COLUMN - “In het eerste experiment betaal ik proefpersonen om ze hele insecten te laten eten: zijderupslarven, meelwormen en een aantal krekelsoorten.”
Deze zin komt uit een nog ongepubliceerd artikel van een econoom van Stanford University. Twee van mijn professionele hobby’s komen hierin samen: dat wat ‘de eiwittransitie’ wordt genoemd, oftewel, hoe krijgen we mensen zover dat ze minder eiwit eten dat uit vleesproducten afkomstig is; en experimenteel onderzoek naar hoe mensen reageren financiële prikkels. Eigenlijk ben ik jaloers. Ik had ik zelf op de vraag willen komen voor hoeveel geld je mensen kunt omkopen om insecten te eten.
Het artikel is geen gimmick. Het beantwoordt de terechte vraag waarom de markt voor nierdonaties illegaal is. Een beetje econoom stelt dat er niets mis is met geldelijke beloningen voor lichaamsdelen van levende mensen: mensen kunnen de afweging zelf wel maken. Tegenstanders zeggen dat financiële prikkels mensen ertoe kunnen aanzetten om dingen doen die eigenlijk tegen hun eigenbelang ingaan. Om te onderzoeken of dat waar is gebruikt de onderzoeker dus insecten.
In totaal 671 deelnemers kregen insecten op hun bord. Een aantal deelnemers kreeg 30 dollar aangeboden om een meelworm te eten; een andere groep 3 dollar. De helft van beide groepen kon kiezen welke informatiefilmpjes over insecten ze wilden bekijken voordat ze hun keuze maakten, een positief (“Waarom u insecten wilt eten”) of een negatief filmpje. Pas na die informatie kreeg men de hapjes te zien.
Van degenen die geen filmpjes mochten kijken, was in de 3 dollar-groep 40 % bereid om een insect te eten, tegenover 67% in de 30 dollar-groep. Van degenen die 30 dollar kregen en wél filmpjes mochten kijken, vond 77% het acceptabel om een insect te eten. Dat kwam doordat mensen aan wie een hoge beloning beloofd werd, zichzelf probeerden te overtuigen door positieve filmpjes uit te zoeken.
Hoge beloningen zorgen ervoor dat proefpersonen optimistischer worden over de consequenties van hun keuze, doordat men informatie zoekt die het effect van hoge beloningen versterkt. Grappig genoeg konden de deelnemers niet voorspellen dat dit effect optrad bij andere deelnemers. Het was dus geen bewust gedrag. Dat betekent dat het ook kan optreden bij nierdonaties. Bij hoge marktprijzen voor een nier proberen mensen zichzelf er misschien van te overtuigen dat het allemaal wel meevalt. Voor een overheid is dat niet een fatsoenlijke manier om het tekort aan nierdonoren op te lossen.
Voor mijzelf heeft het onderzoek ook praktische implicaties. Als ik mijn vrienden weer meelwormenquiche voorschotel, kan ik ze beter van tevoren wat filmpjes laten zien.
Reacties (8)
Nu moet je ze nog zo ver krijgen dat ze gaan betalen om meelwormen te eten, dan ben ik pas echt overtuigd.
Het nierdonor gebeuren is trouwens echt iets anders dan meelwormen eten. De financiële prikkel is anders, functioneert anders. In het ene geval sta je iets af met fysieke repercussies. In het meelworm geval wordt je er beter van: het is voeding, het is eiwit. De afweging kan dus niet anders dan anders zijn.
Interessant bericht!
@1: zuiver,
de financiële prikkel vertoont in beide gevallen overeenkomsten: hij verleidt mensen om iets te doen dat ze niet spontaan zouden doen.
Dat mensen de filmpjes die ze bekijken laten afhangen van de beloning die ze krijgen, vind ik toch wel opvallend. (als het klopt, natuurlijk).
@1: haha, ik heb er al 4 euro voor neergelegd bij de Jumbo. Insecta heet het, uit m’n hoofd iets van 20% buffaloworm. Maar, verpakt als leuke burger natuurlijk, iets anders dan een bakje krioelers.
Smaak stimuleert afhankelijk van vies of lekker je straf- of beloningscentrum in je hoofd.
Geld krijgen stimuleert altijd je beloningscentrum.
Geen totaal onverwachte uitkomst van een onderzoek lijkt me.
@0: als je een lekker quiche recept hebt, post ‘m dan ook even. ;)
Als ik mijn vrienden weer meelwormenquiche voorschotel, kan ik ze beter van tevoren wat filmpjes laten zien.
Volgens mij geeft het onderzoek aan dat je ze beter geld kunt geven. Ik ben trouwens benieuwd of zwoele blikken ook werken, en wat de ratio geld/zwoele blikken is.
Mijn katten krijgen dieetbrokjes die -omdat bij sommige katten met die kwaal de eetlust vermindert- extra lekker zijn gemaakt.
Een buurtkat die geregeld in onze tuin komt neuzen, peuzelde ze aanvankelijk ook dankbaar op, maar ineens moest hij ze niet meer. De meelwormen die er voor de vogels lagen vormden echter een welkome vervanging. Bij mijn weten heeft het dier geen filmpjes gezien noch enige andere beloning ontvangen of in het vooruitzicht gekregen.
Of het zou het muizenholletje moeten zijn waarvoor hij altijd een uurtje verpoost. Ik laat het aan de lezer om in te schatten in hoeverre deze waarneming voor bovenstaand onderzoek relevant is.
@5: Onmisbaar…
;)
Een meelworm eten heeft vrij weinig risico’s. Eventueel een “yuck”-ervaring. Een nier afstaan kan vrij vergaande consequenties hebben. Voor veel mensen zijn die consequenties niet of niet goed te overzien. Dan is het echt tegen hun belang om een vette financiële worst voor hun neus te hangen.
Er is toch ook al een levendige handel in nieren. Zeg maar, nieren van onvrijwillige donoren. Anders dan bijvoorbeeld wietteelt, zal bij nieren een legalisering van de handel dat probleem niet oplossen.
Een mens heeft namelijk maar één om af te staan, terwijl onvrijwillig donerend Indiase straatkinderen een schier oneindige bevoorrading garanderen.