Kunst op Zondag | Waar is de Nederlandse Turner Prijs?

Afgelopen donderdag werd de jaarlijkse Turner Prize uitgereikt, de belangrijkste en meest besproken Britse kunstprijs. De Nederlandse Wikipedia noemt drie vergelijkbare kunstprijzen: “de Prijs Jonge Belgische Schilderkunst in België, de Prix Marcel Duchamp in Frankrijk en The Vincent Award in Nederland”.

Equivalent van de Turner Prize? Dat klopt niet. The Vincent Award was geen nationale, maar een Europese prijs en werd niet jaarlijks maar tweejaarlijks uitgereikt. Dat wil zeggen: als het tot een uitreiking kwam.  De eerste vijf edities lukten nog wel, maar daarna slaagde men alleen in 2014 er nog in een winnaar te huldigen.

Na een lijdensweg van overstappen naar musea (van Bonnefantenmuseum via Stedelijk Museum Amsterdam naar Gemeentemuseum Den Haag) , ruzie met het Stedelijk Museum Amsterdam en met genomineerde kunstenaars heeft men dit jaar besloten de stekker eruit te trekken.

De ‘Prijs Jonge Belgische Schilderkunst’, tegenwoordig de BelgianArtPrize geheten, mag dan wel een nationale kunstprijs zijn, maar is een tweejaarlijks gebeuren en heeft soms ook moeite tot feestelijke uitreikingen te komen. In 2007 besloot men de hoofdprijs niet uit te reiken met de flauwe smoes dat het niveau van de nominaties zo hoog was, dat de jury geen keuze kon maken.

Na kritiek op (en een petitie tegen) de keuze van de jury (zou niet divers en dus geen afspiegeling van het Belgische kunstklimaat zijn) hebben de dit jaar genomineerde kunstenaars zich teruggetrokken en heeft de organisatie besloten geen prijzen uit te reiken in 2019. Welke controverse er ook speelde, de Turner Prize heeft daar nooit reden in gezien geen prijs uit te reiken.

De Marcel Duchamp Prijs komt nog het meest in de buurt van de Turner Prize, al helemaal nadat in 2017 de Turner Prize de leeftijdsrestrictie liet vallen. Tot dan was die prijs bedoeld voor kunstenaars jonger dan 50 jaar. Hoewel er sinds de oprichting onder alle genomineerden maar vijf 50-plussers waren, heeft de Duchamp Prijs zich niet aan reglementaire leeftijdsdiscriminatie bezondigd.

Nederland is rijk aan kunstprijzen. De website ‘Dutch Heights’ heeft ze aardig in kaart gebracht. Er zit echter geen enkele prijs bij die een volwaardig equivalent van de Turner Prize zou kunnen zijn. Laten we eens kijken wat Nederlandse beeldende kunstprijzen in 2018 hebben opgeleverd.

De Volkskrant Beeldende Kunst Prijs ging dit jaar naar fotografe Anne Geene.

De Dr. A.H. Heinekenprijs voor de Kunst werd toebedeeld aan Erik van Lieshout.

Erik van Lieshout -Till Death Do Us Apart (2002).

Josefin Arnell  kreeg de Theodora Niemeijer Prijs.

De Charlotte Köhler Prijs voor beeldende kunst ging naar het duo Sander Breure & Witte van Hulze. Onder andere voor hun performance en video-werk.  Hier ‘How can we know the dancer from the dance?’, in de Stationshal van Utrecht Centraal (2016)

https://www.youtube.com/watch?v=HGr7B2XEH-k

Alexandra Hunts werd gelauwerd met de Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs.

De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst werd aan drie kunstenaars toegekend. Aan Raquel van Haver, die momenteel een tentoonstelling heeft in het Stedelijk Museum Amsterdam.

En aan Sam Hersbach en Neo Matloga.

Neo Matloga – Polish up the tune (2017).

Bij de Jeanne Oosting Prijs twee winnaars: Bettie van Haaster en Henk Visch.

Een prijs die enigszins in de buurt zou kunnen komen van de Turner Prize is de particuliere Van Lanschot Kempen Kunstprijs (voor kunstenaars uit de Benelux). Dit jaar ging die naar Mark Manders.

De specialistische Witteveen en Bos-prijs voor kunst en techniek ging naar Zoro Feigl. Hier een impressie van de in het voorjaar gehouden overzichtstentoonstelling ‘Ininity’.

Tot slot, om toch nog even een vergelijk te kunnen maken: Charlotte Prodger, de winnares van de Turner Prize. Ze werd onder andere gelauwerd om haar iPhone-filmpjes. Hier zien we twee samenvattingen van Bridget en Stoneymollan Trail.

..

Een prijzenswaardige zondag gewenst.