Vandaag honderd jaar geleden:
Marking the eve of the centennial of the beginning of World War I in their own way, Bosnian Serbs on Friday unveiled a monument in their part of Sarajevo to the man who ignited the war by assassinating the Austro-Hungarian crown prince on June 28, 1914. […]
During the unveiling ceremony Friday, a young actor dressed as shooter Gavrilo Pricip ran on the stage and fired two shots in the air. He then cited a poem Princip wrote in captivity which was followed by a Serbian folk dance. Later the actor pointed his gun into the air while posing in front of Princip’s statue as people in the crowd shouted he should “shoot at NATO” or “shoot at the EU.”
“Gavrilo Princip was a freedom fighter and the Austro Hungarian empire was an occupier here,” said the president of the Bosnian Serb half of the country, Milorad Dodik, after he unveiled the 2 meters-high bronze statue.
UPDATE: Ondertussen doet The Guardian aan – verlate – zelfkritiek:
“It is not to be supposed,” wrote a correspondent for the Manchester Guardian analysing the significance of the assassination 100 years ago on Saturday, “that the death of the Archduke Francis Ferdinand will have any immediate or salient effect on the politics of Europe.”
Thirty-seven days later, Britain declared war on Germany and Europe was plunged into a worldwide conflict in which more than 16 million people died in four years.
Reacties (12)
Die oorlog was er toch wel gekomen, met of zonder de aanslag op de kroonprins van Oosternrijk
Trouwens Gavrillo Princip (what’s in a name?) zou trouwens de held van links Europa moeten zijn, zijn actie leidde tot de val van de meeste gehate keizerrijken in Europa (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Turkije) en het luidde het begin van het Engelse Rijk en gaf ruimte aan de opkomst van de sociaal-democratie omdat de toenmalige heersers bezig waren met de oorlog.
@1: net zoals die allesvernietigende onvermijdelijke oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet Unie?
Na Napoleon en de vorming van de eerste democratische staten – tegen de wil van de Roomse en christelijke keizerrijken – was het een noodzakelijkheid dat er iets zou gebeuren. En na wat inleidend werk (Duitse eenwording, Frans-Duitse oorlog, revolutie van 1848…) werd de moord op Franz-Ferdinand door de katholieke Oostenrijks-Hongaarse oorlogssmeden handig gebruikt om de verschillende verdragen in Europa om te zetten in oorlogshitserij.
Want laat een ding duidelijk zijn, wie iets van geschiedenis weet, weet dat de moord door Princip niet echt de aanleiding was. Op zijn hoogst de trigger. Hij is gebruikt. En wordt nog steeds gebruikt. En de Bosniërs zijn zo onhandig om dat even te gaan benadrukken.
Een nog steeds lezenswaardig boek over die ene maand waarin Europa veranderde is Juli 1914 van Emil Ludwig uit 1929.
Voor het aardige zullen we de verbanden tussen extreem rechts en het Oostenrijks-Hongaarse ideaalbeeld maar verder achterwege laten. Maar het gemanipuleer, gedraai en gekonkel van de dwazen op rechts doen toch altijd goed denken aan de Gouden Tijden van Weleer (1914, maar zeker ook 1815)
Nee, Princip was een vrijheidsstrijder.
Die rol moet men hem maar geven.
WOI is begonnen en uitgevoerd door anderen.
-Edit 1-
@3: nee die niet maar Bolke#1 heeft wel gelijk denk ik. WOI was onvermijdelijk. Of hij echt zo groot moest worden is een tweede.
-Edit 2-
Overigens had deze gebeurtenis wel een logje verdient ipv een WvdD. WOI is behoorlijk onderschat in NL en dat blijkt wel weer.
-Edit 3-
En om nog maar even door te zeiken: onze lokale historicus schrijft wel een logje over een boek van een vriend over een minuscuul klein detail van WOI. Typerend zou ik dus zeggen. Negatie van waar het echt om gaat. De haren rijzen mij te berge. Overigens met respect voor de auteur hoor, een boek schrijven is altijd +1
Geef die man zijn standbeeld,al was het maar om het aantal dierenlevens dat hij met zijn actie heeft gered,die oorlog was toch niet meer te vermijden.
Franz Ferdinand ging graag op jacht in Afrika,waarbij hij gebruik maakte van een machinegeweer.
@1: Jammer dat je deze reactie niet hier hebt geplaatst, hier hoort ie, niet bij dat rare boek. Ik heb de serie gedownload, eerste indruk is fantastisch. Ben benieuwd. Dank voor de suggestie, kende ‘m niet.
@2: Je vergeet nog de meest gehate van allen, de Tsaar van Rusland. Overigens zou Princip gelijk intens gehaat moeten zijn door rechts Europa, want indirect heeft hij linkse dictators als Stalin, Hitler en Mussolini aan de macht geholpen en ruim baan gegeven aan het communisme, dat binnen enkele decennia de helft van Europa aan de zegeningen van het kapitalisme wist te ontfutselen.
@4 Dit.
In de jaren voor WO1 was het al volop oorlog op de Balkan. De grootmachten probeerden hier zich zoveel mogelijk buiten te houden, maar in oktober 2013 had Servië bijvoorbeeld nog onder druk van een ultimatum van Oostenrijk-Hongarije troepen teruggetrokken uit het onafhankelijk verklaarde Albanië. Zo waren er talloze momenten waarop het net wél goed afliep.
@9: Tuurlijk kun je de Balkanoorlogen er bij gaan betrekken. En de Krimoorlog. En de Russische orthodoxe houding tegenover het Ottomaanse rijk. En de Houding van de westerse wereld tegenover het Ottomaanse rijk.
En als je bij de verkeerde kant hoort ga je ook roepen dat de islam de schuld van alles is omdat het Ottomaanse rijk op dat moment als de Zieke Man van Europa(!! Europa, JA goed gelezen!) werd benoemd.
Maar wat er feitelijk aan de hand was, was dat de conflicten rond de Balkan, Istanboel (Constantinopel zo u wilt) en de westerse wereld van een dusdanige complexiteit waren geworden dat een kleine gebeurtenis als de moord op Franz-Ferdinand volstrekt fout geïnterpreteerd kon worden. En ja, religie speelde een rol. En ja de uitvinding van Diesel en de verbrandingsmotor in het algemeen speelde een rol.
De wereld veranderde en de keizerrijken en de kerk hadden daarin geen plaats meer. Dat was de realiteit. En elke historicus pikt zijn graantje en kletst er wat omheen.
Als men wat meer realiteitszin had gehad had het allemaal niet zo groot hoeven worden. Als de oorlogstechnologie beter was geweest en de militaire strategie verder was geweest was het geen loopgravenoorlog geworden.
En als Karel de Grote de Saksen anders had behandeld had Europa er anders uitgezien.
@9
1913 bedoel ik natuurlijk…
@2:
Is dat niet zo dan? Beter gezegd: ik vraag me af waarom jij denkt dat dat niet zo is?