De woensdagmiddag is op GeenCommentaar Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.
Mijn WW-stuk van vorige week over het uitsterven van achternamen liet me de afgelopen week toch niet helemaal los en daarom is de WW van deze week min of meer een vervolg op het stukje van vorige week(*). In dat vorige stuk kwamen we op de Galton-Watson vergelijking aan de hand waarvan we dus kunnen bepalen wat de kans is dat een achternaam na X generaties uitgestorven is.
Aangezien via de site van het Meertens Instituut de data over Nederlandse achternamen gemakkelijk te verkrijgen is, was het relatief makkelijk om een online webpagina te maken waarop voor iedereen deze kans op uitsterven te vinden is. Daarom presenteren we verder zonder omwegen de:
Op deze pagina kan je gemakkelijk zien hoe groot de kans is dat je familienaam het nog lang uithoudt. Veel plezier.
(*) Overigens wees Bismarck mij erop dat er grote problemen zijn met het verhaal van de oorsprong van Nederlandse en Koreaanse namen.
Reacties (22)
voor ‘de jong’ en ‘de vries’, beiden de meest voorkomende achternamen in NL, wordt het na verloop 100% zeker dat ze uitsterven.
En terecht.
@1: Het duurt ff, maar dan heb je ook wat.
@1 Sterk nog, na wat proberen heb ik de indruk dat volgens het model alle achternamen op termijn uitsterven.
@3: Dat klopt, aangezien in Nederland de vervangingswaarde niet gehaald wordt.
Nederlandse namen zullen dus vervangen worden door buitenlandse achternamen.
Het is uiteraard heel onwaarschijnlijk dat alle Nederlandse achternamen zullen verdwijnen.
Vandyke is al uitgestorven. Er is dus nog hoop voor Nederland.
Het is waar, over een poos heten we allemaal Aboutaleb enzo. Zie je nou wel dat Geert gelijk heeft.
@6: Over een jaartje of 1500, misschien.
Er van uitgaande dat een generatie 30 jaar duurt komen de meeste namen toch niet voor het jaar 3500 in de problemen.
Voor de De Vriesjes en de De Boertjes geldt dat ze niet uitsterven als ze maar tenminste gemiddeld 1 zoon per mannelijk lid van het geslacht zouden regelen.
@wout: de allochtonen krijgen ook steeds minder kinderen, dus…
Je kan ze ondertussen moeilijk de schuld geven van het feit dat wij zo weinig kinderen baren. Dan is over X generaties NL gewoon leeg…
@Victor: Heel leuk initiatief. Moet je als kerstgadget op de markt brengen.
Nu nog de persoonlijke uitsterfcalculator. Hoewel, de naam sterft nog lang niet uit, maar mijn eigen familie heeft nog 1 kinderloze generatie te gaan en dan is het gedaan. Dat kan ik dus uit het blote hoofd uitrekenen.
Hoe dan ook: leuk stukje werk. Heeft het Meertens Instituut er ook aan meegewerkt?
Heu?
De UitsterfCalculator:
“Volgens het Meertens instituut zijn er 5 Mensen met de achternaam Clismo in Nederland”
Meertens:
“Uw zoekactie naar Clismo heeft geen resultaat.”
“Volgens het Meertens instituut zijn er 5 Mensen met de achternaam geencommentaar in Nederland”
Heeft dat iets met die rekenmethode te maken?
@clismo. Dank je! Door je constatering kwam ik erachter dat het een tweelagig systeem is, en dat ik ook een laagje kan smokkelen. Fix!
Maar verklaart dit uberhaupt wel enige achternaamarmoede die wij in bepaalde landen (korea) zien? Bij een lambda kleiner dan 1 komen er allerlei leuke getallen uit. Maar ik denk dat wij in west-europa pas sinds 50 jaar een lambda kleiner dan 1 hebben, en wellicht dat het in korea lambda nog steeds groter dan 1 is.
Als ik een lambda neem van 1.05, de naam poepjes en 1000(!) generaties vooruit kijk dan is de kans op uitsterven nog steeds 0.0%
Zelfs als de aanname klopt dat Koreanen al eeuwen een systeem van achternamen kennen, laten we bijvoorbeeld zeggen 2000 jaar en de gemiddelde generatielengte is zeer kort, bv. 16 jaar, dan hebben we het over 125 generaties. Als we dan de lambda zeer laag nemen, maar net boven de een: 1.05
Bij een naam als donck (154 mensen in nederland) is dan de kans op uitsterven na 125 generaties slechts 0.1%.
De formule is leuk, maar hij verklaart volgens mij geen achternaamarmoede, of zie ik iets over het hoofd?
Het Galton-Watson proces werkt niet in Nederland omdat je zelf mag kiezen of je kinderen de naam van de vader of de moeder krijgen. Minder leuke namen zullen daardoor veel sneller (kunnen) uitsterven terwijl wel leuke niet veel voorkomende namen zelfs kans maken om verder verspreid te worden. Het keuze-aspect maakt het volkomen onvoorspelbaar.
@13: Inderdaad zijn er wat problemen met de Korea-hypothese zoals Bismarck in het vorige stuk opmerkte. Dat hangt waarschijnlijk toch meer af van het beperktere aantal beginnamen. Maar het blijft wel wat onduidelijk.
@14: Inderdaad kan dat de boel erg in de war schoppen. Maar alleen wanneer er structureel voor zeldzame of juist voor veelvoorkomende namen gekozen wordt. Ik ken wel een broer en zus die aanvankelijk de naam van de moeder hadden, maar waarbij de zoon later officieel de naam van zijn vader overnam juist omdat de naam anders uit zou sterven: Ja dan steek je een stok tussen de spaken van de statistiek! :)
@14: Het gaat erom dat kinderen in 50% van de gevallen de achternaam van de vader, en in 50% van de gevallen de achternaam van de moeder krijgen. Dat zal niet zo snel veranderen, want het systeem werkt beide kanten op.
Vrouwen hebben immers ook achternamen :-)
Weet je, het probleem is dat er nu eenmaal andere zaken invloeden hebben op achternamen. Soms zelfs veel sterkere invloeden dan het natuurlijke kansenspel. Neem bijvoorbeeld Joodse achternamen. Die hebben een harde knauw gehad in Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Zo kun je er ook op rekenen dat er in Korea een aantal achternamen verbonden aan bepaalde adelijke geslachten zijn uitgestorven gedurende de Japanse overheersing en dat bijvoorbeeld in China selectief bv. Tibetaanse achternamen een kleinere overervingskans hebben (ivm. sterilisatiesprogramma’s).
Daarnaast heb je nog naamswijzigingen, door overheden opgelegd (Marokko staat erom bekend, maar ook in oa. Nederland hebben in het verleden ambtenaren de schrijfwijze van achternamen systematisch gewijzigd/vernederlandst).
En tenslotte het punt dat #14 aandraagt. Door het toestaan van keuzevrijheid, gaat de mode een veel grotere rol spelen.
“Door het toestaan van keuzevrijheid, gaat de mode een veel grotere rol spelen.”
Maar maakt dat wel iets uit? Stel, vanaf nu gaan namen alleen nog maar over van vrouw op kind. Mannen-vrouwen is ongeveer 50/50 verdeeld.
Zal dat ook maar enige invloed hebben op het uisterven van namen? Ik denk het niet.
@18: Jou stel is niet het geval. Nu is het geval dat de ouders samen beslissen welke achternaam hun kinderen krijgen. Dat betekent dat “mooie” en “interessante” achternamen een grotere kans hebben doorgegeven te worden (ongeacht of dat van de vader of de moeder is), terwijl “saaie” en “lelijke” achternamen minder kans hebben doorgegeven te worden. Misschien ook nog andere sentimenten spelen (stel we raken in oorlog met Frankrijk, dan gaan Frans klinkende namen minder doorgegeven worden). De overleving van de naam hangt dan veel sterker af van wat die naam is, dan van hoe vaak hij op dit moment voor komt.
Of wat voorbeelden:
Vader heet van der Graaf, moeder heet Wilders, ze wonen in een kansenwijk van Venlo, krijgen dus veel kinderen. Hoe zullen die kinderen heten?
De kinderen van Fortuyn en Rosemuller te Rotterdam?
Kraft en Dibbets te Maastricht?
Pech en Geluk?
Welles en Niet?
Ik heb de formule zelf eens nagekeken, heb de berekening zelfs 10 maal gemaak. En ik kan u vertellen dat deze niet juist werkt.
Men heeft geen rekening gehouden met waarschijnlijkheid en uitkomst.
Ik zou zegggen: probeer het eens opnieuw.
Vriendelijke goet,
Tichelaar, Ephraïm-John
@21: Ik zou zeggen, leg uit.