ALTER-EU (Alliance for Lobbying Transparency and Ethics Regulation in the EU) komt op voor morele verantwoordelijkheid in het Brusselse lobbycircus. Deze club behaalde onlangs een succesje toen voormalig EU-Commissielid McCreevy zich terugtrok als bestuurder voor een financiële instelling waarvoor hij als commissaris tot voor kort de regels had moeten stellen. Dit ging zelfs de Commissie te ver. Er zijn een paar regels voor oud-commissarissen, maar die lijken niet al te streng gehandhaafd te worden door de ethische commissie. Het Europees Parlement heeft nu druk uitgeoefend op Commissie-voorzitter Barroso om zijn belofte na te komen en de regels aan te scherpen. Het EP neemt deze zaak zo hoog op dat bij de recente begrotingsbesprekingen een motie is aangenomen waardoor een bepaald bedrag voor het pensioen van ex-commissarissen wordt aangehouden totdat Barroso over de brug is gekomen. Intussen helpt Avaaz met een petitie de druk nog wat op te voeren.
ALTER-EU heeft nog wel wat voorbeelden van overstapjes van oud-commissarissen die vragen oproepen. Zo heeft oud-commissaris voor industrie Verheugen zich verbonden aan de Royal Bank of Scotland en enkele lobbygroepen. De Oostenrijkse Benita Ferrero-Waldner kreeg een baan bij twee firma’s voor wie zij als commissaris van Nabuurschap in het krijt trad. De Maltees Joe Borg (ex-commissaris voor maritieme aangelegenheden) werkt nu voor een bedrijf in de visserijsector.
Op een bepaalde manier is het wel transparant allemaal waar de commissarissen na afloop van hun zittingsperiode een nieuwe functie krijgen. Maar ethische verantwoord? ALTER-EU heeft nu een aantal regels (.pdf) voorgesteld om nieuwe ‘revolving door scandals’ te voorkomen. Een daarvan betreft een afkoelingsperiode van drie jaar voor nieuwe banen waar mogelijk belangenconflicten mee gemoeid zijn.
Hoe zou dat gaan met onze Nederlandse ex-bewindslieden? We kennen de weg van Zalm naar de DSB. Wim Kok ging naar de ING-bank. Wouter Bos naar KPMG. Heeft de Nederlandse regering eigenlijk ook een ethische commissie die dit soort overstapjes beoordeelt? Zijn oud-bewindslieden in Nederland eigenlijk aan regels gebonden?