Heeft u kinderen? Dan maar niet met psychische problemen naar uw arts want dan aantekening dossier kind via AMK. Of misschien een keer een nacht stevig doorzakken en met uw fiets tegen een lantaarn aangereden zodat u op de eerste hulp belandt? Niet verstandig, weer een aantekening.
En opeens is het voldoende om een “traject” te starten.
Kindcheck – Heeft u kinderen? Dan maar niet met psychische problemen naar uw arts want dan aantekening dossier kind
Foto:
Reacties (35)
Ook bij een kindcheck kan het maar al te snel verkeerd gaan met als gevolg dat er onnodig gemeld wordt. Is dat erg?
Ja, een onterechte melding kan een enorm beslag leggen op een gezin. Daar is niemand mee gediend. Ook het kind niet.
Helaas vindt er geen controle plaats op de toepassing van de meldcode kindermishandeling. Daardoor kan het gebeuren dat een arts er al te vrijblijvend mee omgaat en te snel tot een melding overgaat. Dat kan gebeuren doordat er bijv. sprake is van overconsumptie van zorg door een patiëntje maar ook door een kwetsuur van zeldzame aard terwijl de zeldzaamheid van bijv. een fractuur op zichzelf niets zegt over de mogelijkheid van kindermishandeling. Dan wordt statistiek maar al te snel een vorm van casuïstiek zoals bestuurskundige Paul Frissen dat eens treffend verwoordde.
In het doorlopen van een meldcode verlaat een arts, wanneer het een kind betreft, zich vaak op zijn of haar niet-pluis gevoel om vervolgens al dan niet tot een melding over te gaan. Dat zal ontegenzeggelijk goed werken binnen de medische diagnosestelling maar wanneer het aankomt op de melding van kindermishandeling gaat een dergelijke ‘subjectieve’ beleving maar al te snel een geheel eigen dynamiek krijgen. Ook hier, wanneer er vervolgens een onderzoek door het AMK ingesteld wordt, komt de waarheidsvinding in het gedrang. Ditmaal door het zogenaamde niet-pluis gevoel van een arts.
De enige controle (achteraf) die wel voorhanden is, is die van het medisch tuchtrecht en dan moet je als ouder mondig zijn en vooral ook goed op de hoogte zijn van wat er nu precies speelt. Het kwaad is dan vaak al geschied.
Misschien wordt het eens tijd om de arts een contract voor te schotelen:
Waarin wordt belooft dat geen enkele informatie de spreekkamer verlaat zonder uitdrukkelijke toestemming. Wil de arts niet tekenen, dan is het wellicht tijd om van dokter te veranderen.
@2, dat staat allang al vastgelegd in de WGBO, dus een contract is volstrekt niet nodig. Maar als de artsen van andere kant meer onder druk gezet worden om WEL de zaken te delen, en de patient gewoon weinig mogelijkheden heeft om handhaving van de wet af te dwingen en dat bovendien op individuele basis steeds moet doen, blijft het doorgaan.
Het voorleggen van een contract gaat uiteraard niet werken: artsen weigeren dat, allemaal. Dan heb jij geen zorg en daar sta je dan.
Het zou wel een stuk schelen als artsen dit aan zouden laten komen op een proefproces (met instemming van de patient.) Maar dat is knap lastig als je ook werkelijk schade moet aantonen, want niemand laat z’n kind onterecht beschadigen voor zoiets.
Overigens: het is wonderlijk dat er helemaal geen rekening gehouden wordt met problemen die altijd optreden bij dergelijke zaken. De medische sector weet immers prima wat de risico’s zijn van overtesten (zoals bij bevolkingsonderzoek, waarbij het aantal false positives het aantal opgespoorde gevallen eenvoudig kan overstijgen.)
Een goede statistische doorrekening op basis van het (geschatte) aantal false positives en de situaties waarbij de jongeren binnen de jeugdzorg emotionele schade oplopen (uit huis plaatsing met negatieve gevolgen etc) zou dan ook al schelen – dat is immers niet anders dan wat je doet bij het beoordelen van diagnostische tests en geneesmiddelen. Maar ik heb die cijfers nog nooit gezien, heel wonderlijk, alsof een AMK-melding of jeugdzorgbehandeling geen nadelen kent.
De column is toch een beetje vreemd. Want de huisarts is op de hoogte van zwangerschappen, geboortes en daarna de gezondheid van de eventuele kinderen. Hij of zij is ook degene die je doorverwijst naar een psycholoog of psychiater of andere hulpverlening. Als de arts het een niet met het ander in verband kan brengen is hij toch een beetje dom.
En zou het niet verstandig zijn als die arts niet minstens een keer per jaar op huisbezoek gaat? Dat gebeurt volgens mij bijna nooit meer.
@2 & @3
Een contract zal überhaupt geen rechtsgeldigheid hebben in dezen. Op basis van de Wet op de Jeugdzorg heeft het AMK -na een melding te hebben ontvangen en deze in behandeling te hebben genomen- recht op inzage in het medisch dossier. Daarbij moet nog worden aangetekend dat er tussen een cliënt en een vertrouwensarts géén behandelrelatie bestaat in het kader van de WGBO. Een vertrouwensarts heeft -volgens de Hoge Raad- dientengevolge geen verschoningsrecht en is niet gebonden aan het medisch beroepsgeheim. Overigens bestrijdt de KNMG deze zienswijze van de Hoge Raad met als uitgangspunt dat ook vertrouwensartsen onder de WGBO vallen. Dit verschil in zienswijze is opmerkelijk te noemen.
Verstandiger is het om elk gesprek met een arts -met diens toestemming- op te nemen. Er wordt vaak vanuit de losse pols (bijv. op basis van het niet-pluis gevoel) nogal wat beweerd (of juist volstrekt niet) in een medisch dossier. Vermoedens van mishandeling bijv. die niet verder geobjectiveerd worden, het onvolledig of suggestief weergeven van de anamnese, het achterwege blijven van collegiale consulten, etc. Met verslaglegging van gesprekken met de arts sta je sterker en geef je een duidelijk signaal af. Mocht je echt goed in de slappe was zitten dan kun je je altijd nog ter plekke laten bijstaan door een advocaat. Helaas is dit wel de ontwikkeling van dit moment wanneer het erop aankomt om met je kind naar de SEH-afdeling van een ziekenhuis te gaan.
Overigens zullen artsen beslist niet genegen zijn om het te laten aankomen op een proefproces. Medische professionals geven er doorgaans blijk van toegewijd te zijn aan de meldcode kindermishandeling. De confrontatie met daadwerkelijke mishandeling en de daarmee samenhangende beroepsdeformatie, maken al snel dat je als ouder zijnde niet snel een bondgenoot zult vinden in een (ziekenhuis)arts.
@4: De huisarts kan zeker een cruciale en belangrijke rol spelen in deze problematiek. De column echter gaat over het bezoek van een ouder op de SEH-afdeling van een ziekenhuis. Daar komt initieel geen huisarts aan te pas.
@3, maar het gaat nu juist om niet-vertrouwensartsen die de melding doen, toch? Die zijn wel degelijk gebonden aan de WGBO.
En dat artsen het niet aan laten komen op proefprocessen geeft al wel aan hoe weinig bewust ze zich lijken te zijn van de problemen. Ik vind dat behoorlijk zorgelijk.
Het opnemen van alles zou ik me eigenlijk eens aan moeten wennen. Je hebt juridisch trouwens geen toestemming nodig als je zelf deelnemer bent, het mag ook zonder toestemming en zonder medeweten. En nee, daar gaan artsen niet blij mee zijn, maar ach, aan je relatie met de arts is toch niets meer te redden als de boel tot problemen leidt.
Alleen leidt opname zonder instemming natuurlijk niet tot een signaalfunctie.
@7: Die zijn natuurlijk gebonden aan de WGBO, maar de wet stelt ook dat een arts in een conflict van plichten tot een melding mag overgaan. De Wet op de Jeugdzorg regelt vervolgens het recht op inzage door het AMK/Jeugdzorg. Wel is het zo dat een dergelijk conflict van plichten door de naleving van een meldcode (waarin geregeld kan zijn dat bij bijv. psychosociale problematiek er een melding gedaan moet worden) wel al te zeer opgerekt wordt.
“En dat artsen het niet aan laten komen op proefprocessen geeft al wel aan hoe weinig bewust ze zich lijken te zijn van de problemen. Ik vind dat behoorlijk zorgelijk.”
Dat is een heel juiste (en zorgelijke) constatering. De meldcode en de hele preventie van kindermishandeling daaromtrent, vloeien voort uit de allerbeste goede bedoelingen en zijn in hun naïviteit juist daarom zo gevaarlijk. Bepaalde grondrechten worden maar al te snel met voeten getreden zodra een ouder een melding krijgt.
Even een stukje tekst waar het om gaat gekwoot:
Let even op: d’r is hier dus geen ‘nieuwe wetgeving’ gemaakt. Wat d’r is gebeurd is dat een stel verpleegkundigen niet wist hoe te handelen, het idee hadden dat het *voor dit specifieke geval* niet goed ging met dat kind maar dat ze zo snel geen middel konden vinden om een patientje te houden.
En nu is het uitgezocht, in een protocol gegoten en alles sal reg kom. Want er zijn regels!
Misschien dat het voor die verpleegkundigen een beter idee is om je niet achter een protocol te verschuilen. Of een dam van regels op te bouwen waarachter je je onschendbaar acht. Maar gewoon de gok te nemen door je eigen verantwoordelijkheid te nemen in zo’n geval. En dat betekent *OOK* dat je je excuses aanbiedt in geval je een fout maakt.
@8, maar volgens mij kan een dergelijk protocol nooit voldoende zijn om zonder iets aanvullends tot een ‘conflict van plichten’ te leiden. Dus toetsing (en stevig gefundeerde afwijzing) door de rechter zou heel goed zijn. Dat de artsen daar niet op aansturen heeft niks met de wet te maken, en alles met hun eigen gebrek aan inzicht (van de risico’s van de meldingen) of lef (om op te komen voor zoiets fundamenteels als het beroepsgeheim en de belangen van hun patienten. Naar keuze welke het zwaarste weegt.
Ik vind trouwens dat je nog veel te lief bent. Het simpele feit dat er melding gedaan wordt en het beroepsgeheim geschonden wordt is al een grove inbreuk op een grondrechten, en al fundamenteel verwerpelijk op zichzelf. Niet slechts door wat er op volgt. Want voor je het weet gaat men zich verschuilen achter ‘ja maar we gaan er wel zorgvuldig mee om’. En dat doet er eigenlijk niets toe.
Overigens: zelfs van die allerbeste bedoelingen ben ik niet helemaal overtuigd. Ik bedoel, ik denk echt niet dat men doelbewust leed wil aanrichten, maar ik heb (net als gronk, als ik het goed interpreteer) wel het idee dat veel zorgverleners in geval van twijfel liever de zekerheid van een regel hebben die ze kunnen volgen waarna ze kunnen zeggen ‘ik deed precies wat moest’, dan zelf een morele afweging te moeten maken die na afloop veel twijfel en onzekerheid brengt of je de beste keuze in de omstandigheden hebt gemaakt. In te veel gevallen gaat het toch op z’n minst gedeeltelijk om gemakzucht, om het niet geconfronteerd willen worden met moeilijke dilemma’s, meer dan om echt op zoek te gaan naar de beste manier van handelen.
Ik vind het ‘maar we bedoelen het toch goed’ excuus te makkelijk, daar verschuilt men zich (juist bij jeugdzorg en dergelijke zaken) al veel te vaak achter.
Ach 50 jaar geleden keek men al weg net als deze Marlies de Rond – beleidsadviseur van het KNMG – adviseert om te doen. Mijn vader was slachtoffer van seksueel misbruik en zeer ernstige mishandeling. Maarrrrrrrrrr helaas kwam ik daar pas achter nadat hij dood gereden was door een vrachtwagen. Dat gebeurde nadat hij bij zijn moeder was geweest om te praten over vroeger waarom ze niets gedaan had. Dat gesprek is dus niet goed verlopen met dit als gevolg. Om na mijn vaders dood uit te moeten vinden wat er gebeurd is maakt je kapot!!! Ik denk niet dat er iemand is bij de KNMG die ook maar enig idee heeft wat seksueel misbruik en mishandeling voor invloed hebben op de tweede generatie slachtoffers. De empathie voor het kind in het artikel van Marlies de Rond is helemaal totaal NUL komma NUL!!! En dan druk ik me nog voorzichtig uit. Een paar weken geleden is mijn 1 jaar oudere neef (zijn vader was de jongste broer van mijn vader) begraven en tijdens de toespraak van zijn zus vingen ik en mijn moeder en zus iets op waar de rest van de mensen in de kerk niets van begrepen. Ze hebben het waarschijnlijk ook niet eens gehoord. Zij zijn in tegenstelling tot mij (mijn vader was een hele lieve man, hoe dat kan snap ik nog steeds niet) wel ernstig lichamelijk en geestelijk mishandeld door hun vader. Ook nu weer kwam alles boven en ben ik een week van mijn pad af geweest.
De discussie moet over het KIND gaan dat moet voorop staan niet de moeder en vader. Tja er is werkelijk helemaal niets veranderd lees ik, men kijkt het liefst nog steeds weg want dat is wel zo makkelijk……. toch? Slaap lekker mevrouw zonder geweten Marlies de Rond.
Mijn moeder heeft toentertijd bij heel veel types à la Marlies de Rond aangeklopt, de huisarts, de dominee, etc. etc. en allemaal keken ze weg. ALLEMAAL, tja…
@11 voor de situatie die je beschrijft is inmiddels meldingsplicht voor hulpverleners bij het AMK. Er zijn nog steeds onopgemerkte situaties, maar ik verwacht een stuk minder dan 50 jaar terug.
De situatie in het artikel gaat over melden van mensen met psychische problemen of bijvoorbeeld (eenmalig overmatig) drugs/alcoholgebruik. Een groot deel van deze mensen kan prima voor hun kinderen zorgen. Zij krijgen nu een stempel (zoals #1 al schrijft), terwijl er directe (alleen een indirecte) aanleiding is om te denken aan misstanden. Dit ligt voor mijn gevoel in de categorie preventief fouilleren.
Edit: ik las nog even verder en kwam dit artikel tegen: http://tkmnieuws.nl/het-haaglanden-protocol-een-interview-met-initiatiefnemer-hester-diderich/
91% van de meldingen wordt als ’terecht’ gezien en 75% van de kinderen was nog niet bij jeugdzorg bekend. Dit is het oude (‘normale’) protocol, dat ook wetenschappelijk onderzocht is. Nadien is MCH met een aanscherping van het protocol gekomen. Daar zijn nog geen cijfers van bekend.
Is het werkelijk zo fundamenteel? De huidige AMK meldingen via artsen (op die van het MCH na dan) richten zich voornamelijk op blauwe plekken, rare breuken, shaken baby syndrome, etc. Dat zijn zulke duidelijke aanleidingen, dan medisch beroepsgeheim dan wat mij betreft mag wijken. Een ernstig vermoeden van mishandeling dus (en geen profiling zoals MCH wil).
@11/12 ik vergis me, het is een meld RECHT. Ingevuld als plicht veelal, maar geen verplichting dus.
Mooie zinnige reacties @Noortje (#12, #13). Vooral de hoge percentages terechte meldingen vind ik opvallend.
Ik heb twee onterechte meldingen in mijn omgeving meegemaakt van vermoeden van kindermishandeling. Waren heel erg vervelend, maar met de goede uitleg (waarin men duidelijk maakte dat het vaak nodig blijkt maar in dit geval natuurlijk heel erg vervelend was voor de ouders van de baby met gebroken botten die het gevolg bleken te zijn van een zeldzame erfelijke ziekte en niet van mishandeling) hadden de ouders daar totaal vrede mee.
Met dank voor de reacties van @noortje hier toch even iets aanstippen. De meldingen in het dossier blijven staan tot het kind 18 is. Rode vlaggetjes gaan later sneller omhoog, zeker met geautomatiseerde systemen.
Verder is het zo dat een kinddossier tot de 35ste levensjaar actief blijft indien er ergens een incident is geweest (niet van de ouders, maar van het kind). Dat betekent ook dat er tientallen jaren ergens geregistreerd staat dat de ouder een “psychologisch” probleempje had.
De ouder weet vaak niet dat dit in het dossier staat en al helemaal niet of dit er uit gehaald kan worden (volgens mij niet).
Ik ben erg voor bescherming van het kind. Maar ik ben ook als de dood voor dit soort informatieverzamelende systemen zonder enige controle of opschoning.
@13: “Een ernstig vermoeden van mishandeling dus (en geen profiling zoals MCH wil)”
De drempel om tot melding over te gaan ligt toch wel behoorlijk laag in de praktijk. Welk kind heeft bijv. niet van tijd tot tijd blauwe plekken? Dat in combinatie met het ook binnen de tuchtrecht geaccepteerde niet-pluisgevoel dat echter moeilijk te objectiveren is, kan maar al te snel leiden tot een melding waarbij er achteraf in het geheel geen sprake is van kindermishandeling in wat voor vorm dan ook.
@12 Een melding kan wel terecht (conform het protocol) gedaan zijn, maar desondanks niet kindermishandeling aangetoond hebben. Dat plaats het verhaal (mocht dat hier zo bedoeld zijn) van de initiatiefneemster Diderich wel in een geheel ander perspectief. Overigens leiden niet alle meldingen tot een onderzoek. Vaak worden ze door het AMK zelf gedowngraded tot een adviesvraag. 60% van de contacten (al dan niet meldingen) door ziekenhuisartsen zijn uiteindelijk adviesvragen.
@10: ‘maar volgens mij kan een dergelijk protocol nooit voldoende zijn om zonder iets aanvullends tot een ‘conflict van plichten’ te leiden.’
Met het de oudermelding komen we in de zonderlinge situatie terecht dat een dergelijk protocol a priori een conflict van plichten met zich meebrengt. Het zou interessant zijn om te weten of een rechter hier een voldoende zwaarwegend belang aan toe zal kennen. Wel is het zo geregeld dat het doen van een melding altijd gebaseerd is op een eigen professionele afweging van de betrokken arts. Daar komt geen rechter aan te pas.
Nu is het kennelijk zo dat louter het bestaan van een protocol, ongeacht de casus, tot een melding kan leiden. Zo bezien kan papa of mama na een avondje stappen met collega’s en een lelijke val, al voldoende zijn om het AMK letterlijk over de vloer te krijgen.
Inderdaad hebben artsen op SEH-afdelingen een beperkt zicht op de implicaties van een melding. Normaliter wordt er vanuit de SEH een melding gedaan waarna een team kindermishandeling van het ziekenhuis de casus overneemt en verder aanstuurt. De melder blijft overigens wel (juridisch) verantwoordelijk voor de melding. Daar komt bij dat een patiënt normaal gesproken geen vertrouwensrelatie heeft met een SEH-arts. De stap om een melding te doen wordt dan sneller gezet dan wanner het geval zou zijn bij bijv. een huisarts die de patiënt doorgaans veel beter kent. Daarbij moet wel worden aangetekend dat artsen toch echt overtuigd zijn van de morele noodzaak en wenselijkheid van een meldcode.
Er bestaat binnen zorginstellingen als ziekenhuizen een behoorlijke voortvarendheid om tot eigen meldcodes te komen en deze binnen de eigen organisatie te implementeren. In een blad als het Medisch Contact valt daarover dan ook veel ‘positiefs’ te lezen. De cultuur binnen de zorg is er echt naar met allerhande aanbieders van cursussen e.d. Er wordt geloofd in de goede bedoelingen van de eigen beroepsgroep om tot effectief beleid te komen op het gebied van kindermishandeling. Maar inderdaad maakt dat het gebrek aan inzicht en lef binnen deze beroepsgroep er niet minder op.
“Het simpele feit dat er melding gedaan wordt en het beroepsgeheim geschonden wordt is al een grove inbreuk op een grondrechten, en al fundamenteel verwerpelijk op zichzelf.”
Dat lijkt mij te simpel hoewel ik je daarin graag zou willen volgen. De wet voorziet namelijk wel in het doorbreken van het beroepsgeheim wanneer daarmee een zwaarwegend belang gediend is. Dat kan zijn in het geval van de eerder genoemde conflicterende plichten maar bijv. ook wanneer een arts zelf onderwerp is van bijv. tucht- of strafrechtelijke vervolging. Natuurlijk is er een belang gediend bij het aanpakken van kindermishandeling en soms is het daarvoor nodig dat een medisch dossier overlegd wordt. Dat is geheel conform de wetgeving waarbij als vanzelfsprekend ook de grondrechten van het kind gediend zijn, maar waar aan de andere kant juist de grondrechten van ouders in het geding zijn. Daar ligt dan ook het conflict.
Wat niet zo zou moeten zijn -en daar heb je helemaal gelijk in- is dat artsen zich verschuilen achter een protocol en dat er al te zeer preventief moet worden opgetreden zoals nu het geval is. De meldcode is nu teveel een gemakkelijk excuus om een melding te doen. Zolang een arts maar het protocol volgt zal hij juridisch gezien niet aansprakelijk gesteld kunnen worden. Of een arts vervolgens ook het protocol naar eer en geweten en vanuit zijn professionaliteit volgt, is een vraag die niet gesteld zal worden of hooguit zijdelings aan de orde zal komen binnen evaluatiegesprekken van een team kindermishandeling. Aan dit gemis zullen daarom ook geen consequenties verbonden worden, controle op de toepassing van de meldcode is er immers niet.
Zo’n protocol laat zich trouwens lezen als een visfuik: je zwemt er ongewild als ouder in en het voorziet (in het zgn. stappenplan) onvoldoende in ontsnappingsmogelijkheden. Dat toont zich nog het meest navrant in het gebrek aan voldoende en gedegen nazorg na de afhandeling van een melding. Geloof mij, dat is een schande.
Protocol gaat nog eens Nederlands ergste woord worden.
@17 zorgverleners/ artsen werken in heel vel situaties toch volgens een protocol? Het vermindert mogelijk het zelfdenkend vermogen en de verantwoordelijkheid voor eigen daden, maar leidt veelal tot veel minder fouten. De pijn ligt daar waar iets of iemand afwijkt van waar het protocol op geschreven is (#frank kinderen met een bottenziekte).
Waar ik het veel en veel te ver vindt gaan is een protocol gebaseerd op profiling i.p.v. Redelijk vermoeden van mishandeling. In het laatste geval wordt een melding gedaan bij blauwe plekken en breuken. In het eerste geval na een avondje flink doorzakken, of een (vermeende) depressie.
Het huidige protocol richt zich grotendeels op de expertise van de SEH medewerkers. Het wens-protocol van Haaglanden niet. En daarmee wordt het inderdaad een lijstje afvinken zonder na te denken. Ik ben namelijk nog nooit een internist tegen gekomen die de dsm IV kent. Los daarvan, ook hier is privacy een belangrijk goed. (#inca noemt het zelfs fundamenteel), en dit opgeven op basis van een profiel gaat mij veel te ver. Zelfs bij 100% correcte AMK meldingen.
Een knip plak uit een mail van een bevriende kinder verpleegkundige, die nog een ander licht op de zaak werpt: gaat een vergaande risicotaxatie niet ten koste van de reguliere werkzaamheden: “Maar standaard melden bij risicogroepen heeft inderdaad een grote aanslag op het vertrouwen in de hulpverlening, en dit vertrouwen heb je hard nodig wil je je normale werk kunnen doen en iets bereiken”.
@Noortje en Lampe, ik was inderdaad wat te kort door de bocht. Het gaat inderdaad om het doorbreken van het beroepsgeheim zonder zeer concrete aanwijzingen. Zijn die aanwijzingen er wel dan is het inderdaad niet verwerpelijk.
Maar het is wel, en ik denk dat we dat niet moeten vergeten, altijd het schenden van iemands rechten, en een flinke inbreuk. Zoals het arresteren en opsluiten van mensen altijd inbreukmakend is, en dat we daar best meer bij stil mogen staan. En dat je dus als goede arts eigenlijk altijd frictie moet voelen omdat je weet dat je iemands rechten schendt, ook al weet je dat je voor jezelf goede redenen hebt.
@14, een paar dingen. Allereerst zegt die 91% eigenlijk niets over de huidige situatie. Dit is een heel ander protocol, door hele andere mensen uitgevoerd, met dus ook onvermijdelijk volstrekt andere percentages. (En gezien de ruime criteria kun je er alleen maar vanuit gaan dat daar het percentage veel lager ligt.)
Ten tweede gaat het dus bij het strakkere protocol nog altijd om 9% onterechte meldingen. Er wordt niet gezegd wat de gevolgen daarvan zijn, maar dat is zeker niet alleen maar een ongemerkt even checken en iedereen vervolgt vrolijk zijn weg: daar zit heel wat leed, relaties die onder druk komen te staan, ouders wiens vertrouwen ernstig geschaad wordt, kinderen die onterecht worden aangesproken en soms zelfs uit huis geplaatst worden. Plus inderdaad een stigma dat je tijden achtervolgt. (Ouders bv die beschuldigd zijn van kinderen en dat elke keer weer voor hun voeten geworpen krijgen, omdat de hulpverleners niet doorlezen tot bladzijde 2, waarop staat dat de melding onterecht was en bewezen is dat er van mishandeling geen srake was.)
Ten derde: als er door het eerste protocol een zeer grote groep niet-mishandelende ouders in beeld komt die vervolgens met dat 91-procentsprotocol worden herbeoordeeld, levert die 9% onterechte meldingen toch een flinke groep ouders en kinderen op.
Stel bijvoorbeeld dat de nieuwe groep die gemeld wordt bestaat uit 100.000 ouders waarvan in 20% van de gevallen er werkelijk zorgen zijn om kinderen.
Dan heb je dus 80.000 ouders die een melding krijgen. Als die beoordeeld worden volgens dat 91%-protocol, dus 9% false positives, zijn dat 7200 kinderen en ouders die onterecht in de problemen komen! (Tegen 18.200 kinderen die wel in de problemen komen. Dat betekent dat je voor elke 3 kinderen die je constateert, 1 kind onterecht in de problemen brengt.)
Zijn die percentages van die groep anders, bv 10% om 90%, dan lopen die verhoudingen nog veel sneller scheef. (9100 kinderen die terecht gemeld zijn tegenover 8100 onterechte meldingen, dus voor bijna elk terecht gemeld kind offer je dan een ander kind/ouder op.)
(Bayesische statistiek.)
En dan laat ik even buiten beschouwing dat dat 91%-protocol niet echt een protocol is maar gebaseerd op een afweging van de individuele situatie. Dat betekent dat het nauwelijks mogelijk is om kinderen die op een andere manier binnenkomen op dezelfde manier te beoordelen. Want het simpelweg vragen aan (bv) de huisrarts of de leerkracht ‘merkt u wel eens iets vreemds op bij dit kind’ beinvloedt de waarneming vrijwel zeker waarmee de nauwkeurigheid vermoedelijk achteruit gaat.
@19: “zorgverleners/ artsen werken in heel vel situaties toch volgens een protocol? Het vermindert mogelijk het zelfdenkend vermogen en de verantwoordelijkheid voor eigen daden, maar leidt veelal tot veel minder fouten. De pijn ligt daar waar iets of iemand afwijkt van waar het protocol op geschreven is (#frank kinderen met een bottenziekte).”
Dat is ook zo. De vraag is echter welke rol een meldcode met het daarin vervatte protocol dient te spelen. Twee zaken wil ik daarover opmerken:
1)Waar een protocol binnen het medische metier voornamelijk gericht is op het zorgvuldige handelen naar objectieve maatstaven van ‘de regelen der kunst’, neemt de meldcode kindermishandeling ook -en misschien wel voornamelijk- een andere rol in. Dat is namelijk die van de preventie. Daarmee wordt een bezoekje aan een huisarts of een SEH-afdeling een middel om, naast al die andere middelen die de beleidsmakers ter beschikking staan (consultatiebureaus, schoolartsen, vaccinatieprogramma’s, schoolprestaties, etc.), een risicotaxatie te maken van de ontwikkeling van een kind in relatie tot zijn of haar ouders. Ook de meldcode is zo een effectief middel voor de overheid om tot waarborging van veiligheid en gelijkheid te komen. Zelf zie ik daar een behoorlijk gevaar in omdat de meldcode kindermishandeling daarmee tot politiek is geworden. Denk in dit verband bijv. eens aan de politieke discussie over de invoering van de meldcode eerder dit jaar.
2)Valt het bewijzen dat er minder fouten worden gemaakt? Voor zover ik weet is daar nog nooit onderzoek naar gedaan met betrekking tot meldingen van kindermishandeling. Uit onderzoek is weliswaar gebleken dat er méér meldingen worden gedaan zodra er een meldcode voorhanden is, maar niet dat het aantal onterechte meldingen daardoor is gedaald. Let wel, een AMK-onderzoek met als conclusie geen kindermishandeling impliceert nog niet dat de melding onterecht gedaan is. Een protocol kan ook te vrijblijvend zijn voor een arts en hem of haar zo in de gelegenheid stellen om maar wat aan te modderen. De verantwoordelijkheid -zoals je terecht stelt- ligt namelijk wel elders. Juist dat gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef kan juist tot meer fouten leiden die echter in juridische (tuchtrechtelijke) niet zo mogen heten.
De oplossing zou wat mij betreft moeten zijn dat de meldcode een andere positie inneemt binnen het omgaan met kindermishandeling door zorgprofessionals. De meldcode kindermishandeling -maar dat is meer een politiek ideologische opvatting- zal losgeweekt moeten worden van het preventiedenken. Daarnaast zal de meldcode veeleer een toetssteen moeten zijn voor het handelen van een arts achteraf. Idealiter zal elke melding achteraf onafhankelijk getoetst dienen te worden. De arts zal meer verantwoordelijkheid nemen met minder fouten als gevolg, zo is de gedachte. Op dit moment is er teveel vrijblijvendheid met onterechte meldingen als gevolg en soms ook dat een arts er een rommeltje van maakt zelfs als een melding wel terecht blijkt te zijn. Onvolledige dossiervorming, te weinig professionele betrokkenheid bij een casus zijn hier voorbeelden van.
Het is wel belangrijk om te beseffen dat de bereidwilligheid van artsen om tot melding over te gaan (meld je standaard bij blauwe plekken of bijv. een gebroken armpje?) gevolgen heeft voor ouders om met hun kind naar het ziekenhuis te gaan. De drempel kan bewust of onbewust hoger te komen liggen om in het vervolg de gang naar het ziekenhuis te maken. Wantrouwen is een slecht beginsel. Vooral ook binnen de zorg
@21: Mooi en vooral ook scherp opgemerkt. Ik ben het helemaal met je eens dat we wel eens wat meer stil mogen staan bij die inbreuken op de privacy en grondrechten van mensen en in dit geval van ouders. Die laatsten vormen wat mij betreft een te stille categorie.
Ik wil er nog aan toevoegen dat we ons inderdaad niet moeten blindstaren op die statistieken. Als eerder al gezegd hoeft een melding niet tot gevolg te hebben dat er kindermishandeling bewezen wordt, terwijl deze melding wel terecht (volgens het protocol!) gedaan kan zijn. Overigens hanteert het AMK naast de categorieën ‘kindermishandeling aangetoond’ en ‘geen kindermishandeling’ ook nog een derde categorie van ‘kindermishandeling niet bevestigd’. Een heel schimmige categorie wat mij betreft.
Kijk je in het jaarverslag (2012) van het AMK (http://www.amk-nederland.nl/contents/documents/amkjaarverslag2012.pdf) dan zie je dat er in bijv. een provincie als Friesland bijna twee keer zoveel onderzoeken worden gedaan als in de provincie Groningen. Dat is niet wat je mag verwachten op basis van de demografische gegevens van beide provincies. Hoe valt dat verschil te verklaren?
@gronk zegt dat dit de belangrijkste passage is:
Ik ben het daar niet mee eens. Wat hierboven staat is in de meeste gevallen prima. Waar het verkeerd gaat is hier:
Wat me overigens verbaasde qua kinddossier, is dat, toen ik meekwam met mijn kind naar het consultatiebureau daar ook een aantekening van werd gemaakt. Ik neem aan positief, maar betekent dat als je nooit meekomt, dat dat negatief werkt? Wel een beetje eng.
@inca Eens met reactie #21. Het door Haaglanden voorgestelde nieuwe protocol zal ongetwijfeld tot meer foutmeldingen leiden. Ik vermoed zelfs extreem veel meer. Waar ik niet uit ben is wat het percentage foutmeldingen mag zijn.
Bij signaleren van tekenen van mishandeling zullen altijd misinschattingen gedaan worden. Het AMK heeft de expertise om die er uit te filteren (hoop ik). Welk percentage acceptabel is (dus hoe ruim of smal een protocol of meldcode opgesteld moet worden), ben ik niet uit. Elk mishandeld kind is er een te veel. Elke onterechte AMK melding is er ook een te veel. Is 70% juiste meldingen goed? 91%? Ik vind dit een vrijwel onbeantwoordbare vraag.
@24: correct. Het is een ding om een ‘protocol’ op te zetten, maar om dat dan vervolgens verplicht toe te passen op alle ‘risicogevallen’ is doorslaan.
@26, dat zijn geen eenvoudige vragen inderdaad. Ik zou ook niet zomaar wat kunnen noemen. Wel zou helemaal niet gek zijn als juist AMK en jeugdzorg de risico’s in kaart brengen.
Ten eerste is het doel niet om meldingen te doen, maar om kinderen te helpen. Dat klinkt als een open deur, maar het is zeker belangrijk om te kijken naar het aantal kinderen dat na interventie beter af is dan daarvoor. De situatie waar een kind uit huis geplaatst wordt om vervolgens langs 6 pleeggezinnen en 13 crisisopvanghuizen te gaan, is niet automatisch een verbetering. Oftewel, naast het aantal terechte meldingen is ook het aantal geslaagde interventies van belang.
Daarnaast weet ik niet waar de gevoelsmatige grenzen liggen, maar 1 ding is voor mij gevoelsmatig wel zeker: eigen fouten zijn iets minder erg dan fouten van een machtig systeem. Er zijn kinderen die via jeugdzorg terecht komen in een pleeggezin waar ze misbruikt of mishandeld worden. Dat is voor mijn gevoel erger dan een kind laten zitten bij eigen ouders waar het misbruikt of mishandeld wordt. (En daar wil ik beslist bij benadrukken dat ik het tweede niet goed vind, maar wel de iets mindere van 2 kwaden.)
Omdat ook de handeling van een uithuisplaatsing in zichzelf schadelijk is voor een kind (of het nou terecht is of niet, het doet altijd pijn) en omdat er met name bij onterechte meldingen ook ouders geschaad worden (bij terechte meldingen soms ook, vooral als het om onmacht gaat), moet je volgens mij best goed weten dat het voordeel aanzienlijk is, voor je zo’n beslissing neemt.
Ik durf zo geen getallen te noemen, maar ik denk dat een ethisch onderzoeker dit wel meer kan quantificeren, door de diverse factoren inzichtelijk te maken en ook door te rekenen welke implicaties dat dan heeft.
@22
Als ik je goed begrijp zeg je onder 2 e.v.
1 – preventie is een andere categorie dan geneeskundig handelen, dus is de toepassing van protocollen (en het succes binnen geneeskunde) niet vergelijkbaar. Een protocol om links-rechts fouten te vermijden is iets anders dan een melding op vermoeden van mishandeling.
2 – een melding van een arts kan zorgvuldig of onzorgvuldig zijn. Er is immers geen enkele tuchtrechtelijke maatregel die genomen wordt na een ernstige foute inschatting. Dus kan iedere arts consequentieloos op gebied van de meldcode lopen prutsen (of zelfs misbruik van maken bij irritante patienten).
Ik ben het hiermee eens (mits ik je goed begrepen heb ;) ), maar het is natuurlijk wel zo dat het tuchtrecht niet de enige stimulans is om zorgvuldig te handelen. Het is de ultieme stok achter de deur, maar besef wat de impact kan zijn van onzorgvuldig handelen is ook krachtig. Juist tuchtrecht kan weer (te) terughoudendheid tot gevolg hebben, en maken niet-deskundigen (een arts bijvoorbeeld) een inhoudelijke afweging die eigenlijk door een mishandelingsdekskundige gemaakt zou moeten worden.
T.a.v. 1
De politicering van wat goed is voor kinderen en wat niet neemt m.i. Te verregaande vormen aan. Het is wachten tot het moment dat overgewicht (hebben we al een case van), ondergewicht, niet willen vaccineren, veganistisch eten, een homeopatische arts, geen verjaardagen willen vieren, geen bloedtransfusie accepteren, geen tv in huis, geen lidmaatschap van de bibliotheek, matige cognitieve ontwikkeling, etc. en andere afwijkingen van de norm als risico gezien worden.
Preventie krijgt m.i. Steeds vaker de vorm van: we bepalen centraal wat goed voor een individu is, we monitoren via het kinddossier en we grijpen in waar te ver van de norm gegaan wordt. Een soort preventie op preventie (voorkomen dat er mishandeld wordt plus voorkomen dat er überhaupt een situatie ontstaat die eventueel tot mishandeling zou kunnen leiden). Maar goed, de invulling en de wenselijkheid hiervan is welichteen andere discussie ;)
Zolang mishandeling geduid wordt a.d.h.v. ‘Objectieve’ criteria zoals slaan of schoppen is het relatief makkelijk. Zodra algemeen welzijn (incl geestelijke mishandeling of verwaarlozing) erbij betrokken wordt, politiceert het.
@25 of ze vonden je eigenwijs o.i.d. ;). Vast een risico op een of ander!
(In 4 jaar consultatiebureau heb ik tijdens al die bezoekjes NUL keer een vent gezien. Niet achter de tafel en niet voor de tafel.)
@30:
Eigenlijk is dat ook eng.
Het is maar goed dat mijn vriendin en ik nooit de neiging hebben gehad om ons te willen voortplanten. Ik zou keiharde ruzie hebben gekregen op dat consultatiebureau.
@31 het consultatiebureau is ook eng. Of eigenlijk, de dossiers die ze bijhouden zijn eng. Dus heel onverstandig ruzie te schoppen!
@32: Ik schop nooit ruzie, het overkomt me gewoon. Nogmaal, blij dat we er niet aan zijn begonnen.
Ik geloof dat mijn man stiekem altijd meekwam om te voorkomen dat ik ruzie ging schoppen. Net als ‘Olav’, ik doe het niet doelbewust, maar het overkomt mij gewoon. ;)
Met name bij ‘Wij weten wat goed voor u is, en we typen het in een dossier’. Sowieso ga ik over niet al te lange tijd inzage vragen en uitzoeken wat mijn (onze..) rechten en mogelijkheden zijn wbt inzage en ‘wat gaat er mee naar de lagere school en verder’.
Misschien heb ik die luxe omdat ik geen ‘vreemde’ dingen verwacht, maar ook juist daarom, het is een principe kwestie.
@29:
“(…) maar het is natuurlijk wel zo dat het tuchtrecht niet de enige stimulans is om zorgvuldig te handelen. Het is de ultieme stok achter de deur, maar besef wat de impact kan zijn van onzorgvuldig handelen is ook krachtig.”
Dat is juist. Dat zou het althans moeten zijn. In de dagelijkse praktijk echter -en zo staat dat ook doorgaans in de meldcode- is ligt de verantwoordelijkheid bij de individuele arts om tot melding over te gaan. De mogelijkheid dat hij of zij aan het prutsen slaat is levensgroot aanwezig. Het besluit om wel of niet te melden zal veel meer intercollegiaal genomen moeten worden, waarbij er ook een onafhankelijke toetsing achteraf plaats dient te vinden. Dat is natuurlijk geheel mijn visie. Gelukkig is het wel zo dat er vanaf dit jaar nu wettelijk is vastgelegd dat er een forensisch consult aangevraagd dient te worden bij het vermoeden van lichamelijke mishandeling. Dat noem ik vooruitgang.
Tegelijkertijd leeft dat besef van de impact van onzorgvuldig handelen niet bij elke arts. Naast het gevoel onder de zorgprofessionals dat er gewerkt wordt aan de goede zaak (belang van het kind) met de beste bedoelingen, kan een (individuele) arts ook al te zeer verblind worden door tunnelvisie. “Het moet wel zo zijn dat er sprake is van mishandeling, want ik kan het anders niet verklaren’, terwijl er misschien helemaal niet naar een verklaring is gezocht door de arts. Dit slechts als bestaand een voorbeeld uit de praktijk.
Nazorg krijgt überhaupt weinig aandacht. De meldcode bevat weinig relevante aansporing daartoe en het beperkt zich maar al te vaak tot een excuusbrief bij een onterechte melding (of zelfs dat niet eens). Op dat moment is het vertrouwen tussen de zorgaanbieder en gezin al verregaand ondermijnd, kunnen er financiële kosten zijn waar het gezin ongewild voor staat (denk aan juridisch advies en professionele hulp om een gezin bij te staan) en relationele spanningen ontstaan waar het gezin onder lijdt. De meldcode (bijv. hier te vinden: http://knmg.artsennet.nl/Publicaties/KNMGpublicatie/Meldcode-kindermishandeling-en-huiselijk-geweld-2012.htm) gaat niet verder in op deze problematiek.
“Preventie krijgt m.i. Steeds vaker de vorm van: we bepalen centraal wat goed voor een individu is, we monitoren via het kinddossier en we grijpen in waar te ver van de norm gegaan wordt.”
De retorische truc die toegepast wordt om dit beleid te verkopen is deze: ‘Voor ons (de politici en beroepsprofessionals) staat het belang van het kind altijd voorop. Wie kan daar nu tegen zijn? U vindt dit toch ook van het grootste belang?’