COLUMN - Eind vorig jaar hoorden we voor het eerst over etalagepoppen die het winkelend publiek observeren. De zogeheten EyeSee paspoppen zijn uitgerust met camera’s – die, heel slim, in de poppenogen zijn verborgen – en beschikken over gezichtsherkenning. Winkelketens die de poppen gebruiken, kunnen op die manier ongemerkt hun potentiële klanten volgen en hun gedrag analyseren. Welke routes lopen mensen door de winkel, waar blijven klanten het langste hangen, komen dezelfde klanten vaker terug, hoe vaak komt een klant in de winkel voordat hij of zij iets koopt.
Dat voelt eigenlijk al betrekkelijk akelig. Maar dat het nog stukken onsmakelijker kan, bewees een bedrijf in Londen. In het centrum van die stad worden mensen sinds kort heimelijk gevolgd door de prullenbakken die her en der op straat staan.
Het bedrijf Renew plaatste kort voor de Olympische Spelen van 2012 honderd afvalbakken in het centrum, en rustte die uit met digitale advertentieschermen. Via een internetconnectie konden de advertenties snel worden ververst of aangepast, en konden adverteerders zodoende handig inspelen op de sportuitslagen.
Deze zomer heeft Renew twaalf van deze afvalbakken, allemaal gepositioneerd langs een drukke winkelstraat, opgewaardeerd. Het bedrijf voorzag ze van software die via wifi contact probeert te maken met de mobiele telefoons van de mensen die voorbij lopen. De afvalbakken lazen het unieke nummer uit dat elke mobiele telefoon (het MAC-adres) en bewaarden dat. Op die manier volgden de afvalbakken de route, het wandeltempo en het patroon van de voorbijgangers: bij welke etalages stopten ze, in welke winkels gingen ze naar binnen.
Het idee erachter was dat je iemand die blijkens deze gegevens geregeld bij een filiaal van Starbucks naar binnen ging, op de prullenbakken op zijn of haar route voortaan een advertentie van een concurrerende koffietent in de maag kon splitsen, of dat je trouwe Mark & Spencer bezoekers per afvalbak kon trakteren op reclame voor de t-shirts die die dag bij het warenhuis in de aanbieding waren.
Waar het op neerkomt, is dat de prullenbak een cookie maakte voor elke passant. Waar het ook op neerkomt: je wordt op straat stiekem achtervolgd door publieke afvalbakken.
Renew was zich van de prins geen kwaad. Hoezo was dit een privacyissue? Iedereen kon die data die ze zo inzamelden, toch vervolgens bij het bedrijf kopen? (Alsof het feit dat er een prijskaartje aan die data wordt gehangen, uitvlakt dat het een privacyschending was van alle passanten met een mobiele telefoon op zak.
Renew heeft verdergaande plannen. Ze willen het systeem op meerdere plaatsen in winkels en horeca introduceren: bij de ingang, bij de kassa’s en bij de wc’s. Op die manier kunnen ze bepalen hoe lang mensen in een winkel of uitspanning verblijven, en dat koppelen aan hoeveel ze uitgeven (de kassa) en hun sekse (via de tracker op de wc).
Oh, brave new world.
Update: Inmiddels overweegt de Britse overheid deze prullenbakken te verbieden.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (12)
Het wordt hoog tijd dat er een anti-opnameserum/mechanisme wordt uitgevonden. Er zijn tassen die winkeldieven gebruiken om detectiepoortjes voorbij te lopen, zonder dat er een alarm afgaat. Laten technici nu iets uitvinden voor burgers die niet gediend zijn van achtervolgende, bespionerende camera’s.
Misschien kan het in een eerste fase nog simpeler. Zoals een reklame-nee sticker op je brievenbus. Of een alarm dat afgaat bij een bespiedende camera.
Ik heb eens wat gezien van make-up die de gezichtsherkenning in de soep liet lopen, net als de camouflage technieken van het leger. Misschien moeten we dat wel gaan gebruiken. Levert in elk geval weer eens wat interessants om naar te kijken :-)
Ah, link gevonden: http://ahprojects.com/projects/cv-dazzle
Ik ruk de googlebril van het gezicht van de eerste de beste die het gore lef heeft door dat ding naar mij te kijken. Ik gooi die op de grond. En ik vertrap hem. Wees gewaarschuwd.
@1: Volgens mij moet de default instelling zijn bij dit soort dingen: Nee, tenzij ik expliciet toestemming geef. Opt-in dus.
Er komt een keer een beeldenstorm gericht tegen alles wat met reclame en marketing te maken heeft.
By the way …
@3: Dat is een wat overdreven reactie. Bij de Googlebril weet je dat daar een kamera in zit, bij prullebakken en bij brillen van merk Gaggle (ik zeg maar wat) weet je dat niet, en juist daarvan heb je het meeste te duchten.
Ben geen jurist, maar ook met Google brilletjes andere mensen filmen is gewoon niet toegestaan volgens mij, niet zonder eerst toestemming te vragen.
Het zelfde zou moeten gelden voor dit soort “volg acties” door reclame zuilen. Ze moeten zowizo maar eens wat doen aan al die reclame overal. Overal wordt je er mee bestookt. TV, Radio, bladen, internet, op straat, in de bus/trein… Vooral aan de gelegenheiden die je niet kan vermijden moeten ze wat doen. TV en Radio kijk/luister ik al lang niet meer, bladen daar kan ik overheen lezen. Idem internet.
@5:
Ik zou graag meedoen aan die “beeldenstorm”, maar ben bang dat er niets van komt.
Volgens mij blijft de mensheid nog op z’n gat zitten als de baby’s bij de geboorte een volg-/registratiechip geïmplanteerd krijgen ;-)
@6
Hoe kom je erbij dat dat niet mag? Ik mag toch gewoon hier in Arnhem op de Markt met een camera de voorbijgangers filmen, met telefoon, filmcamera of google glass? Ik mag aan die film zelfs geld verdienen zonder hun toestemming, maar dan wel onder bepaalde omstandigheden.
@3: Google weet binnenkort zelfs hoe jij je voelt Karin en als je er iets aan probeert te doen bega je een hate-crime richting een gehandicapte! http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2694/Tech-Media/article/detail/3492414/2013/08/14/Tiener-wil-autisme-aanpakken-met-Google-Glass.dhtml
Misschien moet het begrip ‘stalking’ maar eens geherdefiniëerd worden. Want hoewel we het niet zien of merken, kunnen we er niet meer vanuit gaan dat het niet gebeurd. Juist hiertegen moeten we beschermd worden. Of het nu gaat over marketeers, overheid of burgers. Kortom een flink pakket nieuwe wetgeving. Niet de terroristen zijn het gevaar, maar de lakse politiek.
Wel handig als je iets weg wilt gooien, zo’n achtervolgende prullenbak.
Die voorlichter heeft wel een interessant kijk op privacy. Het is blijkbaar alleen privacy-schending wanneer je iemand stiekem volgt, maar niet als je de rest van de wereld de gelegenheid geeft om mee te kijken. Camera’s ophangen op het damestoilet is strafbaar, maar als je de DVD’s van de opnamen die je maakt netjes via je website te koop aanbiedt is er niks aan de hand.
@4: Daar ben ik het wel mee eens.
Maar tegelijkertijd vrees ik dat al die personaliadiefstal niet meer te stoppen is. Daarom is er ook een anti-gluurmiddel nodig voor de gewone burger. Niet alleen voor de prullebakogen, maar ook voor de ov-chipkaarten, de elektriciteitsmeters, enz.
De burgers zelf blijven afhankelijk van de lobbyisten bij de overheden en van de commercie.