Zomergasten (2)

Goed, gisteren was de derde Zomergast van dit jaar, Leon de Winter, aan de beurt om door Joris Luyendijk bevraagd te worden aan de hand van zelfgekozen TV-fragmenten.
Vorige week gaf ik de presentator een vijfeneenhalfje en sprak ik de hoop uit op een ontketende presentator bij de Winter.
Helaas bleef dit gisteren uit. Ik had graag mijn rapportcijfer voor de presentator naar boven of beneden bij willen stellen, maar weer zag ik een gesprek waarbij de twee deelnemers langs elkaar heen bleven praten.

Aan de Winter lag het niet. Hij had een goede set fragmenten uitgekozen die het een en ander over de schrijver/filmer/opiniemaker vertelden. Naast een aantal leuke maar weinig-prikkelende fragment-keuzes (The Soprano’s, Medium, Blof, etc.) gaf de Winter zelf de voorzet tot een goed gesprek aan Luyendijk door een aantal fragmenten over de problematiek in het Midden-Oosten te kiezen. Ondanks dat dit een belangrijk onderwerp is voor beide heren (voor Luyendijk als correspondent en voor de Winter als columnist) en ondanks dat de mening van de Winter over het gedrag van Israel nogal uigesproken controversieel is, kwam het toch niet tot een echte confrontatie die de kijker nieuwe inzichten leverde.

Luyendijks aanpak om zachtjes te blijven praten tegen het dramatische geschmier van de Winter (‘De Jungle! De Jungle!’) leek veelbelovend. Helaas trok deze zich daar niks van aan en bleef zijn bombastische retoriek het hele programma door onbeantwoord.

Wat ik kwalijker vond was de manier waarop Luyendijk aan op niet al te subtiele manier poogde Leon de Winter uit de tent te lokken. (‘…ja, niet om je te vangen, maar je schreef daarover, als ik het me goed herinner, volgens mij heb ik het hier ook toevallig opgeschreven: …’).
Aan de andere kant wilde Luyendijk het overduidelijk wel gezellig houden en hield hij na een of twee keer over een lastig onderwerp op om grinnikend te verkondigen dat we gingen lachen om de Holocaust of de Mafia en snel te springen naar het volgende filmpje.

Het enige punt waarover Luyendijk door bleef emmeren was toevallig het enige punt waar hij niet gelijk had: Luyendijk verweet het de Winter dat hij niet vaak zelf naar de Arabische wereld ging om daar met de mensen te praten terwijl hij bepaalde uitspraken over de mensen in die landen deed. (Overigens weigerde Luyendijk het woord verwijten in de mond te nemen, hij vond het ‘fascinerend’). Pas na drie keer gaf de Winter het voor de hand liggende antwoord dat hij helemaal geen journalist is maar columnist en dat zijn informatie van andere bronnen komt.
Ik vond het onbegrijpelijk dat Luyendijk juist hier een punt van maakte en niet van de feitelijke (on)juistheden van de Winters uitspraken.

Een ander punt van kritiek op Luyendijk is dat hij er helemaal geen lol in lijkt te hebben het mooie Zomergasten te mogen presenteren. Meerdere malen per uitzending verzucht de presentator dat hij ‘dit niet begrijpt’ of ‘dit nooit gezien had als hij het programma niet gepresenteerd had’. Hij ziet weinig of geen samenhang tussen de fragmenten en nu al twee keer verzucht hij aan het einde van de (ongetwijfeld lange) uitzending: ‘Ik ben kapot’. Zo maak je het de arme kijker ook niet makkelijk.

Ik heb de afgelopen week veel gehoord dat Luyendijk een verfrissende presentator is voor het programma. Zijn onbevangenheid en de nadrukkelijke afwezigheid van gewichtigdoenerij zijn inderdaad een breuk met het verleden, maar misschien heeft een uber-VPRO programma als Zomergasten toch een iets groter zwaargewicht nodig.

(met dank aan Think Tank, Spuyt12 en Barbara Meter)