegd, Prediker, ergens deug je in het geheel niet voor deze site.
als een abstractie te ingewikkeld voor je is, kun je beter je mond houden prediker, dan sla je niet zo’n modderfiguur..
On topic: een mooie gbj-hilterman voor het slapen gaan wat mij betreft
Mwah “de middeleeuwse Anti-Jesus” vind ik echt teveel eer voor de ouwe sukkelaar. Daarbij werk je zo mee aan zijn roem en dat moeten we niet willen. Hij was maar het zoveelste mislukte project van Amerika… tóch? Zoiets als Bush dus eigenlijk. Zo snel mogelijk vergeten die ellende.
Heel tevree mee. Als in: Tevree temidden der woelige baren and stuff.
@ Share – Ja, dat zou ik graag willen zei de struisvogel en stak zijn kop in het zand.
Op AlJazeera is een reportage/documentaire begonnen onder de titel “I knew Bin Laden”. Over een paar dagen komt het tweede deel.
Schitterende reportages trouwens bij AlJazeera, die jongens steken met kop en schouders boven de rest uit. En de meesten staan bovendien op YouYube, dus je kunt ze zo downloaden.
@1,2,3: Prediker heeft gelijk. Mazen waar iets doorheen zakt… Je zakt door je bed, akkoord, maar door mazen? Ingewikkelde abstractie hoor, van mevrouw V.
Je zakt door de grond…
Goed jongens, het was mijn openingszin van Vasalis, excuus daarvoor, maar ik zeg toch iets? Valt het niet op dat ik het over Israël en Palestina heb, over de uitbreiding van het Libische conflict in zuidelijke richting, over de dynamiek in de Arabische wereld en het ontbreken van elk serieus debat bij ons?