ONDERZOEK - Een grote Deense studie laat zien dat niet zozeer een hoge werkdruk de veroorzaker is van stress en depressie op het werk, maar de wijze waarop leiding wordt gegeven. De mate van rechtvaardigheid in het beleid en handelen van managers lijkt een veel belangrijkere verklarende variabele te zijn.
Niet werkdruk, maar baasjes zijn de oorzaak van stress en depressie op het werk
Foto:
Reacties (19)
Dat geloof ik graag. Volgens mij komen burn-outs vaker voor in het onderwijs en overheid (met korte werkweken en/of lange vakanties) dan in de financiele sector (waar er lange dagen worden gemaakt).
@1 In het onderwijs speelt er denk ik nog een andere, belangrijke, factor een rol: leraren hebben weinig mogelijkheden om hun werkproces zelf in te delen. Dat is inherent aan de manier waarop het onderwijs is georganiseerd en heeft weinig met de kwaliteit van het management te maken.
@2, slecht management in het onderwijs leidt heel zeker wel tot een fikse hoeveelheid extra stress en werkdruk.
Het gaat dan om het niet goed ondersteunen van nieuwe docenten of bij probleemsituaties (meestal wordt er dan gewoon niks ondernomen), het niet achter je personeel gaan staan bij problemen (dus sancties niet handhaven maar in plaats daarvan tegen de docent het ene en tegen leerling / ouders iets anders zeggen), dingen beloven die niet waargemaakt kunnen worden, vermijdbare problemen met roostering (bijvoorbeeld veel fouten in de roostering, of het volkomen negeren van wensen en voorkeuren van de docenten), idem voor jaarplanningen (bv veel extra activiteiten kort op elkaar waardoor het normale onderwijs ondersneeuwt), het aannemen van allerlei taken en projecten e andere leuke ideeen zonder te kijken of die ingevuld kunnen worden, steeds andere regels en extra taken zonder een behoorlijk consistent beleid, willekeur in het aanspreken van docenten op niet-functioneren, het niet beschikbaar zijn als dingen geregeld moeten worden. Zomaar een kleine greep uit de zaken die ik meerdere keren voorbij hoor komen.
@3: in aanvulling daarop kan ik mij voorstellen dat de werknemers in het onderwijs vanwege idealisme meer werk op zich nemen dan voor hen verantwoord is. in de wat zakelijkere sector van de economie wordt er hard gewerkt maar lijkt niemand zich echt schuldig te voelen als een klant ontevreden is. het is hooguit een prikkel om de processen beter in te richten.
De manier om een burnout te krijgen:
* veel tijd moeten steken in werk wat niet gewaardeerd wordt
* wel de verantwoordelijkheid krijgen voor opleveren van resultaten, niet de mogelijkheden/middelen om dat ook te doen
* opgelegde onrealistische deadlines.
De meeste managers zijn als vuurtorens in de woestijn, shining brightly, but fucking useless.
@1: onderwijs en korte werkweken? Als de scholieren naar huis zijn, mag je als onderwijzer nog even flink wat uren steken in nakijkwerk en voorbereiding, wat vaak in de avonduren plaatsvindt. Hoe bedoel je, korte werkweken?
@7: “en/of lange vakanties”
niet gelijk in de stress schieten
@8: thanks!
@3 ik zeg niet dat slecht management geen rol speelt, wel dat de niet flexibele lesplanning ook een factor is en dat die factor an sich niet zo veel met de kwaliteit van het management heeft te maken.
De voorbeelden die je noemt zijn allemaal voorbeelden van slecht management en kunnen dus voor behoorlijk wat stress- cq. depressiegevoelens bij leraren zorgen. Ook bij goed management moet er nog steeds volgens een vast rooster worden gewerkt waarin heel lastig kan worden geschoven. Het onvoldoende zelf regie hebben is op zichzelf ook een stressverhogende factor.
@8: onderwijs en lange vakanties? Als de scholieren vrij zijn, heb je nog minimaal 2 weken achterstallige administratie bij te werken (want gewoonweg vanwege tijdstekort niet aan toegekomen tijdens het schooljaar). Dan begin je zo’n 2 weken voor de officiële start van een nieuw jaar met de voorbereidingen en administratie. Scholieren hebben 6 a 7 weken vrij, als onderwijzer mag je blij zijn als je er 3 a 4 hebt. En over vakanties als herfst- en voorjaarsvakantie zal ik helemaal maar niet beginnen, want daar werk je gewoon in door en ben je net weer een beetje bij als school weer begint. En ja, ik spreek uit ervaring.
@11: Ok. Wat zijn jouw werkuren, doorgaans. Bijvoorbeeld afgelopen vrijheid: hoe laat ben je begonnen en hoe laat ga je naar huis?
@10, het is zeker niet onderbouwd, maar ik heb toch nooit de indruk gekregen dat het niet kunnen schuiven met lestijden voor veel problemen zorgt. Een niet-flexibele lesplanning in veel opzichten helemaal geen probleem, omdat leerkrachten (en de meeste mensen) een vast rooster niet echt als een belangrijk gemis aan regie ervaren volgens mij. (En waarom zou je ook?) (Hooguit wat frustratie over de hogere kosten omdat je altijd in het seizoen op vakantie moet, maar verder toch niets wezenlijks.)
Daarbij zou ik zelf denken dat het gevoel van controle niet alleen gaat om werkelijke controle, maar vooral ook om voorspelbaarheid: het kunnen doen met wat je hebt. Pas als die zekerheid steeds wordt weggehaald zonder dat je er controle over hebt, dan wordt het stressvol.
Gevoelsmatig ben ik het dus niet met je eens dat het onderwijs al een extra last draagt door de vaste en inflexibele lestijden, maar mocht je breder onderzoek hebben naar dat onderwerp specifiek dan hou ik me wel aanbevolen.
o, nee meteen onderwijsmensen die klagen over alle lange vakanties, pabos, knuffelcontracten zijn dat.
Een slechte baas is natuurlijk een oorzaak van stress, net als slecht werk, slecht salaris etc.
@14: Het lijkt me sterk dat je ontgaan is dat #1 meteen begon met op “onderwijsmensen” te schieten. Dan is het niet raar als die reageren. Zo “meteen” was dat dus niet.
Zelf denk ik dat “onderwijsmensen” (net als “zorgmensen” trouwens) veel meer dan gemiddeld lijden aan beroepsdeformaties, waardoor allerlei psychische en sociale problemen op de loer liggen.
@15: Schieten? Meen je dat nou. Ik beweer alleen dat vergeleken met de marktsector de werktijden in de publieke sector kort(er) zijn. Dus dat de stress onder werknemers in de publieke sector (die er zeker is, ik denk zelfs meer dan in de marktsector) niet te herleiden is tot de werkduur (gemeten in uren).
Ik ben het dus eens met de conclusie uit het artikel, en geef een voorbeeld als onderbouwing. Dat is blijkbaar “schieten op onderwijsmensen”. Maar nu ben ik wel benieuwd: wat zijn de werktijden van de onderwijsmensen die zich zo aangevallen voelen?
@16: ik voel me niet aangevallen hoor. Ben wel gewend aan dergelijke opmerkingen.
Maar goed… Ik begin om een uur of acht en als ik geen vergadering heb, ben ik blij als ik om een uur of vijf de deur achter me kan dichtrekken om thuis een hapje te eten en daar nog één à anderhalf uur te werken om een deel van m’n administratie weg te werken. In het weekend werk ik ook altijd wel een uurtje of drie, meestal thuis, soms op school.
Wat betreft de vakanties, zie #11
Wacht even. Volgens mij wordt er vanaf #1 al vanuit gegaan dat een burnout een depressie is. In de waanlink wordt gesproken over een depressie, niet over een burnout. Ik denk wel dat dat even los van elkaar gezien moet worden, soms wordt burnout een vorm van depressie genoemd, in andere interpretaties kan depressie een symptoom, dus onderdeel, van een burnout zijn. De waanlink is zelf ook niet duidelijk over of hier burnout in plaats van depressie gelezen mag worden, of dat dat juist niet mag.
Dit weten we toch al (of hadden we in ieder geval moeten weten) sinds Frederick Herzberg in ergens in de jaren ’50 The Motivation to Work schreef? Is dit echt nieuws???