COLUMN - De Tweede Kamer lijkt ook tijdens de demissionaire status van het kabinet gewoon door te willen gaan met wetgeving. Het ziet er niet naar uit dat er veel onderwerpen controversiëel worden verklaard, volgens Nieuwsuur gisteren. Maar wat gaan onze volksvertegenwoordigers doen met de recente berichten over die gigantische fossiele subsidies? En wat is hun antwoord op het rapport dat minister Van der Wal gisteren naar de Kamer stuurde waarin geconcludeerd wordt dat een derde van alle subisidieregelingen in de landbouw schadelijk is voor de biodiversiteit?
In opdracht van het Ministerie van Landbouw heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) onderzocht hoe allerlei subisieregelingen uitpakken voor natuur en biodiversiteit. Het gaat om inkomenssteun aan boeren tot subsidies voor innovatieve staltechnieken en behoud van grasland. Twaalf subsidieregelingen ter waarde van een miljard euro worden beoordeeld als mogelijk schadelijk. ‘Het Rijk werkt zichzelf met deze subsidies in feite tegen’, concludeert de NRC. Het probleem is dat de meeste subsidieregelingen schaalvergroting in de hand werken. En dat schaadt op den duur de biodiversiteit. Minister van der Wal noemt de uitkomst van het onderzoek ‘serieus’ en…..belooft nieuw onderzoek.
Het geval lijkt sterk op de nog altijd vigerende regelingen die het gebruik van fossiele brandstoffen stimuleren. Een recent onderzoek waarin alle regelingen zijn opgeteld laat zien dat de fossiele sector zich jaarlijks mag verheugen op een overheidsbijdrage van 37,5 miljard. Het gaat dan om belastingvoordelen, prijssteun en overheidsinvesteringen die er niet alleen toe leiden dat de overheid inkomsten misloopt, maar die ook strijdig zijn met het beleid van het kabinet om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen. Het bedrag aan fossiele subsidies blijkt nog hoger dan het bedrag van 35 miljard dat het kabinet opzij heeft gelegd voor het Klimaatfonds. Ook op dit gebied werkt het Rijk zichzelf dus tegen.
Minister Jetten bevestigde de bedragen die in het meest recente onderzoek naar fossiele subsidies worden genomen. ‘De bedragen komen me bekend voor’, zei hij dinsdag in de Kamer volgens het FD (€), maar hij kan er verder weinig aan doen. ‘Hij benadrukte dat het huidige kabinet al enkele regelingen heeft aangepast, waardoor de kortingen voor bijvoorbeeld glastuinbouw en steenbakkerijen zijn verminderd. Maar nieuwe voorstellen zei hij niet te kunnen doen met Prinsjesdag, omdat hij demissionair is.’
Ik wil niet zo ver gaan om alle volksvertegenwoordigers op te roepen zaterdag de A12 te blokkeren. Maar ik hoop wel dat ze nu toch snel in actie komen om deze schande van het meest rampzalige kabinet van deze eeuw uit te wissen. Afbouwen en intrekken van al die regelingen, dat moet bovenaan de agenda komen te staan. Hoe geloofwaardig zijn de kandidaat-parlementariërs anders straks als ze in de verkiezingscampagne om onze steun komen vragen?
Reacties (32)
Doe normaal Jos, dit gaat echt nergens over.
Kritisch zijn op het kabinet prima, maar blijf wel oog houden voor nuance en context. Aan dit soort hyperbolen hebben we niets; dit soort retoriek effent de weg voor opstanden en coups.
Het kabinet had hoge ambities die ze vaak niet heeft kunnen waarmaken vanwege weerstand uit de samenleving, onderling geruzie en de lastige politieke situatie. Dat neemt niet weg dat dit kabinet toch het nodige heeft gedaan:
– Nederland uit de coronacrisis geloodst, zeker economisch
– adequaat gereageerd op de energiecrisis
– steunpilaar van Oekraïne
– veel klimaatbeleid in gang gezet en tot uitvoering gebracht
– veel aandacht voor op peil houden koopkracht
Dit kabinet zit eerder bij de beste kabinetten deze eeuw dan bij de slechtste. En tot die conclusie ga jij ook komen als jij de kabinetten deze eeuw weer eens in herinnering roept.
Wat dacht je van… niets? Het lijkt me een bijzonder slecht idee als volksvertegenwoordigers tamelijk willekeurig gaan hakken in allerlei bestaande regelgeving en financiering, zeker in de situatie met een demissionair kabinet.
Beide moet je meenemen in het beleid voor de energietransitie respectievelijk de landbouw. Je kan niet in een keer stoppen met fossiele energie en dus ook niet met alle financiële regelingen hier om heen. We willen allemaal dat de gasvoorraden goed op peil zijn voor de winter, om maar iets te noemen.
En je kan ook gewoon eens een keer blij zijn dat het grootste deel van het klimaatbeleid niet controversieel wordt verklaard. Dat heeft veel meer impact dan heisa over dat 22 regelingen in de landbouw niet schadelijk zijn voor de biodiversiteit.
Wat jammer toch dat een kabinet Rutte V er niet meer in zit! Dan zou alles snel en soepel kunnen worden opgelost toch?
Maar serieus. Waarom zou Rutte er de stekker uit getrokken hebben? Het zou mij niet verbazen als ook hij nog eens zal toegeven dat dit kabinet er nooit had moeten komen. Het was onmachtig op vrijwel alle beleidsterreinen. Niet in het minst ten aanzien van klimaat en biodiversiteit waar deze column (sic) over gaat.
Je ontwijkt het punt. Jij hebt het over ‘het meest rampzalige kabinet van deze eeuw’, en als ik je daarop aanspreek doe je niet eens het begin van moeite om die nogal extreme claim te verdedigen. Meer dan populistisch gebral is het niet.
Geen enkel kabinet zal in staat zijn ‘alles’ snel en soepel op te lossen. Dit soort verwachtingen zijn onrealistisch en zorgen ervoor dat een normale discussie niet mogelijk is.
Flauwekul. Tijdens dit kabinet kregen we te maken met een grootschalige oorlog in Europa en daarbij een sterke stijging van de energieprijzen en bredere inflatie. Het kabinet heeft op beide dossiers krachtig ingegrepen en daarmee bijvoorbeeld kunnen voorkomen dat de armoede sterk is gestegen.
En juist op klimaat is dit kabinet heel aktief geweest, dit was een van de prioriteiten van het kabinet, en dat zie je: er zit veel meer vaart in dan 5 à 10 jaar geleden.
Voor effectief klimaatbeleid is het niet genoeg om voortdurend de alarmklok te slaan en aan te dringen op meer actie; je moet de positieve ontwikkelingen die er zijn herkennen en benoemen. Anders krijg je vreemde kronkels zoals rechtszaken om Carbon Capture projecten te blokkeren.
Je lijkt steeds weer te vergeten dat die activiteit pas op gang kwam toen het moest van de rechter.
En verder is het inderdaad zo dat de kabinetten Rutte niet alles in Nederland de vernieling in hebben geholpen. Hiep, hiep, hoera!
Dat is onzin, en dat weet je.
De Urgenda-uitspraak heeft zeker tot wat extra maatregelen geleid, of het versnellen van al geplande maatregelen, maar het klimaatbeleid is veel breder dan dat.
Waarom dit (en het vorige) kabinet zo actief zijn op klimaatgebied is niet zo ingewikkeld, het komt omdat D66 en CU hier een prioriteit van hebben gemaakt in de formatie, en omdat er vanuit de maatschappij inclusief het bedrijfsleven om wordt gevraagd.
Ik weet niet of je het hebt meegekregen, maar het huidige kabinet is een tijdje terug gevallen. Wat er precies terechtkomt van afspraken in het regeerakkoord zullen we dus voor een behoorlijk deel af moeten wachten. En het vorige kabinet haalde net de doelstelling uit de Urgenda-zaak, mede dankzij het effect van covid op de uitstoot. Het meest positieve dat je kunt zeggen is dat er niet helemaal niks is gedaan. Maar beweren dat het zo geweldig gaat is echt zwaar overdreven.
Ik weet niet of je hebt meegekregen, maar dit jaar koerst Nederland af op 35% minder uitstoot dan in 1990.
Wat was het Urgenda doel ook al weer?
Dat is wel even wat meer dan ‘niet helemaal niks’ dacht ik zo.
Dat beweer ik dan ook niet. Ik stel alleen vast dat dit kabinet (net als het vorige) behoorlijk veel gedaan heeft op het gebied van klimaat met als resultaat dat er veel meer vaart zit in de energietransitie dan 5 à 10 jaar geleden. Het is treurig dat dit feit zo gevoelig ligt bij mensen die zich ernstige zorgen maken over de klimaatverandering.
En dat is allemaal te danken aan die laatste twee kabinetten? Of misschien ook wel een beetje aan de hoge prijzen, door de oorlog in Rusland? En aan wat er voor de periode-Rutte al in gang is gezet?
Dat is dan ook niet zo heel moeilijk. Want toen gebeurde er zo goed als niks.
Dat dat feit gevoelig ligt heb je zelf verzonnen. Het gaat namelijk helemaal niet om de vraag of er meer of minder gebeurt dan 5 of 10 jaar geleden. Het enige dat er echt toe doet is of er genoeg gebeurt.
Ik ben blij dat je impliciet erkent dat het in elk geval een beetje ook aan de kabinetten Rutte te danken is. Dat ze toch wat nuttige dingen hebben gedaan voor het klimaat. Dat het huidige kabinet misschien niet het meest rampzalige kabinet van deze eeuw is.
Overigens, die hoge prijzen en de oorlog met Rusland hadden ook makkelijk kunnen leiden tot hogere CO2 uitstoot door meer gebruik van kolen. Dat is niet gebeurd in Nederland, en daar speelt het kabinetsbeleid van de afgelopen jaren een grote rol in.
Het klinkt heel stoer, maar is als je er iets langer over nadenkt helemaal geen goede maatstaf. Er is namelijk geen objectief gegeven van ‘genoeg’. In principe zijn we namelijk al te laat om klimaatopwarming te voorkomen, en zal het dus nooit genoeg zijn, aan de andere kant is het nooit te laat om iets te doen want je kan altijd erger voorkomen. In engere zin kan je ‘genoeg’ operationaliseren als ‘halen we onze doelen’? Maar ook dan is een hard oordeel niet op z’n plaats, in de zin dat als je het doel haalt dat dan alles in orde is, en als je het net niet haalt dat het dan prut is.
Je kan dus beter focussen op wat er gebeurt, en of dat de goede dingen zijn en of er voldoende vaart in zit. Op dit moment liggen we op koers om 10 procentpunt reductie te realiseren in 3 jaar, in dit tempo kom je uit op 55-60% reductie in 2030, conform het doel dus.
Nee, dat is een constatering op basis van hoe onder andere jij reageert als ik dat inbreng. Je zal eens iets positiefs zeggen over de energietransitie.
Ah, je begrijpt weer eens beter wat ik vind dan ikzelf. Dat zegt wel weer genoeg, dus ik laat het hier maar bij.
@1.9
Sommige dingen zijn van een buiten nu eenmaal scherper te zien dan van binnenuit. Doe er je voordeel mee.
@1.10
Probeer nou eerst eens een normaal gesprek te voeren zonder de bekende trucjes: woorden in de mond leggen, doelpalen verplaatsen, vliegen afvangen. En dan kun je misschien eens de slimmerik uit gaan hangen.
Nog wat voorbeelden, omdat je erom vraagt:
Had ik eerder al expliciet gezegd. De suggestie dat ik dat zou ontkennen is dus een stropop.
Nog een andere drogreden: nog sequitur. Dat ze niet alles helemaal hebben verkloot weerlegt die bewering (die je mij overigens in de mond legt, want hij was van Jos) helemaal niet. (En nu het daar toch over gaat, dat ‘ze hebben niet alles helemaal verkloot’ blijkbaar de enige verdediging is die er nog is voor de kabinetten Rutte bewijst alleen maar hoe laag je de lat moet leggen. En dat is minstens zo vernietigend voor die kabinetten als alle harde kritiek, ook al heb jij dat blijkbaar niet door.)
Doelpalen verplaatsen. Het ging daar namelijk over waarom er kritiek is op het beleid. Over meningen, dus. Mensen vinden dat er niet genoeg wordt gedaan. En dat heeft verder niks te maken met jouw onzinnige verzinsel over dat het ‘gevoelig zou liggen’ dat er nu wat meer wordt gedaan dan 5 of 10 jaar geleden.
Red herring. Of denk je soms dat ik gek ben en dit niet weet?
Dus je kunt niet constateren of het ‘genoeg’ is, maar [i]wel[/i} of er ‘voldoende vaart in zit’? Was je je eigen gelegenheidsargument van een paar zinnetjes daarvoor alweer vergeten? (O nee, je doet of het iets totaal anders is, door tegelijkertijd de doelpalen te verplaatsen van ‘klimaatverandering voorkomen’ naar ‘doelstellingen halen’. Was dat een bewust retorisch trucje, of had je dat zelf helemaal niet door?)
Conclusie: laat in godsnaam dat idee los dat je gedachten kun lezen. En als je niet snapt wat een ander bedoelt, vraag het dan gewoon. In plaats van het met je eigen fantasie in te vullen. Want dat eindigt altijd met een hele hoop drogredenen.
Die 35 miljard is dan ook nog eens voor een periode van 7 jaar. En ik zou er niet van opkijken als de fossiele industrie daar ook weer wat graantjes van meepikt.
De fossiele industrie hebben we de komende 20 jaar zeker nog nodig, en langer dan dat ook nog wel. En ook in een afbouw van fossiele energie kan het soms nodig zijn om te subsidiëren, om bepaalde voorzieningen overeind te houden.
Maar als je naar al die subsidies en belastingvoordelen kijkt lijkt de fossiele industrie ons, de belastingbetaler, veel harder nodig te hebben dan wij hen. Daar zou zo langzamerhand wel eens wat verandering in mogen komen.
Zou het echt, denk je?
Het is trouwens wel fascinerend om te bedenken dat we het grootste gedeelte van de fossiele subsidies kunnen doen verdwijnen door de belasting op fossiele energie voor kleine gebruikers te verlagen.
Het lijkt me in elk geval duidelijk dat we een stuk minder afhankelijk hadden kunnen zijn van die fossiele bedrijven als ze de afgelopen decennia minder overheidssteun hadden gehad. Want dan was de concurrentiepositie van andere bedrijven beter geweest.
Ehhh, ja, dat kan. Maar het hoeft niet. Het kan ook op andere manieren. Zo werkt het nou eenmaal met beleid: als een goed idee op de verkeerde manier wordt uitgevoerd schiet je er niks mee op.
Ik geloof graag dat we de fossiele industrie nog nodig hebben.
Volgens mij kan die industrie daarom zich prima redden zonder subsidies.
Als ze echt nodig zijn, willen de klanten ook wel een hogere prijs betalen.
En zoals Hans Custers al schreef, komt er dan meer ruimte voor alternatieven.
Er valt wel wat tegen in te brengen bij het nieuwe onderzoek. Men zegt dat de definitie van de WTO wordt gebruikt.
De definitie:
Definition of a Subsidy
A subsidy has a very particular meaning under the Subsidies Agreement and U.S. law (Title VII of the Tariff Act of 1930). A subsidy is defined as a “financial contribution” by a government which provides a benefit. The forms that a subsidy can take include:
a direct transfer of funds (e.g., a grant, loan, or infusion of equity);
a potential transfer of funds or liabilities (e.g., a loan guarantee);
foregone government revenue (e.g., a tax credit); or
the purchase of goods, or the provision of goods or services (other than general infrastructure).
Under the Agreement, actions can only be taken against subsidies that are “specific.” A specific subsidy is one that is only given to one company, or to a special group of companies.
https://www.trade.gov/trade-guide-wto-subsidies
—–
Belastingkortingen op bijvoorbeeld elektra, of dit nu groen, groenfossiel, of grijsfossiel is, zou je niet moeten meerekenen aangezien dat niet een korting specifiek voor grijsfossiel is.
Anders zou groente en fruit ook gesubsidieerd worden, omdat het niet belast wordt met het hoogste tarief.
Bijna elke subsidie kan vervangen worden door een belastingkorting, dus ja, groente en fruit worden gesubsidiëerd.
(want we mogen ervan uitgaan dat mensen hoe dan ook eten, en de overheid loopt inkomsten mis als de consument niet voor chips of chocolade kiest).
Dat er belastingkortingen voor groene elektriciteit is, vind ik niet een sterk argument.
Als de subsidie voor groene of fossiele elektriciteit hetzelfde is, stimuleert dat een hoger energieverbruik en uiteindelijk worden dus meer kolen verbrand.
Het is natuurlijk ook een fantastisch excuus om fossiele elektriciteit te gebruiken als die goedkoper is, want de afnemer kan verwijzen naar de subsidie op groene elektriciteit die geen enkel bedrijf dan koopt.
Het zou zelfs kunnen dat zo’n regeling ontworpen is met die bedoeling.
Als er een subsidie specifiek alleen voor groene elektriciteit is, mag die natuurlijk niet als fossiele subsidie meegeteld worden.
A specific subsidy is one that is only given to one company, or to a special group of companies.
Dat is van toepassing op de fossiele subsidies, zolang grote bedrijven meer korting krijgen dan de bakker op de hoek.
Eigenlijk zie ik al geen reden waarom een bedrijf minder voor energie betalen moeten zou dan een burger.
Maar goed, voor de WTO speelt dat vermoedelijk geen rol.
Nee hij is niet “specific” voor fossiel, maar generiek voor groen, kern, fossiel. Volgens de definitie van het WTO wel subsidie voor grootverbruikers, maar geen fossiele subsidies.
De onderzoekers claimen de definitie van de WTO te gebruiken, maar dat doen ze niet.
Als je grootverbruikers meer korting geeft op groen en groenfossiel kan je zelfs spreken van een boete op grijsfossiel. Wellicht een idee.
We zijn het dus eens dat de regeling niet voor alle bedrijven is.
Dan is hij specifiek genoeg om te voldoen aan de definitie van de WHO.
Dan blijft de discussie of de subsidie “fossiel” is.
In #3.1 heb ik dat al uitgelegd.
Als je een alcoholist geld geeft, bevorder je de verslaving, ook al is het in theorie mogelijk dat hij fruit en melk gaat kopen.
Nee, hij is specifiek voor grootverbruik en niet voor fossiel. In mijn voorbeeld met grootverbruikerssubsidie met fossiele (grijs) boete wordt het sturend. Bij jou blijft het fossiele subsidie die transitie naar groen niet stimuleert.
Je argument is een stropop. Er wordt namelijk helemaal nergens gezegd dat het uitsluitend om regelingen gaat die enkel en alleen voor fossiele brandstof gelden. Het gaat om het totaal aan regelingen waar de fossiele industrie voordeel van heeft. Dat voordeel bestaat nog steeds als andere bedrijven ook van sommige regelingen profiteren. De Nederlandse regering heeft meermaals beloofd om de voordelen wel specifiek af te schaffen voor de fossiele industrie, maar komt die beloftes niet na. Dat is waar het protest eigenlijk over gaat: beloftes die niet worden waargemaakt.
Uit het rapport met de nieuwe berekeningen:
Dit is een link naar het rapport die wel werkt (hoop ik): https://www.somo.nl/nl/wp-content/uploads/sites/2/2023/08/Rechtvaardig-afbouwen-fossiele-subsidies.pdf
Ja, die laatste zin uit mijn link houden ze in het rapport voor het gemak weg.
Wel staat er (p. 13):
Het UNEP adviseert de benchmark te nemen op basis van structurele kenmerken van het belastingstelsel. Gekeken wordt naar
de afwijking ten opzichte van het reguliere tarief, bijvoorbeeld het tarief dat voor de meeste
bedrijven geldt, of het tarief dat geldt voor vergelijkbare brandstoffen
Nu bij de grootverbruikersubsidie in het rapport (p.16):
Kort gezegd: hoe meer een bedrijf verbruikt, des te lager het tarief. De fossiele subsidie
is berekend door alle bedrijven aan te slaan tegen het hoge tarief dat verreweg de meeste
bedrijven moeten betalen. Voor elektriciteit is alleen de met fossiele brandstoffen opgewekte
elektriciteit meegenomen.
Het UNEP adviseert dus het tarief te vergelijken met andere brandstoffen. Voor elektriciteit is dat voor andere brandstoffen gelijk aan die van fossiele. Toch rekenen ze deze subsidie mee in tegenspraak met het advies van UNEP.
Ehhh, er staat in jouw eigen citaat:
Dat maakt al duidelijk dat er meerdere factoren meegewogen moeten worden, en dat dus niet die ene factor die ene Bookie het beste uitkomt altijd allesbepalend is. Er staat namelijk ‘of’ en niet ‘en’. Ofwel, afwijkingen die specifiek voor grote bedrijven (of energieverbruikers) gelden zijn simpelweg specifieke subsidies. Lees je eigen citaat uit #3 er nog maar even op na. Of wil je beweren dat je grote energieverbruikers niet zou kunnen beschouwen als ‘a special group of companies’?
Dat zeg ik toch de hele tijd, Het zijn grootverdienersubsidies, maar geen fossiele. Specifiek voor grootverbruikers op wat voor manier dan ook geproduceerd. Je wil gewoon niet lezen, omdat het jou zo uitkomt.
Het zijn activisten en derhalve rekenen zij naar zich toe.
Nee, waar ik je op wijs is dat je allereerste zin van #3 niet klopt. Dat ‘er wat in te brengen zou zijn’ tegen het onderzoek naar de financiële voordelen die de fossiele industrie krijgt. Je suggereert daarmee namelijk dat het alleen om regelingen zou gaan die specifiek uitsluitend voor de fossiele industrie zijn bestemd. Terwijl dat helemaal nergens door de onderzoekers wordt beweerd.
Het gaat om regelingen waarover internationaal is afgesproken ze af te schaffen en waarvan de Nederlandse overheid heeft beloofd ze af te schaffen. En precies die regelingen zijn meegenomen in het onderzoek. Daar valt helemaal niets op af te dingen.
Het zijn grootverdienersubsidies, maar geen fossiele.
Als de subsidie gebruikt wordt om fossiele brandstoffen van te kopen, is het in de praktijk een fossiele subsidie.
Dat een bedrijf misschien ook kortingen krijgt op groene energie of water of belasting doet daar niets aan af.
Anders kun je elke fossiele subsidie wel camoufleren door een subsidie op, bijvoorbeeld, klompen in te voeren.
“Het is geen fossiele subsidie want hij geldt ook voor klompen” wordt dan uw argument.
“demissionair” vind ik hoe dan ook een erg zwak argument om geen actie te ondernemen.
We hebben nog steeds een parlement dat demokratisch gekozen is, en uiteindelijk vertegenwoordigt het parlement de kiezers.
Dat de coalitie uit elkaar gevallen is, verandert daar niets aan.
Verder kan het altijd als smoes gebruikt worden.
Wie bepaalt dat de minister niets mag doen tegen fossiele subsidies, en wel afspraken met de dictator van Tunesië maken mag? Of een baantje voor Wopke regelen mag?
Of geldt “demissionair” niet voor de minister-president?