Frankrijk loopt te hoop tegen de pensioenhervormingsplannen van Macron. Meer dan zestig procent van de Fransen ziet de noodzaak van een pensioenhervorming in, volgens een recente opniniepeiling. Maar een nog groter aantal verwerpt de voorstellen van de huidige regering. Macron deed twee jaar geleden eenzelfde poging om een van de voornaamste punten uit zijn binnenlandse politiek program binnen te halen. Het gevolg was een stakingsgolf die Frankrijk sinds 1968 niet meer had gezien. De coronapandemie deed de plannen in de ijskast belanden.
Na zijn herverkiezing vorig jaar probeert de president het nu opnieuw. Met overeenkomstig resultaat. Behalve de CGT, de meest linkse vakcentrale, heeft nu ook de CFDT zich achter de acties geschaard. En de kans is groot dat het plan in het parlement schipbreuk gaat lijden. Macron heeft na de parlementsverkiezingen van juni geen meerderheid meer om, zoals in de afgelopen vier jaar, wetten op vrij eenvoudige wijze aangenomen te krijgen. Dus stelt de Franse regering zich voorzichtig op: er kan nog wel wat veranderd worden. Macron hoopt de rechtse Les Républicains over te kunnen halen tot instemming. De voorgangers van deze partij deden al in de jaren negentig een poging het Franse pensioensysteem aan te passen. Nu is steun van deze partij allerminst zeker. Ook in eigen rijen heeft Macron met critici te maken. Voormalig milieuminister Barbara Pompili van Macrons partij Ensemble vindt dat de voorstellen leiden tot sociale onrechtvaardigheid.
Hogere premies
Niet alle hervormingsvoorstellen worden door de Fransen afgewezen. De verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar duidelijk wel, evenals de verhoging van het aantal arbeidsjaren dat recht geeft op volledig pensioen van 42 naar 43 jaar. Maar er zijn ook voorstellen om degenen die al op vroege leeftijd zijn gaan werken eerder met pensioen te laten gaan. En daar is wel steun voor. Een meerderheid voelt ook wel voor de gelijkschakeling van de vele per bedrijfstak verschillende pensioenregimes. Maar de pensioenleeftijd domineert het debat en het protest. OESO pensioenexpert Monika Queisser in de NRC: ‘In Frankrijk hecht men meer waarde aan een goed pensioen op vroege leeftijd, zodat men na het werkende leven kan genieten van de pensioenfase.’ Franse werknemers betalen relatief hoge pensioenpremies: gemiddeld ruim 30 procent terwijl het OESO-gemiddelde ruim onder de 20 procent ligt. Dat ze in Frankrijk hechten aan een langer pensioen is dus niet zo vreemd. Fransen zouden volgens sociologen ook ‘minder plezier halen uit hun werk, door de relatief lange werkdagen, de sterk hiërarchische structuren waardoor mensen vaak weinig autonoom kunnen werken, en een sinds de Franse Revolutie ingebakken weerstand tegen autoriteit. Ook is de Franse arbeidsmarkt weinig meritocratisch en hangen, zeker onder hoogopgeleiden, baankansen vooral af van connecties en de juiste opleiding.’ Ook dat is een stimulans voor het verzet tegen langer werken. De voorstanders van de hervormingen zeggen dat het gezien de vergrijzing en sinds kort ook het tekort aan arbeidskrachten onvermijdelijk is dat iedereen langer gaat werken. Het huidige systeem zou anders financieel niet langer houdbaar zijn.
Macron in Barcelona
President Macron was gisteren niet thuis. Hij gaf, zoals vaker, prioriteit aan de rol van Frankrijk in Europa. In Barcelona tekende hij met de Spaanse premier Sanchez een bilateraal Frans-Spaans vriendschapsverdrag. Frankrijk en Spanje beloven de banden op alle gebieden aan te halen, van onderwijs tot economie. Cruciaal is dat de regeringen afspreken elkaar regelmatig te ontmoeten en te overleggen. Ze beloven samen te werken bij internationale en Europese kwesties – het doel is om “onze standpunten perfect op elkaar af te stemmen”, zoals het Elysée het formuleert. Macron heeft na overeenkomstige verdragen met Italië en Duitsland nu met alle grote buren stevige vriendschapsbanden. Een goed uitgangspunt voor de Franse president om een hoofdrol te blijven spelen in Europa.
Ondertussen demonstreerden gisteren duizenden mensen in de steden Parijs, Marseille, Toulouse, Nantes, Lyon en meer. Massale stakingen hebben het transport, scholen en andere openbare diensten in het hele land ernstig verstoord. En er komen ongetwijfeld nog meer acties.
Reacties (6)
hangen, zeker onder hoogopgeleiden, baankansen vooral af van connecties en de juiste opleiding.
“de juiste opleiding” betekent in Frankrijk soms dat de school op de de goede plek staat.
In Frankrijk kan iedereen met het juiste diploma naar de universiteit, maar de “grandes écoles” hebben een toelatingsexamen.
Bij sommige scholen slagen niet veel kandidaten (en is het prestige van de school groot).
Maar leerlingen van bepaalde middelbare scholen hebben een grotere kans om te worden toegelaten.
Dus Franse ouders proberen soms hun kind op de juiste middelbare school te krijgen.
In principe hangt het af van waar het kind woont, maar er is soms een uitzondering als een oudere broer of zus op een betere school zit, of als het kind echt ontzettend graag Russisch leren wil.
Ik heb een tijd in Frankrijk gewoond en de relatief lange werkdagen herken ik niet.
De standaard werkweek is 35 uur, en de vakbonden letten daar goed op.
Ik denk dat sommige hoger opgeleiden wel veel langer werken dan in hun contract staat.
De bevolkingsopbouw in Frankrijk was 10 jaar gelezen zo, dat er veel jongeren werkloos waren.
Zo’n situatie houdt natuurlijk hiërachische verhoudingen in stand.
Ik weet niet hoe de situatie nu is.
Het had geen kwaad gekund om ook wat argumenten te geven ter ondersteuning van de pensioenhervorming, voor een beter begrip van het debat. Ook met 64 jaar zou de Franse pensioenleeftijd nog behoorlijk laag zijn in Europees verband, en ook in Frankrijk speelt de vergrijzing en daarmee de betaalbaarheid van de pensioenen, en de solidariteit tussen generaties.
Dat een meerderheid van de mensen voor zichzelf eerder met pensioen gaat snap ik, maar dat maakt het nog niet automatisch tot een slecht idee.
Lees het artikel
Daar staat tegenover dat de Fransen er ook anderhalf keer zoveel voor betalen als het gemiddelde. De premies zijn dus ook hoog in Europees verband, daar mag best wat tegenover staan.