NIEUWS - Deze week heeft Macron bekendgemaakt dat Frankrijk tot 2035 14 van zijn 58 kerncentrales wil sluiten. Het aandeel kernenergie in de elektriciteitsmix zal daardoor dalen tot 50%. Hollande was al van plan om het aandeel kernenergie in 2025 al terug te brengen tot 50%, Macron stelt dit 10 jaar uit. Op social media klinkt van verschillende mensen kritiek op de plannen om kerncentrales te sluiten, omdat daarmee een CO2 arme energiebron gesloten wordt. De vraag is of die kritiek terecht is.
Combinatie van kernenergie en duurzame energie
Met de plannen om het aandeel kernenergie te verlagen volgt Frankrijk het beleid van Duitsland om kerncentrales te sluiten om ruimte te maken voor duurzame energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie. Daarmee volgt Frankrijk het beleid van Duitsland en Spanje, hoewel de eerlijkheid gebied te zeggen dat de meningen over de flexibiliteit van kerncentrales verschillen:
- Craig Morris volgt de energietransitie vanuit Duitsland. Hij is sceptisch over de vraag of kerncentrales technisch gezien voldoende flexibel zijn om als achtervang voor wind en zon. Hij schreef er deze blog over. Eerder schreef hij ook al hoe Franse kerncentrales mogelijk onder druk staan van duurzame energieproductie en dat Duitse kerncentrales bij negatieve prijzen nog steeds op 60-80% van hun capaciteit draaien (zelfs als de prijs naar -100 Euro/MWh daalt).
- Jilles van den Beukel verwijst naar een Duits artikel dat stelt de het vermogen van kerncentrales op- en afgeregeld kan worden, maar niet onder de 50% van het maximale vermogen.
- Lenny Coel stelt dat Franse kerncentrales regelmatig terug geregeld worden tot 15-20% van hun maximale vermogen . Hij verwijst naar verschillende rapporten over dit onderwerp.
Zelfs als kerncentrales wel flexibel kunnen opereren is het de vraag of het financieel verstandig is om kerncentrales als achtervang voor zon en wind in te zetten.
Welke kerncentrales wil Frankrijk sluiten?
Macron wil minder centrales sluiten dan aanvankelijk verwacht om het aandeel kernenergie terug te brengen, al heb ik geen volledige lijst kunnen vinden van de veertien kerncentrales die Macron wil sluiten voor 2035. Wie op Wikipedia kijkt naar de bouwjaren van Franse kerncentrales ziet echter dat Frankrijk 19 kerncentrales heeft die voor 1982 in gebruik zijn genomen. In 2035 zijn die tenminste 54 jaar oud. De oudste zal dan zelfs 64 jaar in gebruik zijn. Het is dus niet geheel onlogisch dat een deel daarvan voor die tijd aan vervanging of sluiting toe is. Cleantechnica schrijft dat het gaat om centrales van de eerste generatie. Volgens Het Laatste Nieuws gaat het onder andere om de centrales in Gravelines uit 1980. Ook de oude centrales in Fessenheim staan al langer op de lijst om te sluiten. De kerncentrales in Fessenheim zijn volgens Reuters ook de enige twee die zullen sluiten tijdens de termijn van Macron. In 2025-206 volgen mogelijk nog 1 of 2 kerncentrales en in 2027-2028 nog 1 of 2, mits de energievoorziening dat toestaat. De resterende 6 tot 8 centrales zullen tussen 2030 en 2035 sluiten. Reuters stelt dat het gaat om de centrales in Tricastin (1980), Bugey (1979), Gravelines (1981) en Chinon (1984). Reuters verwacht dat de sluitingsplannen kunnen leiden tot een herstructurering van EDF, de Franse exploitant van kerncentrales.
Gelet op de impact die het sluiten van kerncentrales heeft op de energievoorziening in Frankrijk en op de bouwtijd voor een nieuwe kerncentrale is het eigenlijk niet meer dan logisch dat de Franse overheid nu al aankondigt wat de plannen met kernenergie tot 2035 zijn. De nieuwe reactor in Flamanville is bijvoorbeeld in aanbouw sinds 2007 en zou in 2012 opgestart worden, een bouwtijd van 5 jaar. Inmiddels is de geplande commerciële ingebruikname verschoven naar het 2e kwartaal van 2020 (bouwtijd van 13 jaar) en zijn de kosten opgelopen van €3.3 miljard naar €10,9 miljard. Finland begon in 2005 met de bouw van een nieuwe centrale, die in 2010 opgeleverd zou worden. De verwachting is nu dat deze in 2019 in gebruik genomen gaat worden. Een bouwtijd van 14 jaar. De verwachte opleverdatum van de Engelse kerncentrale Hinkley C is inmiddels 2025, een vertraging van 8 jaar. De eerste vergunningen voor deze centrale werden in 2012 afgegeven. Een voorlopige doorlooptijd van 12 jaar.
Andere klimaatplannen van Macron
Naast het sluiten van kerncentrales houdt Macron vast aan eerdere plannen om de laatste vier kolencentrales per 2022 te sluiten. Tegelijkertijd wil Macron het aandeel duurzame energie verhogen. De stroomproductie van Franse windmolens op land wordt voor 2030 verdrievoudigd en het aandeel zonne-energie moet vijf keer zo groot worden. Er wordt ook gewerkt aan meer wind op zee, de komende 5 jaar zal Frankrijk vier tenders voor offshore wind in de markt zetten. Volgens Bloomberg houdt Frankrijk last van logge administratieve procedures, die tot vertraging leiden. Het goede nieuws is dat de eerste offshore windturbine inmiddels stroom levert aan het net.
Macron wil de brandstofaccijnzen niet verlagen, ondanks de protesten:
Je kunt niet op maandag voor het milieu zijn en op dinsdag tegen de verhoging van brandstofprijzen. Wat in een verkiezingscampagne is gezegd, schept verplichtingen.
De opbrengst van de brandstofaccijnzen wordt volgens Cleantechnica ingezet voor de financiering van de plannen met duurzame energie.
Conclusie
Gelet op de leeftijd van de Franse kerncentrales die de komende 15 jaar gaan sluiten is het de vraag of het terecht is om kritiek te hebben op de plannen om kerncentrales. Het is goed mogelijk dat deze centrales aan het einde van hun technische of economische levensduur zitten. Het kan zijn dat ze met een forse investering weer een aantal jaar meekunnen. Het is echter de vraag of dat economisch verstandig is gelet op de dalende kosten van duurzame energiebronnen, zoals windenergie en zonne-energie. Het is ook de vraag of het voor Frankrijk economisch verstandig is om enkel in te blijven zetten op kernenergie, gelet op de tegenvallers bij de drie kerncentrales die EDF in aanbouw heeft in Europa.
Reacties (19)
Ik denk dat de zaak te complex is voor pasklare antwoorden. Zolang duurzame energiebronnen nog niet genoeg ontwikkeld zijn en/of economisch niet aantrekkelijk kan het een optie zijn om een kerncentrale langer open te houden.
Hier zit ook een stukje politieke besluitvorming in. Zoals de gele hesjes duidelijk maken is een snelle transitie niet wenselijk. Om revolte te voorkomen zal men toch langer op kernenergie dienen te leunen. Tenzij de klimaatverandering écht zorgwekkend gaat worden. En dat de warme golfstroom momenteel erg verzwakt ís zorgwekkend. Ook met de gevolgen van de klimaatverandering zullen we rekening moeten houden in prognoses. Helaas gaat daar de discussie zelden over, zo blijven we achter de feiten aan lopen.
Als je intentie is om maximaal CO2 terug te dringen is het natuurlijk dom om kerncentrales te sluiten zo lang er nog fossiele centrales draaien. Misschien dat ander bronnen het in de toekomst over kunnen nemen, maar voorlopig blijven wind en zno rommelen in de marge. Het is veel te afhankelijk van het weer, ook al maak je nog zo’n goede windmolen als er geen wind is draait hij niet. We hebben nu al dagen zwaar bewolkt en windarm weer, bijna iedereen hier zit nu te reageren op conventionele stroom. En dan hebben we nog heel veel meer stroom nodig als men straks alle huizen elektrisch wil verwarmen en auto’s elektrisch wil laten rijden.
Een kerncentrale kan je niet uitzetten, het proces blijft warmte afgeven. Hij geeft daarbij echter ook geen uitstoot af dus milieutechnisch maakt het niet uit of hij doordraait, wat dat betreft is het niet anders dan een windmolen die doordraait als er overproductie is.
De hele anti houding tegen kerncentrales draait op sentiment en angst voor techniek en wetenschap. Dit sentiment heeft de afgelopen decennia miljarden extra tonnen CO2 opgeleverd, Duitsland draait hierdoor nu op bruinkool, dat schiet lekker op. Als men echt serieus CO2 wil reduceren zal men zich hier toch overheen moeten zetten.
En dan hebben we nog een probleem met kosten en het landschapsvervuiling. De Fransen met hun gele hesjes zitten qua kosten nu al aan hun tax en dan zijn we nog maar net begonnen. Windmolen parken hier achter saaie dijken en in de polder maken maar weinigen omwonenden blij, de fraaie kust voor de Cote’ de Azur en Bretagne veranderen in industriële windmolenparken gaat je al helemaal geen vrienden opleveren denk ik.
Op termijn het percentage kernenergie terugdringen is een logische stap als je je investeringen wil richten op verduurzaming.
Bestaande operatieve kerncentrales plots sluiten en extra kolen stoken is inderdaad slecht voor het milieu. Maar je nieuwe investeringen richten op zon, wind, hydro en andere duurzame (deels nog te ontwikkelen/verbeteren) technologie is precies wat je nodig hebt om CO2-uitstoot terug te dringen. Geld dat je nu steekt in het langer openhouden en bouwen van kerncentrales kan veel nuttiger worden besteed.
@2:
omdat ze die groene stroom vooral exporteren.
bij kernenergie hebben wij het probleem dat een bepaald deel van het afval heel lang veilig moet worden opgeborgen. We spreken dan over heel wat meer dan een regeringstijd. Als we kijken naar een hoog-ontwikkeld land als het Verenigd Koninkrijk die afvalproblemen niet werkelijk onder controle krijgen (Sellafield), als een hoog-ontwikkeld land als Duitsland die afvalproblemen niet werkelijk onder controle krijgen (vaten in een zoutmijn die langzaam onder water lopen), dan lijkt mij dat probleem van een veel grotere orde als dat van de landschapsvervuiling.
@3: Hydro is ook niet ideaal: https://www.bbc.com/news/science-environment-46098118
Ik voorzie nog steeds een gouden toekomst voor kernenergie.Ik denk dat kostprijzen van minder dan €10/MWh mogelijk zijn.
@JANC: Frankrijk gebruikt veel meer kernenergie dan Engeland, maar heeft geen Sheffield-toestanden.
Als Engeland morgen zou stoppen met kernenergie, daarmee ruimt Sheffield zichzelf niet op.
@2: “We hebben nu al dagen zwaar bewolkt en windarm weer”
Interessante ervaring. Pakken we even de feiten erbij: Op het land is in Nederland momenteel de gemiddelde windkracht van de afgelopen 10 minuten 3-4, aan de kust 4-6, op de Noordzee 6-7. Bij windkracht 6 leveren windmolens hun nominale vermogen (en vanaf windkracht 2-3 beginnen ze energie te leveren).
@7: En de wind op 100 meter hoogte is anders dan op de grond.
Zo kan het op de grond windstil lijken terwijl daarboven de windmolens gewoon doordraaien. Net als luchtballonnen die bij schijnbaar windstil weer toch met een redelijke snelheid bewegen.
@6: als we er bij bouwen komt er nog meer shit om op te ruimen… Er zijn wel degelijk problemen in Frankrijk, gelukkig niet van dien aard dat er radioactiviteit bij vrijgekomen is – zover wij weten.
@8: dat verschil is behoorlijk. Als ik ergens in de flevopolder nu een windmolen heb staan dan is het verschil met deze zuidenwind een 6 bft of 100m en 4bft op grondniveau.
Bij bouwen gaat nog niet zo vlot. Ook niet als je al flink aan het plannen was:
https://www.theguardian.com/environment/2018/nov/08/toshiba-uk-nuclear-power-plant-project-nu-gen-cumbria
@1
Wie de rekening van de energietransitie betaald is inderdaad een belangrijk vraagstuk, waarbij te vaak en te snel de rekening bij de burger wordt gelegd. Dat ben ik met je eens. Tegelijkertijd gaat een groot deel van de discussie juist wel over wie de rekening moet betalen.
Een ander deel van de discussie dat met regelmaat wordt besproken is de ernst van de gevolgen van klimaatverandering. Zie de FOURTH NATIONAL CLIMATE ASSESSMENT die net in de VS is uitgekomen of het recente rapport van UNEP. Met de gevolgen wordt ruimschoots rekening gehouden, zie de aankondiging dat Nederland een mondiaal centrum voor klimaatadaptatie opzet.
@12
Als ik naar de wijze van redeneren kijk welke populistisch rechts hanteert , dan is volgens mij ontkenning van klimaatverandering voortkomend uit angst voor hoge rekeningen. (Trump, Baudet) Ook al betaald een overheid de kosten, de burger voelt op zijn klompen aan dat uiteindelijk de rekening op zijn deurmat valt. Wat we nu ook al zien aan stijgende overheidsheffingen op bijvoorbeeld gas.
Ik zie niet graag dat dit type politici hier een factor van belang gaat worden. Een energietransitie kan je dan ook wel op je buik schrijven. Een transitie die sowieso al vele jaren in beslag gaat nemen.
Wie rechtse media volgt (Elsevier bijvoorbeeld) ziet daar hetzelfde verschijnsel. Klimaatverandering wordt stelselmatig ontkend of er wordt beweerd dat Nederland maar een heel gering aandeel heeft en dat anderen niks of niet veel doen. Wat natuurlijk ook zo is. (Soms is de waarheid liegen een handige tactiek)
Continu weerstand bieden tegen deze stellingname lijkt mij contraproductief. Het zijn juist de klimaatontkenners die op alle mogelijke manieren in de contramine zijn. Zo’n mondiaal topkenniscentrum voor klimaatadaptatie in Nederland is mooi, maar ik doel meer op het verleggen van de brede maatschappelijke discussie in #1 De discussie zou niet meer moeten gaan over opwarming of klimaatverandering, maar wat de gevolgen zijn van klimaatverandering en wat we er aan gaan doen.
@13: [ Klimaatverandering wordt stelselmatig ontkend of er wordt beweerd dat Nederland maar een heel gering aandeel heeft ]
– Of dat CO2 heel goed voor de plantengroei is en dus zo geheel geabsorbeerd wordt
Of dat CO2 geheel en onschadelijk door de oceanen geabsorbeerd wordt
– Of dat het er wel is maar dat het niet door mensen veroorzaakt is, natuurlijke oorsprong
– Of dat het er wel is en door mensen veroorzaakt maar dat het te laat is voor maatregelen en de anderen doen ook niks, dus wacht maar af en ga dan pas maatregelen nemen als het echt waar blijkt te zijn.
Trouwens, aangezien mijn bijdrage aan de Nederlandse belastingopbrengst maar 0,0000018%* van het totaal is wil ik daarmee stoppen, want totaal insignificant.
* Disclaimert: ik kan er een nulletje of wat naast zitten
@2
Hmmm, de laatste vier kolencentrales gaan in Frankrijk in 2022 dicht. Daarnaast heeft Frankrijk nog 12 GW aan gascentrales. Kan me zo voorstellen dat die nog nodig zijn en blijven als regelvermogen. Het aandeel gas in de elektriciteitsmix bedroeg in 2017 7,7%.
In Frankrijk zijn zon en wind goed voor 7,2% van de elektriciteitsproductie. In andere landen en gebieden ligt het aandeel duurzame energie al veel hoger. Maar ik begrijp dat de statistieken van Schotland, Ierland, Denemarken, Duitsland, Zuid-Australië, Californië, Texas, Hawaii, Costa Rica, IJsland, Noorwegen etc etc geen indruk op je maken.
Stapelen van problemen.
Wat betreft geen wind vandaag: het dieptepunt lag vooralsnog om middernacht met 818 MW wind op zee en 947 MW wind op land. Windarm om te voelen, toch windenergie…. Zie energieopwek.nl voor de actuele cijfers. Er is ook geen expert die beweert dat we het met enkel zon en windenergie gaan redden. Althans geen expert die ik ken. Ik blijf me aanbevolen houden voor een link naar een scenario dat daar wel vanuit gaat.
Wat betreft elektrificatie: wel eens bedacht hoeveel vraag naar stroom er weg valt als een van de vijf raffinaderijen sluit als gevolg van lagere vraag naar benzine of diesel? Of wat er gebeurd met de vraag naar stroom als de compressoren van NAM minder hoeven te draaien, of de stikstoffabriek voor conversie van hoog calorisch naar laag calorisch gas?
@3 Frankrijk gaat zijn kolencentrales in 2022 sluiten. Wie heeft het over extra kolencentrales? Zelfs in Duitsland loopt het aandeel kolen terug (al hebben vooral Nederlanders moeite om dat te geloven). In 2017 was de productie met 62,5 TWh gedaald t.o.v. 2001. Ik denk niet dat de elektriciteitsproductie van kolencentrales in Duitsland dit jaar veel gestegen zal zijn.
@5 als je zo’n gouden toekomst voor kernenergie verwacht, waarom begin je dan geen crowdfunding actie voor een nieuwe centrale? Vergunning kun je zo aanvragen bij EZK. Locaties zijn landelijk ook al ingepast (Borssele, Maasvlakte of Eemshaven). Krijg je van mij een waanlinkje erbij.
@13 eens dat Forum, PVV etc. de discussie voert over de rug van wie gaat betalen voor de energietransitie. Als je kijkt naar hun stemgedrag interesseert het ze geen r**. Bij de begrotingsbehandeling in 2016 en 2017 lagen er amendementen van GroenLinks en SP om de verhoging van de opslag duurzame energie en van de energiebelastingtarieven neer te leggen bij de grootverbruikers i.p.v. bij de kleinverbruikers. Daar was de PVV tegen.
Elsevier is een slag apart. Als ik bij een van de wetenschappelijke uitgaven van ReedElsevier zou werken zou ik haast maken met een naamswijziging. Ik snap in ieder geval goed dat een wetenschappelijke uitgever zo min van doen wenst te hebben met figuren als Wierd Duk.
Je kan je ook afvragen wie de rekening gaat betalen voor klimaatverandering. In Miami zijn er al aanwijzingen dat de druk die ontstaat op van oudsher arme wijken deels komt door klimaatverandering (eigenlijk apart artikel waard):
https://www.floridatrend.com/article/25343/miami-residents-fear-climate-gentrification-as-investors-seek-higher-ground
http://www.wlrn.org/post/miami-expert-how-climate-change-accelerates-gentrification-its-double-whammy
De armen kunnen dus verkassen naar buurten met hogere overstromingsrisico’s en de rijkere kopen hun buurten op. Hoor ik Elsevier en populistisch rechts nou nooit over…
Voorlopig is het maar een plan, dat op tafel is gelegd. Meestal blijven die plannen gewoon liggen.
@14
Het punt is dat de zaken die je noemt ook zo zijn. Planten groeien beter van meer CO2, de natuur stoot ook CO2 uit, oceanen nemen ook CO2 op. Je kan als repliek geven dat oceanen verzuren en dat de natuurlijke buffers niet eindeloos zijn. Maar als je dat doet dan hou je de discussie op een plaats die klimaatontkenners juist willen. Zo’n discussie kan je tot in het oneindige verlengen.
Daarom zou ik liever zien dat de wetenschap meer concretiseert wat de gevolgen van klimaatverandering zijn. Het nieuws dat we wederom de doelstellingen van Parijs niet halen heeft een hoog gaap-gehalte.
@16: jammer dat je het groene weer vermengt met het rode.
Bij de begrotingsbehandeling in 2016 en 2017 lagen er amendementen van GroenLinks en SP om de verhoging van de opslag duurzame energie en van de energiebelastingtarieven neer te leggen bij de grootverbruikers i.p.v. bij de kleinverbruikers. Daar was de PVV tegen.
tsja. in een land waar al heel veel inkomensafhankelijk is – belastingen, uitkeringen en toeslagen, allerlei fiscale faciliteiten, zorgpremies, (sociale) huur en gemeentelijke voorzieningen – vind je echt dat het klimaatbeleid sec nivellering als doel moet hebben?
het migiteren van en adaptatie op klimaatverandering zal ons armer *en* ongelijker maken. eens dat de overheid daar de scherpe randjes van af moet halen. maar dat kan toch gewoon het NIBUD doen (namelijk: het sociaal minimum verhogen met de toename van energiebelastingen)?