Advocaat Trump mengt zich in strijd tegen corruptie Roemenië

ELDERS - Roemenië worstelt in eigen land nog steeds met de corruptie en krijgt als EU-voorzitter in de eerste helft van 2019 een harde dobber aan de verslechterende relaties tussen oost en west.

Minister-president Mark Rutte bezocht deze week Roemenië en sprak daar president Klaus Iohannis en premier Viorica Dancila. Zij drongen bij de Nederlandse premier aan op toelating van hun land tot de Schengen-zone. Rutte deed geen toezegging en benadrukte het belang van de rechtsstaat. Europese Commissievoorzitter Juncker sloot zich daar woensdag in zijn ‘State of the Union’-toespraak bij aan. ‘Niet alles is OK, in Roemenië‘, zei hij. Juncker mist een dialoog tussen oost en west. De Roemeense minister voor Europese Zaken, Victor Negrescu, reageerde met het onderstrepen van het belang van de Europese eenheid om alle actuele interne en externe uitdagingen te kunnen beheersen en tegemoet te kunnen komen aan de verwachtingen van de Europese burgers.

De spanning tussen Oost-Europese en West-Europese EU-lidstaten is sinds de veroordeling van Hongarije door de Europese parlement, woensdag j.l., verder opgelopen. Ongeacht hun politieke kleur stemden verschillende parlementsleden uit Kroatië, Bulgarije en Roemenië tegen de resolutie waarmee het voor Hongarije vernietigende rapport van Judith Sargentini werd aanvaard. Renate Weber en Norica Nicolai van de Roemeense liberalen, aangesloten bij de ALDE-groep waar VVD en D66 deel van uitmaken, stemden ook tegen de resolutie. De liberalen maken in eigen land deel uit van de regeringscoalitie. Weber en Nicolai hebben eerder kritiek uitgeoefend op de installatie van een raketten onderscheppingssysteem van de NAVO op de luchtmachtbasis Deveselu. Dat zou de verhoudingen met Rusland verstoren.

‘Excessen’ in de corruptiebestrijding

In het Roemeense parlement is ophef ontstaan over het bericht dat Rudi Giuliani, de advocaat van de Amerikaanse president Trump zou zijn betaald voor een brief die hij in augustus aan president Iohannis heeft geschreven met kritiek op het anti-corruptie bureau DNA. De advocaat wees de president op ‘excessen’ bij de vervolging van voor corruptie aangeklaagde politici en hij drong aan op amnestie. Een opmerkelijk stap nadat de VS, Canada en een aantal Europese landen, waaronder Nederland in juni hun zorgen hebben kenbaar gemaakt over de corruptiebestrijding in het land na het ontslag van DNA-directeur Kövesi. Giuliani zegt dat hij zijn brief aan Iohannis heeft gebaseerd op een rapport van een voormalige FBI Directeur, Louis Freeh. Die heeft hem ook  betaald en zou zijn ingehuurd door Roemeense zakenlieden die verdacht zijn in omkopingsaffaires.

In het Roemeens parlement moest de ambassadeur in Washington George Maior op het matje komen omdat hij over Giuliani heeft gezegd dat hij een ‘jolig en confronterend type’ is dat zich liet leiden door mensen die problemen hebben met Justitie. Maior wordt nu bedreigd met ontslag. Volgens een liberaal parlementslid is het een kwestie van ‘het vereffenen van rekeningen uit het verleden’.

Demonstraties

Met het oog op het komende EU-voorzitterschap van Roemenië komt het land later dit jaar nog op de agenda van het Europees Parlement. Premier Dancila en president Iohannis komen in oktober naar het EP. Dan moet ook een resolutie aan de orde komen over het geweld van de Roemeense politie tegen demonstranten vorige maand. In Boekarest en andere grote steden verzamelden zich op vrijdag 10 augustus tienduizenden demonstranten om te demonstreren tegen de huidige regering van sociaal-democraten en liberalen. Eerdere demonstraties waren vreedzaam verlopen, maar die dag liep het volledig uit de hand door keihard optreden van de politie. ‘Disproportioneel’ vond ook president Iohannis, die regelmatig met de huidige regering in de clinch ligt. De eis van de demonstranten was het vertrek van de regering die verzwakking van het anti-corruptiebeleid wordt verweten.

Twee werelden

Politiek analyst Ana Catauta verklaart het voortdurende protest tegen de regering uit de geringe vorderingen die het land maakt richting de westerse welvaart en democratie volgens de verwachtingen die bij toetreding tot de EU zijn gewekt. Het is een land van twee totaal verschillende werelden las zij in een rapport van de Wereldbank. Aan de ene kant zijn er de grote steden die in Europa zijn geïntegreerd, daarbuiten is er het steeds meer geïsoleerde land van dorpen en kleinere steden. De algemene groei van de economie verdoezelt grote regionale verschillen. Publieke diensten zoals onderwijs en gezondheidszorg zijn afgenomen. De bureaucratie vormt een oneindig doolhof. De strijd tegen de corruptie verlamt het ambtelijk apparaat. Preventieprogramma’s ontbreken.

Het feit dat de Roemenen nog steeds de straat op gaan voor gerechtvaardigde eisen laat volgens Catauta zien dat ze de hoop nog niet verloren hebben dat hun land de weg naar de democratie zal vinden.

[foto: Paul Arne Wagner CC, Boekarest 29-1-2017 ]