Meedoen met de politiek is niet zo moeilijk. Je kunt je eigen partij oprichten, lid worden van een al bestaande partij of gewoon gaan stemmen. Al gelang naar uw bekwaamheid, welwillend toeval en de hoeveelheid tijd u eraan wilt besteden, ligt het werkelijke doel in het verschiet. Meedoen is namelijk niet de hoofdprijs, politiek is niet de Olympische Spelen. Het gaat enkel om politiek bedrijven, of Politik machen, zoals dat zo mooi in het Duits heet.
Politiek bedrijven is de politiek bepalen. Degene die politiek bedrijft zet de agenda, introduceert thema?s en geeft deze inhoud. Het hoeft geen extra uitleg dat de meeste politici niet aan deze criteria voldoen en dat deze massa zich onderscheid van de Machers door te reageren in plaats van te initiëren. De werkelijke bedrijver van politiek bepaalt immers wat belangrijk is en hoe een al bestaande kwestie benaderd wordt. Bovendien weet alleen de raspoliticus zaken te thematiseren waarover eerder geen debat bestond. Wilders deed dit onlangs sterk met de paspoortkwestie en toonde zo zijn kwaliteiten aan als bedrijver van politiek. De overige politici doen op moment slechts dienst als reageerders. Door Wilders krijgen ze een microfoon onder hun neus, of ze even wilden reageren?
Van de 150 kamerleden zijn er maximaal tien à vijftien die politiek maken. De anderen doen louter mee. Niet geheel voor spek en bonen natuurlijk, want stemvee moet er ook zijn. Ieder zijn rol. Toch zijn backbenchers niet per definitie uitgesloten als politiekmakers en zijn partijleiders niet vanzelfsprekend ook leidinggevend. Wouter Bos bakt er bijvoorbeeld niets van. Hij reageert alleen maar en zelfs dat doet hij op een twijfelachtige wijze. Pim Fortuyn kon het wel en bedreef de politiek als geen ander. Hij zette de agenda niet eens meer, hij was de agenda. Elke journalist die aan zijn deur klopte kon immers met een bruikbaar citaat naar huis. Bruikbaar in de zin dat alle anderen op zijn oneliner moesten reageren.
Ook politieke partijen en media laten zich onderverdelen in makers en reageerders. Zo beweegt Groenlinks zich structureel in de marge. Toen het milieuvraagstuk werd overschaduwd door integratie, veiligheid en wachtlijsten in de zorg, zat de partij met de handen in het haar. Alle goedbedoelde pogingen het tij te keren faalden zonder uitzondering. Maar zelfs nu het milieu door de klimaatsverandering wel weer een hot issue is, loopt de partij achter de feiten aan. Het debat, de ideeën en de acties komen tegenwoordig van de PvdA en de Partij voor de Dieren.
Het voorbeeld laat zien dat politiek maken ontzettend lastig is, omdat het logische ?actie is reactie? niet geldt. Hoewel dat op zichzelf ook logisch is. Want waarom de headlines vullen met mogelijk interessante gedachten van onbelangrijke mensen? Daarom gebeurt het omgekeerde: oninteressante gedachten van belangrijke mensen vullen pagina na pagina en minuut na minuut. Het gaat er dus om wie wat zegt, maar ook hoe en waarom, wil een politieke actie gevolg krijgen. Desalniettemin mag Groenlinks de afwezige vaardigheid de politiek te maken zichzelf aanrekenen.
Voor de officiële media, en zeker voor nieuwe en relatief kleine podia als GeenCommentaar, geldt hetzelfde: politiek maken is lastig. En als partijen en politici het al niet kunnen, hoe moeten wij het op de GC-redactie dan doen? Het verwijt dat Nederlandse weblogs niet ?eigenstandig opiniëren? is tot nu toe – jammer genoeg – goed geplaatst en geheel terecht. De vraag is echter of we te maken hebben met een probleem? Nee, natuurlijk niet. In een dusdanig overvol en snel medialandschap mag iedereen blij en trots zijn wanneer ze überhaupt gehoord en misschien zelfs gevolgd worden. Elke scoop, groot of klein, is voor elke partij, elke politicus, en alle media een hoogtepunt. Daarom is het voor alle betrokkenen in de politiek belangrijk rustig te werk te gaan en je niet gek laten maken. Gewoon baby steps naar het einddoel: Politik machen.
Reacties (9)
Goede column. Maar ik vrees dat in sommige gevallen het JUIST succesvol is je mond te houden. Ik denk dat het CDA, zoals Bos ook zelf in de Wouter Tapes beweert, vooral een nul-lijn heeft gevolgd in de verkiezingen. Het gaat nu goed, we veranderen niks. Het CDA trok alleen in de media ten strijde als er bloed te halen viel. Zoals bij de PvdA betreffende de hypotheekaftrek en de fiscalisering van de AOW.
Poging tot een kort recept:
Het vraagt om 1) meer aandacht voor één specifiek onderwerp, 2) voor een langere tijd volgehouden en 3) op een manier en door een persoon gebracht die aandacht van de (andere) media trekt.
Ook Wilders volgt in grote mate. Af en toe zet hij zelf een agenda. Maar vaak is het toch maar volgend aan iets wat in de media wordt opgerakelt. Steeph van Sargasso had daar laatst een leuk stuk over:
https://sargasso.nl/archief/2007/03/26/tweede-kamerleden-zijn-mediajunks/
O.k., dus als ik het goed begrijp moeten we gewoon meer stukken schrijven op basis waarvan kamervragen gesteld worden. ;-)
Of beter nog: gewoon kamervragen gaan schrijven en die alvast rondsturen!
@3 & 4: Ik geloof niet dat kamervragen ergens de benchmark voor zijn.
Niet alleen zijn er diverse manieren om aandacht te krijgen en je zou voor de gein jezelf eens moeten abonneren op de kamervragennieuwsbrief die de meeste partijen wel hebben. Het niveau is ronduit dramatisch te noemen. Ik hoop dus niet dat GC dáár voor zou gaan.
Waar het om gaat is – met begrip over de complexheid vd politiek: je huiswerk goed doen. Dus een sterke inhoud creëren, niet te snel willen scoren (met bv. kamervragen), maar gestaag toch naar het einddoel. Volgens mij geldt dit voor zowel Groenlinks (zeker nu met die 250 ‘dissidenten’), Wouter Bos, Mark Rutte, én GC.
@5 ik denk dat jouw advies door gl is uitgevoerd maar zoals al eerder aangegeven ze haalden het niet.
Oftewel je recept mist een belangrijk ingrediënt. De echte doorslag gever is dat jij je onderwerp (langdurig) in de media kan houden. Dan gaan mensen zich een mening vormen en politici denken dat zij er ook maar eens iets mee moeten doen.
Dus eerst een goed idee, bij voorkeur met “aha-erlebnis” (om in mooie duitse uitdrukkingen te spreken), een aantal lobby-groepen op een lijn de een na de ander het onderwerp weer aan laten zwengelen. Oftewel je hebt een grote en goede organisatie nodig of een enorme mediatrekker (zoals Pim F met zijn vriend op de zondagmorgen). Kwaliteit is m.i. niet echt een issue voor politik machen.
@6 Hoewel ik me eigenlijk niet wil beperken tot Groenlinks, kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat jij vindt dat Groenlinks goede ideeën heeft. Je invulling van ‘kwaliteit’ is daarmee enigzins troebel. Ik denk dus niet dat Groenlinks mijn adviesje heeft gevolgd.
Mijn (niet heel erg on-topic) visie op Groenlinks is namelijk dat, om weer wat Duitse termen te gebruiken, de partij beheerst wordt door Fundis en dat ze te weinig Realos hebben. Oftewel: ideologisch rechtlijnige politiek moet eens plaats maken voor een meer ‘realpolitische’ benadering van vraagstukken.
Daarnaast is Groenlinks te arrogant, te wijsneuzerig, niet bereid tot compromissen, wijst ze verantwoordelijkheid af en zijn haar ideeën, zoals gezegd, in de praktijk niet of nauwelijks uitvoerbaar door hun radicaliteit. Bovendien spreekt de Tweede Kamerfractie al jaren niet tot de verbeelding. En daarom machen ze geen Politik
@ 6 + 7: Over wat er fout gaat bij GroenLinks, schrijf ik in mijn ´andere´ vrije tijd weer ´leuke´ stukjes.
@& hmmpfff. ik GL? ik heb weinig op met dat soort links. Hooguit vanuit keynesiaans opzicht.
Groen heb ik meer mee op. Maar daar bakken ze helemaal niks van. Ook hun laatste programma had tav groen weer t beeld van milieufreak, poepdozen en boomknuffelen. Dus wat dat betreft ben ik het met je opmerking tav real-politik eens. Daar hebben ze veel aan. M.n. door te combineren met aha-erlebnis. Iets wat de mensen herkennen en kunnen plaatsen, wat redelijk is.
Maar hun struikelpunten zijn dus de realiteit en media-aandacht. Ik wil best wel geloven dat ze jouw recept van goede voorbereiding, kleine stapjes herhaaldelijk inbrengen hebben gepoogd. Het is echter makkelijk afgedaan vanwege laag realiteitsgehalte. En dus blijven zij aan de zijlijn tot een serieuze partij t oppikt en reëel inbed. Met wat hulp van Al en co2 lijkt t gelukt.