Het is jammer dat hij (Luyendijk, red) de journalistiek als wetenschap beschouwde, waarmee hij de absolute waarheid op het spoor kon komen. [..] Hij raakte gedesillusioneerd toen hij ontdekte dat hij die waarheid niet kon vinden.
Aldus Monique van Hoogstraten en haar collega Eva Jinek – buitenlandredactrices van het NOS Journaal – in de inleiding van het boek ‘Het Maakbare Nieuws‘. De dames besloten dat het tijd werd een antwoord te geven op de multi-bestseller ‘Het zijn net mensen‘ van Joris – popgod – Luyendijk, naar eigen zeggen om een realistischer beeld te geven van de buitenlandjournalistiek. Ondanks dat de dames zich geroepen voelden om een tegenboek te schrijven, erkennen ze wel dat er -sinds het boek en de brede discussie die daarna ontstond- het een en ander is veranderd:
Bij een item over Tibet hadden we in het verleden gezegd: Er zouden 19 doden zijn gevallen. Nu zeggen we dat volgens de Chinese autoriteiten 19 doden zijn gevallen, volgens de Tibetaanse regering in ballingschap 203, maar dat er geen journalist het gebied in kan en we het dus niet weten.
Een nuance of daadwerkelijk een verschil?
Reacties (5)
Ik vind het een wereld van verschil. “Er zouden” lees je als “Er zijn waarschijnlijk”. Door de 2 cijfers en hun bron te noemen, laat je meer zien van de werkelijke situaie.
Ik vind het een verschil van dag en nacht. Niets meer en niets minder.
Ik vind dat nogal een boude bewering. Volgens mij zeiden ze vroeger, dat er 203 doden waren gevallen, maar dat dat er volgens de Chinese autoriteiten slechts 19 waren.
Over de problemen met waarheidsvinding kan ik het met de dames eens zijn, maar ik had niet verwacht, dat ze daarbij meteen zelf maar een loopje met de waarheid zouden nemen.
Afhankelijk van het land en het regime worden de officiële of de niet officiële cijfers bij ons als waarheid gepresenteerd. In het geval van China hechten we altijd meer waarde aan wat Amerikaanse inlichtingendiensten ons voorspiegelen, dan aan wat de Chinese autoriteiten ons zeggen. Dat is heel terecht, denk ik, maar maakt het voorbeeld van de dames volstrekt ongeloofwaardig.
Ik heb wel eens een log geschreven over het gebruik van het woord zou in de journalistiek. Wij gebruiken het als we het zelf ook niet meer weten, maar wel moeten publiceren omdat anders de concurrent het doet. Aanhalingstekens zonder de bron te vermelden werken in dit verband ook goed. Het woordje volgens ook, daar kun je je mee indekken. Maar de beste is toch de anonieme bron. In dat verband vraag ik me af hoeveel doden er werkelijk gevallen zijn in Burma.
Ik vond het een geweldig boek dat wel degelijk de discussie eindelijk eens in gang heeft gezet. De dames kunnen nu wel wat mekkeren in de marge, maar dat is mosterd na de maaltijd. Als ze het zo goed weten hadden ze eerder met dat boek moeten komen, niet pas n.a.v. Luyendijk.
Overigens is hun boek een verzameling artikelen van andere buitenlandcorrespondenten, die dankzij het boek van Luyendijk natuurlijk wat scherper zijn geworden.