ANALYSE - Net als in 2012 doet ook nu de Libertarische Partij (LP) weer mee aan de verkiezingen. Dus nemen we ze mee in onze serie over wat de partijen in hun verkiezingsprogramma’s zeggen aan het klimaat denken te gaan doen.
Hun programma bestaat uit 10 hoofdstukken. We halen er weer de stukken er uit die relevant zijn.
We beginnen in hoofdstuk 3 over economie onder “3.1 Welzijn door welvaart”. Een paar losse punten:
…
– Het lage btw-tarief te verlagen naar 0% en het hoge BTW tarief te verlagen naar 15%;
…
– De accijns op brandstof af te schaffen;
Beide voorstellen leiden waarschijnlijk tot verhoging consumptie en mobiliteit op basis van fossiele brandstoffen. Dat levert dus alleen maar meer CO2 productie op. Niet goed.
Verder gaat het in dat hoofdstuk vooral over afschaffen regels en geen bemoeienis of subsidie vanuit overheid op vlak innovatie.
Dan slaan we een paar hoofdstukken over en komen we in hoofdstuk 7 over Wonen en Omgeving een paragraaf over duurzaamheid tegen:
De meest duurzame oplossing is altijd die oplossing die van nature gedragen wordt door de samenleving. Het centraal opleggen van maatregelen over de leefomgeving door de politiek werkt over het algemeen juist averechts. Mensen zullen altijd het beste voor hebben met hun eigen leefomgeving, omdat zij daar direct van afhankelijk zijn voor hun woongenot en hun gezondheid.
Als iemand toch onverschillig omgaat met zijn leefomgeving, zal soms publieke bekendmaking nodig zijn om de overtreder op andere gedachten te brengen. Openheid van zaken, openheid van bestuur en verantwoording van misbruik zijn effectieve middelen om samen goed te leven en een hechte en verantwoordelijke samenleving na te streven. De LP is dus sterk voorstander van het bottom-up organiseren van oplossingen voor de leefomgeving.
Uhm, juist ja. Het is me niet geheel duidelijk waar het “duurzaam” nu precies in zit. En op het vlak van uitstoot van broeikasgassen is bovenstaande nogal mager. Dat effect merk je niet direct en ook niet lokaal. Dus wat is dan de stimulans van mensen om daar wat aan te doen?
Eigenlijk is dit dus een vrijbrief om vooral helemaal niets te doen.
Uit hoofdstuk 9 over werk halen we het volgende:
9.3 Landbouw
De Nederlandse landbouwbedrijven horen bij de beste van de wereld. Maar door Europese subsidies worden onrendabele bedrijven in Europa in stand gehouden, waardoor er sprake is van oneerlijke concurrentie ten opzichte van de rest van de wereld. Voedselprijzen worden ‘verziekt’ door gesubsidieerde producten vanuit Europa, waardoor bijvoorbeeld Afrikaanse boeren met moeite een goed bestaan kunnen opbouwen. Daar moet een einde aan komen. De LP wil dat de landbouwsubsidies van de EU worden stopgezet zolang Nederland nog lid is van de EU. Als een bedrijf niet zelfstandig zijn hoofd boven water kan houden, hoort het failliet te gaan. Boeren kunnen zich verenigen en collectief verzekeren tegen bedrijfsrisico’s. Pas dan betaalt de consument een eerlijke prijs voor landbouwproducten. Overcapaciteit en tekorten horen bij de risico’s van het vak. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen horen het succes van een ondernemer te bepalen, niet hoeveel belastinggeld de politiek hem cadeau geeft.
Het lijkt niet het hoofddoel van de partij te zijn, maar toch is het waarschijnlijk dat het stoppen van subsidiëren van landbouw tot lagere consumptie leidt en tot efficiëntere productie. Een indirect puntje dus.
En dat was het.
Het is nog makkelijker een programma te beoordelen waarin helemaal niets staat. Dit programma is deels negatief en per ongeluk een keer positief.
Aangezien het klimaat er netto niets mee op gaat schieten, moet ik gewoon weer een 0 geven.
Reacties (29)
Behandelen we nu alle flutpartijtjes die toch geen zetels halen?
Volledigheid galore! En voor partijen die zeker geen zetels gaan halen moet je bij de erectolo’s zijn: http://www.retecool.com/rcs-zendtijd-politieke-partijen-lijst-healthy-earth/
Het lijkt me onwaarschijnlijk dat lagere consumptie de verhoging kan compenseren die ontstaat door meer gesleep van voedsel over de wereldbol. Ik zou het eerder een minpuntje noemen.
Wat een slecht stuk. Geschreven door iemand die gelooft dat belastingen het weer kunnen beïnvloeden.
Niemand gaat meer rijden omdat benzine ineens een stuk goedkoper is. Hooguit houden mensen meer over voor andere zaken. Er wordt dus een mening neergezet alsof het een feit is.
@4 Als brandstof duurder wordt, worden mensen zeker wel zuiniger in hun autogebruik. Misschien jij niet, maar veel mensen wel. Dat werkt andersom net zo goed.
@5: Dat is een aanname die hier niet hard wordt gemaakt.
Als je iets belast krijg je er minder van, net als met belasting op arbeid.
@7: Ja, minder koopkracht. Maar niemand gaat in een keer twee keer op en neer naar zijn werk rijden of vanuit Amsterdam naar Utrecht rijden om boodschappen te doen omdat benzine ineens €0,50 kost. Tijd is ook geld…
@8: De feiten spreken je tegen. In onze regio wordt het gereden aantal kilometers sterk bepaald door de benzineprijs (aan beide zijden van de grens trouwens). Omdat boodschappen zowel in Duitsland als België goedkoper zijn, wordt er makkelijk 10km meer gereden voor de boodschappen, mits de benzine (aan minstens één kant van de grens) maar goedkoop genoeg is. Mensen zijn wat dat betreft trouwens behoorlijk irrationeel; er wordt makkelijk een half uur extra gespendeerd als dat bv. 2 euro korting op de wasmiddelen oplevert.
@8 Google eens naar prijselasticiteit.
@5: “Als brandstof duurder wordt”.
Ja, lekker toch ? Arme mensen gaan dan maar wat minder rijden. Die hebben allemaal dichtbij werk en geen familie op 200 km afstand en willen niet naar de Efteling of op vakantie.
Accijns op brandstof helpt de wereldwijde CO2-uitstoot niet naar beneden, maar wel onze economie. Energie is welvaart namelijk, en alles zou erop gericht moeten zijn daarvan zo veel mogelijk te hebben.
Het gebruik van fossiele brandstoffen moet wel omlaag, maar om een heel andere reden, namelijk dat dat gebruik vanwege oprakende reserves niet vol te houden is. Daarom moet de welvaart snel omhoog zodat we geld hebben voor werkelijk duurzame alternatieven zoals thorium-MSR’s en kernfusie. De nutteloze focus op CO2-uitstoot houdt ons daar alleen maar van af en maakt ons nog arm ook.
@10: Ik weet er alles van. Maar de kilometers die je rijdt zijn vraaggestuurd. Waarom zou iemand ineens de behoefte hebben om meer kilometers te rijden? Tijd is ook geld en dat blijft dezelfde subjectieve waarde hebben voor iedere individu.
@9: Dat is niet irrationeel. Dat is en zeer rationele calculatie van wat de meeste winst oplevert. Zonder onzinnige zaken als BTW zie je dat soort omrijgedrag verdwijnen. Nou ja, misschien wel voor Duitsers die vanuit Duitsland naar nl rijden om te tanken. Maar dat is dan de schuld van de Duitse regering als ze ons niet volgen.
@mh Zelfs niet-kapitalisten accepteren dat prijs invloed heeft op koopgedrag. Duurdere sigaretten, minder rokers.
En ja, het beïnvloed wel je gedrag. Je kiest er dan sneller voor op korte stukken even de fiets te pakken en voor langere stukken andere vervoersopties te overwegen.
Daarnaast wordt de beslissing om lekker in het groen te gaan wonen ver van je werk ook deels bepaald door de prijs van brandstof. Bij hele hoge prijs ga je toch net iets minder ver wonen.
Maar eigenlijk moet dit punt omgedraaid worden: nergens in het programma wordt duidelijk hoe mensen gestimuleerd worden om minder fossiele brandstof te gebruiken. Hoe gaat de LP dat bereiken?
Door de verkiezing van Trump begint dit toch echt een achterhoedegevecht te worden. Hij begrijpt dat er geen reden is om minder CO2 uit te stoten, integendeel, en dat het vergroten van de toegankelijkheid van fossiele brandstoffen de welvaart wereldwijd zal doen toenemen. De gevaren zitten hem niet in de opwarming van de aarde of het uitputten van grondstoffen want dat zijn non-problemen, maar in de obstructie van een beter beleid door links. Trump heeft zojuist een hele bemoedigende benoeming gedaan voor de Epa (Scott Pruitt) en diens werk zal toch grotendeels gaan bestaan uit het grootschalig ontslaan van mensen. Ik hoop dat het m lukt. Ik denk dat een vergelijking met de ontmanteling van de Sowjet Unie wel van toepassing is.
@kacebee:
Je realiseert je dat wat je roept totale onzin is, he? Economie naar beneden? Meer mensen werkeloos (die dus niet vervoerd hoeven te worden), minder verkopen (dingen die niet geproduceerd en vervoerd hoeven te worden). Dat is heel veel minder CO2. Dat is dan ook precies wat er gebeurde tijdens de laatste crisis
@14: Vraag even aan #13, die beweert dat tijd ook geld is, of een half uur van je tijd inderdaad minder waard is dan 2 euro (- extra benzinekosten) en dus een rationale beslissing.
“Zonder onzinnige zaken als BTW zie je dat soort omrijgedrag verdwijnen.”
Nou nee, er zullen nog steeds winkels met aanbiedingen zijn, die klanten willen lokken en rekenen op het irrationele gedrag van de mens om voor een paar cent winst een enorme omweg te maken (want ja de LP gaat ten onrechte uit van rationeel en bewust handelen en dat doen mensen in het algemeen niet).
@17: Je maakt een grapje toch zeker? Weet je wat, we doen een gedachtenexperiment. We verhogen de brandstofaccijns tot 100 euro per liter (en per kuub gas etcetera). Koud douchen wordt weer de norm, er ontstaat een run op wollen truien en dito ondergoed, de auto blijft staan en de fietsen gaan uit de schuur; tegels gaan uit de tuinen om plaats te maken voor koolzaad zodat tenminste de diesels nog een stukje kunnen rijden. De prijzen van voedsel ontploffen, zodat de koolzaadplantjes toch maar plaats moet maken voor aardappelen. Kortom, de Middeleeuwen herleven. Wil je dat allemaal echt?
@19
In plaats van zo’n karikaturaal gedachtenexperiment zou je natuurlijk ook kunnen kijken naar de echte effecten van een echte heffing op fossiele brandstoffen in de echte wereld. Die in de Canadese provincie British Columbia, bijvoorbeeld:
@Kacebee: Oké, laat ik het even samenvatten. Jij zegt:
Vervolgens leg ik je het simpele principe uit, hoe een neergaande economie weldegelijk voor minder uitstoot zorgt, iets wat eerder al door Steeph is uitgelegd aan iemand anders, en door Hans is hier net voor een onderzoek aangehaald dat je uitspraak onderuit haalt.
En wat doe jij, je geeft een voorbeeld (een extreem, weliswaar), waarin je me *gelijk* geeft. Er zijn dus inderdaad situaties waar accijns weldegelijk invloed hebben op de CO2-uitstoot.
Dank daarvoor. Verder is het natuurlijk allemaal een stroman die je opzet, want ik had het slechts over het principe, en totaal niet over de wenselijkheid ervan, en al helemaal niet over het onrealistische en extreme scenario wat jij schetst.
Ik heb dus geen standpunt ingenomen, jij creëert een standpunt voor mij, blaast het tot groteske proporties op, en vervolgens val je het aan.
De drogreden bijna tot kunst verheven.
@16: LOL!
@19: Best simplistisch zo.
Wat wel werkt (of eigenlijk had moeten werken): in 2000 beslissen dat vanaf dat jaar ieder jaar 5 eurocent extra op de prijs van benzine (en gas) komt voor de komende 30 jaar.
Niet snel genoeg om de economie te ontwrichten. Maar zorgt voor een enorme stimulans voor alle alternatieven.
Al helemaal als je het geld dat je extra binnen krijgt daar ook nog in stopt.
@23:
Hoe weet je eigenlijk zeker dat dat werkt? En belangrijker nog: denk je soms dat er geen effecten optreden die je helemaal niet wilt en misschien nog erger zijn?
Het gebruik van energie is geen nutteloze hobby maar een essentiële component van welvaart. Natuurlijk: als je fossiele brandstof kunstmatig duurder maakt zal er minder van worden verbruikt. Maar in plaats daarvan zal men uit gaan zien naar alternatieve bronnen van energie en die aanboren. Die alternatieven zijn bijna zeker duurder en in wezen inefficiënter. Het gebruik van palmolie en alcohol als brandstof, bijvoorbeeld, veroorzaakt misschien wel meer milieuschade dan het verstoken van kolen en heeft een opdrijvend effect op de prijs van voedsel. Daar wordt uiteindelijk iedereen slechter van, al merk je daar in je eigen bubble misschien maar weinig van.
Kan de overheid beter worden van de accijns? Ja, via deze route en op korte termijn wel. Maar het hinderen van de productiviteit heeft een aantal vervelende bijwerkingen. Om er een te noemen: de productie gaat naar het buitenland waar energie goedkoper is. De consument betaalt vervolgens meer maar heeft minder te besteden omdat hij moet opdraaien voor de werkloosheidsuitkeringen. Het is maar de vraag of de inkomsten van de extra accijns daar tegenop wegen. Als je de zaak macro-economisch bekijkt begrijp je dat het antwoord op die vraag ontkennend moet zijn.
Maar het kan een tijdje duren voor dat tot iedereen doordringt, en het plan van Steeph, om de uitvoering uit te smeren over 30 jaar, maakt de kans op vroegtijdige ontdekking zo klein dat de zondvloed wel na hem zal komen. Gelukkig kunnen mensen ook goed voorspellen zodat ze dit plan op tijd terzijde zullen schuiven.
@20: Interessante ontwikkeling die ingaat tegen het economische paradigma van more energy, more GDP. Wel vraag ik me af of de economie van BC wel voldoende representatief is, om er veel betekenis aan te hechten. Zo al er een reden zijn, waarom de andere provincies van Canada de keuze van carbon tax/taxshift niet gemaakt hebben. Die reden mogen we van Hans niet weten.
@24: Ja, dat is het idee, als je het duurder maakt wordt er minder van verbruikt. De discussie gaat hier immers over hoe zo snel mogelijk van fossiel af te komen om te voorkomen dat de opwarming van de aarde echt uit de hand loopt.
Een manier om dat te doen is een afspraak maken over geleidelijke prijsstijging. Wat ik hier voorstelde valt bijvoorbeeld voor benzine over een periode van 8 jaar nog binnen de variatie die er toch al is door de schommeling van de prijs van olie op de wereldmarkt. Zo schokkend is dat niet.
Maar belangrijker, door die afspraak te maken en het traject voorspelbaar te maken, is het voor bedrijven zinvol om tijdig te investeren in alternatieven (zonder fossiel). Versnelde investeringen en versnelling van gebruik leidt ook tot snellere afname productiekosten en maakt alternatieve bronnen in no time concurrerend (zoals nu al bij zonne-energie). Door dat al 15 jaar geleden gestart te hebben, zou Nederland nu bijvoorbeeld een bloeiende industrie hebben voor alternatieve energievoorzieningen en dingen als zuinig bouwen etc… Beetje zoals Denemarken en Duitsland.
Er zijn inmiddels behoorlijk wat onderzoeken die aantonen dat sturen op prijs niet negatief uitpakt voor de economie, soms zelf positief.
Als Nederland dat te laat inziet dan missen we economisch juist de boot en moeten we van alles (zoals windmolens en zonnepanelen) importeren.
Nog even los van het feit dat je alleen argumenten aanhaalt om maar helemaal niets te doen. Ben benieuwd hoe jij dan voor je ziet dat de productie van broeikasgassen in Nederland in rap tempo afgebouwd gaan worden.
@26:
Ook Steeph loopt samen met Krispijn naar de regenboog van Frans Bauer en Marianne Weber.
Versnelde uitfasering van fossiel en versnelde investeringen in hernieuwbaar zal leiden tot versnelde economische ontregeling en zal voor versnelde verarming zorgen. Uit zijn argumentenschema’s blijkt vooralsnog het omgekeerde.
Ook met economische wetten van schaarste en herdistributie e.d. heeft Steeph niks te schaften. Uiteraard Steephsgewijs zonder onderbouwing, cijfertjes en sommetjes. Ja luister eens, ik loop toch naar de regenboog ! Speak up Steeph, heb jij eigenlijk nog wel een calculator of een spreadsheet ?
@26:
Je weet beter, Steeph. Maar goed, for the record:
De productie van broeikasgassen gaat vanzelf omlaag, helemaal naar nul zelfs zodra de winning van fossiele brandstoffen meer energie kost dan de verbranding oplevert.
De vraag is: wat doen we in de tussentijd? Niet het opstellen van zonnecellen in elk geval: voor de totale energiebehoefte van Nederland zouden we de helft van ons landoppervlak nodig hebben. Voor windturbines hebben we ook niet genoeg plek.
Oplossingen kunnen komen uit vermindering van ons energieverbruik (niet leuk), verkleining van de wereldbevolking (politiek lastig) of de inzet van kernenergie op basis van thorium en kernfusie. Onderzoek en ontwikkeling op die gebieden is nog nodig maar zou met een fractie van wat nu aan windmolens wordt besteed een enorme boost kunnen krijgen. Enfin, uiteindelijk komt het er toch wel van maar voorlopig verknoeien we onze tijd met aantoonbaar kansloze hobby’s.
@28: Interessant. Ja, de productie gaat vanzelf omlaag, uiteraard. Maar is het niet zo dat als dat traject afgelopen wordt er dus teveel fossiel verstookt wordt om onder de 2 graden opwarming te blijven?
Overigens ben ik het niet eens met je analyse van de mogelijkheden, afgezien van het punt over kernenergie en thorium (maar zelfs met veel geld is dat een te langzaam traject) en het verminderen van het energieverbruik (essentieel).
(En sorry als ik vragen soms opnieuw stel of niet meer van iedereen weet waar hij of zij staat in deze discussie. Met enige honderden reaguurders bij deze stukken de afgelopen jaren, raak ik wel eens de draad kwijt).