Het is eigenlijk te simpel voor woorden, maar onze regeringsleiders houden daar niet van: waarom mag Iran eigenlijk geen atoomwapens hebben, vraagt freelance journalist Frits van Veen zich af.
Na de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog werd in 1919 de Volkenbond opgericht om de vrede te bewaren en een soort van democratie op wereldniveau te realiseren. De Volkenbond bestond destijds uit 51 landen. De rest van de wereld was nog gekoloniseerd door West-Europese landen.
De Volkenbond kreeg, na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, in 1945 een nieuwe naam: de Verenigde Naties (VN). Het hoofdkwartier kwam in New York, want de Verenigde Staten waren de belangrijkste initiatiefnemer en hadden bovendien inmiddels de atoombom uitgevonden. Zij waren het machtigste land ter wereld.
Inmiddels is de wereld gedekoloniseerd, op Palestina na, en bestaat onze nieuwe “wereldregering” uit liefst 193 landen.
De Verenigde Staten waren tegen het West-Europese kolonialisme. Zij waren immers zelf als onafhankelijke natie ontstaan door zich aan het Britse koloniale juk te ontworstelen. Ze voelden al aankomen dat, als straks al die bijna 200 landen lid zouden zijn van de VN, dat wel eens mis zou kunnen gaan. Misschien niet eens zo gek gedacht, want die gedekoloniseerde landen moesten eerst hun eigen boel op orde krijgen en veel van die landen zijn daar tot op de dag vandaag nog steeds niet klaar mee.
Daarom werd een jaar na de oprichting van de VN, de VN-Veiligheidsraad opgericht. Deze bestond en bestaat uit vijf permanente leden: China, Frankrijk, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Elk van deze landen heeft het recht elk democratisch besluit van de bijna 200 landen in de wereld, te torpederen: het veto-recht.
Deze vijf landen kwamen al snel allemaal in het bezit van de atoombom. En zij besloten op een gegeven moment dat alleen zij daarover mochten beschikken. Ook niet zo vreemd, want stel je voor dat elke gek die in een land aan de macht kwam, ook zo’n afschuwelijk wapen mocht hebben.
Na Hiroshima is het wapen gelukkig nooit meer gebruikt.
Toch verbreidde het bezit van atoomwapens zich sluipenderwijs. Achtereenvolgens Israël, India en Pakistan kregen er de beschikking over. Er werd niet veel drukte over gemaakt. Niet alleen ontkenden de laatst genoemde drie landen gewoon dat ze de A-bom hadden. Ze waren bovendien alle drie trouwe bondgenoten van de Verenigde Staten. Dus: who cares?
Dat werd anders toen Irak, tot dan toe ook zo’n trouwe bondgenoot van de VS, zijn eigen plan begon te trekken en in 1990 zijn buurland(je) Koeweit wilde innemen. Begrijpelijk dat een westerse alliantie daar tegen in het geweer kwam. De bezetting verstoorde immers de internationale rechtsorde. Het halve land werd platgebombardeerd.
Saddam Hussein kreeg dertien jaar later, in 2003, opnieuw een flink pak slaag. Hij werd er door de Verenigde Staten niet alleen van beschuldigd de hand te hebben gehad in de aanslagen van nine eleven 2001, hoewel hij allesbehalve een fundamentalistische moslim was. Nee, hij zou ook bezig zijn atoombommen te maken. Geen van beide verdenkingen bleek te kloppen.
Nu wordt het iets ingewikkelder. Ruim dertig jaar geleden, in 1979, was in Iran, een buurland van Irak, de fundamentalistische ayatollah Khomeini aan de macht gekomen. Vrijwel de gehele bevolking steunde zijn machtsgreep tegen de door Amerika gesteunde sjah Reza Pahlevi.
Steeds meer Iraniërs zouden daar later spijt van krijgen. Eigenlijk is inmiddels bijna de hele Iraanse bevolking tegen de dictatuur van de ayatollahs. Maar wat moesten ze destijds anders om van het Amerikaanse juk af te komen?
De Verenigde Staten bleven na 1979 niet stil zitten. Zij waren toen nog goeie vriendjes met Saddam Hussein, wiens land zij vol wapens hadden gestopt. Zij wisten hem over te halen de oorlog te verklaren aan de ayatollahs in het buurland.
Saddam Hussein twijfelde, maar niet lang. Binnen de islam bestaan namelijk twee stromingen, de soennieten en de sji’ieten, die elkaar onder normale omstandigheden niet veel kwaad doen. En de “soenniet” (als hij al een moslim was) Saddam regeerde met harde hand over een land waar in meerderheid sji’ieten wonen. Zijn troon zou wel eens bedreigd kunnen worden, nu in het vrijwel geheel sji’itische Iran de ayatollahs aan de macht gekomen waren.
Het werd de bloedigste oorlog (1980-1988) sinds de Tweede Wereldoorlog, met miljoenen doden aan beide kanten. Een volstrekt zinloze oorlog bovendien. Zowel ayatollah Khomeini in Iran als Saddam Hussein in Irak kwam vaster in het zadel te zitten.
Natuurlijk, op de achtergrond speelt de kwestie-Israël. Israël werd in 1948 (op grond van een VN-resolutie) gevestigd op Arabisch/islamitisch grondgebied, omdat de Europeanen met hun pogroms en holocaust al het halve joodse volk hadden uitgemoord. En veel Arabieren en andere moslims zijn het daar nog steeds niet mee eens.
De ayatollahs in Iran gingen, behalve tegen de “Grote Satan” Amerika, vooral ook tegen Israël te keer. Met hun mond althans. Vroeger kende Iran (toen nog Perzië geheten) de grootste joodse gemeenschap ter wereld. Joden hadden het er niet makkelijk, maar tot aan de christelijke Kruistochten (tegen joden en moslims) leefden ze in relatieve vrede tussen de moslim-meerderheid. En nog steeds zijn er joden en synagoges in Iran, al krijgen joden en christenen het er steeds moeilijker.
De Verenigde Staten, met in hun kielzog de Europeanen, hadden de (Arabische) buurlanden van Israël inmiddels al getemd met wapens en geld. Maar in de ayatollahs school een nieuw gevaar.
Nu de Arabische Lente is uitgebroken, weten de Verenigde Staten en Europa het helemaal niet meer. Wat gaat er met Israël gebeuren, dat zich sinds 1948 alleen maar heeft uitgebreid met met meer Arabisch land?
The answer is blowing in the wind. Maar persoonlijk (als ik even subjectief mag worden) geloof ik dat moslims het beter met joden (een verwant, semitisch volk) voor hebben dan (geseculariseerde) christenen.
Maar misschien is nu in ieder geval duidelijk waarom Iran geen atoomwapens mag hebben.
Reacties (28)
“op Palestina na”
En de Westelijke Sahara dan?
“Deze vijf landen kwamen al snel alllemaal in het bezit van de atoombom.”
Uiteraard was het China die origineel in de veiligheidsraad kwam, het China van Chiang Kai Sjek, het huidige Taiwan en hebben zij nooit kernwapens gehad.
Er zijn nog wel meer kolonies. De Amerikanen zelf zijn ook niet bepaald wars van kolonialisme, getuige de vele Caribische en Pacifische eilanden die ze momenteel als niet-staten toch tot hun grondgebied tellen.
“Niet alleen ontkenden de laatst genoemde drie landen gewoon dat ze de A-bom hadden. Ze waren bovendien alle drie trouwe bondgenoten van de Verenigde Staten. ”
Toen India in ’74 een ‘vreedzame nucleaire test’ uitvoerde, zoals ze dat zelf noemden, viel er weinig meer te ontkennen. Daarnaast was India toentertijd nou niet echt een sterke bondgenoot van de VS, meer van de SU.
Ten slotte, is een groot gevaar voor een Iraans kernwapen ook niet dat dat de regio verder nucleair laat gaan. Saudi-Arabië zal namelijk niet erg blij zijn met een Sjiitische bom op een steenworp afstand. Zeker nu Irak en Iran ook dichter bij elkaar zijn gekomen, wat voor SA altijd de natuurlijke buffer tussen Iran en hunzelf was.
Een atoomwapen is misschien helemaal niet in Iran’s belang. Iran is sowieso door zijn oppervlakte, talrijke bevolking en grondstoffen een regionale macht. Een Iraanse atoombom ontketent een wapenwedloop met als resultaat dat zelfs staatjes als Koeweit en Qatar met hun bommen in stategisch evenwicht zouden komen met het veel grotere buurland. India heeft ook haar natuurlijke geostrategische overwicht t.o.v. het kleinere Pakistan verloren na 1998.
Inderdaad, stel je voor dat er een wapenwedloop in die regio ontstaat, wat zou er dan gebeuren? Stel je voor dat bijvoorbeeld een land als Israël ook een kernwapen zou ontwikkelen?
Op zich is het vreemd dat het westen Israël de wapens stiekem geeft en vervolgens verbiedt dat andere landen reageren op deze situatie door ook nucleaire wapens proberen te krijgen. Is het Westen dan eigenlijk niet de initiator van deze wapenwedloop?
Israël heeft zelf een hele sterke, zo niet de meest innovatieve wapenindustrie ter wereld. Zo moest Frankrijk onlangs een importverbod voor Israëlische wapens opheffen. Beetje hypocriet van Frankrijk.
Ik denk niet dat Israël zit te wachten op technologie van anderen, hooguit op wat “hardware”.
De wapenwedloop in die regio wordt getriggered door het dogmatische ongenoegen over Israël en onderlinge spanningen, maar niet door de westerse wereld.
Ik lees in Wikipaedia dat eigenlijk Noord Korea het grootste probleem is inzake naleving van het non-proliferatieverdrag. Nog groter probleem, maar daar kan ik geen bron voor vinden, is dat met al die atoombommen overal in de wereld ook vandaag of morgen een paar van die atoombommen in handen zullen komen van havikken, vrijheidsstrijders, opstandelingen, rebellen, warlords of nog gevaarlijker loslopende individuen. Dat gevaar lijkt mij een extra reden om het nonproliferatieverdrag strenger na te leven. En dat geldt natuurlijk ook voor onze kant, in het bijzonder ook voor de USA – waar immers niet iedereen een duif lijkt te zijn.
Je zou aan de hand van dit stuk haast gaan denken dat de VS machtspolitiek bedrijven.
De IAEA organiseert op 21-22 november: Forum on Experience of Possible Relevance to the Creation of a Nuclear-Weapon-Free-Zone (NWFZ) in the Middle East.
http://www-pub.iaea.org/MTCD/Meetings/Announcements.asp?ConfID=43407
Het eerste land dat die kernwapenvrije zone voorstelde was Iran, nog onder de sjah. En ook het huidige regime heeft tot nu toe gesteld voorstander te zijn van die zone, daarbij refererend aan het feit dat Israël de werkelijke bedreiging zou zijn gelet op het feit dat zij als enige honderden kernkoppen reëel tot haar beschikking heeft.
http://www.armscontrol.org/2011_09/Iran_and_a_Nuclear-Weapon-Free_Middle_East%20%20%20%20
Matig stuk: de geschiedenis van de kernwapens is wat ingewikkelder: Cuba crisis, de Pakistaan Khan, die In Nederland zijn kennis opdeed bij professor Kistemaker, de spanningen tussen India en Pakistan, het non-proliferatieverdrag.
Voor wederzijdse afschrikking is het eenzijdig bezit van nucleaire wapens ook geen goede zaak, mits de regimes wel tot een minimaal rationeel gedrag in staat zijn. Daar mag je ten aanzien van Pakistan aan twijfelen en dat is dan ook een etterende doorn in het vlees van de mondiale vrede.
En Iran? Daar kan met recht aan getwijfeld worden. Maar of de reflex van even wat bommen gooien zal helpen? Wat technisch kan, zal niet tot politieke verandering leiden. Als Israël vrede kon maken met zijn buren, was een regime change in Iran misschien al geweest.
Er is natuurlijk wel het issue van het Non-Proliferatie verdrag, waar Iran momenteel onderdeel van uit maakt. Zo lang ze dat blijven, mogen ze vanwege de afspraak die ze daarover gemaakt hebben geen kernwapens ontwikkelen. Israël, Zuid Afrika, Noord Korea, India en Pakistan hadden het fatsoen geen lid te zijn (desnoods zelfs uit het verdrag te stappen), toen ze hun eerste bom testten.
Overigens is de enige overtreder van het NPV die mij bekend is de VS, die India kennis en onderdelen leveren, ondanks dat India geen partij is in het NPV. Daarnaast stationeren de VS kernwapens in andere landen, hoewel ze zelf de regels daarover iets anders interpreteren en zich wat dat betreft niet in overtreding vinden.
Matig. Waarom zou je Israel erbij betrekken?
De reden dat Iran geen atoombom mag hebben, is kinderlijk eenvoudig. In tegenstelling tot kernwapenbezittende “buur”landen als India, Pakistan en Israel, heeft Iran het non-proliferatieverdrag wel ondertekend. Daarmee hebben ze de wereld expliciet beloofd geen kernwapens na te streven en daar bovendien controle op toestaan. Dat verdrag hebben ze meermalen met voeten getreden waaruit we kunnen concluderen dat ze niet te vertrouwen zijn. Niet zonder kernwapens en niet met kernwapens.
Verder zeg je
Deze vijf landen kwamen al snel alllemaal in het bezit van de atoombom. En zij besloten op een gegeven moment dat alleen zij daarover mochten beschikken.
Dat klopt volgens mij niet echt. Het non-proliferatieverdrag is door Ierland opgesteld, niet door de permanente leden van de veiligheidsraad. Bovendien was dat geen opgelegd besluit, zoals je het doet voorkomen; alle deelnemende landen doen dat vrijwillig.
Vooralsnog heeft Iran geen kernbom, heeft geen programma daartoe en heeft ook geen beleid om naar een kernbom te streven.
Iran heeft wel een civiel kernenergie programma. En er is een verdenking dat Iran ‘stiekem’ wel degelijk een kernwapenprogramma heeft. Dus er zijn zorgen, en op basis van die zorgen en het niet geven van volledige openheid ontstaat er veel handengewring en alarmisme. Dat alarmisme is er al sinds 1979 en er is nog geen kernbom, dus ik ben geneigd om Iran het voordeel van de twijfel te geven en eerst meer feiten te willen zien voordat er conclusies worden getrokken.
Het is natuurlijk de omgekeerde wereld om je heel druk te maken over landen die wel het NPV hebben getekend, maar dat niet te doen over landen die dat niet hebben. Natuurlijk is het kernwapen van Israel de olifant in deze kamer, en natuurlijk moeten we het juist daar eens over gaan hebben. Misschien wil Iran wel afzien van elke aspiratie op een kernwapen als Israel zijn kernwapen opgeeft. Vind ik niet onredelijk.
Het is natuurlijk de omgekeerde wereld om je heel druk te maken over landen die wel het NPV hebben getekend, maar dat niet te doen over landen die dat niet hebben.
Dat doe ik ook niet. Ik wijs enkel op de eenvoudigste aanvliegroute van dit vraagstuk en dat lijkt me in dit geval de overtredingen van het NPV die door Iran zijn begaan. Dat jij daaruit de conclusie trekt dat ik me niet druk maak over kernwapens i.h.a., daar kan ik ook niks aan doen. Want dat staat er niet, dat verzin jij.
(…) ik ben geneigd om Iran het voordeel van de twijfel (…)
Er is helemaal geen twijfel over de moedwillige overtredingen van het NPV. Dat hoeft natuurlijk niet meteen iets te zeggen over of Iran nou een kernwapen aan het klussen is of niet. Het zegt wel iets heel belangrijks over de betrouwbaarheid van Iran als gespreks-/onderhandelingspartner.
Deze uitspraak: “Maar persoonlijk (als ik even subjectief mag worden) geloof ik dat moslims het beter met joden (een verwant, semitisch volk) voor hebben dan (geseculariseerde) christenen.”, komt een beetje uit de lucht vallen in je verhaal. Kun je dat toelichten?
Ik bedoel: in de veel ‘seculier christelijke’ landen is het met gelijke rechten beter geregeld dan in islamitische landen. En om nu op basis van bedenkelijke rassentheorieën te veronderstellen dat joden en arabiederen beiden semitisch zijn, en het dan dus wel beter met elkaar voor zullen hebben, dat vergt toelichting. Het veronderstelt bovendien dat op hun beurt joden het beter voor hebben met islamieten dan seculiere christenen. (Daarbij: de meeste islamieten zijn niet semitisch, want niet Arabisch.)
ALs je heel kort van geheugen bent kan je denken dat christelijke Europeanen het beter voor hebben met joden dan islamitische arabieren.
Ah, we sleuren er eventjes een paar eeuwen historie bij om de opgeheven wijsvinger te laten shinen. Tsja, in dat geval hebben Islamieten het wellicht inderdaad veel beter voor met Joden. Bovendien zijn ze dan ook veel beter in wiskunde en astronomie. Het is eigenlijk een wonder dat er nog geen halve-maanvlag op de maan wappert. Laat ik vanavond voor het slapen gaan ook niet vergeten me een moment in diepe ootmoed een potje te gaan schamen voor mijn slavernijverleden. Want ja, history is mine. Het is maar goed dat u mij daar even op wijst. Het heden is tenslotte slechts realiteit. Tsja.
Ah, we sleuren er eventjes een paar eeuwen historie bij
Ja, wie voert er nou een discussie op basis van feiten.
Had ik mijn pots in vt geschreven, dan had je een punt. Maar de pots staat in tt. En tt staat voor Tegenwoordige Tijd. Ik ben best rekkelijk hoor, maar om ’tegenwoordig’ nou te gaan zitten te definiëren als ‘pakkumbeet twee millennia’, dat gaat me wat ver.
Verder voer ik geen discussie, maar vraag ik toelichting op een interessante stelling. Belangstelling, zeg maar. Nu ga je me zeker vragen of ik die belangstelling dertig jaar geleden ook al had?
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=HPEVuAWhv8c#t=1810s
Als het zover is dan gaat het een groot volksfeest worden.
Not just an ordinary bomb, its the islamic bomb!
“Inmiddels is de wereld gedekoloniseerd, op Palestina na”?! Dat is een geintje zeker! Eigenlijk is Amerika één grote kolonie van Europeanen, al zijn de staten daar inmiddels van de Europese moederlanden onafhankelijk. Palestina is niet gekoloniseerd, het was vroeger wel enige tijd onder Engels bestuur en daarvoor onder Turks bestuur enzovoorts, maar sinds 1948 is het onafhankelijk, deels bevolkt door overwegend Arabieren (Jordanië) en deels overwegend door joden (Israël). Daartussen zitten enkele gebieden die eerst wederrechtelijk ingelijfd werden door Joranië en na 1967 werden bezet door Israël, een partijtje landjepik waar Israël en Jordanië bepaald niet uniek in zijn. Bij het lezen van het artikel van Frits van Veen vermoed ik dat hij een wereld in een parallelle dimensie beschrijft.
Grappig dat je iemand anders beschuldigt van het beschrijven van een parallelle dimensie en dan zelf aankomt met iets als“sinds 1948 is het onafhankelijk, deels bevolkt door overwegend Arabieren (Jordanië) en deels overwegend door joden (Israël)”.
Bismarck, misschien moet je iets specifieker zijn. Ik weet niet wat er volgens jou niet klopt.
“…Maar persoonlijk (als ik even subjectief mag worden)…”
Nogal humor zo aan het einde van dit stuk, of ben ik de enige die ging lachen toen je dat las?
Nee, je was zeker niet de enige… :D
InHolland?
Oefent voor z’n werkstuk.
Ik wil nog even reageren op perik (reactie nr. 12). Inderdaad geloof ik dat moslims (althans Arabieren, met wie ik de meeste ervaring heb) het beter voor hebben met joden dan christenen. Lijkt me ook nogal voor de hand te liggen. Je hoeft er nog geen vijftig jaar voor terug in de geschiedenis (de holocaust). Bovendien heb ik mijn persoonlijke indrukken. Als kind van na WO II hoorde ik de anti-joodse geluiden om heen en ook nu nog, hoewel er inmiddels een taboe op rust. Anderszijds heb ik veel Marokkaanse vrienden en die zijn weliswaar vaak geproccupeerd met Israel maar niet met joden. Bovendien blijkt de helft van die Marokkaanse vrienden (zo heb ik recent ontdekt) zelf van joodse afkomst. En ze kwamen niet hierheen vanwege vervolging, maar om aan de algemene armoede en rechteloosheid in Marokko te ontsnappen. En ze zijn nog steeds dol op hun land (niet op hun regering).