Goed, de huidige formatie zit in zwaar weer, of de coalitie CDA/VVD met gedoogsteun van de PVV er komt is maar zeer de vraag. Ab Klink zou de meerderheid van die coalitie hoogstpersoonlijk om kunnen zeep helpen.
En dan? Dan zijn we weer terug bij af. Belgische toestanden dreigen, of liever nog, zijn eigenlijk al losgebarsten. Het is zelfs niet geheel ondenkbaar dat er nieuwe verkiezingen moeten komen. Die verkiezingen zullen in grote mate een herhaling zijn van de vorige, maar met de wetenschap van wat er daarna gebeurde zullen er mensen zijn die de volgende keer een andere keuze zullen maken.
Hoogstwaarschijnlijk zal het CDA de schuld krijgen van de mislukte formeerpoging, en zal verliezen. Een enkele uitzondering daargelaten vindt tussen de blokken links-rechts de afgelopen jaren weinig migratie plaats, dus de weglopende kiezers bij het centrumrechtse CDA zullen waarschijnlijk aan de rechterkant van het politieke spectrum blijven. De overlopers zullen vooral mensen zijn die hoopten op een kabinet met de PVV, maar niet voldoende om ook op de PVV te stemmen. Waarschijnlijk zal een deel van hen nu wel de oversteek wagen.
Op (centrum-)links zullen nieuwe verkiezingen ten koste gaan van de kleinere partijen. In het huidige klimaat zullen kiezers gaan voor een sterkere PvdA. D66 en vooral GroenLinks zullen alle zeilen moeten bijzetten om niet te verliezen.
De PVV heeft weinig te vrezen van nieuwe verkiezingen. Integendeel, de partij komt er hoogstwaarschijnlijk sterker uit. De enige partijen die een bedreiging kunnen vormen zijn de VVD en de SP. Aangezien het niet realistisch is om aan te nemen dat de PVV zonder de VVD in de regering komt (of gedoogsteun kan geven) lijkt het niet logisch dat er veel stemmers van de VVD naar de PVV of andersom zullen overstappen.
Dat maakt de uitzondering op de regel dat de linkse en rechtse blokken gelijk blijven, de SP, interessant. De partij is veel stemmers kwijtgeraakt aan de PVV, gedeeltelijk omdat die laatste zich een deel van het programma van de SP heeft toegeëigend. Er zitten stemmers van de SP bij de PVV die daar zitten om het sociale programma, niet zozeer om de moslimstandpunten en de SP heeft de kans een deel van het ex-SP-electoraat terug te winnen. Dan moet ze die mensen ervan overtuigen dat de SP toch echt beter voor haar belangen opkomt. Als linkse partij heeft de SP zo een unieke positie.
Uiteindelijk is het de vraag of de verschuivingen groot genoeg zullen zijn om een rechts dan wel links kabinet mogelijk te maken. Misschien heeft de SP wel de sleutel in handen, aangezien ze als enige de mogelijkheid lijkt te hebben een links-rechts-verschuiving te kunnen veroorzaken. Mocht de partij er bij de volgende verkiezingen in slagen stemmen bij de PVV weg te trekken dan zou ze er wel eens voor kunnen zorgen dat het linkse blok groter wordt dan het rechtse blok. Of de SP dan gaat regeren is nog maar de vraag, want bij de vorige verkiezingen werden ze nog harder afgeserveerd dan de PVV, maar door zelf groter te worden wordt het rechtse blok kleiner en ook dat kan al helpen om de huidige impasse te doorbreken.
Hup SP?
Reacties (14)
@Joost: Ik help het je hopen.
De PVV heeft de sociaal-economische punten opgenomen als wisselgeld voor het doordrukken van een anti-migratiebeleid en meer repressie. Daar komt bij dat Wilders dichterbij VVD en CDA zit dan de SP bij de PvdA. Een links blok blijft m.i. onmogelijk zonder steun van het CDA, die nooit en de nimmer met SP zal regeren.
Vergeet ook niet dat er mogelijk verkeer tussen van VVD naar D66 plaatsvind door lui die een kabinet met de PVV misschien toch niet zo wenselijk vinden.
@2, ja, wou ik ook net schrijven. D66 is de andere “sluispartij”. Wat zal hun rol zijn ? Kunnen ze stemmen van de VDD aftroggelen ?
Moeilijk te zeggen, maar met de linkerkant van de VVD (Peter Winsemius e.d., nee, Rutte niet meer ;-) ) die toch heel nerveus wordt zou dat ook een mogelijkheid zijn. Een paar libertijnse Amsterdamse VVD-ers moeten toch te bekeren zijn.
@2: De rol van D66 is veel kleiner dan de rol van de SP. De meeste mensen die niks in de PVV zien zijn al lang verhuisd.
@4 Nee, bij de PVV valt niets te halen voor D66, dat is duidelijk (alhoewel ik eens iemand ben tegengekomen die oprecht twijfelde tussen die twee !).
Maar na dit circus moet er toch iets te halen vallen bij de VVD, toch ?
Een vriendin van mij die ambtenaar is twijfelde twee uur voor ze stemde tussen GroenLinks en PVV. Maar heel rare en wel legitieme beweegredenen. Ze vond Femke de doorslag geven als pluspunt. Raar maar waar.
@6: Wat waren de redenen? Ik kan me er totaal niets bij voorstellen.
Als de verkiezingen van 2006 en 2010 iets laten zien is het wel dat de partijen op de meest linkse (SP) en rechtse (PVV) flanken vrijwel kansloos zijn voor een regeringscoalitie.
Gezien deze les van 2006, denk ik dat de overloop van PVV naar SP niet erg groot zal zijn. Flankpartijen zijn veroordeeld tot oppositie.
Behalve tijdens Paars hebben de confessionele middenpartijen (later opgegaan in het CDA) daarentegen een abonnement op het pluche.
Tenzij het CDA zo klein wordt dat dan wel aan de linker, dan wel aan de rechterkant een stevige meerderheid ontstaat, zie ik het CDA toch altijd weer aanschuiven.
Het sentiment op dit moment is te anti links vrees ik. Je merkt ook dat hoewel de SP nog immer groter is dan partijen als D66 en Groen Links ze door de media inmiddels bijna geheel genegeerd worden en niet eens meegenomen worden in mogelijke coalities. Hoeveel Roemer ook zijn best doet om aan te geven dat hij best wel mee wil doen.
Daarnaast zie je ook dat Groen Links een enorme ruk naar eigenlijk rechts heeft gemaakt. Zowel programma technisch als dat Femke bijna verlieft lijkt soms op bepaalde midden en zelfs rechtse partijen. En ze is duidelijk ook niet gecharmeerd van de SP, zoals wel meer Groen Links mensen zijn. Tenminste dat is het algemene beeld wat ik krijg als je Groen Links leden en Femke op twitter volgt.
D66 aan de linker kant heb ik nooit begrepen omdat het een liberale partij is en het liberalisme redelijk haaks staat op het socialisme. Het feit dat veel mensen D66 als links bestempelen geeft ook aan hoezeer de verhoudingen zijn verschoven. Extreem rechts is normaal rechts geworden, centrum partijen zijn links en “echt” links worden afgedaan als communisten.
Er zijn op dit moment ook serieuze opties dat de SP deel zou nemen aan een kabinet. Beter dan waar men nu mee bezig is. Ook ivm de eerste kamer. Maar het feit dat iedereen de SP heeft afgeserveerd doordat het CDA ze de vorige verkiezingen niet luste zorgt er nu voor dat hoe groot de SP ook word en hoe veel ze ook zouden inbinden en open staan veel mensen (misschien terecht) denken dat ze toch nooit meer mee mogen doen. Wat zeker wrang is als je ziet hoeveel moeite het CDA nu doet om met een ondemocratische & racistische partij te onderhandelen. Of dat men zelfs liever met een vrouwen hatende extremistische funda partij als de SGP praat dan de SP. Een partij die precies staat voor alle dingen waar Geert toch zo op tegen zou zijn mits je “Christen” vervangt door “Moslim”.
All in all is de SP relatief kansloos door verschillende stigma’s die er aan de partij kleven. Al dan niet verdient. En omdat het simpelweg geen klimaat is waarin links en socialisme het goed doen. Beide termen zijn voor een groot deel van de bevolking vervallen tot scheldwoord zonder te begrijpen waar het voor staat. Andere traditionele linkse partijen (GL, PvdA) zijn zwaar naar het midden verschoven en in tijden waarin we leven in een crisis veroorzaakt ‘door rechts’ is de roep om een nog rechtser kabinet enorm groot. Dat zijn geen tijden waarin links echt een kans maakt.
@7 Lang, lang geleden stemde een burgermeestersdochter die studeerde aan wat waarschijnlijk nog de Katholieke Universiteit Nijmegen heette op de ARP. Zij was voor de Revolutie, en de ARP was haar partij, de enige met Revolutionaire in de naam..
Het gaat om verhouding politici en ambtenaren. Bureaucratie. Zij kan concreet duidelijk maken dat er nog wel eens wat zaken structureel fout zitten. En zij verwacht geen verandering van de middenpartijen PvdA, CDA en VVD. Christelijk is ze niet, SP vindt ze kinderachtig, blijven 2 partijen over, waar zij van verwacht dat die een andere wind laten waaien. Vraag me af als GL mee zou regeren als kleine partij of zij op bestuurlijk gebied wat voor elkaar kregen, minister van Binnenlandse Zaken zouden ze nooit ambiëren, eerder Milieu enz.
Femke schuift als gezicht en qua imago misschien wat op naar rechts maar enkel en alleen voor regeringsdeelname.
In het pluche wordt ze natuurlijk weer veel linkser al helemaal richting de laatste maanden (verkiezingen)
logisch en slim, maar niet gelukt
Omdat GroenLinks de vrijheden van het individu serieus neemt, traditioneel een VVD-standpunt, wordt de partij verweten naar rechts te zijn opgeschoven. Terwijl uit objectieve analyse van de verkiezingsprogramma’s ook laatste keer weer bleek dat GL zich recht middenin het linkerbovenkwadrant bevindt op het assenstelsel links-rechts/progressief-conservatief. Degenen die hier het hardst over klagen zijn juist degenen die de samenwerking zouden moeten opzoeken: de SP-aanhang. Andersom vind ik dat ook GL open moet staan voor de goede ideeën en initiatieven vanuit de SP die er regelmatig zijn.
Zat GL voorheen niet wat linkser op dat assenstelsel dan? Het idee om gewezen huisvrouwen geen AOW meer te geven omdat ze niet gewerkt hebben klonk mij niet in de oren als iets dat GL tien jaar geleden zou hebben gepropageerd.