In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.
Begin maart, een week voor de ramp in Fukushima, was ik in het Finse Olkiluoto. Op dit eiland aan de Finse westkust wordt –zegt men daar- de veiligste kerncentrale ter wereld gebouwd. Ondanks de vier jaar bouwvertraging en de kostenstijging van zo`n drie miljard Euro hebben de Finnen er nog steeds zin in: behalve de vier bestaande kernreactoren en de reactor in Olkiluoto in aanbouw, stemde het Finse parlement afgelopen voorjaar in met de bouw van reactoren zes en zeven. Voor de Finse atoomindustrie is dat nog steeds niet genoeg: ze wil zelfs een achtste reactor. Daarmee zou het atoomstroompercentage in Finland op bijna 50 procent komen, en zou Finland zich na Frankrijk op de tweede plaats in Europa bevinden.
Standaards
Volgens Käthe Sarparanta, de woordvoerdster van het Finse energiebedrijf TVO, ziet het er met de veiligheid bij de bouw van Olkiluoto allemaal prima uit. Jehki Härkönen van Greenpeace in Helsinki ziet dit uiteraard anders. De zeer aaibare jongeman met veiligheidsspeld in zijn linker oorlelletje toonde me in de Finse hoofdstad een inspectierapport van het Duitse Siemens van 1 juni 2010. `De harslaag van de Siemens-condensator is tijdens de installatie zwaar beschadigd. De daarna uitgevoerde reparaties voldoen niet aan onze standaards en moeten opnieuw door een door Siemens gecertificeerd bedrijf worden uitgevoerd.`
Snelheid
Nog zorgwekkender is volgens Härkönen het rapport dat hij me daarna liet zien: een document met uitgewerkte interviews met (ex-)arbeiders uit Polen die aan de kerncentrale bouwden. `Scheuren in het beton worden niet gerepareerd, we doen er gewoon een nieuw laagje overheen. Dit moeten we zo doen om tijd te besparen`, meldt één van de Poolse arbeiders in het document. `We werden geleid door Portugese voormannen die nergens verstand van hadden, eentje van hen was analfabeet. Tot voor kort was hij waarschijnlijk zelfs schaapsherder`, meldt een ander. `Het enige dat telt, is de snelheid waarmee we werken.` Uit het document komt een beeld naar voren van onervaren lassers, uitbuiting van werknemers, onterechte ontslagen, diefstallen, niet betaalde ziektekostenpremies en algehele misere tijdens de bouw van Olkiluoto 3.
Fietsen & koelpijpen
De Finse atoomautoriteit STUK heeft volgens Härkönen al meer dan 1500 keer melding gemaakt van onregelmatigheden tijdens de bouw. Fouten werden onder andere gemaakt tijdens het lassen van de koelpijpen; die zijn inmiddels al drie keer vervangen. Aan de ene kant klinkt het ongelooflijk, aan de andere kant ook weer niet, volgens Härkönen. `Dat krijg je ervan wanneer je Polen een kerncentrale laat bouwen terwijl ze in eigen land normaal gesproken een fiets in elkaar lassen.`
Uit een opiniepeiling van de Finse krant Helsingin Sanomat bleek onlangs dat voor- en tegenstanders van kernergie elkaar in Finland keurig in evenwicht houden: 48 procent is voor, 48 procent tegen. Interessant: van de mannen is tweederde voor, van de Finse vrouwen slechts eenderde. Volgens Kari Laatsonen, werknemer in de plaatselijke fietsenhandel, vinden veel Finnen ´het wel best´ met de kernenergie. `Als ze ´s avonds maar voor de tv kunnen zitten, dan vinden ze alles prima.`
Een uitgebreidere reportage over de Finse kerncentrales verscheen eerder in de Groene Amsterdammer.
Reacties (14)
Dus… kernenergie moet verboden worden omdat centrales allemaal in elkaar worden gezet door Poolse fietsenmakers en analfabete voormannen.
Klinkt geloofwaardig.
Inderdaad, en die Nokia telefoontjes kopen we ook niet meer.
Iedereen weet toch dat echte fietsenmakers uit Delft komen!
@1 Niet vanwege de Poolse fietsenmakers, maar omdat mensen nu eenmaal fouten maken. En wanneer de gevolgen van zulke fouten zó catastrofaal zijn dan kun je maar beter vermijden dat ze überhaupt gemaakt kunnen worden.
Los van de vraag of je voor of tegen kernenergie bent of de bouw van een kernenergiecentrale in Finland; als ‘ie zo gebouwd wordt als hier beschreven dan hoeft het van mij niet zo.
Eigenlijk zouden de Zweden, Denen, Noren, Russen, Polen en Duitsers hier stampij om moeten gaan maken.
@5 en anders wij wel.
@Reinout; Google maps is niet heel goed in het uitrekenen van hemelsbrede afstanden, maar als ik de routebeschrijving Olkiluoto vergelijk met die naar Tsjernobyl dan scheelt dat maar een paar honderd kilometer.
Dat is dus een weekje geen spinazie eten en de melk door Simon Rozendaal laten wegklokken.
Als in Finland levende Nederlander én als voorstander van kernenergie kan ik verklappen dat dit artikel van Jeroen Kuiper objectief is. Alleen het filmpje van DW doet denken dat er veel angst bestaat, wat niet het geval is. Finnen zijn niet bang, behalve voor een drooglegging.
@4 Ook maar geen hoge flats bouwen dan. Gevolgen zouden net zó catastrofaal zijn.
Je kunt via een torrent “Into Eternity” downloaden, over de bouw van de ondergrondse opslagplaats voor het nucleaire afval van deze centrales.
Een documentaire met een hoog surrealistisch gehalte en schitterende plaatjes
Harm, +1
Into Eternity is prachtig.
Oh ja, hier.
of ook na one-klikken via: http://www.filecrop.com/search.php?w=++into+eternity&size_i=0&size_f=100000000&engine_r=1&engine_m=1&engine_h=1
Ik moet waarschuwen voor de torrent-link die ik gaf in #11. Die doet het niet, gedoe met een ontbrekend wachtwoord.
Er zou best nog toekomst kunnen zijn voor kernenergie, maar niet met verrijkturaniumreactors.