Spanje heeft zijn eigen eurocrisis in het klein met de Catalaanse oppositie, schrijft El Pais. Catalonië wil minder bijdragen aan de oplossing van de Spaanse begrotingsproblemen. De dramatische recessie als gevolg van een reusachtige vastgoedzeepbel heeft de rijkste regio relatief het zwaarst getroffen. Catalonië wil nu een belangrijk deel van de noodhulp die Spanje is toegezegd in plaats van bij te dragen aan de problemen van de centrale regering. Maar daar wil Madrid niets van weten. In deze situatie wordt in Barcelona de roep om meer autonomie voor de regio steeds groter.
De Catalaanse premier Arturo Mas heeft ook in Brussel steun gezocht voor zijn zaak. In antwoord op verontruste geluiden als zou Catalonië met het separatisme de crisis alleen maar groter maken zei hij: “We geven onze identiteit niet op… Meer Catalonië en meer Europa, dat is onze slogan”. Ook andere regio’s roeren zich. In het vooruitzicht van verlies van regiosubsidies maakt dat de interne Spaanse problemen alleen maar groter. Maar is een grotere regionale autonomie ook even problematisch voor de Europese Unie?
Europa kent een schier eindeloze lijst van bewegingen die streven naar meer autonomie binnen een bestaande staat of afscheiding en vorming van een eigen staat. Sommige zijn verwaarloosbaar klein en folkloristisch, andere hardnekkig problematisch en een bedreiging voor de natiestaat. Als we alleen naar EU-landen kijken vinden we de sterkste, zo je wilt meest problematische politieke separatistische bewegingen naast Spanje in Cyprus (waar de Turken zich daadwerkelijk hebben afgescheiden), België en het Verenigd Koninkrijk. Bewegingen die vooral opkomen voor eigen taal en cultuur (Friezen, Sami) leveren doorgaans minder politieke problemen op.
In het Verenigd Koninkrijk is de Schotse Nationale Partij dit jaar een campagne gestart voor een referendum over de status van Schotland binnen het Koninkrijk. Met als optie naast onafhankelijkheid en bij het VK blijven ook vergaande autonomie. De SNP zelf is voor onafhankelijkheid en krijgt daarbij tot nu toe ook steun van de Schotse Groenen. De regering in Londen is niet tegen een referendum. Ze wil er zelf ook een organiseren en wel zo snel mogelijk. En dan met twee opties: er in of er uit. Ze betwist de rechtsgeldigheid van een eenzijdig door de Schotse regering georganiseerd referendum. Een gezamenlijke commissie werkt nu aan een oplossing.
De campagne van de SNP leidde onmiddellijk tot de vraag of een onafhankelijk Schotland zich zou kunnen aansluiten bij de Europese Unie. Volgens de SNP zou dat geen enkel probleem zijn, maar anderen betwijfelen dat. Een nieuw lid vereist de toestemming van alle staten die al lid zijn. Hoe gaat het VK zich dan opstellen? Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, verklaarde onlangs dat een regio na afscheiding niet automatisch EU-lid kan worden. En zou Schotland dan ook niet de euro moeten invoeren?Dat gaat ook SNP minister Sturgeon, betrokken bij de onderhandelingen over het referendum, te ver.
Een meer rechtstreekse relatie tussen de regio’s die naar meer autonomie streven en de Europese Unie is wel een interessante optie. Zo kunnen zij, net als de Catalaanse premier Mas, beter opkomen voor hun eigen belangen dan de centrale regeringen die hen toch maar als lastposten zien. Ook in een meer evenwichtig verdeelde natie als België horen we pleidooien in deze richting, zoals deze zomer van de Vlaamse minister-president Peeters. Je zou je na die ellenlange kabinetsformatie van onze zuiderburen vorig jaar kunnen afvragen wat het verschil is voor de Belgen als er geen federale regering meer zou zijn en drie of meer landsdelen rechtstreeks deel uitmaken van de Europese Unie. Ze hoeven ook niet ver te gaan om zaken te doen in de Europese hoofdstad.
Meer autonomie voor de regio binnen het grotere Europese verband kan de Europese integratie zelfs ten goede komen. Landsgrenzen zijn soms overbodige obstakels voor samenwerking op het gebied van natuurbescherming, maar ook van zorg en werkgelegenheid. Dat zien we in Nederland in Limburg en in het noorden van het land. De afstand tot de hoofdsteden is groot en de realisatie van allerlei voor de bevolking nuttige plannen is afhankelijk van stroperige processen. Terwijl lokaal en regionaal oplossingen soms voor het grijpen liggen. Als de Europese paraplu grensoverschrijdende regionale verbanden meer steun biedt zal dat de onderlinge binding van de bevolking met het Europese project ook gunstig beïnvloeden. Nu zijn de meeste “euregio’s” nog te zwak ontwikkeld om die functie te vervullen.
De grootste hobbel die de regio’s in hun streven naar zelfstandigheid moeten nemen ligt in de nationale hoofdsteden. Het “meer Catalonië én meer Europa” van Arturo Mas is een bedreiging voor Madrid. Nationale regeringen houden niet van relativering van hun gezag. Nationale politici in de Europese hoofdsteden zien hun positie ondermijnd en zullen regionale autonomie niet zo snel steunen als ze niet zelf uit de regio komen. Voor de Europese Unie is een grotere zelfstandigheid van de regio’s daarentegen waarschijnlijk minder problematisch dan men in Brussel denkt.
Reacties (13)
En om het nog even verder te compliceren : Catalonië loopt over de Franse grens heen tot Béziers/Carcassonne. Sommigen zeggen tot Montpellier/Toulouse maar je kunt ook nog makkelijk tot Nîmes gaan. Het is een soortgelijke problematiek als bij de Basken maar minder eendimensionaal. Catalonië is van huis uit een pluriforme streek waar al sinds de Grieken en waarschijnlijk nog wel eerder al handel gedreven werd met het hele mediterrane gebied. De aantallen bevolkingsgroepen hier kun je niet meer op een hand tellen.
Ik kan me wel iets voorstellen bij onafhankelijkheid : de katholieke koningen alsnog in hun ongelijk stellen kan geen kwaad
En wees eerlijk, de grenzen zoals ze nu bestaan zijn kunstmatig en recent. Er was een mooie animatie hier, onlangs, over de grensvorming binnen Europa. Er is vast nog wel iemand die die nog op kan hoesten.
Om trouwens een volgende stap voor te stellen : breek de naties af en ga met regio’s werken die samen Europa vormen. Ik geef dat bijna meer kans dan die rare kunstmatige naties.
” hardnekkig problematisch en een bedreiging voor de natiestaat.”
Mag ik hier even hard om lachen? Separatisme doet zich juist het hardnekkigst voor als er totaal geen sprake is van een natiestaat. Ik weet ook wel dat de huidige Europese staten de afgelopen twee eeuwen bezig zijn (geweest) met een hardnekkige assimilatiecampagne, in een poging om binnenlandse meerderheden uit te roeien (een zachte genocide), maar om een (enkele) mislukking daarvan dan een bedreiging van de natiestaat noemen is toch echt de situatie omgekeerd voorstellen ten opzichte van de werkelijkheid.
Ik denk dat het meer macht terugbrengen naar de eigen regio een goede tegenhanger zou zijn voor de grotere centralisatie die in de EU nu eenmaal aan de gang is. Om de een of andere manier staan mensen hier te steigeren bij het idee dat de Fransen ook maar dit meer te zeggen krijgen over ons economisch beleid, terwijl de Friezen het moeten dulden dat Den Haag beslist over het totale beleid inclusief het cultuurbeleid van Friesland. Het subsidiariteitsbeginsel nationaal invoeren… een aardig idee.
Overigens, als we ons opdelen in 5 regio’s krijgen we natuurlijk 5 zetels in de Europese Commissie hè? :)
Overigens een leuke illustratie over hoe fantastisch die onnatuurlijke landsgrenzen als obstakel werken:
De snelste manier om met het OV van Maastricht in Brussel te geraken (hemelsbreed 100km) is volgens OV9292 3 uur 42 via Dordrecht. Ik weet dat het in werkelijkheid in de helft van de tijd kan over Luik, maar het geeft aan hoe de starheid van nationale organisaties werkt.
#3 OK, een verband tussen de zwakte van een natiestaat en de sterkte van het separatisme klinkt aannemelijk. Degenen die de natiestaat verdedigen zullen een sterk separatisme daarom des te meer als een bedreiging ervaren. En omgekeerd is er natuurlijk evengoed sprake van bedreiging van de kant van de natiestaat bij de minderheid die zich wil afscheiden, c.q. meer autonomie wil. Welke binnenlandse meerderheden bedoel je overigens? Zelfs bij de Vlamingen die dacht ik in België wel de meerderheid vormen is er geen meerderheid voor afscheiding.
De omschreven autonomie is natuurlijk een wassen neus. Als je bevoegdheden van de nationale regering omzet naar die van Europa beland je van de regen in de drup. Zou een Schot echt liever hebben dat een mega staat Europa voor hem beslist dan Londen?, dat een Italiaan in Brussel gaat uitmaken hoe hij zijn whisky moet maken?
Dit verhaal bewijst eerder het omgekeerde van de conclusie. De politieke culturele verschillen binnen naties zijn al te groot, laat staan als Europa 1 grote smeltpot moet gaan worden. Europa kan zich beter gaan concentreren op zijn basis, een goede samenwerking tussen natie’s dan het creëren van 1 Europese superstaat.
De EU moet terug naar de basis, een belangen organisatie die landen goed laat samenwerken i.p.v. daar de macht van probeert over te nemen. Anders vrees ik dat de onafhankelijks bewegingen, zoals in de diverse regio’s wel eens massaal in opkomst zouden kunnen komen en de EU naar een voortijdig einde zullen brengen.
@6: “Degenen die de natiestaat verdedigen zullen een sterk separatisme daarom des te meer als een bedreiging ervaren.”
Logischerwijs zou dat niet zo moeten zijn. Een staat waar separatisme zich voordoet is immers geen natiestaat, maar een staat die meerdere naties herbergt. Degenen die een natiestaat verdedigen zouden dus juist separatisme moeten aanmoedigen, want dat is de kortste weg naar hun doel. De andere weg (genocide) is een stuk moeilijker en trager, zo is in Europa toch de regel.
Ik bedoelde trouwens minderheden ipv. meerderheden. Overigens zijn er wel degelijk regio’s te vinden waar een meerderheid van de (oorspronkelijke) inwoners voor afscheiding zijn. Probleem is dat (ook) in Europa nogal wat kolonisatie plaats vindt: mensen van buiten de regio die gedwongen of gestimuleerd worden om zich in de cultureel afwijkende regio’s te vestigen om zo al dan niet bewust de bevolkingssamenstelling te beïnvloeden. Zoiets kan trouwens met de beste bedoelingen gebeuren (Mijn werkgever is daar een voorbeeld van).
@7: Ik denk dat jij een andere EU in gedachten hebt dan Jos (of ik). Ik lees dat het eerder gaat over decentralisatie. De tussenliggende staat wordt opgeheven en bijbehorende bevoegdheden worden verdeeld over regio en EU. Zaken die op regioniveau geregeld kunnen worden (bijvoorbeeld hoe de Schot zijn whiskey moet maken), komen daar terecht, dingen die op hoger niveau geregeld moeten worden (bijvoorbeeld hoeveel kankerverwekkende stoffen er in die whiskey mogen zitten) komen terecht bij de EU. Punt is dat die Schot dus vooral te maken krijgt met Edinburgh, in plaats van met London (of ik met Maastricht in plaats van Den Haag). Misschien voor jou een gruwel, maar bij mij zou meteen de (Limburgse) vlag uitgaan als Nederland op die wijze opgeheven wordt.
#9 Dat is inderdaad ongeveer zoals ik het bedoel. Alleen zou ik liever geen voeding willen geven aan Limburgs nationalisme. De regio is wat mij betreft Maastricht, Aken, Luik, Hasselt en omgeving, een gebied waar al veel samengewerkt wordt, waar het nuttig is om samen te werken en waar mensen ook over de grens kijken.
Ik zie hier nog steeds de EU verdedigd worden, terwijl de rampzalige berichten over die EU toenemen.
Eindelijk wordt duidelijk, wat al jaren bekend is, dat ook Frankrijk een rampenland is, niet in staat aan de drie procents norm te voldoen.
Hollande weet dat al lang, vandaar zijn geroep om eurobonds, dan mogen wij en Duitsland een groot deel van de Franse rente betalen.
De Franse staatsschuld is nu iets van 91 % van het BNP.
Alle landen met financiele problemen ‘losten’die vroeger op door devaluaties, en dat kan niet meer, dank zij de EU.
Die EU vereist sluitende begrotingen, van de dertiger jaren is niets geleerd, toen werkte het ook niet.
Alleen Hitler Duitsland door slimme maatregelen van Schacht wist de werkloosheid op te heffen zonder noemenswaarde inflatie.
Was er toen een Brusselse bende geweest, dan had ook de Duitse werkloosheid, iets van zes miljoen op een bevolking van 45 miljoen, voortgeduurd, met bevroren voeten en honger.
Het aardige is dat de rellen in de zuidelijke landen zijn, daar vriest het wat minder.
Europa fragmentariseren zou de bende van Brussel wel willen, volgens het principe ‘verdeel en heers’.
Maar voor de gewone burger levert het niets op, zonder een valuta per regio is nog steeds geen economische politiek per regio mogelijk, dat punt wordt maar niet begrepen, of men wil het niet begrijpen, strijdig met het EU geloof.
Maar de Brusselse hovelingen van twee ton netto en meer per jaar interesseert het allemaal geen bal, als de hofhouding maar op de been blijft.
Ik reageer nog even op de demagogie, het populisme, van Klokwerk.
” Om de een of andere manier staan mensen hier te steigeren bij het idee dat de Fransen ook maar dit meer te zeggen krijgen over ons economisch beleid, terwijl de Friezen het moeten dulden dat Den Haag beslist over het totale beleid inclusief het cultuurbeleid van Friesland. Het subsidiariteitsbeginsel nationaal invoeren… een aardig idee. ”
Frankrijk heeft, als ik een recent bericht goed heb begrepen, 80 % meer ambtenaren dan gemiddeld in de EU.
Bovendien werken die ambtenaren 35 uur per week, en gaan op hun 55e met pensioen.
Die pensioenen worden betaald uit de Franse belastingen, Nederland is zo ongeveer het enige land ter wereld met pensioenfondsen met een kapitaaldekkingsstelsel.
Klokwerk’s EU idealisme gaat zo ver dat hij de Franse bureaucratie inclusief pensioenen wil betalen, ik pas er voor.
Nu ik dit opschrijf schiet me weer te binnen wat een Italiaanse collega me al begin zeventiger jaren zei ‘er is maar één oplossing voor onze problemen, de ambtenaren verkopen voor wat ze kosten, en terugkopen voor wat ze waard zijn’.
Het Griekse tekort wordt nu geschat, het rapport durft men nog steeds niet te publiceren, op dertig miljard.
De belastingontduiking op dertig tot veertig miljard.
Spaanse banken hebben nu zeventig miljard nodig, als Spanje zo doorbezuinigt is het binnekort nog veel meer.
Gelukkig weet ik dat in Den Haag de plannen klaar liggen de gulden weer in te voeren als de euro klapt.
Zeg Jeanclaude, ga je mond eens spoelen. Iemand demagogie en populisme verwijten zonder enige grond, dat is als zeggen dat iemand stinkt terwijl je zelf staat te ruften. Je tekst heeft totaal niets te maken met mijn standpunten inzake de EU. Als je een tegenstander verzint, doe me een lol en geef hem niet mijn naam.