Meest geplaagde kabinet

DATA - Eén ding is zeker: het kabinet had er niet op gerekend ooit getroffen te worden door een plaag als deze. Als er iemand is die graag in de schoenen van de minister-president en de direct verantwoordelijke ministers wil staan, sta op!

Nu is er bijna geen kabinet geweest die géén crisis van de een of andere soort en omvang voor de kiezen kreeg.  Kunnen we achterhalen welk kabinet de meest geplaagde van de laatste 70 jaar is? Of wie de meest geplaagde minister-president is?

Aan de hand van drie onderwerpen kunnen we dat enigszins vaststellen. Laten we om te beginnen eens naar de griep kijken.

Griep

Het huidige kabinet heeft voorlopig nog de handen vol aan de corona-crisis en had al een fikse griepepidemie achter de rug in 2018-2019. Omdat er elk jaar wel een ‘gewone’ griep de kop op steekt, kan een kabinet dat de langste zittingsduur heeft ook het meest door griep geteisterd zijn?

In ieder geval zal kabinet Rutte III de boeken in gaan als het meest door griep geplaagd kabinet. Op basis van geschatte cijfers, want de actuele cijfers veranderen en bovendien is het corona-virus nog niet uitgewoed.

Nemen we het aantal dodelijke griepslachtoffers als criterium, dan ziet de ranglijst er zo uit (aan de linkerkant de absolute aantallen en rechts op het gemiddelde op basis van het aantal jaren dat een kabinet zit).

Als we die cijfers koppelen aan de 12 minister-presidenten die we sinds 1950 hebben gehad, dan is niet Rutte koploper, maar Drees. Nu is 2020 nog niet voorbij, dus als de corona-pandemie onverhoopt nog meer pieken geeft, maakt Rutte de morbide kans de meest door griep geplaagde MP te worden.

Rampen

Er zijn meer zaken die geen kabinet op haar agenda wil hebben: rampen, calamiteiten en terreuracties. Allemaal gebeurtenissen die veel impact op de samenleving hebben, tot ongemak en onrust leiden en veel van de overheid vragen.

Voor dit onderwerp maken we gebruik van de Wikipedialijst van Nederlandse rampen, die kleinere (verkeersrampen) en grotere rampen (watersnoodramp van 1953) heeft verzameld. We voegen daar de terreuracties en aanslagen aan toe.

Kabinet Lubbers III heeft met de meeste incidenten te maken gehad. Op basis van bij al die rampzaligheid omgekomen mensen, voert kabinet Drees II de rangschikking aan. De watersnoodramp van 1953 droeg daar, met 1846 omgekomen mensen voor het grootste deel aan bij.

Om die reden is Drees dan ook de minister-president die op basis van het gemiddelde aantal dodelijke slachtoffers per gebeurtenis, de meeste geplaagde MP is.

Economische en politieke crises

En dan zijn er natuurlijk nog economische en politieke crisissen waar menig kabinet mee te maken kreeg. We hebben het dan over kabinetscrisissen, waarbij men struikelde over een of ander speerpunt van de politieke agenda van een van de coalitiepartijen.

Maar ook kwesties als steun aan de Irak-oorlog, de val van Sebrenica en de opvang van grote vluchtelingenstromen,  hebben tot crisissen geleid.

Verder rekenen we hier ook zaken bij als de Lockheedaffaire, de kwestie rond oorlogsmisdadiger  Menten, het kruisrakettenprotest, het Kroningsoproer en een paar parlementaire enquêtes.  Allemaal kwesties waarbij een kabinet haar kwaliteiten als crisismanager diende te tonen.

Op economische gebied hebben meerder kabinetten met recessies geworsteld en zijn de oliecrisis, kredietcrisis en de eurocrisis wel ‘toppers’ gebleken.

Rutte mag blij zijn dat hij op dit gebied niet de grootste ellende op zijn bordje kreeg, hoewel de economische gevolgen van de corona-crisis daar misschien nog verandering in gaan brengen én Rutte nog een volgende ambtstermijn krijgt.

Vooralsnog zijn Den Uyl en Drees III de meest geplaagde kabinetten…

… en zijn (ook) Den Uyl en Van Agt de meeste geplaagde MP’s op dit terrein.

Meeste geplaagden

Als we de drie onderwerpen samenvoegen en een score geven aan de rangschikkingen (hoogste krijgt meeste punten) dan knutselen we een uiteindelijke ranglijst in elkaar met als ‘meest geplaagde’ het kabinet Den Uyl.

De meest geplaagde premier is Drees.

Iemand nu nog behoefte in de schoenen te gaan staan van de premier en de verantwoordelijke bewindslieden?

-o-o-o-

De onderliggende data vind je in dit exceldocument, waarin tevens overzichten staan die ontleend zijn aan onderstaande bronnen:
m.b.t. Rampen, calamiteiten, terreur: Wikipedia – Lijst van Nederlandse rampen en Overzicht van terroristische acties.
m.b.t. economische en politieke crisissen: Wikipedia – Kabinetscrises in Nederland en Parlement.com – Historisch overzicht cijfers kabinetten.

Bron m.b.t. de griep:      CBS Overledenen, doodsoorzaken (cijfers 2019 en 2020 zijn ruwe schatting).