Hoe oorlogen beginnen

Nu de Russische beer uit zijn winterslaap is ontwaakt en zich begint te roeren - in Georgië, Oekraïne en Syrië - heb ik AJP Taylors Hoe oorlogen beginnen (1980) maar eens uit mijn boekenkast gevist. Bladerend door het boek krijg je de indruk dat landen doorgaans een oorlog in stommelen uit misrekening, misverstanden en een domme samenloop van omstandigheden. En veelal steekt er een ideologische breuklijn onder.

Door: Foto: Veldslag te Valmy - Horace Vermet, National Gallery, 1792 copyright ok. Gecheckt 26-09-2022

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: futureatlas.com (cc)

De Krim: recht en de stem des volks

OPINIE - Waarom beschouwen we het ten val brengen van de regering Janoekovitsj wél legaal en het afscheidingsreferendum op de Krim niet? Een analyse van Gert Jan Veerman.

Als lezer van Nederlandse kranten krijg ik als ik over het conflict rond de Krim lees, het beeld dat ‘het Westen’ het referendum op en over de afscheiding van de Krim van de staat Oekraïne als onwettig beschouwt, terwijl datzelfde Westen de impliciete volksuitspraak in Kiev en de daarmee gepaard gaande afzetting van een wettig gekozen president goedkeurde. Het Russische standpunt lijkt juist het omgekeerde in te houden. Je kunt dus zeggen: het hangt er maar van af, of wat preciezer: het hangt van het belang af wat je vindt van de juridische status van uitspraken van het volk. En ik vrees dat er weinig anders valt te zeggen: zo is het. Ik zal dit toelichten.

Er bestaat de nodige onduidelijkheid over wat ‘recht’ is. Ik vind zelf een driedeling in niveaus wel inzicht gevend:

a. ‘recht’ verwijst naar gerechtigheid en rechtvaardigheid als bovenwettelijke normen die als grond en toetssteen kunnen worden beschouwd,
b. ‘recht’ verwijst naar de bestaande positieve rechtsregels die in wetten en jurisprudentie zijn vervat,
c. ‘recht’ verwijst naar de werking van regels, naar hoe mensen omgaan met regels.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

De Oekraïnecrisis vanuit Russisch perspectief

In CounterPunch:

Hillary Clinton, on March 5, said that Putin’s concern for Russians in Ukraine is like Hitler’s concern for Germans in Poland and Czechoslovakia. It is also like Ronald Reagan’s concern for US medical students in Grenada by which he justified his 1983 invasion of that small island nation. […]

It is not something unique in the personalities of Tsar Peter or President Putin that drives Russia to require non-threatening neighbors. It is the collective Russian memory of invasion. Each era of history has had its military super-power, and each super-power in turn attacked Russia.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Rusland heeft ‘geen hinder’ van nieuwe sancties

De Volkskrant:

De Russische financiële sector zal geen onmiddellijke grote hinder ondervinden van de nieuwe sancties die gisteren zijn aangekondigd in verband met de crisis in Oekraïne. Dat liet de Russische staatssecretaris van Financiën, Aleksej Moisejev, vandaag weten.

‘Op het moment zie ik geen ernstige gevolgen voor de financiële sector’, stelde Moisejev. Hij gaf verder aan het oneens te zijn met de verlaging van de kredietvooruitzichten van Rusland door kredietbeoordelaar Standard & Poor’s. […]

Beleggers op de beurs in Moskou maken zich zorgen over de ontwikkelingen. De MICEX-index in Moskou ging vrijdagochtend 3,6 procent omlaag.

Krimtataren weer eens het haasje

Na dit bericht van gisteren, kunnen we nu dit lezen op nu.nl:

De Tataren op de Krim zal gevraagd worden een deel van het grondgebied waar ze wonen te verlaten, in ruil voor een plek elders op de Krim. Dat heeft de vicepremier van het schiereiland, Roestam Temirgalijev, gezegd in een interview met het Russische persbureau RIA Novosti. De regering heeft volgens de vicepremier andere plannen voor het grondgebied.

De plannen zullen bij veel Krimtataren herinneringen oproepen. Toen Josef Stalin aan de macht was in de Sovjet-Unie werden de Krimtataren massaal gedeporteerd naar Centraal-Azië. Na de val van de Sovjet-Unie trokken velen terug naar de Krim, maar het lukte ze niet land dat ooit hun bezit was terug te krijgen. […]

“We hebben de Krimtataren gevraagd een deel van hun grond te verlaten, omdat dat nodig is voor sociale doeleinden”, aldus Temirgalijev. “Maar we zijn er klaar voor om ze andere grond toe te kennen zodat de Krimtataren een normaal leven kunnen leiden.”

Temirgalijev benadrukte dat Tataren mogelijk hoge functies krijgen in een nieuwe regering.

Dat duurde niet lang…

De nieuwe realiteit op De Krim:

Een Tataarse activist is dood gevonden op het Oekraïense schiereiland de Krim. De 39-jarige Reshat Ametov verdween begin maart tijdens een demonstratie in het centrum van de regionale hoofdstad Simferopol. Hij is daar meegenomen door drie onbekende mannen in militaire uniformen, stelde de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW), die spreekt van “een klimaat van wetteloosheid” op de Krim.

HRW: Activisten en journalisten aangevallen en ontvoerd op de Krim

Aldus nu.nl:

Paramilitaire groepen vallen activisten en journalisten aan en nemen mensen mee in de Krim. Dat zegt Human Rights Watch (HRW) zaterdag in een verklaring. […]

Volgens HRW laten de autoriteiten toe dat de gewapende groepen de boel op het schiereiland onder druk zetten. Zondag is een referendum in de Krim met de vraag of het schiereiland zich moet aansluiten bij Rusland of niet.

Harde woorden van Merkel tegen Rusland

Aldus nu.nl:

De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft Rusland gewaarschuwd dat het doorzetten van zijn koers op het Oekraïense schiereiland de Krim “enorme politieke en economische” gevolgen zal hebben. […]

De bondskanselier benadrukte dat de territoriale integriteit van Oekraïne niet ter discussie staat en dat het stationeren van Russische militairen op de Krim in strijd is met het internationaal recht.

Als Merkel zich aan deze woorden houdt, zal diplomatieke en economische escalatie onvermijdelijk zijn.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende