Allemansvrienden

Is het toevallig, dat wie voor de gemeenteraadsverkiezingen in mijn woonplaats het kieskompas invult, en op alle vragen ‘neutraal’ antwoordt, deze uitslag krijgt? Nee, natuurlijk is dat niet toevallig. Keuzes maken is moeilijk. De regeringspartijen vinden dat wie nooit keuzes maakt, ook geen foute keuzes kan maken. Maar ze snappen niet, dat niet kiezen óók een keuze is. Centrumpartijen zijn allemansvrienden.

Bos draait. In campagnetijd zijn er twee van hem: eentje is minister van financiën, en eentje is het gezicht van de PvdA. Hij is vanaf het moment dat hij – blind van ambitie? – in het kabinet is gaan zitten is hij voor dit soort dingen gewaarschuwd. Ik ben geen fan van Wouter Bos. Sinds ‘De Wouter Tapes’ vertegenwoordigt hij voor mij het lege, visieloze, en demagogische dat het gezag van de politiek ondermijnt. Hetzelfde kan gezegd worden van Jan-Peter Balkenende, die deze openlijke muiterij toestaat, en wiens opvatting van regeren is: stug blijven zitten, en alle moeilijke dingen uitstellen.

Het is gemakkelijk schieten op deze regering. Wie gisteren het debat volgde, had in bijzonder harde bewoordingen van Pechtold, Wilders, Verdonk, Kant en Rutte kunnen horen dat het beter is, als op dit ongelukkige huwelijk een scheiding volgt. Ja, dat dankt je de koekoek. De oppositie wil ook wel weer eens de regeringsbankjes in. Nieuwe verkiezingen lossen het ware probleem van onze democratie niet op: visieloze leiders die totaal geen idee hebben hoe zij deze maatschappij willen gaan inrichten en daarom een woordenmist optrekken, of honderd dagen met de burger gaan praten om de schijn op te houden dat de regering dienstbaar is.

De omlooptijd van een Kabinet Balkenende is dus ongeveer 2 jaar. Sinds 22-07-2002 heeft Balkenende het klaargespeeld om drie kabinetten te verkwanselen, en het vierde staat op knappen. Dit is leiderschap in de Nederlandse politiek: ruziënde ministers die elkaar openlijk afvallen, en een grondwet die met voeten wordt getreden omdat het kabinet niet met een woord spreekt. Balkenende staat erbij, noemt het hooguit ‘prematuur’, en wast in de ministerraad zijn minister van Financiën de oren, ondertussen op zoek naar een formulering om de boel bij elkaar te houden.

Het CDA redeneert, dat wát zij beslissen niet zo relevant is, zolang zíj maar beslissen. Het is goed voor het land als het CDA de verkiezingen wint. Hoe het CDA vervolgens regeert, is niet belangrijk. Dát ze regeren doet ertoe. Misschien kan hetzelfde gezegd worden van de PvdA. Een politieke realiteit waarin twee allemansvrienden zitten, komt niet aan besluiten toe.

Een van de twee centrumpartijen in de regering, daaraan lijken we in Nederland niet te ontkomen. En dan kan het een progressieve (PvdA) of een conservatieve (CDA) variant worden, en dan kan het over links (met SP en /of Groenlinks) of over rechts (met de VVD en / of PVV). D’66 kan in principe met beide partijen, maar zal harde afspraken moeten maken (en nakomen!) over welke kant het kabinet opgaat, waarbij progressief-liberaal de voorkeur geniet.

Misschien zou de politiek er eens goed aan doen, om een congruente coalitie te maken, en op basis daarvan beleid te ontwikkelen waar de burger het mee, of oneens kan zijn. De PVV spint voorlopig garen bij de huidige situatie. En ik snap wel waarom.