GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Michel Klijmij, docent en gemeenteraadslid in Gouda, met een stuk dat eerder op zijn eigen weblog verscheen.
Misschien dat ze het in Den Haag ooit leren: bemoei je nou eens niet met het onderwijs, laat schoolbesturen en scholen zelf hun gang gaan en controleer de kwaliteit daarvan. Maar nee. Iedereen heeft namelijk op school gezeten en daarmee is iedereen ook gelijk expert op gebied van onderwijs. En het idee dat je iets aan het onderwijs over kan laten, dat botst met alle politieke wensen die er zijn.
Het nieuwste dingetje is prestatiebeloning. Ik ben daar niet principieel op tegen. Sterker nog, ik zie er wel wat in. Ik heb een aantal collega’s die altijd keihard voor de school (of beter gezegd: voor de leerlingen) bezig zijn. Die verdienen meer dan collega’s die “gewoon” hun werk doen. De redenering van de AOb dat dat voor scheve gezichten gaat zorgen kan wel kloppen, maar over het algemeen zijn goede docenten niet zo schevegezichterig, dus ben ik daar niet bang voor. De angst dat er geklaagd gaat worden lijkt mij geen argument om iets aan de beloningsstructuur te doen.
Maar gelukkig voor het AOb komt die prestatiebeloning er niet zomaar. Daar moet nog wel een slecht plan omheen worden bedacht. Vandaag werd dat slechte plan gepresenteerd: iemand die goed les kan geven krijgt… een dag lesvrij! Pardon? Het laatste wat je gaat doen is goede docenten minder les laten geven. Die fout is al eens eerder gemaakt: wie meer wilde verdienen als docent moest gaan managen, teamleiden, coördineren. Met goed je vak geven kwam je nergens. Dat is nou net de deur uit gegooid, maar komt nu via een omweg weer terug.
En wat moet die docent dan gaan doen op die vrije dag? Leuke projectjes. Je gelooft het niet. Leuke projectjes. Of je dat nou wil of niet. Alsof ze op een school niet in staat zijn om zelf de taken te verdelen. Geef je goed les? Ga dan maar in een hokje zitten, projecten bedenken.
Gelukkig ben ik niet zo’n goede docent. Kan ik lekker lesgeven aan leerlingen. Voor de zekerheid zal ik er een paar onterecht uitsturen en onvoldoendes geven. Je weet maar nooit, voor je het weet bepaalt de minister dat je te goed bent om voor de klas te staan.
Reacties (33)
Leuk stuk, dat het dilemma bij de prestatiebeloning goed weg zet. In deze tijd van bezuinigingen is een beloning in geld uit den boze. Prestatiebeloning klinkt goed, maar kost geld. Allereerst moet er extra geld komen voor de regelgeving op dit gebied, dan voor de evaluatie en vervolgens moet de beloning voor goede leraren ook nog ergens vandaan komen, terwijl de kans aanwezig is, dat veel meer leraren ineens goede leraren worden…
En er is natuurlijk ook heel wel wat arbitrair in de evaluatie, of een leraar een goede leraar is of niet. Op een gymnasium is het gemakkelijker een goede leraar te zijn dan op vmbo-t, om maar eens een dwarsstraat te noemen. Het is gemakkelijker op een ‘witte’ dan op een ‘zwarte’ school. En het ene jaar kun je voor een gemakkelijke groep staan, terwijl je het volgende jaar een uiterst moeilijke groep voor de kiezen krijgt.
Overigens krijgen docenten nu ook al redelijk goed betaald hoor, en wordt er nu ook al geklaagd, alleen zijn het nu de goede docenten, die scheve gezichten trekken, omdat de collega´s die zij minder goed vinden, net zo veel als zij verdienen. Straks verdienen zij meer, en trekken de collega´s, die minder krijgen, scheve gezichten, omdat zij hetzelfde werk doen, maar minder betaald krijgen.
Ik ben m.a.w. voorstander van gelijke beloning. Echte goede leraren halen hun voldoening veel meer uit de waardering onder leerlingen en ouders dan uit de inhoud van hun portemonnee.
Op het gymnasium is het niet makkelijker om een goede docent te zijn dan op het VMBO. Het is wel anders, de leerling is – gemiddeld genomen – namelijk anders. Een goede VMBO-docent zou het moeilijk hebben op het gymnasium, maar als je mij op het VVMBO zet ook. Die omstandigheden zijn dus wel gelijk.
Dat de scheve gezichten van eigenaar veranderen klopt, maar dat lijkt me geen reden om dit niet te doen. Liever dat de slechte docenten met scheve gezichten zitten dan de goede. En ja, dat kost meer geld.
Dat docenten meer voldoening krijgen van het werk dan geld klopt maar ten dele. Ook wij moeten de rekening betalen, ook wij zien wat je met gelijkwaardig werk elders kan verdienen. De liefde voor het vak, waar het mee begint, mag geen excuus zijn om niet ook een eerlijke beloning daar tegenover te zetten. Het is nu bijna taboe om te laten merken dat er verschillen zijn, dat er goede docenten en slechte docenten zijn. Dat is toch idioot? Ik hoef ook geen topsalaris, maar nu lijkt het wel alsof het overal wordt gewaardeerd als je hard werkt behalve in het onderwijs.
Los van degenen die nu in het onderwijs werken, het beeld van een laag salaris weerhoudt ook goede docenten om docent te worden. Die krapte is nu al voelbaar in het onderwijs, en dat gaat ten koste van de kwaliteit.
@1 “Echte goede leraren halen hun voldoening veel meer uit de waardering onder leerlingen en ouders dan uit de inhoud van hun portemonnee.”
Waarom moet je als leraar altijd de idealist uithangen?
Ik denk dat je Pedro verkeerd begrijpt.
Hoe kun je bepalen wie een goede leerkracht is?
Voornamelijk door te kijken naar de prestaties van de leerlingen.
Door het meetproces zullen dus leerkrachten op de best presterende ‘witte’ gymnasia eerder beloond worden dan op scholen die minder presteren (‘zwart’ en VMBO).
M.i. kun je het beste een systeem hebben waarbij leerkrachten en leerlingen bepalen (anoniem stemmen?) wie zij de beste leerkracht vinden.
Die worden dan in het zonnetje gezet, en krijgen een bonus.
Maar, laat de details zo veel mogelijk aan de scholen over.
Twee, geef goed presterende scholen, niet individuele leerkrachten, een bonus.
Het blijft toch teamwork om elk jaar weer een nieuwe generatie op te leiden.
(Goed presterend, in deze context, houdt in dat het niveau omhoog gaat.
De exclusieve scholen hebben geen bonus nodig. Maar als een team van leerkrachten een slecht presterende school weet om te vormen, dan verdienen ze allemaal een bonus.)
@2:
OK, maar dan wel met totaal verschillende criteria. Bij de een is kennisoverdracht belangrijker (relatief gezien dus), bij de ander ordehandhaving in de klas. En dan moet nog beoordeeld worden hoe en tot welke inkomensverschillen dat mag leiden.
Vind ik ook, maar het argument, dat toekomstig geklaag geen reden is om een wijziging niet door te voeren is net zo valide als een wijziging nu wel vanwege geklaag door te voeren.
Ik vraag me trouwens ook af, waarom (en of) goede docenten nu allemaal met scheve gezichten zitten. Salarissen liggen ruim boven modaal, en de docenten krijgen, net als de overgrote meerderheid van de werknemers, contracten volgens CAO (ze weten dus waar ze aan beginnen), en kunnen daar, net als enz, over onderhandelen tijdens hun sollicitatie.
Ongeveer hetzelfde (in loondienst). Soms wat meer, soms wat minder. Vragen: wat is gelijkwaardig, en kan het niet zijn, dat sommigen gewoon veel te veel krijgen? Wat is rechtvaardig en moet je daarbij naar anderen kijken?
Dat is idd idioot. Je moet slechte leraren niet de hand boven het hoofd houden.
Overal? Dat valt best wel mee, hoor. Prestatiebeloningen in loondienst beroepen zijn niet zo riant, als ze al bestaan. Zelfs in het bedrijfsleven bestaat de waardering vooral uit schouderklopjes en periodieke salarisverhogingen, tenzij je directeur of eigenaar bent en zelf invloed op de hoogte van je beloning hebt.
Er moet overigens wel meer geld naar het onderwijs, maar het doel moet zijn de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Prestatiebeloning moet aan dat criterium voldoen, dan ben ik er ook voor. Een afname van het aantal scheve gezichten zal de kwaliteit verbeteren. Ik denk, dat het aantal toe zal nemen (door o.m. jaloezie, niet genoeg geld waardering, steeds hogere eisen aan de prestatie, omdat de prestatie van dit jaar de norm voor volgend jaar is, enz).
@4: aanvullend kun je je bonus verdienen door af en toe een jaar verschrikkelijk slecht te presteren, waarna het volgende jaar de prestaties bijna vanzelf beter zijn….
Bij stemmen of bepalen komen we te weten, wie de populairste docent is, niet wie de beste is.
Ik ben overigens niet per se tegen bonussen, hoor, maar vind dat bonussen alleen bij uitzonderlijke prestaties op zijn plaats zijn en geen onderdeel moeten zijn van de gewone beloningsstructuur. Van te voren bepaalde bonussen leiden er alleen maar toe, dat mensen naar de bonus toe werken, zelden wat meer zullen presteren (ook als ze daar wel toe in staat zijn, maar ze willen volgend jaar ook weer een bonus, dus…), en tot scheve gezichten leiden als de bonus een keer niet gehaald wordt (mensen stellen zich in op het ieder jaar opnieuw krijgen van de bonus). En dat geldt wat mij betreft niet alleen voor het onderwijs.
“Maar nee. Iedereen heeft namelijk op school gezeten en daarmee is iedereen ook gelijk expert op gebied van onderwijs”.
En jawel, het draadje ontspint zich al ;-) Daar moet ik wat aan toevoegen, natuurlijk!
Ik weet niet meer hoe vaak, maar waren er niet wat onderzoeken en enquetes, waruit bleek dat geld (de hoogte van salaris) niet de belangrijkste drijveer is voor mennsen om a) te werken en b) een goede prestatie te leveren?
Het is ook niet het salaris dat mensen weerhoudt te solliciteren naar dit mooie vak. Het zijn de verhalen over comazuipende gymnasiasten en criminele deugnieten.
Als de samenleving vindt dat de jeugd van tegenwoordig zo lastig is, verdient het gehele lerarenkorps een bonus wegens overlastbestrijding.
Prestatiebeloning is prima als leraren buitengewone doelstellingen weten te scoren. Zet daar wel een keiharde bonus tegenover. Geld dus. Het draagt misschine niet bij aan (extra) motivatie, maar het is wel gewoon loon naar werken.
Overigens ben ik van mening dat een goede leraar wel af en toe uit de klas moet worden gehaald. Om goed te blijven en niet op te branden.
Wat het omderwijs nodig heeft? Status en autoritaire, en vooral, echte mannen. Jeugd heeft duidelijkheid en consistentie nodig. Precies weten wat de grens is en de straf. De school is te vrouwelijk geworden. Te veel praten, te weinig actie. Zelfreflectie en tijd om over je toekomst te denken, bah! Gezonde jongeren studeren hard door de weeks, sporten twee a drie keer en in hun vrije tijd lekker verliefd worden. De rest is onbelangrijk als je jong bent.
Zucht… Ja, autoriteit werkt. Daar kunnen ze in de R.K. jongensinternaten over meepraten…
Inderdaad, zeker bij jongeren werkt autoriteit. Om dat nou indirect te linken aan misbruik is sneu. Maar jij bent zeker ook zo’n iemand die denkt dat pubers luisteren? Als je maar geduld hebt zeker, en ze alles tot in de oneeuwigheid uitlegt. haha
@Birdilicious: Ik was nou niet echt een lastige tiener, was (en ben nog altijd) heel geinteresseerd in een breed scala aan dingen maar zou bij een autoritaire instelling van school direct zijn afgekapt.
Ik ben een mens, geen product. Autoriteit op een school met pubers werkt bij sommigen, lang niet bij allen.
Ik ben geen docent maar wil wel even de opmerking maken: Ook docenten verschillen. Dit heb ik in meerdere medezeggenschapsraden meegekregen waar er uitgebreide discussies zijn geweest over prestatiebeloning. De ene docent vindt dat iedereen gelijkwaardig is, en hetzelfde moet verdienen (uitzonderingen daar gelaten) en de andere docent ziet liever een onderscheid in salaris afhankelijk van prestaties (en het beschrijven van deze prestaties is pas lastig, en komt vaak op nietszeggend uit..)
Waarom zou je zijn afgekapt? Je was toch helemaal niet lastig? Als jij je gewoon gedroeg en goede cijfers haalde kun je je toch orienteren wat je wil. Maar de taak van de school is om ervoor te zorgen dat jij je wiskunde, maatschappijleer, geschiedenis, talen en cultuur beheert. De rest is aan jouw en je ouders.
Om even jouw generalisatie over mij op jou toe te passen: Jij bent iemand die pro-lijfstraffen is ondanks dat is aangetoond dat deze contra-productief (en traumatiserend) werken.
Maar ja, pubers luisteren en kunnen best afwegingen maken. Discipline is goed, maar waar mogelijk is overleg beter.
carrot or stick? I think I´ll stick with the carrot :)
@Joost
Zit het je hoog kerel? Ik heb in ieder geval geen idee hoe jij bij lijfstraffen komt. Kom, nog me nog een inkijkje in je brein.
Autoriteit = misbruik… Het zit Joost zo hoog dat hij het bijna kan doorslikken ;) De door Birdilicious genoemde autoriteit verwijst toch duidelijk naar de ietwat ouderwetse, strenge maar rechtvaardige leraar die gewoon goed in zijn of haar vak is, en ook nog humor heeft. In mijn ervaring zijn zulke leraren ook onder de leerlingen meer populair dan de altijd meedenkende maar zelden iets beslissende leraar. Autoriteit verdien je. Probeer als leraar autoritair te zijn zonder een goede leraar te zijn en je wordt door de leerlingen genadeloos afgestraft. Niet zo vreemd dat dit vele leraren raakt als je bedenkt dat de gemiddelde Pabo student niet eens kan rekenen. Wat is er op tegen dat goede leraren hun zwakkere broeders een dag in de week ondersteunen?
@Birdilicious Waaruit maak je op dat het mij hoog zit? Ik heb geen idee hoe jij bij je “Als je maar geduld hebt zeker, en ze alles tot in de oneeuwigheid uitlegt.” komt. Ik draaide dat vooroordeel gewoon om in mijn reactie. Da’s alles.
Ik kan me goed vinden in de @Painted-leraar, maar dat is niet een leraar zoals jij hem beschrijft.
@16: Mee eens. Respect (en daarmee autoriteit) wordt verdiend door een leraar.
@12: Kom, jij woont toch ook liever in een democratie dan in een dictatuur?
Onderwijs is trouwens ook niet meer wat het vroeger was. De vraag is nu anders, en daar worden studenten voor opgeleid. Basale feiten zijn handig, maar lang niet altijd meer heel relevant. Om Ken Robinson te citeren: “Niemand weet waar we over 5 jaar zullen staan, maar we moeten kinderen er wel voor opleiden.” – Creativiteit bloeit niet tot nauwelijks onder strakke autoriteit.
De hele autoriteitdiscussie is een beetje overbodig. Natuurlijk moet een docent autoriteit hebben. Een goede docent is ook streng, de leerlingen weten waar ze aan toe zijn en wat mag en niet mag. Dat gaat niet expliciet, dat zijn kleine dingetjes. Leerlingen voelen dat wel aan.
Wat ik hier nog zie is een verwarring tussen bonus en prestatiebeloning. Een bonus is iets eenmaligs, prestatiebeloning zie ik als meer permanent – loon naar werken. Je bent niet ineens een slechte docent na jaren goed te zijn geweest.
Mij gaat het er vooral om het gelijkheidsdenken te doorbreken. Dat nekt het onderwijs, het frustreert goede docenten als slechte docenten als gelijkwaardig worden gezien. Dat is gewoon niet zo. En dat verschil mag je best maken, als je docenten ook in staat stelt om beter te worden. Dat is dus ook investeren aan de voorkant, bij de lerarenopleidingen, bij de begeleiding voor nieuwe docenten. Om het even persoonlijk te maken: ik vind het idioot dat er docenten zijn die meer verdienen dan ik terwijl er altijd gezeik over is, of ze zich beperken tot lesgeven zonder iets extra’s aan de school (dus de leerlingen) toe te voegen. Waarom zou ik mijn best doen? Het enige dat ik moet doen is ouder worden en niet ontslagen worden, dan ga ik vanzelf meer verdienen. Met de nieuwe functiemix is dat nu trouwens wel al iets anders, maar zo lang het kabinet er geen geld voor over heeft om een carrière als docent ook echt te financieren blijft het voor jonge docenten relatief moeilijk om dezelfde schaal te bereiken als oudere docenten.
En al die dingen kan een school prima zelf, zonder dat de minister of een Onderwijsraad daarvoor een kant-en-klaar plan neerlegt. Waarom bepaalt een Onderwijsraad of minister dat wij op mijn school 3 excellente docenten hebben (1 op de 20, met nog geen 60 docenten)? En waarom wordt er dan bepaald wat die docenten gaan doen, in plaats van dat die docenten het zelf aangeven? Dat hangt af van de persoon. De één wil graag materiaal ontwikkelen, de ander meer voor de klas staan, enz.
En @Birdilicious: school is zoveel meer dan gewoon de vakken leren. Kinderen brengen de helft van hun dag door op school. Ze zien daar hun vrienden, ze ontwikkelen daar deels hun identiteit. Dan kan het niet anders of je bent daar als docent ook mee bezig. En juist de goede docenten doen dat.
Michel, hoeveel verdien je eigenlijk als leraar?
@birdilicious: op een vmbo kan een dictator vast de rust in de klas bewaren, maar om kennis over te brengen, kun je maar beter geen dictator zijn. Al zijn er altijd wel wat schapen, die zonder na te denken achter een dictator aan lopen, de meeste mensen haten dictators en zullen alles doen om de dictator tegen te werken.
@Michel:
Die worden niet als gelijkwaardig gezien. Ze worden hooguit gelijk betaald.
Dan ben je een slechte docent. Overigens worden oudere mensen niet hoger beloond, omdat ze ouder worden, maar omdat ze trouw blijven.
PS: een prestatiebeloning is een bonus en is niet permanent, want dan zou de bonus los van de prestatie staan. Een salarisverhoging is een permanente beloning. Een permanent goede docent moet een salarisverhoging krijgen, geen prestatiebeloning.
@20: tussen de 2500 en 5000 euro / maand in het VO. Het wordt net als overal anders op functiewaardering gebaseerd.
http://www.wordleraarinhetvo.nl/arbeidsmarkt/salaris-en-carrieremogelijkheden/
Niet dramatisch weinig toch?
Voor de gemiddelde leraar lijkt me 2500-5000 rijkelijk overbetaald. Waarbij de echt goede leraar gerust nog iets meer zou mogen verdienen. Of dat nu aan de hand van een prestatiebeloning, salarisverhoging of een regelmatige bonus gaat.
‘Waarom bepaalt een Onderwijsraad of minister dat wij op mijn school 3 excellente docenten hebben (1 op de 20, met nog geen 60 docenten)?’
Ik ben bang dat in mijn beleving de verhoudingen ook werkelijk zo liggen. Drie excellente docenten, veertig relatief zwakke middelmoters en een stuk of vijftien al dan niet overspannen ronduit waardeloze docenten.
‘En juist de goede docenten doen dat.’
Precies. En doen ze dat werkelijk goed heeft dat ook een consequentie in behaalde resultaten en worden ze ook als goede docent herkent. Doen ze enkel dat (tegenwoordig lijken de meesten vooral enkel dat te doen) hadden ze een ander beroep moeten kiezen.
Wat is er op tegen om die drie goede docenten een dag in de week in te zetten om enkele collegae naar een hoger niveau te krikken? Inderdaad jammer van die ene dag maar op de langere termijn lijkt me enkel grote winst te behalen.
@19 Werkelijk niet lullig bedoelt maar ben je een van die drie? En zo nee, denk je dat de kennis en ervaring van die drie jou zouden kunnen helpen een van de vier te worden? Of voel je je als middelmoter miskent?
(Terzijde, recent heb ik regelmatig contact met een lerares engels en omdat mijn engels goed is vind ze het heerlijk engels met me te spreken. Zelf vind ik dat in het geheel niet leuk en zelfs bijzonder storend, want haar engels is dramatisch en zelfs belachelijk slecht. In de dertig en wel twee keer naar Londen geweest voor elke keer wel een hele week… En dat geeft dan les in de hogere klassen van de Havo. Niet te geloven bijna en typisch een van de helaas vele voorbeelden. Verwacht van mij vele vooroordelen waar het om de gemiddelde leraar gaat ;)
@Guido
Dat is dus een van dingen waaraan het onderwijs kapot gaat. Een klas, een school is geen democratie. De leraar hoort respect te krijgen, bij voorhand, en niet te verdienen. Deze zieke mentaliteit zorgt voor onhoudbare klassen en overspannen leraren. Een leerling is niet de gelijke van een leraar. Je praat hier over pubers, niet jongvolwassenen op een universiteit.
“Creativiteit bloeit niet tot nauwelijks onder strakke autoriteit.”
Onzin, creativiteit bloeit niet in een anarchie. En de klassen zijn, met uitzondering van VWO, vaak onhoudbaar. De prestaties dalen niet omdat het te autoritair is hoor. Het is zaak je eigen politieke ddenkbeelden weg te laten in het onderwijsdebat. het gaat om hoge kwaliteit en goede cijfers, voor creativiteit wordt je maar lekker lid van de toneelvereniging.
“Creativiteit bloeit niet tot nauwelijks onder strakke autoriteit.”
en
“Onzin, creativiteit bloeit niet in een anarchie.”
Kunnen jullie beiden je onderbuikgevoelens substantiëren met onderzoek?
En
“En de klassen zijn, met uitzondering van VWO, vaak onhoudbaar.”
Wat is vaak, en waar maak je dat uit op? Ken je zelf leraren op het VMBO? Als je assumptie juist is, dan verwacht ik binnenkort een ware exodus uit het lerarenvak?
“Dan kan het niet anders of je bent daar als docent ook mee bezig. En juist de goede docenten doen dat.”
Een goede docent richt zich op zijn kerntaken. En alweer, op de middelbare school zitten pubers, die laten zich niet sturen in hun ontwikkeling.
De middelmoot sukkelt door omdat de middelmoot kan/moet accepteren. Het talent overweegt niet eens leraar te worden. Dat volgens mij is steeds meer het scenario.
Het begrip autoriteit wordt hier verwart met het begrip autoritair. Een autoriteit wordt je door gewoon heel goed te zijn in je vakgebied. Een autoritaire leraar heeft zijn autoritaire gedrag vaak nodig om nog enigzins te verbergen dat hij geen goede leraar is.
Een leraar verdient altijd een zekere mate van respect, gewoon wat binnen de fatsoensnormen gebruikelijk is. Wil hij meer en meer werkelijk respect zal hij daarvoor hard moeten werken.
Creativiteit bloeit onder vrijwel alle mogelijke omstandigheden. Daarom noemt men het dan ook creativiteit.
@Birdilicious Pubers laten zich best wel sturen hoor, waar haal je de wijsheid vandaan dat dat niet zo is? Waar zijn de hordes overlastgevende onstuurbare pubers?
“overlastgevend en onstuurbaar” is bij jouw het tegenovergestelde van “niet laten sturen”? Ik doelde meer op dat pubers toch wel hun eigen weg gaan. Het is dus een valse vergelijking. Maar als je het niet gelooft ga je toch met se trostse ouders spreken van een vijftienjarige jongen…
@31:
Daar heb je volkomen gelijk in, maar een strenge autoritaire leraar, die zijn autoriteit alleen uit zijn strengheid haalt en niet uit het feit, dat hij een goede leraar is, brengt daar geen enkele verandering in. Integendeel. De pubers, die hun eigen gang gaan, laten zich door dat soort autoritaire types al helemaal niet sturen. Dan gooien ze juist extra de kont tegen de krib. Dat werkt alleen maar averechts.
@32
Ben ik wel met je eens. Maar als ik de verhalen van me neefjes en nichtjes moet geloven dan heeft iedereen daadwerkelijk schijt aan de docent. Nakomen? schtij aan die gast, dat ga ik echt niet doen. Keuze uur? Lekker de stad in bedoel je. Gymen? Das alleen voor jongens. Huiswerk niet af? kan de docent niets meer schelen. Weggestuurd worden uit de les? Dan gaan ze nog klagen over een docent bij decaan! Het is gewoon totale disrespect. Bij me eigen neefje is zelfs een sjaal in de fik gezet tijdens de les en een docent geslagen. Dat is allang niet meer bijzonder, en de rustigere minder slimme leerling lijdt hieronder. Die durft niets te zeggen en docenten doen slechts aan crisiscontrol. Daarom moet het gewoon strenger. Als de klasdeur dicht is kom je er niet meer in en haal je t maar naar schooltijd in etc…