Zijn we getuige van de dood van de fossiele energiesector?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Alternet heeft een lezenswaardige long read over de neergang van de fossiele energiesector. De wereld is nog voor een groot deel afhankelijk van fossiele energiebronnen, toch gaat het niet goed met de sector. Het aantal faillissementen neemt toe bij olie, gas en kolenbedrijven. Het faillissement van het grootste private kolenmijnbouwbedrijf ter wereld was daarvan een goed teken. Volgens Alternet is er geen sprake van een tijdelijke dip, maar het symptoom van de wereldwijde overconsumptie van de hulpbronnen en grondstoffen van onze planeet.

De voornaamste oorzaak van de problemen zijn de sterk gedaalde prijzen voor olie, gas en kolen. Hierdoor is een groeiend aantal bedrijven niet in staat om zijn schulden terug te betalen. The Economist schat de totale schuldenberg van de fossiele energiesector op 2,5 triljoen dollar. Volgens andere is de totale schuld tussen 2006 en 2014 verdrievoudigd tot 3 triljoen dollar. Om rente en schulden af te lossen moeten bedrijven veel olie, gas en kolen blijven produceren, wat weer zorgt voor lagere prijzen, waardoor het lastiger wordt om rente en aflossing te voldoen.

Bovenop de problemen door de dalende olie-, gas- en kolenprijzen komt het klimaatverdrag van Parijs, als gevolg waarvan de meeste olie-, gas- en kolenvoorraden in de grond moeten blijven.

Tip via: Henri Bontenbal

Open artikel

Reacties (39)

#1 Henk van S tot S

Ach, failliete bedrijven kosten weinig en er is altijd wel iemand of een groep investeerders, die er wel wat in ziet.
Ik ben bang, dat dit nog niet een boost voor de milieuvriendelijke energieopwekking zal zijn.

#2 Krispijn Beek

@1 tenzij die failliete bedrijven een bak onbetaalde rekeningen achterlaten of de balans van banken onder uit schoffelen. Onbetaalde rekeningen kunnen variëren van ziektekosten rekeningen, pensioenen, herstel van veroorzaakte landschappelijke schade of vergoedingen voor mijnbouwschade aan andermans eigendommen. Of denk je dat bv. Peabody Energy dat nog gaat betalen? Gepensioneerden en oud-werknemers met gezondheidsschade hebben al diverse rechtszaken lopen tegen kolenmijnbouwbedrijven. Bereidt je maar vast voor op soortgelijke zaken tegen olie- en gasbedrijven als ze omvallen.

#3 AltJohan

De fossiele jongen hebben nog lang een essentiële rol om de economie te laten draaien. Hoeveel procent van de auto´s is elektrisch? Als je kijkt dan is dat nog steeds marginaal.

Ze zullen daarom niet al te hard gestraft worden. Ze zijn simpelweg onmisbaar. Ze hebben een machtspositie.

#4 Henk van S tot S

@2:
Je eerste zin zou de wrange waarheid wel eens kunnen zijn.

De nog nuttige restanten gaan in de uitverkoop en brengen op wat de aasgieren er voor geven.

#5 Frank789

@1: En als je pensioenfonds zwaar in de olie zit?

Niet alleen heb je ongemerkt banden met vele bedrijven, ook achter die bedrijven zitten werknemers, toeleveranciers, soms complete gemeenschappen zoals bij de bruinkoolmijnen in Duitsland.

Nu deden de oliemaatschappijen al verrekt weinig aan aan hernieuwbare energie, nu ze in zwaar water zitten zal dat alleen maar minder worden.

Die domme oliesheiks die decennialang het geld over de balk smeten moeten nu opeens de handen uit de mouwen gaan steken. Wie worden daar het eerst het slachtoffer van? De Fillipijnse en Indonesische gastarbeiders die er zonder pardon uitgegooid gaan worden.

Er zit veel meer achter dan je met een simpel schouderophalen kunt afdoen.

#6 Jan van der Heijden

@1 Peabody (en anderen) hebben de verplichting om het door hun verwoeste landschap te herstellen, eigenlijk zouden ze daarvoor een bankgarantie moeten afgeven, echter deze grote en “stabiele”bedrijven hebben meestal de overheden er van weten te overtuigen dat er wel geld zou zijn hiervoor.

Wie krijgt het geld wat de resten nog waard zijn? De banken of de gemeenschappen?

http://www.desmogblog.com/2016/04/19/peabody-energy-bankruptcy-just-transition-community-impacted-protest

#7 Henk van S tot S

@5:
Even voor de duidelijkheid:

Ik word niet blij van de resultaten en gevolgen van de eventuele faillissementen, ik spreek slechts uit, wat ik verwacht van de gevolgen.

#8 Bismarck

@5: Voor de bruinkool”mijnen” (het is pure dagbouw) in Duitsland hebben vooral complete gemeenschappen moeten wijken.

#9 Sikbock

@0: wel eens gehoord van de varkenscyclus?

#10 Krispijn Beek

@9 wel eens de moeite gedaan om mijn achtergrond te bekijken (vraagt de in Wageningen afgestudeerde landbouw- en milieu-econoom in mij zich af)?

#11 Le Redoutable

@2 ” Bereidt je maar vast voor op soortgelijke zaken tegen olie- en gasbedrijven als ze omvallen.” Als bedrijven omvallen kan je procederen wat je wilt, maar dan valt er niks meer te halen.

#12 Hans Verbeek

Misschien aardig om dit artikel van drie jaar geleden nog eens terug te lezen.
https://sargasso.nl/als-olie-en-gas-opraken-daalt-dan-onze-co2-uitstoot/

De komende jaren zal blijken of de wereldeconomie veerkracht genoeg heeft om ook de moeilijk winbare olie- en gasreserves te exploiteren.

Olie en gas (en steenkool) raken nog niet op. Maar het lijkt erop dat de mensheid zich niet langer energieverslindende megaprojecten zoals winning van diepzee-olie en de exploitatie van de teerzanden kan veroorloven.
Om die moeilijk winbare fossiele brandstoffen te kunnen exploiteren heb je een grote welvarende klantenkring nodig. De koopkracht van de wereldbevolking lijkt te laag om de kosten voor fossiele brandstofwinning terug te kunnen verdienen.

Zoals het nu gaat, is de implementatie van het klimaatverdrag van Parijs gewoon een onvermijdelijke realiteit. Ook zonder extra maatregelen zal de menselijke CO2-uitstoot de komende jaren gaan dalen.

En verder hoop ik dat het IPCC nu eindelijk eens gaat rekenen aan nieuwe CO2-emissie-scenario’s.

#13 Frank789

Ik hoorde van de week op de radio dat de oliemaatschappijen de verplichting hebben om (tijdelijk?) gesloten putten in de Noordzee permanent te bewaken zodat ze niet zoals in de Golf van Mexico openspatten, en dat de overbodige platforms moeten worden opgeruimd.

Daar willen ze nu onderuit komen, o.a. door de platforms aan te bieden als verdeelstations o.i.d. voor de windmolenparken.

Dus als een oliemaatschappij o.i.d. failliet gaat draait de gemeenschap ook daar weer voor op.

#14 Henk van S tot S

@13:
Dat is de rede dat Shell ineens windenergieplannen op een hoger plan getild ;-)

#15 Henk van S tot S

@14:
Correctie:
…………heeft getild

#16 Frank789

@15:
Correctie:
…………reden

#17 Henk van S tot S

@16: klopt!

Ik zit op op leentelefoontje te klooien, met “taalsuggesties” en met mijn kippige ogen gaat het dan snel fout.
Bovendien snellen mijn gedachten soms wat vooruit; ik “lees” dat, wat ik denk dat er moet staan; ben dus slordig ;-)
Maar genoeg hierover.

Ik neem aan dat wat ik over Shell schreef wel duidelijk was.

#18 Herman Vruggink

Nou, dat was een leerzaam blog en dito reacties…. Een beetje speculeren over de toekomst…. Sommigen zijn er dol op en profileren zich als ware voorspellers. De ondergang van fossiel… Tja, eens gaat die komen, maar nu nog even niet.

#19 Bismarck

@18: Voorlopig is er nog veel nood aan fossiele energie, dus die teloorgang gaat nog wel even duren inderdaad.

#20 Hans Verbeek

@19:

Voorlopig is er nog veel nood aan fossiele energie

Zo klinkt het net alsof oliemaatschappijen liefdadigheidsinstellingen zijn, een onmisbare industrie, die kost wat kost overeind gehouden moet worden.
Als jij denkt dat fossiele brandstoffen noodzakelijk zijn, zoals medische zorg en onderwijs, vind je dan ook dat olie- en gaswinning door de overheid gesubsidieerd moeten worden, Bismarck?

#21 JANC

@11: Ik denk niet dat het woord “zaken” hier op “rechtszaken” slaat.

#22 Bismarck

@20: “Zo klinkt het net alsof oliemaatschappijen liefdadigheidsinstellingen zijn, een onmisbare industrie, die kost wat kost overeind gehouden moet worden.”
Ik vind het niet als liefdadigheid klinken, wel een onmisbare industrie (zoals er veel zijn). Of die kost wat kost overeind gehouden moet worden is een tweede. Net zoals de vraag er vanzelf wel voor zorgt dat de landbouwindustrie overeind blijft, zal dat voorlopig niet anders zijn met de fossiele industrie. Op het moment dat die vraag wegvalt (omdat bijvoorbeeld alles en iedereen overstapt naar alternatieve bronnen, hetgeen ik voorlopig niet zie gebeuren), of het aanbod wegvalt omdat bepaalde fossiele brandstoffen opraken (hetgeen ik nog eerder zie gebeuren), is er wat mij betreft geen reden meer om die overeind te houden.

“Als jij denkt dat fossiele brandstoffen noodzakelijk zijn, zoals medische zorg en onderwijs, vind je dan ook dat olie- en gaswinning door de overheid gesubsidieerd moeten worden”
Op dat lijstje missen nog wel enkele zaken die noodzakelijker zijn dan medische zorg en onderwijs, zoals water, voedsel en onderdak, waarvan ik niet vind dat ze per se door de overheid gesubsidieerd moeten worden. De vraag komt me wat raar over.

#23 Hans Verbeek

@22:

Op het moment dat die vraag wegvalt (omdat bijvoorbeeld alles en iedereen overstapt naar alternatieve bronnen, hetgeen ik voorlopig niet zie gebeuren), of het aanbod wegvalt omdat bepaalde fossiele brandstoffen opraken (hetgeen ik nog eerder zie gebeuren), is er wat mij betreft geen reden meer om die overeind te houden.

De vraag is in Europa en Noord-Amerika het afgelopen decennium afgenomen. De vraag naar fossiele brandstoffen in de opkomende economieën groeit niet verder. En door de overstap naar alternatieve energiebronnen neemt de vraag naar bijvoorbeeld steenkool al af. Dat jij dat voorlopig niet ziet gebeuren komt misschien omdat je de verkeerde kant op kijkt.

In feite wordt de winning van fossiele brandstoffen al gesubsidieerd door het lenen van kapitaal tegen zeer lage rente.

The Economist schat de totale schuldenberg van de fossiele energiesector op 2,5 triljoen dollar. Volgens andere is de totale schuld tussen 2006 en 2014 verdrievoudigd tot 3 triljoen dollar.

Bij faiilissement kunnen de investeerders (banken, pensioenfondsen) fluiten naar hun centen. Als de overheid banken en pensioenfondsen gaat compenseren of ondersteunen, dan is dat in feite indirect subsidieren van de winning van fossiele brandstoffen #pickingupthecheck

#24 Henk van S tot S

@20:

vind je dan ook dat olie- en gaswinning door de overheid gesubsidieerd moeten worden, Bismarck?

Het is een wat aparte manier van rekenen, maar dit gebeurd al:
http://www.energieoverheid.nl/2015/07/24/imf-subsidie-fossiele-energie-e540-per-nederlander/

#25 roland

@23: “door de overstap naar alternatieve energiebronnen neemt de vraag naar steenkool al af”
– de kolenvraag is in Europa en bij ons juist toegenomen, zelfs in Duitsland is de laatste ondergrondse kolenmijn nog in bedrijf.
– Voor bruinkool winning verdwijnen nog steeds dorpen, zoals vlak over de grens bij Roermond.
– De luchtvaart draait als een tierelier, dank zij goedkope olie.

#26 Bismarck

@23: “De vraag is in Europa en Noord-Amerika het afgelopen decennium afgenomen. De vraag naar fossiele brandstoffen in de opkomende economieën groeit niet verder.”
Dat is heel fijn, al heeft de vraag wel erg het economisch tij mee. We kunnen natuurlijk hopen dat de economie nooit meer verder groeit, maar zelfs dan is een afgevlakte of zelfs afnemende vraag nog steeds geen einde aan de vraag.

#27 Krispijn Beek

@25 de kolenvraag in de EU is niet toegenomen de afgelopen 10 jaar. Eurostat laat een stijging zien tussen 2009 en 2012, maar 2013 en 2014 dalen weer. Ondanks de stijging in de periode 2010 t/m 2012 blijft het verbruik ver onder dat van 2006 (10 jaar geleden):
http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/File:EU-28_Gross_inland_consumption_of_hard_coal_1990-2014_(1990%3D100).PNG

In Nederland is het kolenverbruik inderdaad stijgende, maar ik waag te betwijfelen of onze 5 (of 3 als Kamp werkelijk Hemweg en Amer gaat sluiten) de dalende trend in Europa kunnen keren.

Dat het kolenverbruik daalt wil niet zeggen dat het daarmee afgelopen is met mijnbouw. Dus ja, er worden nog steeds dorpen verplaats en afgebroken voor de bruinkoolwinning.

#28 Bismarck

@20: Misschien dan ook eens een gewetensvraag aan jou: Stel de complete fossiele industrie gaat dit jaar op zijn gat. Alle bedrijven inclusief Shell en Gazprom gaan failliet. Winning van alle fossiele brandstoffen komt volledig stil te liggen. Moeten overheden dan wel of niet ingrijpen?

#29 Lord Flasheart

@27

Klopt inderdaad. Wat de afgelopen jaren aan kolencentrales in Europa is bijgeplaatst is al niet voldoende om de sluiting van afgeschreven centrales te compenseren. De capaciteit daalt dus. (bron: EWEA).

#30 Hans Verbeek

@28: ik denk dat we geleidelijk afkicken van fossiele energie, zoals we ook geleidelijk steeds meer energie zijn gaan gebruiken. Jouw zwart-wit-scenario waarin

alles en iedereen overstapt naar alternatieve bronnen

zie ik als onrealistisch.
Shell en Gazprom gaan niet failliet, maar gaan wel snijden in de kosten. (Shell doet dat al jaren).

De overheid kan oliemaatschappijen ondersteunen door belastingvoordeel. Maar daar ben ik niet voor.

De financiële wereld (lees NWO) ondersteunt de oliemaatschappijen nu al door moeiteloos miljarden uit te lenen voor onrendabele megaprojecten, zoals de winning van diepzee-olie of de exploitatie van teerzand. De kredietbeoordelaars spelen mee door oliemaatschappijen als zeer kredietwaardig te beoordelen.
Uiteindelijk zal de samenleving opdraaien voor eventuele failiissementen van energiemaatschappijen zoals Peabody Energy of Petrobras. De investeringen in boorplatforms en pijpleidingen zullen niet worden terugverdiend maar worden afgeschreven. En dat heeft weer gevolgen voor pensioenfondsen en banken.

#31 Herman Vruggink

@28: Ondenkbaar in een vrije markt economie. Er is wel een
‘gevaar’ voor snelle stijging van de olieprijs.

#32 Hans Verbeek

Het CBS publiceerde vandaag nieuwe cijfers over het Nederlandse energieverbruik.
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2016/17/laagste-energieverbruik-in-20-jaar
Als je specifiek gaat kijken naar het Nederlandse aardolieverbruik, dan zie je ons olieverbruik piekte in 2007. In het afgelopen jaar verbruikten we nog 1102 PetaJoule aan energie uit aardolie en aardolieproducten. Dat is al 20% minder dan in het piekjaar 2007.

Aardolie is (momenteel) goedkoper dan in 2007, maar toch gebruiken we er minder van.

#33 Frank789

@32: In het afgelopen jaar verbruikten we per saldo geen 1102 PetaJoule aan energie uit aardolie en aardolieproducten, maar 1126.
Die 1102 is het aanbod, niet het verbruik.

#34 Hans Verbeek

@33: inderdaad Frank, goed punt.
Maar had je dat ook uitgezocht als ik er niet over begonnen was?

#35 Frank789

@34: Vanwege uw propagandadoelstellingen, manipulaties dan wel slordigheid dienen alle zaken die u hier publiceert grondig gecontroleerd te worden.

#36 Hans Verbeek

@35:

Dus als een oliemaatschappij o.i.d. failliet gaat draait de gemeenschap ook daar weer voor op.

Maar hier zijn we het gelukkig over eens.
De kosten van onrendabele megalomane projecten om diepzee-olie en Noordpool-olie te winnen worden opgebracht door de rest van de samenleving.
Laten we stoppen met die verspilling van mankracht en energie. Laat de moeizaam winbare olie- en gasreserves maar gewoon op de plaats waar ze al miljoenen jaren zitten.

#37 Frank789

@36: Alles is bij u geoorloofd om maar het laatste woord te hebben… Kinderachtig.

Ga uw gang maar weer.

#38 Frank789

@5: http://nos.nl/artikel/2102332-familiebedrijf-van-osama-bin-laden-in-saudi-arabie-in-de-knel.html
“De ontslagen bouwvakkers [50.000!] zouden allemaal buitenlanders zijn.”

#39 roland

@32: “Aardolie is (momenteel) goedkoper dan in 2007, maar toch gebruiken we er minder van.”
– binnenlands verbruik, dus zonder luchtvaart en zeevaart.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

| Registreren

*
*
*