Onno Hoes in opspraak (gelokt?)

Als de affaire Onno Hoes ergens over gaat, dan vooral over dubieuze journalistieke methoden.

Onno Hoes, burgemeester van Maastricht, heeft zich volgens PowNews ‘opnieuw’ in de nesten gewerkt. Of, zoals presentator Dominique Weesie het in zijn intro woensdag 3 december verwoordde: ‘Precies een jaar na de zoenaffaire met toy boy Ruud, blijkt de burgervader opnieuw zijn boekje te buiten zijn gegaan. En opnieuw is er een toy boy in het spel.’

Twee keer ‘opnieuw’ suggereert urgentie, belang en vooral heel veel nieuwswaarde. Maar wat is er nu echt aan de hand? Dit keer betreft ‘het’ een twintigjarige jongen die ‘de afgelopen dagen gesprekken publiceerde die hij via de WhatsApp voerde met Onno Hoes. In die gesprekken zijn onder meer fragmenten te zien van uit de agenda van de burgemeester en een foto van zijn werkkamer.’

Dit roept direct (onbeantwoorde) vragen op: 1) hoe die jongen aan de foto’s komt, 2) waarom de jongen deze foto’s heeft gepubliceerd en 3) wat Hoes precies kan worden aangerekend?

‘Hoes kwam vorig jaar ook al in de problemen nadat een affaire met een jonge man op straat kwam te liggen. De gemeenteraad oordeelde toen dat zijn optreden een burgemeester onwaardig was maar gaf hem nog een laatste kans. Mochten er opnieuw feiten naar boven komen die aantoonbare schade zouden opleveren aan het ambt, dan zou het wel eens over en uit kunnen zijn, aldus een aantal partijen in de raad destijds.’

Probleem: is er een unanieme waarschuwing door de gemeenteraad uitgegeven? En zo ja: waarom ‘veroordeelt’ die gemeenteraad een burgemeester die in het openbaar zoent? Wat zegt dat oordeel over de gemeenteraad (in plaats van over de burgemeester?) Een waarschuwing ook zonder 1) duidelijke criteria waaraan Hoes zich moeten houden, 2) consequenties als hij ‘weer’ het boekje te buiten gaat? Kortom: wat is precies het verwijt – toen en nu?

Gelukkig start PowNews een filmpje in hoe ‘dat’ er toen (een jaar geleden) aan toeging. Onduidelijk is wat met het samenvattende ‘dat’ precies wordt bedoeld. Waar moet ik op letten? Geen idee, PowNews geeft me geen cues. Wat we wel zien is een geagiteerde Rutger die zijn microfoon onder Hoes zijn neus prikt (‘Was u chantabel?’ Antwoord: ‘Nee.’ Repliek: ‘Vreemd, want dat was u natuurlijk wel.’) Dan haalt Rutger quotes bij raadsleden. Zo stelt Frans Bastiaens (PvdA) het ‘eens’ te zijn dat Hoes schade heeft aangebracht aan het ambt. Een bevestigend antwoord op een vraag die uit het fragment is geknipt.

Roos-Marie Bal (GroenLinks) weet niet of er ooit weer iets aan het licht zal komen. ‘Ongetwijfeld,’ reageert zij. ‘Ongetwijfeld? Wat zegt u nou?, wil Rutger weten. ‘Het zou kunnen,’ reageert Bal. ‘Wij weten dat toch niet?’ We knippen weer, nu naar buiten, achter een weglopende Hoes aan. Rutger vindt het flauw dat Hoes geen verantwoording wil afleggen. Dat heeft Hoes overigens zojuist binnen gedaan. Rutger vraagt door en wil dan een zoen van de geplaagde burgemeester. Een stem zegt dat ‘flauw’ te vinden. Eind filmpje, terug naar de studio waar Rutger inmiddels is aangeschoven.

Kern van het ‘verwijt: ‘We zijn een jaar verder en Hoes blijkt weinig te hebben geleerd van het verleden.’ Wat dat verleden dan precies is… het blijft onduidelijk.

Dan mag Rutger. Hij speelt open kaart: er is een nieuwe toy boy en die heeft zich een tijd terug gemeld bij PowNews. Die bron zou hebben gezegd (aldus Rutger): ‘Ik heb contact met mijnheer Hoes, willen jullie daar iets mee? Hij wil zelfs een date met me.’ En dat is volgens Rutger een ‘aardig moment om hem een verborgen camera mee te geven’.

De redactie besluit 1) op het aanbod van deze bron in te gaan, zonder duidelijk te maken waarom en 2) hem te bewapenen met een verborgen camera om beelden te maken. We zijn halverwege het item. Wat is de oogst van deze bron? En, belangrijker, waar zijn we dan naar op zoek? Wat gaat die verborgen camera dan precies onthullen?

We hebben teruggekeken naar vorig jaar. Uit dat overzicht blijkt niet onomstotelijk dat Hoes een ‘laatste’ waarschuwing heeft gekregen; als dat er wel in zit, blijkt nergens uit waarom en op basis van welke criteria dan precies. Uit dat overzicht blijkt evenmin wat de schade is die Hoes heeft toegebracht en door welke handeling die schade dan is ontstaan. De suggestie wordt gewekt dat de gehele gemeenteraad het over die schade eens is. Klopt dat? We weten dat er een jongen is die zichzelf bij PowNews heeft gemeld. We weten dat PowNews hem een camera heeft omgehangen. We weten ook dat de jongen al delen van WhatsAppgesprekken heeft gepubliceerd. En foto’s van de agenda en de werkkamer. We weten nog steeds niet wat Hoes verkeerd heeft gedaan.

Een gevalletje opzet? Waarom gaat PowNews in op de uitnodiging van deze bron? Het journalistieke antwoord is: toegang. De jongen biedt toegang tot Hoes, toegang die PowNews op eigen kracht niet heeft. En dan is de verleiding groot en blijkens dit item misschien wel te groot. Maar, wat leverde die toegang dan op? Want de opzet mag dan dubieus zijn, het kan een prima methode zijn om achter feiten te komen die anders verborgen zouden blijven. Daarover later meer.