Afghanistan blijft ons achtervolgen

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

afkanAfghanistan is weer voorpagina nieuws. Niet alleen in Nederland met de onhandige en slecht ge-time-de manoeuvres van Minister van Buitenlandse Zaken Verhagen, maar ook in de VS, waar president Obama wordt geconfronteerd met een verzoek van generaal McChrystel (commandant van de Amerikaanse strijdkrachten in Afghanistan en van ISAF), om nog eens 40.000 man/vrouw (bovenop de bijna 65.000) beschikbaar te stellen, en dat voor langere duur.

Verhagen heeft laten zien hoe je jezelf snel schaakmat kunt zetten: door een motie van PvdA en Christen Unie is hem de mond gesnoerd en lijkt terugtrekking van Nederland per 1 december 2010 nu een feit. Ook Obama wordt geconfronteerd met afkalvende steun voor de inzet van de VS in Afghanistan. Met name in zijn eigen partij bestaan twijfels over (nog) meer troepen. Voor Obama is lastig dat McChrystel ‘hand picked’ is door hemzelf, en McChrystel is gevraagd om een kritische ‘assessment’ van de situatie en vooruitzichten in Afghanistan. En die ‘assesment’ heeft hij gekregen.

Echter Obama pakt dit probleem anders aan dan Verhagen; enige creativiteit kan Obama daarbij niet worden ontzegd. In tegenstelling tot Verhagen, doet Obama het nodige denkwerk, het is geen soloactie en bouwt steun op voor een alternatieve aanpak. In maart sprak Obama nog van een ‘war of necessity’ voor de VS in Afghanistan, en benadrukte de nauwe relatie tussen de strijd en ontwikkelingen in Afghanistan en buurland Pakistan. Nu ziet de situatie er – klaarblijkelijk – wezenlijk anders uit.

De discussie in de VS wordt handig door Obama ‘geframed’. Dinsdag heeft Obama – tijdens een bezoek aan het ‘National Counter Terroirismcenter’ – de successen in de strijd tegen Al Qaeda benadrukt. De vraag die namelijk nu in de VS wordt voorgelegd is in hoeverre de Taliban in Afghanistan eigenlijk een bedreiging vormen voor de VS; de veronderstelling is dat nu minder dan 100 Al Qaeda terroristen nog in Afghanistan verblijven. Op zich is dat een goede vraag, terroristen met globale ambities kunnen namelijk ook eenvoudig opereren vanuit Pakistan of bijvoorbeeld Somalië. En – nog belangrijker – om te constateren, de Al Qaeda terroristen die zich op 11 september 2001 in het WTC en het Pentagon boorden, opereerden vanuit Duitsland en de Verenigde Staten zelf. Soortgelijke vragen worden niet in Nederland gesteld, laat staan beantwoord.

Vice-President Biden is voorstander van een counter terrorisme benadering, met vooral de inzet van Predator onbemande vliegtuigjes en ‘special forces’, en een focus op Pakistan. In Afghanistan moeten de inspanningen vooral worden gericht op het vergroten van de capaciteit van de Afghaanse strijdkrachten en politie. Lastig is dat het centrale bestuur in Afghanistan door en door corrupt is, en over onvoldoende legitimiteit beschikt. Gaat dit dan werken?

McChrystel wil een ‘counter insurgency’ vorm van opereren invoeren; niet half, maar nu helemaal. De focus is dan vooral op de veiligheid van de bevolking (en niet op de bestrijding van de Taliban), en op ‘nation building’. Dit is een aanpak van de lange adem.

Op de achtergrond spelen mogelijk nog andere overwegingen: het groeiende besef dat de VS ook economisch sterk(er) zijn verzwakt, en mogelijk is het handig enige militaire capaciteit achter de hand te houden, voor het geval de onderhandelingen met Iran spaak lopen.

De uitkomst zal waarschijnlijk een compromis worden, meer nadruk op counter terrorisme operaties, en versterking van de Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan, om McChrystel meer armslag te geven. Versterkt Obama de troepenmacht in Afghanistan niet, dan wordt hij politiek kwetsbaarder. Elke tegenslag in Afghanistan, – laat staan een succesvolle terreuraanval op Amerikaans grondgebied – zal door de Republikeinen worden aangegrepen om te benadrukken dat Obama zwak is en de veiligheid van de VS niet in goede handen is bij een Democratische president.

Het wordt eens tijd dat wij in Nederland ook – publiekelijk – inhoudelijk discussie voeren over onze – eventuele – verlengde aanwezigheid in Afghanistan. Welke Nederlandse belangen zijn daar nu eigenlijk wel en niet mee gediend? Is Nederland veiliger zonder Taliban? Valt de NAVO om als NAVO-landen de strijd in Afghanistan exclusief aan de VS overlaten? Is dat erg? Welke prijs zijn wij bereid te betalen?

Reacties (18)

#2 Nick Ottens

Defensieminister Robert Gates verwierp een paar dagen terug in een interview met CNN de “Biden-optie”. Dat is volgens hem niet realistisch. Op die manier kan het land niet veilig gemaakt worden en zal op den duur de Taliban terugkeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Nick Ottens

Meer daarover in dit artikel overigens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Erik van Luxzenburg

Amerika is natuurlijk een groter land met meer (intelligente) denktanks, adviesraden etc… dan Nederland. In Amerika is ook de president 1e verantwoordelijke voor dit soort beleid, niet mevrouw Clinton of zelfs meneer Gates. In Nederland doet heel vreemd, de minister van Buitenlandse zaken zich uitspreken over een militaire operatie in Afghanistan! Op zich raar, dat is zijn terrein niet. Eveneens beroept Verhagen zich op het idioteske argument dat een kamer hem niet met een motie mag “verbieden te denken” over een verlening. Ze verbieden hem niet te denken, ze verbieden hem persoonlijk helemaal niets. Ze verbieden het kabinet de missie te verlengen.
Wat ik mis in Nederland is een inhoudelijke discussie door deskundigen over verlengen of vertrekken of uberhaupt een counter-terror strategie! Waar is de Nationale Coordinator Terrorisme Bestrijding? Waar is er een prominente Generaal (al dan niet b.d.)? Waar zijn de professoren, doctoren en andere wetenschappers in Politicologie, Geopolitiek, Politieke Geografie, Internationale Betrekkingen, Internationaal Recht, Geschiedenis etc…? Waar zijn de denktanks van de verschillende partijen? Waar is ons gerenommeerde Instituut Clingendael? Er is een politiek debat gaande, maar geen minister noch kamerlid heeft deze groepen personen opgeroepen om hun deskundigheid in de schaal te werpen! Er is geen publiekelijk intelligent debat gaande. Dat mis ik, dat verwijt ik de politiek, de media (die zoeken deze personen ook niet massaal op, liever reppen ze over het hersenloos getwitter van de Rat) en deze personen zelf (niemand meldt zich vrijwillig)!
Wellicht wordt het tijd voor een nieuwe denktank die zich op dit soort vraagstukken richt. Nederland is te internationaal verbonden om geen studies hiernaar te verrichten! Ik meld me alvast aan…. :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Lothar

Het wordt eens tijd dat wij in Nederland ook – publiekelijk – inhoudelijk discussie voeren over onze – eventuele – verlengde aanwezigheid in Afghanistan.

Waarom? Je schrijft zelf dat terugtrekking vrijwel vastligt.

Die generaal heet overigens McChrystal, met een a.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 prometeus

Gister een goede beschouwing c.q. boekbespreking van Rob Wijnberg in de NRC-Next. Zijn stelling: je moet beginnen met het opbouwen van een economische middenklassen, dan komt de nation building vanzelf.

Ik begin Afghanistan een beetje op te geven. Blijkbaar wil een groot deel van de bevolking een stammenmaatschappij gebaseerd op een vrij strenge lezing van de islam. Dat is niet toe te juichen, maar ik denk dat ik het met Biden eens ben dat we beter gewoon kunnen voorkomen dat Afghanistan weer een uitvalsbasis voor terroristen wordt. Als je er blijft zitten totdat er iets wat op een zichzelf in stand houdende democratie lijkt, ontstaat, dan kunnen we wachten tot we een ons wegen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 mescaline

Economische middenklasse yeah right.

Ik wou wel eens een economische anthropoloog overhoren over dit probleem: elkaar bestrijdende gemeenschappen die al eeuwen leven in een heel arm gebied (wat landbouw en veeteelt betreft). Krijgen opeens een hoop geld en wapens. En een bezettingsmacht. En de opdracht om democratisch samen te gaan leven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 internetpseudonym

Blijkbaar is de tendens hier dat de VS serieus opties overweegt om haar eigen veiligheid (vanuit defensief oogpunt) te waarborgen.

Die predator speeltjes en toneelstukjes van McChrystal met de Senaat zijn gewoon een amateuristische aanloop waarmee weer miljardencontracten zullen worden uitgeschreven in de naam van 11/9 (weet u het nog? al die zogn. WMD’s?).

Dit is oorlog om oorlog, dat was het ook in Irak. Want wie er wint of verliest, dat maakt in het Pentagon niemand een ene zier uit. Zolang er maar geld blijft stromen en het publiek lekker bang blijft en zo big government met haar centjes en wetgeving vertrouwt. Ondertussen rot de VS financieel verder…

Wat mij echter irriteert, is dat de grote nieuwsagentschappen in de EU (En blijkbaar ook dit blogje) er ook iedere keer weer intuinen. Waar waren die kritische vragen tijdens die schertsvertoning van C. Powell’s pathetische powerpoint presentatie?

Nederland is in Afghanistan om goede banden met de VS te onderhouden, en omdat het CDA van huis uit een stel likkers zijn (balk?) en op de hand van onze defensie, die ook VS-ofielen zijn. Wij hebben geen enkel strategisch belang om in Afghanistan een beetje riolering aan te leggen en geld te dumpen bij taliban warlords.

Het is eigenlijk eenvoudig, want het gaat zoals altijd weer gewoon om geld. Het is alleen pijnlijk dat niemand van onze *kuch* intelligentsia het door lijkt te hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 mescaline

@8 dat zit er niet ver vanaf. Het USA boek met vredesplannen bestaat niet. Het grote wereldrekenblad (C) USA echter wel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 prometeus

@7 Ik zeg niet dat het gaat lukken in Afghanistan om een economische middenklasse op te bouwen. Ik zeg alleen dat het anders om (eerst een (nep-)democratie, dan economische voorspoed) sowieso niet werkt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 KJ

Voluit gaan betekent gewoon: morgen aankondigen dat de VS er een nieuwe staat bij heeft. Alle kindertjes engels leren. Iedereen wapens afpakken. Overal American-style politie-agenten op de wegen en iedere morgen het volkslied zingen. De nationale sport wordt Football. D’r in met een mannetje of miljoen en Yanken maar !

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 leo schmit

4. Erik, ik doe met je mee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 KJ

O nee, dat van die wapens afpakken wordt: op iedere hoek van de straat een wapenwinkel beginnen. Sorry.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 TrackPakistan

Gratis advies van de zuidelijke key allies:

A test of this fragile partnership is the debate over the new Afghanistan strategy proposed by Gen. Stanley McChrystal. The ISI leadership thinks the United States can’t afford to lose in Afghanistan, and it worries about a security vacuum there that would endanger Pakistan. But at the same time, the ISI fears that a big military surge, like the up to 40,000 additional troops McChrystal wants, could be counterproductive.

ISI officials believe the United States should be realistic about its war objectives. If victory is defined as obliteration of the Taliban, the United States will never win. But Washington can achieve the more limited aim of rough political stability, if it is patient.

In the ISI’s view, America makes a mistake in thinking it must solve every problem on its own. In Afghanistan, it should work with President Hamid Karzai, who, for all his imperfections, has one essential quality that American strategists lack — he’s an Afghan. ISI officials suggest that Karzai should capitalize on the postelection ferment by calling for a cease-fire so that he can form a broadly based government that includes some Taliban representatives.

ISI officials say they want to help America with political reconciliation in Afghanistan. But they argue that to achieve this goal, Washington must change its posture — moving from “ruler mode” to “support mode” — so that Afghan voices can be heard.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Steeph

Even heel plat, het plaatje rechtsboven spreekt boekdelen:
http://www.icasualties.org/OEF/index.aspx

Voor een oorlog die we 6 jaar geleden eigenlijk gewonnen zouden moeten hebben, gaat het dus per jaar slechter en slechter en slechter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 TrackPakistan

Je hoeft niet lang te zoeken om te zien hoe de oorlog er echt aan toe gaat. Zie de volgende clip:

http://www.youtube.com/watch?v=a2hnXgrnlUQ&feature=player_embedded

Ter samenvatting: spoel rustig door naar 10.40 om te horen wie er werkelijk aan de winnende hand is volgens de marinier in beeld.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 internetpseudonym

@ 16 Ha ja, dat was ook in Vietnam het geval. Zoek voor de lol eens op hoeveel vietnamezen
zijn gesneuveld ten opzichte van de VS (UCHEEMMM vietcong natuurlijk! Want de VS doet niet aan burgerslachtoffers *proest, giechel*).

Als ik het goed herinner was de verhouding iets van 1:60, maar tellingen verschillen natuurlijk. Er zijn vergelijkbare verhoudingen in Irak, en ook in Afghanistan. Maar goed, wij zijn goed en zij zijn slecht. Want zo is het altijd voor een land in conflict.

Altijd spijtig hoe iedereen tegenwoordig toegang heeft tot geschiedenis, maar blijkbaar niemand er iets mee lijkt te willen doen. Of uberhaupt denken, dat is inderdaad wel vrij vermoeiend. Beter elkaar napraten. Vanavond weer fijn het NOS journaal kijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie