Ik en de ander

COLUMN - Zwei Seelen wohnen, ach! in meiner Brust – Goethe riep het al, en ook in de vorige column is de strijd beschreven die ons huidige zelf met ons toekomstige zelf moet voeren. Hoe krijgen we ons toekomstige zelf zover dat het doet wat we voornemen?

Sinds Goethe is er iets veranderd: wij hebben Google. Google wil ons graag helpen om op het rechte pad te blijven en niet toe te geven aan de neiging om belangrijke zaken door te schuiven naar ons toekomstige zelf. Daar is nu een agenda-applicatie voor ontwikkeld die gebaseerd is op klassiek artikel uit de gedragseconomie: Paying not to go the Gym.

In dat artikel wordt haarfijn uitgelegd hoe we ons toekomstige zelf overschatten. Mensen met een sportschoolabonnement van 70 dollar gingen gemiddeld vier keer per maand naar de sportschool, en betaalden daar aanzienlijk meer voor dan wie per los bezoek betaalde (17 dollar in plaats van 10 dollar). Men was van plan om meer dan negen keer per maand te gaan, dat wel. Dan was het maandabonnement voordeliger dan per bezoek betalen. Het huidige zelf sloot de deal in de verwachting dat de toekomstige zelf zich wel zou gedragen: sportscholen leven goed van die voorspelbare strijd tussen onze twee zelven.

Google heeft een manier bedacht om ons toekomstige zelf in toom te houden. Een maand geleden werd Google Goals geïntroduceerd, een uitbreiding van de agenda-applicatie van Google. Je bepaalt een doel, bijvoorbeeld ‘vaker naar de sportschool gaan’, vult in hoe lang dat duurt en hoe vaak je het wil doen, en Goals zoekt het juiste moment ervoor. Uit nieuwsgierigheid heb ik het uitgeprobeerd. Ik wil een cursus volgen en probeer daar drie keer per week anderhalf uur voor vrij te maken. Dat wil ik echt, maar er komt meestal iets tussen. Steeds als ik op mijn telefoon de knop ‘uitstellen’ indruk, zoekt Google Agenda een nieuw leeg plekje in mijn agenda – en de app heeft nu al door dat ik op zondagochtend in de praktijk toch niet vaak achter de computer kruip, dus dat stelt hij niet eens meer voor. Mijn experiment is nog niet afgelopen, maar ik kan me goed voorstellen dat ik door deze irritante reminders van mijn vroegere zelf wel meer kans maak om te slagen voor de cursus.

Het brein achter dit enorme Faustiaanse experiment (want er zijn meer dan 100 miljoen mensen die de agenda-app hebben gedownload, en dus vast meer mensen die deze nieuwe functionaliteit uitproberen) is Dan Ariely, een gedragseconoom die bekend is geworden met zijn boek ‘Predictably irrational’. Naast zijn baan aan de universiteit is hij een bedrijf begonnen dat op gedragseconomie gebaseerde zelfmanagement-tools uitbrengt en nu opgekocht is door Google. Met Goals heeft hij nu het klassieke gedragseconomische onderzoek over hoe we ons luie toekomstige zelf overschatten, toepasbaar gemaakt.

En nu kapitaliseert naast de sportschool dus ook Google ook op onze interne strijd en verdient geld door ons nog dichter op de huid te kruipen. Of helpt Google ons om een beter mens te worden? Mephistopheles kan er een puntje aan zuigen.