In een lang maar lezenswaardig artikel laat Zack Beauchamp op Vox aan de hand van verschillende academische studies zien dat de steun voor nationalistisch rechts niet tot nauwelijks wordt gedreven door economische onzekerheid, zoals we zo vaak horen.
In plaats daarvan hangt de steun voor bovengenoemde politici vooral samen met ressentiment voortkomend uit (vermeend) statusverlies: hoe meer leden van de dominante groep het idee hebben dat ze het afleggen (of in de toekomst zullen afleggen) tegen nieuwkomers, hoe groter de steun voor nationaalrechtse politici en partijen.
Vandaar ook dat Trump, Wilders, etc. zo vaak en zo hard lopen te schelden op politieke correctheid. Want dat laatste is de ogen van henzelf en hun aanhangers namelijk niets anders dan ‘having to worry about the sensitivities of people who were invisible or submissive not that very long ago.’
En dat willen ze uiteraard niet.
Maar de belangrijkste boodschap is dat Wildersstemmers niet zielig of door de elite vergeten zijn. Hun angst is een andere: dat ze in de toekomst niet langer vanzelfsprekend de baas mogen zijn.
Reacties (18)
Dus laagopgeleide tokkies zijn altijd ‘de baas’ geweest in ons land?
@1: Begrijpend lezen, is dat je ooit bijgebracht? Wat hier staat is dat het juist niet “laagopgeleide tokkies” zijn maar een mensen die het vrij goed hebben (ze kunnen de huur, kleding, eten en een beetje meer betalen), maar vrezen dat ze dat zullen verliezen in de toekomst.
@2:
Het is zelfs niet zo dat deze mensen bang zijn er economisch op achteruit te gaan:
Het zijn trouwens ook niet per se mensen ‘met geld voor de huur en een beetje meer.’ Ze kunnen best (heel wat) beter af zijn dan gemiddeld.
Ze zijn daarentegen wél bang voor een achteruitgang in relatieve status.
Ik verwerp beide theorieën, hoewel status verlies en financiële achteruitgang wel worden gebruikt als gereedschappen. Ik denk eerder dat politici dit stimuleren om zo aan de macht te komen, blijven of als afleiding voor corruptie en/of dienen van lobby groepen.
Voorbeeld: In de VS werd het anti homo beleid zwaar gevoerd door de Republikeinse partij. Zogenaamd omdat ze voor “Family values” stonden. De eigenlijke donoren hierachter waren de Kochs, die hebben helemaal geen problemen met homoseksualiteit, maar als ze het kunnen gebruiken om zo toch hun zin door te drammen komt dat goed uit. De gewone burger word opgesplitst in twee groepen en kan hierdoor geen vuist vormen tegen de sterke lobby. De meesten zijn te veel bezig met een, voor de Kochs althans, non argument.
Voorbeeld 2: Iets wat begon in de VS maar wat we nu overal in de wereld zien, het gespeelde outrage van politici in zake nationaliteit. Te vaak word gedaan alsof de VN of de EU schuldig is voor het eigen gevoerde beleid, of worden er wat meer nationale vlaggen op gehangen, of gaat er een politici in een talk show zitten om eventjes een Marokkaans Nederlandse treiter vlogger de oren te wassen. Dit splitst de have nots op in twee groepen, zoals ook gewild want dan kunnen ze net als voorbeeld 1 geen vuist vormen, en zorgt dat beide groepen meer met elkaar bevechten bezig zijn dan er achter te komen waarom deze politicus bepaalde deals maakt die haar een baan opleveren na haar politieke carrière.
Voorbeeld 3: The Southern Strategy, waarin de republikeinse partij, moedwillig olie op het vuur gooide om ze de racistische stem binnen te kunnen slepen.
Al deze tactieken hebben een nadeel, het stookt mensen op. Vaak blijft het wel bij een sudderlapje, maar toch blijft er altijd wat hangen. Na een tijdje barst de bom en komt er weer iemand om. Dat is vaak het “minste” van de nadelen nog. Want Carrière politici geven geen HOL om een leven, zolang zij hun centen maar krijgen.
Nee wanneer ze beginnen te janken is wanneer een populist het lontje ruikt van het kruitvat, en hem lekker gaat staan oplaaien door er eventjes wat meer op te blazen. De populist word dan ineens populair, en hoeft niks te beloven, zolang hij niet regeert hoeft hij het niet waar te maken… maar ook hij kan met zijn stem lobbygeld binnen krijgen en mee teren in de pot. Ook is hij vaak gehaaider dan de andere not populistische lobbycraten (hoewel de VVD aardig populistisch is) omdat hij nooit verantwoordig af hoeft te leggen. Hij kan schreeuwen wat hij wil, regeren hoeft hij niet. En wanneer je vraagt :”Ben je dan geen parasiet?” dan kan de populist in aller ernst zeggen :”Ja, maar dat zijn zij toch ook?”.
Nou het ergste voor de maatschapij is ook nog niet eens die ene dode, dat is erg…. maar niet eens het ergste. Het is wanneer de rellen beginnen of mensen totaal niet meer met elkaar willen praten. Kijk maar eens in de VS, waar het zo ver heen is dat sommige winkels in Kansas je niet eens iets willen verkopen als je niet ingeschreven bent als Republikein. Zo gepolariseerd dat ze maar in hun hokje denken en niet verder. Een DROOM voor een populist als Trump, want hij hoeft zich nooit te bewijzen, want de haat jegens het andere hokje is zo groot dat whatever hij ook doet, de andere altijd erger is. De maatschappij is volledig ontwricht, de lobby groep trekt zijn handjes lachend terug, en de mensen slaan elkaar de hersens in.
Dus nee: Niet dat de dominante groep ineens niet meer dominant is, nee niet dat het geld ineens niet meer vloeit.. de oorzaak is het stoken van de lobbycraat en/of beroepspoliticus voor eigen gewin. Het waren gereedschappen om aan de macht te blijven, niks meer.. niks minder.
Zeg nu zelf: Bathroom laws? Welke Amerikaan van de oude stempel wil nu dat de overheid gaat beslissen waar jij een drol draait? After all :”When you gotta go, you gotta go… even if it’s the ladies room!”:P…. een gebruikte tool voor macht.. niks meer niks minder.
Daarom mocht Geenstijl lekker rellen, en Boef niet. Boef past niet in het stemvee van de VVD, geenstijl haar rellers wel ;). Een soort van “Neder Zuidelijke Strategie” zeg maar ;).
Dit trok mijn aandacht. Het is een mythe, maar hoe het wel zit biedt een interessant inkijkje in wat er nodig is om extreem-rechts de electorale wind uit de zeilen te nemen.
Ten eerste is het makkelijk om vluchtelingen welkom te heten als het om lage aantallen gaat. Nederland vangt in de praktijk meer vluchtelingen op dan Canada.
Ten tweede heeft Canada juist een strikt migratiebeleid met plafonds en allerlei eisen, gericht op het binnenhalen van hoogopgeleide migranten. Het migratieplafond is niet verruimd, het binnenhalen van extra Syrische vluchtelingen heeft tot gevolg dat er minder ruimte is voor professionals uit het westen.
Canada heeft dus niet te maken met de enorme pieken aan extra migranten die we in Europa gezien hebben, en ook zijn de migranten in Canada hoger opgeleid.
Dit pleit voor het beter managen van migratiestromen in Europa als een manier om extreem-rechts de wind uit de zeilen te nemen.
@4: natuurlijk spelen politici een belangrijke rol. Maar het is nogal paternalistisch om te denken dat de kiezers hier zelf geen mening over hebben. Neem de mening van extreem-rechtse kiezers serieus, ook al vindt je die verwerpelijk.
@5:
Dat is dus erg lastig als het rechts zelf is die veel laag opgeleide immigranten naar binnen haalt vanwege het drukkend effect op de lonen. Vervolgens krijgt links daarvan de schuld, waar rechts vervolgens dankbaar gebruik van maakt om meer stemmen te krijgen. Zit het hele probleem hem niet gewoon in de leugens op rechts???
@5: Kortom zoals gebruikelijk moet ik dus maar respect opbrengen voor de angsten van een ander. Dat iemand die in de VS een homo doodmartelt en niet word vervolgd omdat het politici goed uitkomt? Maakt niet uit! Een witte man die een vrouw verkracht en nog geen week vast zit? Maakt niet uit!
Nee dat moet je respecteren. Houdt toch op man, je zit zo diep in het gat van zo’n politicus dat je zijn stront niet meer ruikt, maar de boerenkool van het avond eten! Je hebt zelfs niet eens meer door dat je uitgespeeld word en doet lekker mee met angst zaaien. Je hebt Stockholm syndroom en beschuldigt anderen van wegkijken terwijl je zelf met toch een partij wegkijken doet van heb ik jouw daar.
Je bent goed op weg naar die gepolariseerde maatschappij waarin je voor alles bent wat jouw lijdertje zegt, tegen het lijdertje van de ander. En het groot kapitaal maar lachen. (Lijder geen spelfout, ik vindt alle Politici lijdertjes, op een paar lokale na.). Straks kan je me weer als schild gebruiken als een Marokkaanse man een homo een klap geeft, maar als Geenstijl het doet is het weer lachen gieren en brullen.
Dus doe je ogen eens open en kom eens uit de reet van Rutte. Zorg ervoor dat je Linkse Buurman uit de Reet van Roemer komt. En durf eens Nee te zeggen samen tegen een politici die mijn geboorte provincie gewoon volledige naar de filestijnen helpt.
Niet alleen zakt het al sinds de jaren 70, hebben we aardbevingen sinds de jaren 80… nu komt het zeewater ook nog eens omhoog en krijgen we verziltte grond waardoor er niks meer groeit… en het Groot Kapitaal maar lachen gieren en brullen. Want Tammo uit Pekela is meer bezig met vluchtelingen dan met de echte criminelen.
@2:
Maar uit alle peilingen blijkt dat de gemiddelde PVVér laagopgeleid is en bovendien bovengemiddeld vaak werkloos.
@6: Dat is al het rechts op een hoop gooien, van het economisch rechtse gebral van de VVD tot het xenofobe van de PVV. Het is niet een blok.
@9: De VVD is niet minder xenofoob dan de PVV, dat blijkt de laatste tijd keer op keer.
@9: Aangezien het stemgedrag van de VVD meer overeenkomt met dat van de PVV dan met dat van coalitiepartner PvdA (al helemaal als het gaat over migratie en integratie), mag je best van een blok spreken.
@8:
Het klopt dat veel laagopgeleiden op de PVV (willen) stemmen, maar inmiddels hebben meer hoogopgeleiden (12%) een voorkeur voor de PVV dan voor PvdA (8%) of SP (6%).
De steun onder hogeropgeleiden voor de PVV is dus weinig minder dan voor D66 (14%) of GroenLinks (14%).
Maurice de Hond wijst er ook expliciet op dat de PVV op dit moment vooral hogeropgeleide kiezers van de VVD aantrekt.
Zullen die het gemiddeld economisch slecht hebben?
Het bovenstaande toont dat ‘laagopgeleid = economisch kansarm = PVV-stemmer’ niet goed opgaat.
Dus misschien zit het wel zo: ‘laagopgeleid = relatief bang voor statusverlies = vatbaar voor ressentiment = PVV-stemmer’.
Het kwalitatieve onderzoek dat de auteur in het gelinkte artikel aanhaalt, wijst op het laatste.
Niet overal, maar bijvoorbeeld wel op straat, bij de voetbalvereniging en op (delen van) de alledaagse werkvloer.
En dat sluit bijvoorbeeld ook aan bij hoe Corey Robin conservatisme typeert:
Op dit moment lijkt conservatisme zich dus opnieuw te uiten als ‘a defense of power and privilege,’ maar nu vooral gericht tegen etnische minderheden – althans bij degenen die nu het gevoel hebben dat ze daarmee in een zero sum-competitie zijn verwikkeld.
het managen van vluchtelingenstromen is een goed idee. waarom? iedere eikel, groot of klein, weet dat extremisme het best bloeit op armoede. een goed opgeleide immigrant zal eerder werk vinden en eerder integreren en dus eerder een onderdeel van de samenleving zijn. ze hebben snelller geld om uit te geven en kunnen zich mede daardoor sneller een beeld vormen van de maatschappij waarin ze leven en daar de zegeningen van inzien.. dit in tegenstelling tot de gemiddelde asielzoeker van de laatste drie jaar, die al terzijde is geschoven door amerika en canada en dus naar Europa moet komen. die zou beter af zijn met hulp in zijn of haar traditionele omgeving, want ja, ook deze nieuwkomers zijn zo xenofoob als maar zijn kan, met het verschil dat dat wel geaccepteerd word door het establishment..
@12: EN ik blijf van mening dat mensen niet zo kwaad zijn, maar dat ze worden opgejut door politici om voor hun karretje te gaan rennen. Je maakt mij niet wijs dat mensen die nooit problemen hadden met donkere mensen bij een voetbal club nu ineens als een blad aan een boom omdraaien. Dat heeft niks met statusverlies te maken, dat is er namelijk niet eens… want ze hadden nooit wat in te brengen…
Nee dat heeft met verdeel en heers te maken en opjutten. Waardoor mensen de andere have nots de schuld gaan geven van hun “have not zijn”. Dit word gewoon gecultiveerd door de VVD en ook de SP. De VVD wijst die Surinaamse Nederlander aan die zegt :”Jongens moet dat nu zo opzichtig en hard met die Zwarte Pet, mijn zoontje word er mee geregeld mee getreiterd op school.” en zegt “ZIE JE WEL HUN SCHULD! Ze willen jullie dat beetje ook nog afnemen! Stem op mij dan geef ik je het kwartje van kok terug!”
De SP die wijst naar de midden stand die zegt :”Ik kan gewoon iemand niet vol aannemen met vast contract, ik heb namelijk niet altijd werk. Ik vind het ook niet leuk die uitzend bureaus, maar wat moet ik dan?” en zegt :”ZIE JE WEL! ZO’N UITKNIJPER! Stem op mij en ik geef je de ziekenfonds terug zoals het vroeger was!”
In beide gevallen is het zand in de ogen strooien en niks doen. Ja vroeger stemde ik ook SP, maar toen die een regeringskans kregen namen ze die niet. Ook is de SP afgegleden naar oud Links, die zich totaal niet meer bezighouden met de wensen van mensen onder de 55, Putin aanhangen vinden ze belangrijker.
Ik haat tegenwoordig politici, omdat ze zich divas wanen en meer op TV komen schreeuwen dan echt proberen voor hun ideologie het beste te betekenen. Ideologische Politici zie je misschien nog in lokale partijen, maar Nationaal al lang niet meer.
@12: +1
Ik meen dat Karl Mannheim in zijn essay over Conservatisme ook ergens zegt dat het om statusverlies, of vrees voor status verlies gaat.
Moest even zoeken:
Ik vond het wel een mooie observatie eigenlijk.
@7: Ik heb het niet over respect, ik heb het over serieus nemen. Dat mensen dus uit overtuiging op een Wilders stemmen, en niet (alleen) omdat ze dom zijn of opgejut worden.
Die mening mag je best abject vinden, je hoeft geen respect op te brengen voor racisten, je mag op ze schelden. Maar denk niet dat het probleem opgelost wordt als de media alleen nog maar de goede dingen zeggen, je een politicus uit de weg ruimt of je deze kiezers aan een baan helpt.
Je zult als linkse partij dus het mogelijk veroorzaken van ressentiment mee moeten nemen in je beleidskeuzes, het is een serieuze risicofactor.
Hoe langer dat zakken op die maatschappelijke ladder doorgaat, hoe groter het ressentiment zal worden. Almaar zakken leidt tot perspectiefloosheid en hoge zelfmoordcijfers.
https://www.washingtonpost.com/news/wonk/wp/2016/03/04/death-predicts-whether-people-vote-for-donald-trump/